Ordliste

Tal ord på S: 2558 | Totalt: 13799 | søketips | nullstill

	Forklåring	Døme
sabbe	1. drikke eller "smådrikke" alkohol heile dagen 2. gå seint og tungt	1. I dei neiri stògunn såte da å sabba heile hægjí. 2. Sluskan sabba út'ó tunellæ då arbeisdagjen va' slutt.
sabbi	tungt føre	'Er æ så sabbi, d'æ plent tungt å gange.
saddi	1. botnfall (som ein ikkje vil drikke; bruka berre i eintal) 2. brýnesaur'e, slípesaur'e Sjå også gradd.	1. Den sadden som æ né'å botnæ av ǿldunkjæ, hève gjårt det 'an ska', å må inkji fýe ǿlæ. 2. Der ligg'e mykji saddi i slípetrónæ.
sagd av munni	går i munnleg arv
sagemust	sagflis	Sagemusti varte førr'e brúka ti' isolasjón'e i veggjó.
sagge	1. rusle sakte; om personar 2. gå sakte; om kverna i kvernhuset
saggjen	1. fuktig, rå (V) 2. person som er sein av seg / tung i seg Sjå også seggjen (H).	1. Klæí ha' hangje úti om nóttí så da våre nòkå saggne om morgónen. 2. Eg sjaua fælt i gjår, så i dag æ eg helst'e saggjí.
sakne sjave si	"ikkje kjenne seg sjølv att" (når ein er gammal og redusert i kropp og hovud)	Det æ vóndt å måtte sakne sjave si.
sakneleg / saknelegt	bruka om noko det vert sakn etter (tomrom, sorg)	Det va' så saknelegt ett' 'enni Vilborg, mi våre så góe vèni.
saks	hakk
saksenív'e	kniv til å finhakke kjøt med	Sakseníven brúke mi ti' å sakse kjø̀t i saksetrògjæ.
saksetró	tró som vart bruka til å hakke opp kjøt og innmat	Førr'ell da finge kjøtkvinna, hakka da opp kjø̀t å innmat'e i a saksetró.
saksetròg	tròg der dei hogg opp innmaten i småbitar (ved slakting)
sakt'e	roleg, stillsleg, balansert	Torgrím æ så sakt'e å tenkjandi å tolmódig'e. Fókk vare saktare på sí' gamle dage.
sakti	sikkert, truleg (vert ikkje gradbøygt)	Dreng kan sakti gjère det fyr' deg. Det va' sakti best'e at det gjekk sossa.
saktne	verte saktnare, verte rolegare	'An hèv' saktna nò, Kjètil, han som va' sò arta.
sal'e	andre høgda i eit hus (mindre bruka ord om skjeltili)
sale ti'	reise fort og uventa av garde	Eg sala ti' så fórt eg ha' èti.
saligheitsvèg'e	"den smale veg" (om frelse)
salme	salme	Mange av salmó æ eldgamle.
salmedunk'e	salmodikon (kanskje eit noko skjemtande namn på dette instrumentet)
salóne	salonggevær	A salóne spenner inkji fysst an trekkjer av.
salta	attraktiv (bruka om jenter og gutar som lett dreg til seg det andre kjønn)	Torbjynn va' plent som 'an va' salta for jentun.
saltandi	veldig; forsterkande uttrykk	Nò hèv' du vurte saltandi gó'e ti' kvé'e!
saltbiten	gjennomsalta (td salt som har fått tid til å trenge inn i kjøt eller fisk)	Fiskjen ha' lègje for lítí tíd, så 'an va' kji saltbiten.
salt'e	salt	Dèt va' a solt suppe! "Dú salte pýsse", sa mannen, 'an åt opp kjæsen.
saltslí'e	bruka om husdyr som likar salt og som gjerne et det av handa Sjå også slíe.	Kjýne æ så saltslíe at da kåme mæ same eg kaddar.
salvandi	veldig; forsterkande uttrykk	'An åt salvandi.
same	passe godt (td klede)	'An sâmde godt den nye skjinnjakkâ.
same si	oppføre seg greitt, vere passande; bruka berre i eintal Sjå også adjektivet sameleg (H), samelèg'e (V), adverbet sameleg (H) og adverbet sameleg (V).	Hú æ så gó' ti' å same si. Du lýt prǿve å same di!
sameleg (V)	greilegt, likelegt, passande Sjå også same si, adjektivet sameleg (H), adverbet sameleg (H) og samelèg'e (V).	Førr' i tí'inn va' det inkji sameleg at gúta å jentu gjinge å leiddest.
sameleg (H)	greileg, liketil, passande Sjå også same si, samelèg'e (V) og adverbet sameleg (H).	'U æ så sameleg mæ stakka. Det æ samelegare mæ vanlège buksu 'ell mæ nikkersa fysst an vi' at kjørkjunn.
sameleg (H)	greilegt, likelegt, passande Sjå også same si, adjektivet sameleg (H) og adverbet sameleg (V).	Det æ inkji sameleg å knóte fysst an talar mæ kjensfókk.
samelèg'e (V)	greileg, likeleg, passande Sjå også same si, adjektivet sameleg (H) og adverbet samelegt (V).	'U æ så samelèg mæ stakka. Det æ samelègare mæ vanlège buksu 'ell mæ nikkersa fysst an vi' ti' kjørkjunn.
samfègjen	lite hygienisk	Adde vurte da sjúke, for da våre så samfegne i dei húsæ.
samfelte	samanhengande, utan avbrot	Da héle det i samfelte trí dage førr'ell da våre færige mæ lǿetòkunn.
samlast ti'	samle seg, møtast ein flokk	Det samlast ti' så mange ungdóma då Åsmund Åmli spila å song.
samling	religiøst møte	Det va' jamt samling i Oppistog sundagskvellí; då sunge da å låse gussórd.
samlita	einsfarga, utan mønster	Kupta va' samlita grå.
samlogbeiti	fellesbeite Sjå også samlòge og samlogrús.
samlòge	sameige, eige i fellesskap Sjå også samlogbeiti og samlogrús.	Da ha' a samlòge mæ neiri Voilevatni.
samlogrús	spleiselag med mat og alkoholhaldig drikke Sjå også samlòge og samlogbeiti.	Tóvtirúsi, den tollti dagjen i jólinn, va' a samlogrús.
sampast	1. gå i takt, gå med same fot føre 2. vere samde, vere gode vener	1. Dei tvæ jentun sampast mæ da gjinge. 2. Dei tvei kunne alli sampast.
sampe ihóp	samle saman eit eller anna på ein uvyrdsleg og "grov" måte
samraud'e	heilt raud
samraudleitt'e	allstøtt raudleitt (i heile andletet)	Tór va' samraudleitt'e så lengji 'an livdi.
samregn	samanhangande regnveir; bruka berre i eintal	Det hèv' vòre samregn i heile dag.
sams	samd, kunne samarbeide	Gró å Lív våre sams om så mangt. Vrongúv å Bjúg kunna alli vère sams.
samse kara	gode og likeverdige kameratar	Augund å Fókkji våre samse kara å våre mest'e som brǿa.
samslåtte	sams slåtteteig
samstelt'e	samd	Mi våre samstelte at mi ville fýast, odd fjóre.
samstrengjis	samanhangande; med felles eller rett byteline	Dei tvei skógteigjin oppi líinn liggje samstrengjis.
samteigs	bruka om jordeigedom som over ei stor lengde har same eigar(ikkje oppdela slik at det er ein annan eigar imellom)	I Vaddebǿ gange teigjin samteigs ifrå Stóråne lukst opp'å heií.
samtrodt	trødd jamn; bruka om farveg i snø som er så mykje bruka at det vert ei jamn tiltrakka flate	Då mi ha' gjengje at skógjæ i a vike, va' der samtrodt.
samvasse	vasse over ei elv eller ein bekk (ikkje hoppe på steinane)	Opte va' sò stòr at eg måtte samvasse òvenat hylæ.
sandbraut	skråning med laus og fin sand	Ungan stròka i sandbrautinn.
sandnike	pusse med sand og never og vatn	Da sandnika jamt bóri ti' jóle.
sandrulk'e	åme av eit vasstroll (har rundt seg eit sandhylke; derav namnet)
sandskúring	skuring med never og sand	Fysst da flutte på støylen, laut da ti' mæ sandskúring av adde trékoppa.
sangr	1. mas, klage 2. tunt og kvinande mål	1. Eg vare leid'e dei sangræ, alt tikjest vèr' gali. 2. Det æ a fælt sangr mæ 'enni Angjær.
sangr'e	person med sangrande mål (ubehageleg å høyre på) Sjå også sangre og sangren.	An var' tròta av å høyre lengji på enn sangr'e.
sangre	tale med syngjande, mest gråtande stemme (masande og monoton klaging) Sjå også sangren og sangr'e.	'U lýt allstǿtt sangre om nòkå, 'u var' alli færig. Èlí hèv'e dèt lagji at 'u sangrar.
sangren	1. person som har ei klagande og pipande stemme (ubehageleg) 2. einstonig og syngjande lyd (td frå bjølle) Sjå også sangr'e og sangre.	1. Da æ sangrne båe tvæ, Hæge å Gýrí, men Hæge æ vel sangrnare. 2. Ljó'en i a messengebjødde æ sangrí å vé'.
sangverk	småbjøller som heng på ei tykk lerreim over hesteryggen framme (bruka på kyrkjeveg)	Sangverk på mange hesta i a færd, gav a hågtídeleg stemning.
sank'e	den siste delen av ein flokk med husdyr som vert jaga; bruka berre i eintal
sanke	samle i hop
sann'e	sann	Æ det satt at da sku gjipte sikkå laudagjen?
sanne etti	vere einig i noko som ein annan har sagt (utan å sjølv seie så mykje) Sjå også sanne.	Taddeiv og Jórånd sanna ette kvorairne allstǿtt.
sannsòge	soge som skal vere sann (noko som verkeleg har hendt)	Sòme gamle sògu æ sannsògu.
sarre	1. når kvernesteinen sviv eller går seint 2. gange eller køyre seint 3. tale med einstonig mål	1. Kvinní sarra å gjekk. 2. Snart vi' mi sarre heim'tte. 3. D'æ tungt å høyre på dei som sarre å tale.
sarri	treg og seinfør
sarseplagg	hovudplagg for kvinner
satt	sant	Kan det vère satt at 'u gjåre detta eisemó? An veit alli kvær æ sattare.
Sattan	Satan	Læraren lívræda åkkå mæ Sattan å Helviti.
sau	mat eller suppe som kokar Sjå også sjóe og kåme 'å sau.	Suppâ hèv' kåme 'å sau. Eg kan 'kji súpe suppâ plent av sauinn. Den eine sauí varte bèt'e 'ell den hí.
sau'e	sau	Tóre ha' sétt an eisemadd'e sau'e mæ Valevatn i gjår.
sauefóstr	foret som går med til å fø ein sau over vinteren	Der æ væl tíe sauefóstr på desse teigjæ.
sauemaur'e	sukkermaur
saueskúi	sauesjå	Førr'e sa da saueskúi ti' sauesjå.
saumari	person som saumar
saumasjúre	vadmålsbelte til understakken (fora med ruskeverk, sauma med kross-sting)
saum'e	1. spiker 2. saum i td klede Sjå også saume.	1. "Slå í tvei sauma dèr", sa snikkaren mæ læregúten. 2. Buksun hav' rakna i saumæ.
saume	1. bruka i uttrykket saume det ti' Sjå også saum'e. 2. saume tøy	2. Mamme saumar mi nýe dalebuksu.
saume det ti'	spikre overlag kraftig og mykje	Hèr ljóte mi saume det ti', for hèr leitar det på.
saumetrå'e	tråd som vert bruka til veving	Saumetråen sille tvinnast attå varpi, ti' vístri.
saumeverk	stramei	An kan inkji brúke saumeverk itt an vi' saume krulla.
saupgraut'e	graut laga av saup og byggmjøl	Bassegrauten va' saupgraut'e.
saupsíl'e	sil til å sile saup med	For å få út det lisle som va' etti av smø̀r i saupæ, auste mi det opp i enn saupsíl'e.
saur'e	leiraktig masse	Det legg'e seg saur'e i botnen av slípetróne. 'An gróv veitu å vassa i saur'e. Itt an bòrar i stein'e, lýt an have a fille kring bòri så inkji sauren skvett'e opp'å mannen.
saure	bruka i uttrykket saure néd.
saure néd	uttrykk bruka i samband med å slå eller sage ned alt på ein stor teig Sjå også saure.	Tårål saura néd adde rynningan hítmæ bekkjen.
sausari	rotekopp (person som ikkje maktar å få orden på livet sitt)
sautre	syte og klage Sjå også sautren.	Anlaug gjère alli kå sautrar for adde ting.
sautrekopp'e	person som ofte klagar
sautren	person som syter og klagar Sjå også sautre.	Bóa, du må 'kji vère sossa sautren, detta æ 'kji nåkå å sautre fyri!
save	fyrst flette av borken på eit tre og så skrape av og ete saven (bjørk høver best til dette)	Sku mi âv å save i dag? Det æ lengji si' eg hèv' sava nò.
savi	massen som kvar vår dannar seg mellom stamma og borken på eit tre (Som utpå sommaren stivnar og vert til ein ny årring. Somme skrapar av og et denne, han smakar søtt). Sjå også save.	Eg líkar saven på selje å bjørk.
sé' å sikk'e	sed og skikk	Det æ bådi sé' å sikk'e å takke fysst an fær nåkå.
sédd'e	1. observert 2. sett (sett opp til eller ned på)	1. 'An varte sédd'e i bryddaupæ 'ass Knút Jónson. 2. 'U varte sédd opp ti' for det ovgripi 'u gjåri. Tjóva å kjeltringa vare sédde néd på.
sée seg / sée si	fare greitt fram, rette seg etter sed og skikk	No lýt du sée di, Titta, fysst du ska' på sundagsskúlen sy' bygdí. Sé deg som vaksi fókk!
séen	slapp og trøytt etter hard kroppsbruk	An vare séen fysst an kjæm'e inn'tt'e ette enn tung'e arbei'sdag'e. 'U va' séí ette å have gjengje så langt. An vare séen av líti svimn'e.
sèg	seg	Mi gjinge kvær for sèg då mi leita ette saui. Bóa datt å sló seg i nétti, så 'an illvåla. Det lýt kvær sjå ette sé. 'U kåm si fórt ette sjúkdómen. Da kóme sikkå heim'tte i ljósi.
sègesamt	slitsamt
sègesterk'e	muskelsterk	Haddvår va' sègesterk'e.
segg	1. "sei" 2. "sei", "fortel" (sagt til eit barn som finn på å reise ein stad)	1. Segg mi; ko gali hèv' eg gjårt? 2. Kòri vi' du av, segg?
seggjen (H)	fyktig, rå Sjå også saggjen.
sègji	sene	Eg strøkte sègan i hæló så eg kunna naudt gange.
sègålt	seint og tungvint	Turi arbeidde sò sègålt.
seie (V)	seie Sjå også seie.	Segg mi: Hèv' du alli èti i heile dag?
seie (H)	seie Sjå også seie (V).	Ko æ det du seii? Seie du detta? Sa du detta? Ko va' det du sâi? Sègji mi dèt, líke di alli sukkerladi? Segg mi, kan du léne mi tvæ krúno?
seie sògu	fortelje (td soger eller eventyr)
seie ti'	1. seie ifrå 2. tilseiing til td dugnad eller andre felles gjeremål Sjå også seie (V) og seie (H).	1. Vi' du seie ti' itt du æ færig? 2. Du lýt seie mi ti' fysst eg ska' kåme. Sille da tekkje a hús, va' det barre å seie fókk ti'.
sei'færug'e	seinfør, treg	Dei sei'færuge kåme attí.
sei'fǿr'e	treg, seinfør	Gýró va' så sei'fǿr at 'u varte mest'e alli færig mæ arbeiæ sí.
seigd	seigleik (evne til å halde ut)	Da ha' seigd ti' halde út, karan som ha' tèkje på seg arbei'i.
seigje	1. senke, gjere lågare 2. minke på	1. 'An seigde búí a par kvorv då 'an sett 'æ opp'tt'e. 2. Mi have seigt fælt på brausrúvâ no.
seigost'e	ost av sur mjølk (rennemjølk)	Seigosten hékk i skjeggjæ 'ass Haddvår.
seigt fǿri	trått skiføre	Der va' så seigt fǿri i ljósløypunn at eg gjekk barre ein rundi.
sein'e	1. sein 2. seinfør 3. på slutten, den siste (berre bruka i bunden form) Sjå også seiste.	1. Gunbjørg æ allstǿtt sei ti' å leggje seg. 2. Men Gunbjørg æ inkji sei ti' arbeie. 3. Å dei seini vottæ eg spita, varte det for líti gån.
seinhaustis	seint på hausten	Å liggje på heiinn seinhaustis kan vere spéleg, då kan det kåme snjór'e om nóttí, så at det kan vare vanskeleg å kåme si heim'tt'e.
seist'e	siste; vert ikkje gradbøygt Sjå også sein'e.	Jón varte jamt seist'e fysst da kappsprunge.
sei'tenkt'e	seintenkt	Jón va' mei' sei'tenkt'e 'ell dei hí syskjinní sí.
sei'tídd'e	bruka om ku som får kalv tidleg om våren	Fermelí å Kranselí våre sei'tídde.
sekk'e	sekk	Gònil å Birgjitt finge nýe sekkji då da bigjynte i skúli.
sekkjefille	uvand "golvklut" av sekkestrie (bruka i eldre tid til "grovreingjering" av golv i periodar når folk gjekk ofte inn og ut av huset med mykje jord eller møkk under skorne)	Sekkjefillâ varte brúka ti' úvand'e tile tvått'e.
sekkjeverk	bomullstøy som før hadde vore bruka til noko anna i (td kveitemjølsekk)	Då mi ha' øydt opp mjø̀li i sekkjæ, brúka mi sekkjeverkji ti' hovdekodde.
seks	seks, sjette
seksta	seksten; gammal form	Taddeiv hèv' seksta naut i fjósæ.
seljari	seljar	Nò for tí'inn æ det sjella 'er fèr'e seljara rundt i bygdinn.
selle	kvinne med diplomatisk veremåte
selleleg (H)	diplomatisk veremåte
selli	skøyar, morosam kar	Taddak va' an snódig'e selli, an visste alli ko 'an kunna finne på.
selskapi	reisekamerat, felag
semje	å semje opp - å kvesse, "setje opp", slipe
semske seg ti'	slite, streve	Å ja, Eivind lýt semske seg ti', mørks imidjom.
sende	sending (t.d. taknever eller høy), ladning	'An kasta a dugeleg sende mæ siment inn i hòli. Paal-Helge kåm mæ a veldig sende då 'an gav út fíre bǿka i ein smedd'e.
sende si ti'	kaste seg fram, reise fort av stad	Yngjebjør sendte si ti' útive sipti å landa lengst'e n'i bakkâ.
sending	mat for mora etter ein fødsel (td graut eller kaker)	Gýró va' mæ sending ti' 'enni Anne då 'u ha' fengje fysste båni.
sène	springe av stad i stor fart; oftast bruka om buskap	Kjýne æ lívræde bøykjen, då sène da. Turve di sène så fælt avgari? "Såge di ti' kjý?". "Ja, da sèna avgari mæ róvunn ti' veirs".
sèneberr'e	synlege senar og musklar	Dei som våre sèneberre ha' ord på sikkå for å vèr' sterke.
sènedrætte (V)	senedrått; bruka berre i eintal Sjå også sènedrått'e (H).	Eg fekk sènedrættâ i båe leggjó.
sènedrått'e (H)	senedrått; bruka berre i eintal Sjå også sènedrætte (V).	Eg fekk sènedråtten i båe leggjó.
sènetaum'e	fiskesnøre av sen	'An fiskar mæ enn boksi det hèv'e vòre fiskebolla í, å så hèv' 'an nulla enn lang'e sènetaum'e rundt.
sengjebórd	planke frå vegg til vegg framføre seng i ei bu på heia Sjå også kvílestokk'e.	Der va' jamt mange innskorne nomn i sengjebórdó.
sengjefærd	barselseng	Fysst Mamme ha' sengjefærd, kóme da mæ graut'e i an ambari.
sengjegraut'e	barselgraut	Rjómegraut'e varte nóg tídt brúka ti' sengjegraut'e.
sengjekåne	barselkvinne
sengle	om mjølk som fester seg til kjelen når ein kokar ho	Du lýt rǿre i mjåkkjinn så det inkji senglar! Du lýt sjå etti så det inkji senglar.
sennep	sennep	Detti sennepi æ bèt'e 'ell det eg fysst'e prǿva, sa Såvi. Mange vi' have bå' ketsjup å sennep på pylsun.
sepratór'e	separator, reiskap til å skilje fløten frå mjølka Sjå også skrýti, kúlâ, skålinn og seprere.	Det æ tungt å sveive sepratóræ.
seprére	separere mjølk med separator Sjå også sepratór'e.	Fysst Mamme ha' mókka, laut èg seprére mjåkkjí.
sére	sortere, skilje ut
sérs	særs
sért	for seg sjølv, eit stykke ifrå	Dei gamle loptí stóge jamnast'e sért, men nére stògehúsó.
seslebók	lommebok Sjå også sesli.	Tarjei fekk så grei a seslebók av gófa sí ti' konformasjónæ.
sesli	pengesetel Sjå også seslebók.	Konformantan vi' helst'e hav' stóre sesla i gåve.
sèt	sitjeplass, sess	Eg fann mi så godt a sèt i skuggâ. Dèr tók du sèti mitt!
sèt deg når	før i tida: å verte boden plass ved stogebordet (lengst frå inngongsdøra)	"Sit når!" "Sèt deg når!"
sètebú	"bu" på støylen med eldstad; der folk heldt til om sommaren Somme seier "sètabú".	Ha' det 'kji vòre for skóteró, så ha' mange sètebúi rotna néd.
sètehús	bustadhus, hus som folk bur i (bruka berre i fleirtal) Sjå også stògehús og hús. I eldre tid sa ein ofte "sètahús".	Sètehúsí åkkå æ bygde i 1920.
sèti	flat del i noko bratt terreng	Der va' så véne nåkå moltu på dei evste sètâ.
setje	1. bruka om vatn som kjem inn i huset 2. bruka i uttrykka setje ti', setje snòru, setje epli, setje skúven og setje seg. 3 setje	1. Vatni sèt'e inn i kjeddaren itt snjóren brånar. 3. Mi sette ifrå åkkå býran då mi' vill' ti' kvíle.
setje att'e dynní	stengje døropninga med td kvister (td om høybu på heia utan dør)	Hèv' du sett att'e dynní, Anne?
setje âv	ta lam og kje frå mødrene og setje dei på eige beite	Nò hav' mi sett âv lombí 'pi vodden, å kjéí út'å Kjéøyne.
setje epli	setje poteter i jorda Sjå også setje og epli.	Mæ same ette kríi sette fókk jamt epli fyrenóni 17. mai.
setje ette	skunde seg for å nå att nokon	'An sette ette bjynnæ alt 'an vann, for å skjót' 'an.
setje gong 'å	setje i gong gjærdeig eller heimebrygg	No æ mi plent stumpelause, så nò ljóte mi setje gong 'å.
setje í seg	drikke eller ete mykje (i festen eller måltidet)	Nò sette Mikkjål í seg heile "mjåkkléteren"!
setje klokkâ	stille vekkjeklokka til å ringje	'An gløymde å setje klokkâ førr'ell 'an la seg, å forsòv seg dúeleg.
setje lâ'i	feste lånt sylv på laet (brurekruna)	Det va' a kånst å setje lâ'i vént.
setje mjåkkjí	setje nysila mjølk i koller eller trog i mjåkkhúsi (slik at rjomen kunne fløytast av etter 3-4 dagar)
setje néd an húsmann'e (V)	gjere frå seg i skog og mark	'An varte trengd'e, å sette frå si an húsmann'e unde gråninn.
setje odd 'å egg	ultimatum	'An sette odd 'å egg så dei hí vurte nøydde ti' å gjève sikkå. Sjå også setje, odd'e og egg.
setje opp	skjerpe og slipe reiskap
setje 'pivi	setje mat til koking Sjå også 'pivi og hengje 'pivi.	Hèv' du sett 'pivi eplí, Titta?
setje på	forlange ein pris ved handel	'An sette på så mykji at eg ha' alli råd ti' å kaupe hesten.
setje reil' í	setje fart i, kome i rørsle, fysisk og mentalt Sjå også reil'e.
setje rupl'e í	lage uro eller forstyrring, setje fart i eit eller anna	Det sette rupl'e i fókk då politikaran ville leggje néd skúlen i Hylestad.
setje seg	1. sige i hop 2. setje seg Sjå også setje.	1. Snjóren hèv' sett seg, så fǿri æ godt. 2. 'An sette seg i sòdan gjelli at 'an varte fjúkefærig'e.
setje seg ti'	vere lenge på ein stad, sitje lenger enn vanleg Sjå også setje.	Mi måge 'kji setje åkkå ti' ti' mi vare for seine. Det va' fælt å setje seg ti' sossa.
setje seg 'å fjødd	sola gyller fjella i aust når ho går ned Sjå også fjødd.	Mi såte úti på støylæ å såge at sólí sette seg 'å fjødd.
setje si opp	ljuge, finne på noko av eigne tankar, tenkje seg til noko som td ikkje finst eller har hendt	Gunne sette si opp a fæl rogle som ingjen trúdde på. Eg høyre alli han sette si opp nåkå.
setje skuns í /setje skòt í	setje fart på
setje skúven	skuve føre seg (oftast kram snø) Sjå også setje.	Førr'ell snjóskóteran finge plastikkskjí, sette det stundom skúven frammenat skjí.
setje snòru	plassere ut snarer Sjå også setje og snòre.	Bjørgúv sette rjúpesnòru i Finndalæ an vetre unde kríæ, å fanga ive túsen rjúpu.
setje stakkjen	lagre setesdalsstakken slik at han held forma
setje ti'	1. døy i ulukke 2. bruke opp pengar Sjå også setje.	1. Taddeiv sette ti' i a snjórås inn'å heiinn. 2. 'U sette ti' mykji pæninge då 'u va' i Býn seist'e.
setje unde	få til å ta til seg ("adoptere"; td sau som tek til seg eit anna lam)	Eg ville setje det møylause lambi unde an sau'e som ha' mist sitt, å 'an kanna det helst'e fórt.
setje 'å egg	1. bruke kniv til å skrape med 2. setje på spissen
setje 'å vetren	det ein planlegg å fø av dyr til vinteren	Mi kunne 'kji setje 'å vetren mei' 'ell mi trú mi hav' fór ti'.
setj'epli	settepotet	An lýt leggje setj'eplí ti' gróings nåkle viku. Nò hav' mi lagt setjeplí ti' gróings på skjeltilæ.
sètóli	1. tverrbenk i ein robåt (eikje) 2. sess i vevstol	1. Sètólen i eikjunn va' gjår'e av a brei, tyresett planke. 2. Sètólen i vevreiæ æ laus'e.
settan tíd	fastsett tid	Òlâv kåm allstǿtt ti' settan tíd.
sett'e	lita sleggje til å slå på	Òlav heldt settæ, å Ånund sló.
sett'e	1. full, drukken 2. mett, forsynt 3. verte sett i fengsel
settlament	1. uryddig mark (td stein og stuvar på eit jorde) 2. bygd	1. Hèr va' det a fælt settlament, det æ såvídt an kjæm'e fram! 2. McIntosh æ a líti settlament i Minnesóta.
sève	løyse seg opp i trevlar	Detti snǿri hèv' sèva seg opp.
sevlandi	veldig (forsterkande ord)	Tarjei æ sevlandi gó'e ti' timre!
sevle	barke tre	Eg hèv' stývt, kvista å sevla a heil tylt i dag, så nò æ eg kavtròta.
sevlespa'i	barkespade Sjå også sevle.	Det va' viktig å have an gó'e sevlespa'i fysst an sille sevle stokkan.
si'	sidan Sjå også preposisjonen si og konjunksjonen si.	Eg flutte ti' Hylestad for tvau år sía. Det æ tvau år si' eg flutte ti' Hylestad.
si'	sidan, på grunn av at Sjå også adverbet si og preposisjonen si.	Si' dú vi', så vi' èg au.
si'	sidan Sjå også adverbet si og konjunksjonen si.	Si' eg inkji va' heimi, kunna eg inkji kåme i bryddaupi.
sía	1. deretter 2. sidan	1. "Mi have dag'e ti' kvelds, å sía kjæm'e månen", sa Tóne. 2. D'æ så lengji sía at eg hèv' gløymt det.
síbreiâ	bruka om når det er så mykje gras at graset dekkjer heile slåtteteigen når høyet er slege og breitt	Fysst slåttâ æ rektigt gód, kan det vère síbreiâ, så du slepp'e å rake ihóp kvirvlu.
sí'breie	slåtteteig der det er så mykje gras at ein kår utan å måtte rake ihop i ei kvirvle	Det va' létt å vèr' breislejente fysst det va' síbreiâ.
sí'bugjen	krylryggja, vert ikkje gradbøygt
sídde	lengd nedetter (bruka om t.d. bukser)	Koss æ buksun i síddunn?
sídrikke	drikke fort og mykje	Det va' kalleg dèt Haddvår sídrakk av ǿlæ 'an fekk.
sídsen	sid, heng langt ned	Den kjýrí æ sídsí, spænan hange så langt néd at da kunn' var' oppskrapa i úkviddæ.
sí'e	1. side Sjå også lé. 2. sidestykket av slakta dyr	1. Eg hèv' blétt igjenom adde sí'un i bygdebókó. 2. Det vare mange gó'e kjøssteika av dei sí'ó.
síebreie	slått gras som er så rikeleg at ein ikkje treng å samle det på eit mindre område (bruka mest om heie- eller skogsslått) Somme seier "síbreia".	Der va' allstǿtt så gó a slåtte, mest'e síebreiâ.
síehekke	hekkun på langsidene av høyskógsslé'en
síeskjår'e	tunt kjøt under buken på eit dyr som er slakta	Síeskjæne brukar an ti' rullepýssu.
sí'flysse	kvinne med side kjolar
sí'flysst'e	ha sid kjole på seg
sí'fua	sidrauva (person med bukse som har sige vel langt ned)	Jón va' skjeggjutt'e å sífua dèr 'an gjekk rundt på sauesjåæ.
sigd'e	sigd
sigdorv	orvet til sigden	Sigdorvi æ stutt, så an laut gange kruppen fysst an skar konni.
síge	1. gjeve seg, gjeve opp motstand, omvende seg 2. gå seint 3. sige	1. Ti' slutt seig 'an å varte kristelèg'e, han au. 2. "Nò ljóte mi síge", sa Gunnår, då da gjinge ti'. 3. Vègjen hèv' sigji, så hèr ljóte mi kjøyre seint.
siggre deildí	setje ned ei deild med overtruiske "fesseord"
siggre médelen	sikre eignelutar og verdfulle ting med hjelp av "vers" for å påkalle gode makter Sjå også médel.	Eg siggra médelen, å då veit eg at det ligg'e trygt.
siggróm	høve, anledning	Da såge sikkå inkji siggróm ti' det i dag.
sigjen	utmatta etter hardt kroppsarbeid
siglehèvi	endane av sigli som lyfter steinen i ei kvern	Óri "hèvi", i "siglehèvi", kjæm'e av å "hevje" ell' lypte.
sigli	avlangt jernstykke som er fest til oversteinen i ei kvern (slik at kvernkallen driv steinen rundt)	Sigli ligg'e innfelt i ivesteinæ, 'å båe léa å' auga.
sigróm	1. Rom til å sige. Nylafta bygningar vil sige noko når materialane turkar og tyngda av taket m.m. kjem på. Vertikale bygningsdelar som dyrekjinn, glas og dører må difor lagast / ha opningar slik at dei ikkje hindrar siging. 2. Kan òg brukast i overført tyding Somme seier "sígeróm".	1. An må passe på å hav' nóg sigróm for dyringan, itt an timrar. 2. Såg 'an si sigróm ti' det så gjåre 'an det.
sigålen	"kaputt", gåen, seinfør; gjeld personar
síkke	helle siste dropane ut av td kaffikjelen; også bruka om å slå vatnet ut av kasserollen når ein har koka poteter	Du lýt síkke kaslen, eg trúr der æ etti a líti grand.
siklingji	kvass og rektangulær stålplate til å finpusse høvla tre med
sil 'å	skilnad på	"D'æ sil 'å kong Salomó å Jørgen Hattemakari", sa Eivind.
sile	sele på hesten
síle regn	samanhangande og kraftig regn	Det hèv' vòr' síle regn i heile dag.
silestad'e	framsida av bringa på ein hest (der bogtreet ligg mot)
sílesveitt'e	gjennomvåt av sveitte	Tór kåm plent sílesveitt'e ó' skógjæ.
silesýe	"knappane" i selane på den mannlege setesdalsbunaden
sili	sele
sí'lippa	trist utsjånad (mest bruka om born som er på gråten)
sille	skulle, ville	Mi ha' sillt havt bæri tí'. Eg ska' ti' heis i dag. Det ska' visst vare úveir ti' hægjinn. Ha' eg sillt stellt meg aila? Ha' da 'kji sillt kåmi snart nò? Ha mi sillt syllt åkkå an sodd'e? Trú mi ha sillt kaupt åkkå a ný kjýr?
sillfaren	sjeldan å sjå	Gunne æ så sillfarí at eg veit alli kòs det æ mæ 'enni.
simentére	støype med betong	Tårål laut simentére honnsteinan.
simlekjyl'e	kuldeperiode om lag i mai (når reinsdyra kjævar) Same tyding som reisskjyl'e.
simmer	semmer (dårleg, ufrisk)	Eg kjenner meg helst'e simmer i dag.
símonsvipe	marekvist (bjørkekvister som veks ut til ein rundvoren kvast, "heksekost")	An kan lèse om símonsvipâ i Gåmålt ó' Sætisdal.
sims	Takbjelke i fjøset som gjev feste for dei to loddrette stolpane som sideveggene på ein bås er feste til (Gamalt or Sætesdal).	Fjóskrakkjen heng'e på simsinn.
sin	sin / si / sitt / sine	Gunleik fǿre bort sekkjen sin på heiinn. 'U reiste ti' moi sí hægjí fyre jól. Svòlâ fýk'e oppi reii sitt inn'å trandó. Da tóke sikkås sponn, men inkji annas. Da gløymde brilló sikkå båa tvæ. 'An pakka tǿlun sí å reisti.
sin ègjen sjúkji	menstruasjon
sin same	ikkje forandra anten fysisk eller psykisk (td etter sjukdom eller etter mange år frå kvarandre)
sínage	gå og beite utan opphald (om buskap)	Det æ gó'slegt sjå fænåren koss 'an gjeng'e å sínagar i dag.
sindr	restar av smelta jern (slagg) Sjå også smijjesindr.	Mi funne sindr unde búinn i Åvi, så da ha' smelta jinn dèr i gåmó tíd.
síne	1. forvente (helst bruka om dyr) 2. lengte etter, ha lyst på noko som det er lite truleg ein kan få der og då 3. vente, drygje Sjå også síne etti.	1. Kjýne stóge ottafor búí å sína ette salt. 2. 'U sína lengji, men 'u fekk 'an alli. Eg sínar ette nåkå sǿtt, å så finst 'er 'kji sǿtt i húsi. Eg hèv' sínt lengji ette gó'e mat'e. 3. 'U laut síne ti' dei hí kóme.
síne etti	forvente, lengte etter	Kjýrí sína ette salt.
sinnegalen	bruka om person med fælt bråsinne eller person som vert ustyrleg sinna	Torjús æ så sinnegalen at eg æ lívræd for å seie nåkå gali.
sinntau'e	spesiell type vedomn med relieff av kentaur (mytologisk skapning)	Sinntauen min fèr'e ti' verme fillnare.
sip	skip	Der reiste mange sætisdǿla mæ sip ti' Amérika førr' i tí'inn.
sipa	fullt av
sipa botnen	såvidt det dekkjer botnen Sjå også sipe.	Hèr va' líti moltu, eg hèv' barre såvídt sipa botnen i spannæ mí. Eg fann 'kji kå sipa botnen då eg va' på moltetúr'e i gjår.
sipe	1. dekke til, jamne ut 2. ha i orden, ha i stand Sjå også sipa botnen, og sipe si.	1. Der va' plent sipa mæ mýhanka på glasrútunn. Vi' du sipe talerkan útive bordi? 2. Da kunna alli sipe nòkå ting, dei systan.
sípe	smågråte, sutre
sipe litó	setje saman fargar i broderi på setesdalsbunad på ein god måte	Det skjulde kvæ som va' gó' ti' sipe litó fysst an løyesauma.
sipe si	oppføre seg greitt Sjå også sipeleg (H) og sipelèg'e (V).	An lýt sipe si greitt fysst an bigjynder i skúli. Gró kunna alli sipe si, 'u tala av si hòvúi.
sipeleg (H)	bruka om å oppføre seg greitt Sjå også sipelèg'e (V) og sipe si.	Åni æ så sipeleg enn gút'e.
sipelèg'e (V)	bruka om å oppføre seg greitt Sjå også sipeleg (H) og sipe si.	Hæge æ den sipelègaste i heile klassâ.
sipt	skift; td kledeskift	Eg hèv' mæ mi fleire sipt ti' desse lange túræ.
siptast ti'	1. dele på td å drive med ein leik eller eit arbeid 2. byte arbeid for kvarandre	1. Mi siptest ti' kjøyre. Mi siptest ti' vère "inni" mæ mi "slóge ball". 2. Mi siptest ti', èg å Tór; han snikkéra for mèg, å èg røyrlâ for han.
sipte	1. skifte (td klede) 2. dele arv Sjå også sipti.	1. Eg sipte på kvílun i gjår. 2. Da have sipt ett' 'ó Taddeiv.
sipte lit'e	skifte andletsfarge
sipte sèt	1. ein bestemt barneleik med stolar i ring (innandørs) 2. bytte plass	1. Då mi våre små, gjåre mi jamt an leik'e mi kadda "sipte sèt". 2. Nò ljót' mi sipte sèt, Tóre, for dú hèv' sète så lengji fyri.
siptelykjili	skiftelykel Somme seier "siptelykli".	Siptelyklan kunn' vèr' fæle ti' øyeleggje skrúvehòvúí.
sipti	1. "hoppet" i ein hoppbakke Sjå også sypti. 2. arveskifte 3. kledeskift Sjå også sipte.	1. 'An va' úheldig'e å datt på siptæ. Gútungan stelte sikkå så stórt a sipti på Gjimlehaug. 2. Der va' sipti ett'ó Håvår i gjår. 3. Da ha' mæ sikkå sipti, det såg út ti' å var' úveir.
sírell	sisselrot	Den tykke rótí av sírell æ sǿt å kan ètast.
síròni	nye spirer av korn i legde; bruka berre i eintal	Det vare líti konn itt det æ síròni i åkræ. Sírònen kan kåme itt legdâ æ gåmó, å der æ vått.
sirål	filter laga av kurovehår (tagl), vart bruka til å sile mjølk. Sjå også síl'e.	Brúke di sirål ennå, ell' have di kaupt av desse nýe síló?
sísse	bere tungt på lause ting	'An gjekk å síssa på addeslags rakl.
sísselèg'e (V)	sid, stormaga (td ku)
siterle	linerle	Siterlâ æ a gódsleg vårteikn.
sitje	1. sitje Sjå også stavsitje og sitje kveldi. 2. bruka i uttrykket sitje på støylæ.	1. Sitji greitt innmæ bóri, så sku di få nåkå gó'e tukkji.
sitje âv mæ	verte snytt for, ikkje få noko ein ville ha	'An ville gjinni have jentâ, men dèt sat 'an fínt âv mæ.
sitje etti	vere att ei stund når skulen er slutt for dagen (straff i eldre tid for uskikkeleg elev)
sitje fyri	bruka om person som under baking av flatbraud lagar leivane av nåâ og bakar ut det meste	Tóre sat mykji fyri, å Birgjitt sat mæ takkâ, fysst da baka.
sitje i stògó	vere på besøk heile kvelden hjå ein granne Sjå også sitje kveldi
sitje jólestól'e	Jenta som "sat jólestól'e" jolenatta skulle sjå (i eit "syn") kven ho fekk til mann, og den guten som synte seg skulle velje av tre skåler, anten ei skål med vatn, øl eller brennevin. Jenta rekna guten som tok ølskåla for den beste.	Det varte a long nótt for jenta som sat jólestól'e, å alli såg a sýn.
sitje kveldi	når ein er på besøk heile kvelden Sjå også sitje.	Mikkjål sat jamt kveldi i Oppistog. Førr'e va' det så vaneleg å sitje kveldi, nò æ det sjeldnare at fókk gjère det.
sitje módig'e (H)	vere åleine Sjå også sitje, módig eisemadd'e og módig'e.	Eg sit'e plent módige i kveld.
sitje mæ	eige, ha skjøte på ein eigedom Sjå også sitje og gjève ifrå si.
sitje mæ takkâ	arbeid i samband med å bake flatbrød (lage emne, bake leiven ferdig, rjóe, steikje, brette i to / fire braudleivar, halde elden ved lag)	Anne sat mæ takkâ å ha' mangt å passe på; pynte på leiven, rjóe, steikje, elle å stelle imni.
sitje om	vere ute etter, prøve på	'An tikjest plent sitje om å vère úlílèg'e nær 'an kan.
sitje om reven	sitje på post om natta for å skyte reven som kjem til utlagd lokkemat Sjå også sitje.	Gunnår hèv' sète om rèven mang' a nótt.
sitje 'pi fangjæ	sitje i fanget (på td mor si)	Titta líkar så godt å sitje 'pi fangjæ fysst eg fortèl'e om då eg va' lítí.
sitje 'pivi	vake over ein som er alvorleg sjuk eller sitje ved ei dødsseng	'An sat 'pive fai sí då 'an dǿi.
sitje på støylæ	vere på støylen med buskapen Sjå også sitje og støyl'e.	Da såte jamt på støylæ i sjau-åtte viku om sommåri.
sitje på teinæ	sitje på "stonga" på herresykkel Sjå også tein'e (2).	Det va' stundom jentun såte på teinæ mæ gútan sykla; då våre da vel helst'e småkjærasta.
sitje signe	ha lyst på mat (snikje)
sitje ti' bórds	uttrykk bruka om når ein et høgtidsmåltida jolaftanskvelden, 1. joledagsmorgonen, nyttårskvelden og 1. nyttårsdagsmorgonen	Itt mi sitje ti' bórds, hav' mi allstǿtt gamledags jólemat'e.
sitróne	sitron	Tóne brúkar sitróne bådi i téæ å på fiskjæ ti' nóss.
sive	1. spesielt bord, hengsla fast på veggen, og som ein kan slå opp og ned 2. "sive" med fire føter (frittståande to og to føter, ståande i kross med eit lòkebord gjennom krossen). 3. skive, t.d. brødskive	1. Sivâ æ a greitt bórd dèr plassen æ líten. 2. A bórd mæ fíre stig i kross kan an au kadde sive. 3. 'U tótte stumpen va' gó'e, men 'u åt barre ei sive. Sjå også stumpesive.
sivlungsbul'e	jamtykk overkropp	Åni ha' sivlungsbul'e, va' sterklèg'e, men host'e úsvipelèg'e.
sivlungsleggji	jamtykke og kraftige legger (kan vere utslag av sjukdom eller alderdom)	Margjitt ha' sivlungsleggji, da våre helst'e úsvipelège.
sivre	"krulla treflis" skore med kniv (til oppfyring i omnen)	Det æ greitt å have sivru liggjandi innmæ omnen.
sivre	skjere (td treflisar til oppfyring i omnen eller dele opp poteter for sauer) Sjå også sivre og tægje.	'An sivra godt av ostæ då 'an stelte si nyste. Taddeiv sivra flísa ti' gjèr' 'å mæ.
sivrekrulli	trekrull til å gjere opp eld med; vart laga med ein kvass kniv og når ein skar lange tak, så krulla "sivren" seg
sivri	Samanhengande trekrulle / -spik; laga med kniv. Bruka til å nøre opp eld. Ordet kan også brukast om andre ting ein skjer i tunne skiver.	D'æ greitt å hav' liggjandi nóg av sivra fysst an ska' gjèr' 'å.
sjâber	ikkje i form, sjuk
sjakji	tunn ende av tre som er hoggen av, eller som står att på rot	Hèr stande sjakan ette lauvingjinn. Vi' du samle i hóp sjakan?
sjakke	halte (pga skade) Sjå også sjakkjen.	Eg vrei meg i okla så eg sjakka i long tí'.
sjakle	gå ustøtt og vaklande	Det va' såvídt 'u sjakla å gjekk.
sjale	spandere mat til folk som er på vitjing Sjå også sjale si og sjalefókk.	Mi ljóte sjale da fysst da kåme. Eg trúr eg vi' ti' Bykle å sjale mi ti' hægjinn.
sjale 'ó si magjen	å ikkje tore å ete når ein er på besøk
sjale si	å få mat der ein er på vitjing Sjå også sjale og sjalefókk.	Anlaug å bonní vi' ti' Bý'n å sjale sikkå.
sjalefókk	ein eller fleire personar som er på besøk og får mat Sjå også sjale si og sjale.	Fær du sjalefókk ti' jóle?
sjalejente	jente som er på besøk og får mat	I dag hèv' eg havt tvæ sjalejentu.
sjalekar'e	mann som er på besøk og får mat	Da finge tvei sjalekara ette messâ i gjår.
sjampó	sjampo	Kan eg få låne sjampói ditt? Nò for tí'inn brúke fókk sjampó fysst da två sikkå i hovdæ.
sjangle	kvinne som styrer føtene dårleg
sjangleleg (H)	ustø på føtene
sjarvle	gå ustøtt Sjå også sjarvlen.
sjarvlen	å vere ustø, helst noko klein Sjå også sjarvle.
sjarvlen	ustø Sjå også skjåmren	Svein æ helst'e sjarvlen å fillen ti' gange.
sjau	sju, sjuende	Góme ha' sjau syskjinn.
sjaubreidda	delane som stakkan er samansette av	"Skåmedalsjentun æ lang' å smale, sjaubreidda stakka det ljót' da have" (stevline).
sjaue	1. ha kjærleiksforhold til 2. sjaue, streve	1. 'An sjaua ihóp mæ fleire kvendi den vetren. 2. Fyre jól æ det mykji å sjaue mæ, dåvisst for kvendí.
sjauen	uføreseieleg, ufredeleg (om person)
sjaufǿrari	sjåfør (eldre seiemåte)	Torgrím va' sjaufǿrari i Sætisdalsrútunn.
sjaufǿr'e	sjåfør Sjå også sjaufǿrhúve.	I bílrútunn æ der mange góe sjaufǿra.
sjaufǿrhúve	sjåførlue Sjå også sjaufǿr'e og húve.	Sjaufǿran ha' nåkå staselège sjaufǿrhúvu førr' i tíinn.
sjaui	travelt, annsamt	Mi hav' det allstǿtt sjaui fyre jól.
sjaukja	sytten; gammal form	Mikkjel hèv' smía sjaukja munnhorpu.
sjausjynne (H)	skogstjerne Sjå også skógsjynne (V).
sjauskjæreblóm'e	Skogstorkenebb. Somme seier "sjauskjære".	Sjauskjæreblóman lýse så vént oppi grǿó.
sjauttí	sytti	Tóne va' sjauttí år i tvótúsenåsjau.
sjav' åkkå / åkkå sjave	oss sjølve "Åkkå sjavi" vert oftast bruka i Hylestad.	Mi vi' hav' dessa pæningan for sjav' åkkå.
sjavaste	sjølvaste	Sjavaste kongjen kåm ti' Sætisdal i 1993.
sjavdaue	daue utan kjennskap til årsak	Pusi sjavdaua attenat lǿunn i dag.
sjav'e (V)	sjølv Sjå også sjav'e (H).	Eg vi' gjère det sjav'e, eg vi' inkji hav' hjelp av nòken. Eg hèv' sauma stakkan sjåv.
sjav'e (H)	sjølv (forma "sjavi" vert bruka når ordet kjem sist i ei setning, i fleirtal) Sjå også sjav'e (V).	Eg vi' kjøyre sjóv i kveld, sa Gýró. An lýt passe på sjave seg. Mi gjåre det sjavi.
sjave si / sjave sikkå	seg sjølv / seg sjølve	Da kjýtte så fælt av sjave sikkå. An kan 'kji allstǿtt barre fare ette sjave si.
sjaveigari	sjølveigar	Plassi 'ass Knút va' líti, men 'an va' sjaveigari.
sjavgjår'e	sjølvlaga	An veit ko an hèvi fysst d'æ sjavgjårt.
sjavgó'e	sjølvgod	Torgrím æ så sjavgó'e at det nyttar alli diskutére mæ 'an.
sjavhjelpt'e	sjølvhjelpt	I gåmó tíd måtte fókk vère sjavhjelpte mæ det meste.
sjavile	uturvande handling
sjavilí	ikkje naudsynt, ikkje greitt (oftast bruka om noko som ikkje er gjort) Sjå også sjavilskleg (H) og sjavilskleg (V).	D'æ sjavilí ive bekkjen ette vatn. D'æ sjavilí å bitale mei' 'ell an tar. Dèt va' sjavilí, nò hèv' dú kaupt brǿd, å èg hèv' plent steikt stump'e. D'æ sjavilí å två húsi førr'ell det var' sótfelt.
sjavils	bortkasta, nyttelaust, uturvande (td "sjavils stræv", "sjavils brý", "sjavils reise", "sjavils sút")	D'æ a sjavils sút å tenkje på det an inkji kan gjère nåkå mæ.
sjavilskap	1. noko som ikkje er naudsynt 2. noko som ikkje er greitt	1. D'æ sjavilskap å byggje så stóre hús at an barre hèv' brúk for håve. 2. Det va' slig a sjavilskap at eg gløymde brilló mí den gongjí.
sjavilskleg (V)	unødvendig og stundom bortkasta (bruka om noko ein har gjort) Sjå også sjavilskleg (H) og sjavilí.	Det va' sjavilskleg at eg bitala så mykji for den gamli bílen.
sjavilskleg (H)	unødvendig, ikkje greitt Sjå også sjavilskleg (V) og sjavilí.	D'æ sjavilskleg å bitale for mykji. Sjå også sjavilskleg (V) og sjavilí.
sjavlaga	passar perfekt Sjå også sjavvaksen.	Det va plent sjavlaga at du kåm i dag. Denne bjørkjí æ plent sjavlaga ti' krykkje nédati.
sjavlær'e	sjølvlærd	Ivar Aasen va' sjavlær'e som språkgranskari.
sjavsagd'e	sjølvsagd (vert ikkje gradbøygt) Sjå også adverbet sjavsagt.	Sigríd va' sjavsagd som leiari i ídrottslagjæ.
sjavsagt	sjølvsagt (vert ikkje gradbøygt) Sjå også adverbet sjavsagd'e.	Det æ sjavsagt at ti' mei' an trænar ti' bæri var' an.
sjavskríva	sjølvskriven	Svein va' sjavskríva ti' å sitje i dei nimndinn.
sjavstendekjensle	"sjølvstendekjensle"	'U ha' a sterk sjavstendekjensle, visste ko 'u villi.
sjavstýrd'e	sjølvstyrd	Sauin æ sjavstýrde heile sommåri.
sjavsåing	sjølvsåing (om frø og småpoteter)	Der va' mykji sjavsåing i åkræ, opptakaran have nóg slurva.
sjavvaksen	passar plent til føremålet eller tingen ein skal lage; gjeld emnetre i skogen Sjå også sjavlaga.
sjeldfengd'e	sjeldan å få	Fiskjen va' stór'e, av dei sjeldfengde slagjæ.
sjella	sjeldan	Det æ sjella eg kjøyrer for fórt ette vègó.
sjellgjengd'e	sjeldan å sjå (hjå andre)	Torbjørg æ sjellgjengd hèr i húsi.
sjíre	berre, reint / ublanda, vert ikkje gradbøygt Sjå også púre.
sjóandi	1. kokande 2. forsterkande ord	1. An kan 'kji drikke sjóandi kaffé. 2. Nò gjekk det sjóandi!
sjóe	koke Sjå også sóen, sau, só og sjóheit'e.	Nò ska' èg sjóe kaffé, så vi' mi kóse åkkå mæ kaffé å kaku.
sjóe i hóp	smi saman to jernstykke ved å varme dei opp så mykje at dei smeltar saman Sjå også sjóe.	Førr'ell fókk ha' sveiseútstýr¨sóe da i hóp lytin.
sjóe ivi / sjóe 'pivi	koke over (toppen av kasserollen eller kjelen) Sjå også sjóe og sjóe néd.	Det vi' mest'e sjóe 'pivi, så eg lýt skrúve néd straumen.
sjóe néd	koke over p.g.a. sterk varme Sjå også sjóe og sjóe ivi.	Kafféi sau néd fyrr'ell eg rokk å take âv kaslen.
sjóe ti'	reise i veg i full fart Sjå også sjóe.	'An sau ti' på heií mæ same 'an ha' ète bítåi å stelt si nyste.
sjóheit'e	kokheit Sjå også sjoe.	Grauten va' sjóheit'e, så mi måtte vente a bil førr'ell mi kunna ète.
sjókonn	korn som er kjøpt i byen
sjoltri	langt mellom dei; gjeld td molter	Det æ sjoltri mæ fókk i Tveitebǿ nò. D'æ sjoltri midjom moltó i år.
sjóne	lage mat; for folk eller dyr
sjóreise	lang reise
sjóvèg'e	vegen mot byen (td Kristiansand)	Fókk trunge nòkå av kverrt av kaupeting førr'e, å då laut da kjøyre i sjóvèg'e.
sjug	sus, luftlyd (laga av noko som fer fort) Somme seier sjug'e Sjå også sjuge og sjugandi.	Mange av dei som líe av øyresús'e hav' a sjug i øyró heile tí'í. 'An kåm som a sjug forbí meg.
sjugandi	noko som kjem fort og gjev lyd (luftlyd)	Ånund løypte sjugandi néd bakkjen, å stód gjår' 'an au!
sjug'e	sus, luftlyd (laga av noko som fer fort) Somme seier sjug. Sjå også sjuge og sjugandi.	Stundom høyrer an an sjug'e i luftinn førr'ell tóreveiri kjæm'e.
sjuge	suse, kome i stor fart og gjeve litt lyd (luftlyd) Sjå også sjugandi og sjug.	Det sjuga fælt i fossæ då kraffverkji sleppte på vatni.
sjúkfair'e	stefar
sjúkji	sjukdom	'An leid av an sjella sjúkji. Eg hèv' mått prǿva mange sjúka dei seiste årí.
sjúkmoir	stemor
sjúkål'e	sjukleg, mykje sjuk
sjúr'e	1. stiv / lite smidig, gjeld personar og ting 2. trått vinterføre Sjå også sjúrt.	1. Mi spente fótball i gjerkveld, så eg æ helste sjúr'e i dag. 2. 'Er æ sjúrt skjífǿri i dag!
sjúrfrèt'e	person som er stiv i kroppen.	Det nyttar 'kji for sjúrfrètan å kappspringe.
sjúrt	stivt, tregt Sjå også sjúr'e.	Det gjekk sjúrt, så eg laut vokse skjíne.
sjynne	stjerne Sjå også sjynnebraut.	'An sló ti' mi så eg såg sjynnu. Då Jissús varte fǿdd'e lýste der a stór sjynne ive Betlihem.
Sjynnebraut	Mjølkevegen (stjernegalakse); helst bruka i bunden form eintal Sjå også sjynne og braut.	'An stó å glåpte på Sjynnebrautí som va' sérs klår detti kveldi. I Sjynnebrautinn æ der midjom 200 å 400 milliarda sjynnu.
sjynneklårt	stjerneklårt	I januar æ det jamt bå' kaldt å sjynneklårt.
sjynnemakk'e (H)	St. Hans-orm Sjå også lýsemakk'e (V).
sjynnerap	sjerneskot	Såg du det sjynnerapi?
sjynnetykt	tett med stjerner (ein ser desse i klår luft, helst seinhaustes eller tidleg vinter)
sjæpe	sitje med føtene ifrå kvarandre
Sjøllúv / Sjøllúv'e	Sjøllulv	D'æ langt midjom Sjøllúvó i åkkås dage.
sjå	1. vurdere 2. sjå	1. Du lýt sjå det sjav'e, ko du vi' gjère. 2. Mi høyre deg, men det va' så mørkt at mi såge deg alli.
sjå	hjå	Gunnår sjala si sjå mi heile dagjen.
sjå attivi	kontrollere, repetere	'U såg attivi, å reiknestykkji 'enni va' rétt.
sjå di!	1. "Hei!" 2. "bra"	1. "Sjå di! Dèr æ dú au!" 2. Sjå di, dèr vurte mi alt færige!
sjå hamen av	sjå ein person som ikkje er til stades
sjå heim'tt'e	sjå underbuksa under kjolen på ei kvinne.	Gònil skjæpte så mi såge heim'tt'e.
sjå lýsun av	sjå skimten av	Eg såg alli lýsun av 'ó.
sjå nå / sétt nå	dersom Sjå også dissom, visst, itt og fysst.	Sétt nå du vann an millión'e; ko ha' du vilt brúka pæningan på?
sjå ti'	sjå; ljost nok til at ein får til å gjere det ein skal	Eg lýt få mi a ný lampe så eg sér ti' lèse.
sjåast	sjå kvarandre; bruka berre i fleirtal	Mi sjåast att'e i morgó, itt mi live å hav' helsâ.
sjåkle	kvinne som er "lite spretten" til beins	Åslaug æ a kalleg sjåkle, d'æ såvídt 'u stavrar å gjeng'e.
sjåkle	gå ustøtt, vere dårleg til beins	Turíd sjåklar å gjeng'e så det æ syndleg å sjå.
sjåklen	ikkje "spretten" til beins	Targjær æ så sjåklí at an veit alli nær 'u rallar.
sjåkli	mann som er lite "spretten" til beins
sjåleg (H)	ein plass med godt utsyn Sjå også sjåleg (V) og sýnt.	Der æ sjålegt 'pi Garó.
sjåleg / sjålegt (V)	1. glede eller lette over at eit arbeid er gjort 2. godt utsyn Sjå også sjåleg (H) og sýnt.	1. Dèt va' sjålegt at mi hav' fengje vé'en i hús. 2. Der æ sjåleg 'pi Brottveit.
sjåslen	1. blyg person 2. tiltakslaus	1. Småjentun våre så sjåslne. 2. 'U æ sjåslí å líti ti'tak í.
ska	skade Sjå også ska si.
ska' have små	vere gravid	Fókk seie at Anne ska' have små ti' våræ.
ska' si	skade seg Sjå også ska.	D'æ fórt å ska' si på glèrungjæ.
skaddi	liten haug eller opphøgjing i terrenget (dyrka jord) der det er skrinn jord som i turke gjev lita avling	D'æ sjella det vare gód avling på skaddó.
skaeflaum'e	flaum som gjer skade	Det va' slig skaeflaum'e på Austlandæ seiste våri.
skaeveir	ver som gjer skade	Dei fæle tórnadóan i Amérika æ det vesste skaeveiri eg høyrer om.
ska'evind'e	sterk storm som gjer skade	Den vessti ska'evinden kan vère fæle rykkjebýu, som kan reise mæ tòku å ríve fælt.
ska'frjóse	fryse så fælt at det oppstår ein frostskade (skaden kjenner ein kvar gong ein er ute i kaldt ver)	Tarjei fraus så kalleg 'å fótó at 'an va' ræd'e 'an ha' ska'fròsi.
skagge	riste, gjere skade, påverke	Det skaggar 'kji han om 'an misser nåkå pæninge.
skagging	gjere dårlegare
skagr'e	person med skarpt og kvasst mål
skagren	skarp og skjerande i målet
ska'i	skade	Ska'an våre så stóre at 'an stód det 'kji ivi.
skake	1. riste 2. bruka i uttrykket skake opp ǿl.	1. Det æ fælt som det skjèk'e itt an kjøyrer på an hòlutt'e vèg'e.
skake opp ǿl	ha ølet over frå kjerald til flasker	Det va' inkji gód smòk på ǿlæ fysst an skók det opp.
skakedirr'e	skaketein som går ned på kvernsteinen Sjå også skakvond'e.	Skakedirren rister konni ó' víunn å néd i auga.
skakelòk	lok som trengst når ein skal riste innhaldet (på td eit kjerald, bytte, ambar)	D'æ godt å have a tétt skakelòk itt an ska' skake.
skakestokk'e	1. stokk med mange hol i (vart bruka til ølbryggjing i eldre tid) 2. stokkar som ber svòlí i eit stabbur
skakesål	såld i eit treskjeverk
skakke	gjere noko leitt, gjere noko til meins
skakk'e	skeiv	Flakstongjí mí hèv' vorte skokk.
skakksprént'e	skeivt ut av spenen (om mjølkestråle)	Blómelí æ gó' å mókke, men 'u æ skakksprént.
skakvond'e	skaketein som går ned på kvernsteinen Sjå også skakedirr'e.	Skakvonden kvíler alli så lengji kvinnesteinen svív'e.
skale	1. bruka om born som får eit "lett oppkast" av td mjølk 2. når ein får mat eller drikke oppatt i munnen (sure oppstøyt); bruka om vaksne folk	1. Titta skala opp'tt'e det 'u ha' èti. 2. Såvi va' fillen i magâ å skala helst'e tídt.
skalle	heade (i fotball)	'An skalla ballen i mål førr'ell målmannen fekk snú si.
skalle seg	slå seg i hovudet (td når ein stangar hovudet øvst i døropninga)	'An kan feste bobleplast så inkji fókk skalle sikkå i låge dynnekarma.
skam fari!	kraftuttrykk
skamdegåve	vanærande gåve
skamdeverk	gjerning ein bør skjemmast for
skamdevit	vit til å skjemmast	Eg líkar alli å vère i hóp mæ 'an Eivind úti blant fókk, for 'an hèv' 'kji skamdevit.
skamfǿre	øydeleggje, stor og varig skade	'U skamfǿre seg mæ 'u løypte på skjí. Du må 'kji klíve dèra, Bóa, du kan skamfǿre deg om du dett'e néd.
skamfǿr'e	skada, øydelagd; vert ikkje gradbøygt	Ånund varte helst'e skamfǿr'e i dei fæle bílúlykkunn.
skammel	låg krakk, gjerne for born	'An tók skammelen å sette seg út'å heddâ.
skamskjóte	skadeskyte	Òlâv skamskaut an elg'e mæ 'an jakta i haust.
skamsolten	svært gjerug person, svært glad i pengar (så mykje at han vert ti' skamdan)	'An æ så skamsolten at 'an æ mægjèten.
skamærleg	leitt, tregeleg	Det va' skamærleg at eg inkji gjåre det.
skandére	rakke ned på, skjelle, tale stygt om	Torbjørg æ fæl ti' skandére fókk; d'æ alli nòkå som æ rétt.
skangre	skingre, gnisse	Det skangra så stygt i vogninn.
skangren	1. bruka om reiskap som er noko ut av lage (lite og "leelaust") 2. mager og lang (om personar)
skank'e	stor skapning med lite kjøt på
skankeleg (H)	stor skapnad med lite kjøt på
skankelèg'e (V)	tunn og storlemma
skankji	heile bakføtene på eit dyr, frå klauvene og opp til ryggjen
skante	1. slå med ljå det graset som står att ut mot gjerde og bekker (der ein ikkje kjem til med slåmaskin) Sjå også skanting. 2. klyppe lo av stoff 3. skjere 2-3 tilfeldige flekker av rå poteter før koking. 4. skjere skalet av rå poteter	1. Dei gamle skanta så væl fram'tt'emæ gjæró, der va' alli etti a strå. 2. An lýt skante lói godt av kvåró. 3. Da skanta førr'e, så eplí sille få a saltsmòk. 4. Fysst eplí æ skanta turge da 'kji sjóe så lengji som fysst da vare sóne mæ skalæ på.
skanting	Graset som står att ut mot gjerde, bekker o.l. atter at det er slege så mykje som råd med slåmaskin. Ordet er også bruka om høyet som vert av dette graset.
skapt	skaft Sjå også skjepte.
skapt	(ikkje) i det heile	Der æ 'kji meining skapt i dèt 'an seii, Svein! Finn di an sótfeddebuskji å sótfedd omnen, der æ 'kji trekk'e skapt í 'ó!
skaptesvipe	lerreim med handtak til å slå hesten med, svipe Sjå også gjeisl.
skar	sauemark skore med kniv eller klyppt med saks; skar på langsidene	A skar hèv' létt for å gró att'e, så an lýt ríve det opp'tte ette a par dage. Lambi æ merkt mæ stývt av å tvæ skòri i vístri øyra.
skare	1. Hylestadmål: hogge feddeskòr Vallemål: Hogge ut på motsatt side av "feddeskórí" for å felle treet. Same "teknikken" brukast til å kappe stokkar med. 2. skrape sotet av veika på ei parafinlampe eller eit ljos 3. samle i hop glørne og grave dei ned i oske, for at dei ikkje skal slokne, t.d. fram til neste morgon	1. An lýt skare itt an høgg'e, hellis mònar det alli. 2. Lampâ lýser så filli, eg lýt skare veikjí. 3. Da skara ellen ti' nóttinn i gåmó tí'.
skare	lage skarene i eit kjevle (dreie)
skare ihóp	hogge saman raptar i ein bygning Sjå også skjeggje i hóp.
skare opp'tt'e	rette opp mønster i eit kjevle når det er slite for mykje	Kjevlí vorte brúka så mykji ti' braubaking at da vorte slitne, å då laut an skare da opp'tt'e.
skark'e	1. unormal, gamal fisk med stort hovud og lang, smal kropp Sjå også fisklingji, kót, kjývi, kjývingji og mikkjålskót. 2. negativt uttrykk om eldre hestar	1. Eg fekk 'kji ko an skark'e i nètæ i nótt. 2. Eg greier meg ennå mæ dei gamle skarkjæ.
skarknast	verte mager (om fisk) Sjå også skark'e.
skarlægje	øvste stokken på langveggen i ein lafta bygning Sjå også stavlægje.
skarpt for / skarpt fyri	vondt for å greie seg økonomisk	Det va' skarpt for 'ó Taddeiv på dei tí'inn.
skarrjúpe	fjellrype Sjå også rjúpe og skarv'e.	Eg stokk nåkå harleg då der fauk opp a skarrjúpe beint frammafyre mi.
skarungji	hareunge som er tidleg fødd (på skaren)
skarv'e	1. fjellrype Sjå også skarrjúpe og rjúpe. 2. ugrei person	1. Eg såg enn hóp'e mæ níe skarva. 2. Nò hèv' den skarven reist mæ tóbakkjæ mí!
skarve	å bruke (unødvendig) mykje smør / pålegg på brødskiva / fråtse med maten Sjå også skarven.
skarven	person som brukar unødvendig mykje smør eller pålegg (fråtsar med maten) Sjå også skarve.	Du må 'kji vère sossa skarven mæ smø̀ræ!
skasselèg'e (V)	usømeleg, utsvevande (om jenter som er "lause på tråden")	"Hú æ den skasselègaste jente eg veit", sa Jórånd om æ Hæge.
skati	bartre som har turka på rot og har stått slik i lang tid	Det æ greitt å vé'e av skata, då hèv' an tjurr'e vé'e mæ ei gong.
skaut	lite hovudplagg (sommarsplagg); vart bunde attom halsen, ikkje bunde i ein knut som det varte plagget (kyrkjeplagget). Sjå også plagg og niveplagg.
skaute seg	knyte på seg skauti (helst bruka om kyrkjeplagget)	Konformantan ha' skauta sikkå vént.
skauti	skøyt	D'æ viktigt for sylvsméin å få ti 'greie skauta fysst da gjère fingrunga. Denne ruggâ hèv' plent gjengje opp i skautó så mi ljóte kast' 'æ ihóp'tt'e.
skav	bork som er skava av t.d. rogn (bruka som husdyrfor)	Skav av raun'e gjèv'e tykk mjåkk.
skave	1. skjere borkestrimlar av lauvtre (raun, selje), til dyrefor Sjå også skav, skjevli, skavvé'e, skavejinn og skavenív'e. 2. når skinnet losnar på reinsdyrhorna	1. Da skava bå' kvisti å branda. 2. Nò skave reisdýrí; eg såg an bukk'e som stod å stanga inni an runni.
skavejinn	reiskap av jern til å skave med; med treskaft
skavenív'e	knivjarn med eitt handtak til å skave bork	Skavenívan' åkkå æ adde smía av same sméæ.
skavhæl'e	stokk som hjelpemiddel til å halde treet på plass (rogn eller selje)	Eg brúkar an skavhæl'e ti' hjelpis fysst eg skjèv'e av borkjen mæ skavenívæ.
skavl'e	snøformasjon som vinden har blåse i hop Sjå også snjóskavl'e, hengjeskavl'e og snjófonn.	Der va' stóre skavla innmæ búí då eg vakna om morgónen.
skavtóm'e	heilt tomt	Då eg sille reie, va' mjø̀lkoppen plent skavtóm'e.
skavtåen	heilt bart for snø (vert ikkje gradbøygt) Sjå også tåen, tåflekk'e, tåne og tåne.	Vègjen æ skavtåen, så nò æ det slutt på sléefǿri å skóterkjøyring.
skavvé'e	avberka vedstrange / -kubbe Sjå også skave, vé'e og skjevli.
skjakke	halte noko (helst etter skade)
skjakkjen	person som haltar og er ustø Sjå også sjakke.
skjalemat'e	gjestebodskost, mat for folk på besøk
skjarr'e	1. om husdyr: redde, vanskelege å få tak i, spring avstad for folk 2. stutt høy som er vanskeleg å samle og halde i hop	1. Sauin vår' så skjarre at da tóke ti' skots mæ same da såg' åkkå. 2. Høytti va' så skjarrt at det va' vandt å få mæ si i a býr.
skjarrt mål	kvasst talemål
skjarrøygd'e	person eller dyr med flakkande augo (manglande augnekontakt)	'An æ så skjarrøygd'e, an fær alli tak i augó 'ass.
skjedde	tale med skrikande / høgt mål Sjå også skjedden.	'U æ så létt å høyre, 'u skjedder mei 'ell aire.
skjedde	tale høgt og kvasst (helst bruka om kvinner som talar på ein "irritert" måte)	Der va' eitt kvendi som va' så fæl ti' skjedde, det va' helst'e an úvani.
skjedden	person som har eit skrikande mål Sjå også skjedde.	Fókk som æ skjeddne høyrer an langt.
skjeggje	føye saman to delar av tre, t.d. taksperrene i eit hus Bruka i utrykket skjeggje i hóp	Raptan æ skjeggja i hóp oppi mǿnæ.
skjeggje i hop	føye saman to delar av tre; t.d. taksperrene i eit hus Sjå også skjeggje.	Raptan æ skjeggja i hóp i mǿnæ.
skjeggjebrúsi	mann med mykje skjegg	Eg mǿtte så fæl'e an skjeggjebrúsi, 'an va' som an bassi, mæ langt, grått skjegg.
skjeggjutt'e	skjeggete	Nò lýt eg rake meg, eg æ så skjeggjutt'e at det æ plent kalleg!
skjègjesamt	uttrykk om noko som går tungt og trått
skjei	skei
skjei	1. veg 2. smalt jordstykke 3. stemne med samlingsplass for kappriding og hestekamp; i eldre tid 4. kurs	1. Mi kjøyre néd skjeii ti' postvègjæ. 2. Der æ a smalt skjei mæ gras né'ttemæ Stóråkr. 3. Mæ Skjeivodden va' der a langt skjei dèr da kapprie. 4. Eg æ mæ bå' på leikskjei å danseskjei.
skjeieskuff'e (V)	skuff til kjøkkenbestikk	I skjeieskuffæ hav' mi alt det mi trengje itt mi sku ète, ell' stelle ti' mat'e.
skjeimerr	hest'galí merr som var på skjeii for å eggje opp dei andre hestane (hestekamp)
skjeineplate	frisbee
skjeinétta	jernnetter (i siste del av august)
skjeisundlaudag'e	siste laurdagen i august når folk flytta heim frå stølen (búfardagjen)
skjeivlen	uryddig, sjanglete (om ganglag)	'U va' så skjeivlí, men 'u tóttest alli dette.
skjeivre	1. gå ustøtt 2. ha dårleg kroppskontroll; gjeld både føter og hender
skjeivren	styrer føter og hender dårleg; bruka om personar
skjèkjili	"utstikkar" eller hjørne i ein slåtteteig	På heiinn have slåtteteigjin jamt mange skjekla, dåvisst dèr der æ skóg'e.
skjekkje	1. skråsauma kantbord i broderiet på setesdalsbunaden (for menn og kvinner; tre sting på skrå i rekkje; kan brukast i staden for grillu) 2. skrått mønster i vevnad	1. Skjekkjun skjekkje sikkå ti' dei eine kantæ. 2. "D'æ vént mæ skjekkju", sa Èlí.
skjekkje	1. gjere skeiv (gjere synleg skade på) 2. vere "skeiv" pga smerte i kroppen (td rygg, hofte)	1. Vinden va' så hard'e at det skjekte húsæ førr'ell det va' færigt. 2. Gunnår laut skjekkje si itt 'an gjekk, for 'an ha' så vóndt i mjynninn.
skjekle	1. slå høy "ute i runnane" i kanten av slåtteteigen (vart rekna som ulageleg arbeid) 2. ta vekk det dårlegaste léret i eit lérstykke (når ein td saumar sko)	1. Å skjekle varte reikna for å vère a úlageleg arbei'. 2. Eg hèv' skjekla leiri, å vi' no ti' saume skóne.
skjekleleg (H)	vanskeleg eller ulageleg område å slå med stuttorv	I Stavedalæ æ mange skjekleleg slåttu.
skjekli	"utstikkar" eller hjørne i ein slåtteteig
skjekte	pil med ei spesiell form, til å "skjekte" med Sjå også skjekte (verb).	D'æ gama mæ sjektu som fjúke hågt å langt.
skjekte	slengje ei pil med ei snor fest til ein pinne, rett opp i lufta, for å sjå kor høgt ho kjem Sjå også skjekte (substantiv).	Tídleg om våri springe ungan útiv' veddin å skjekte.
skjeldrí	teikning, kunstverk laga av biletkunstnar Sjå også pótrett.	Det hékk tvau skjeldrí på veggjæ.
skjeldríbók	bok med teikningar og målarstykke (helst barnebok)	Eg hève a gåmó skjeldríbók liggjandi heimi, som ungan tikje så gama blé í.
skjèlingji	1. mynt 2. pengar (i forma "skjèlinge)	1. Hèv' du tvei skjèlinga å avsjå? 2. 'An eig'e alli skjèlinge, så du må alli selj' 'ó bílen din.
skjelt	skilt	Mange tikje d'æ vanskeleg minnast fartsgrensâ fysst an hèv' kjøyrt forbí skjelti.
skjeltil	1. andre høgda i hus som har to etasjar 2. golvet mellom fyrste og andre etasje Sjå også múseskjeltil.	1. Gamle Tóne héldt ti' opp 'å skjeltilæ. 2. Oppunde skjeltilæ æ úmåla i dei eine stògunn åkkå.
skjeltilstétt	loftstrapp	Skjeltilstéttí va' brott å farlèg for gamle fókk, så dei gamle låg'e né'i.
skjelve	skjelve, riste, dirre
skjemd'e	ikkje kvass, uskarp egg på verktøy Sjå også skjemme.	Den skjemdare øksí ljóte mi slípe.
skjemd'e	1. øydelagt, forringa kvalitet (td mat eller fór) 2. sterkt kritisert og kjefta på Sjå også útskjemd'e.	1. Maten va' skjemd'e, gjåre bå' lupta våkt å va' nòkå mygla. 2. Eg kan alli arbeie hèra leng'e, eg vare barre skjemd'e heile dagan!
skjemme	1. kritisere, irettesetje 2. skjemme, skade egg på kniv o.l. Sjå også skjemd'e.	1. Svein skjemd' æ Gunvor så det va' kallegt å høyre. 2. Eg skjemde øksinn då eg hoggje n'i an spíker.
skjemme si út	1. uttrykk bruka om jente som får barn utanfor ekteskap 2. dumme seg ut	1. Jentâ skjemde si út alt då 'u va' 17 år. 2. Tór skjemde si plent út i bryddaupæ, so ivelagji fudd'e som 'an va'.
skjemmi	noko som øydelegg og gjer egga fort sløv i skjerande reiskap som t.d. ljå, sag, saks	Der va' så skjemmi dèr eg sló, at eg tykka tvei-trí ljæ på a líti bil.
skjéne	1. flyge gjennom lufta; td frisbee 2. renne, farte utover utan mål og meining 3. ikkje greie å halde retninga (td bil eller berusa person)	1. Eg skjénte den flati steinen så 'an fjetra hítette vatnæ. 2. Du må 'kji skjéne útivi som a onnó fente, sa Margjitt mæ dótte sí. 3. 'An hǿvde 'kji dynní, men skjénte beint 'ni dynnekarmen.
skjengje	felt med annan farge (td tøy som er gammalt og slite og difor har noko ujamn farge)
skjengjutt'e	ujamn farge; t.d. på billakk eller garn av dårleg kvalitet	Skjortâ varte så skjengjutt ette eg ha' tvègj' 'æ i for heitt vatn.
skjènkaka	ordet vert bruka om turka høy som legg seg som ei kake i løa
skjènnæm'e	dyrka jord som har lett for å turke opp	Der æ så skjènnæmt 'å dei garæ at da få fillí avling i skjènår.
skjènnæmt	jord som er skrinn; har lett for å "skine" og turke opp
skjènår	skinår Sjå også skjíne, røytår og sløymår.	I fjår va' det a fælt skjènår, det ringde 'kji heile sommåri.
skjeple	rote til, forandre Sjå også omkomple.
skjeppe	1. 2. skjeppe, volummåleeining, 1 skjeppe = 17,4 liter
skjepte	stelle / setje skapt / skaft på reiskap som må ha dette Sjå også skapt
skjepte seg ti'	ta fatt på noko (gjerne hardt arbeid)	Nò ljóte mi skjept' åkkå ti', å dríve på.
skjér	skjor	Skjérí skratar å vippar mæ vèlæ.
skjèr	stein i grunnen i open åker (når ein pløgjer tek plogen ned i "skjèri"
skjère	1. skjerereiskap med noko krummare blad enn sigd (ljå og orv i eitt; ikkje heimelaga) 2. brå smerte Sjå også verbet skjère.	1. Den gamle skjèrâ eg hèv i smidjunn mí æ nóg býgjård. 2. Eg fekk slig a skjère i magâ i gjerkveld.
skjère	1. skjere med kniv o.l. Sjå også skjère út og substantivet skjère. 2. Skjere kornet. Før i tida vart dette bruka om heile arbeidsoperasjonen fram til kornet var fest på staur. Etter at skurtreskjaren kom, vert ordet bruka om arbeidsoperasjonen fram til kornet er ferdig treskt. 3. klyppe tøy (med eller utan mønster, før sauming)	1. Den som skar namni sitt vénaste, va' Gunnleik. Pass deg mæ nívæ, Bóa, du kan skjère deg! 2. Nò va' det godt mi ha skòri, for da hav' meldt regn i mange dage framivi. Mi våre så mange at mi skåre heile åkren på ein dag'e. 3. 'U va' makelaust gó' bå' ti' skjère å saume.
skjère unda legdun	skjere korn som ligg nede (slik at ein ikkje trakkar på graset)
skjère út	arbeide med treskjering Sjå også skjère og útskúrd'e.	Dreng va' sérs gó'e ti' skjère út, bå' kubbestǿli, skåp å anna.
skjère út namni sitt	Skjere ut namnet sitt i treverk. Fram mot midten av 1900 - talet var det ein utbreidd skikk å skjere ut namnet sitt på stølsbuvegger, senger m.m., ja til og med i kyrkjebenkene. Det mest vanlege var fire bokstavar: Fyrste bokstaven i personen sitt namn, fyrste bokstaven i faren sitt namn, S (-son) dersom det var ein mann, D (-dotter) dersom det var ei kvinne, og fyrste bokstaven i etternamnet. ODSR = Olav Drengson Rike SHDR = Sigrid Haddvårsdotter Rysstad	Sigúrd skar út namni sitt i kjørkje benkjæ.
skjéreauga	uttrykk bruka om person som ser / oppdagar "alt"
skjéreblóm'e	stemorsblom	Skjéreblómen lýser mæ trí liti,kvítt, gúlt å blått.
skjérerei	skjorereir	Førr'e mått' an alli ríve néd skjèrereií, for då kunna úlykkâ kåme.
skjéresteik (V)	milten på eit dyr Sjå også ramnesteik	Vi' du skjère av skjéresteikjí å gjev' 'o pusi?
skjérestein'e	yfsingesteinen på toppen av mønet, gjerne ein som stikk noko opp	Skjéresteinen pyntar opp a búetòke. På a lopt ska' der allstǿtt vère tvei skjéresteina.
skjergje å le	le på ein "støyande" måte	Sigríd skjergja å ló.
skjergjelått'e	skarp og kvass lått (ein helst uhyggjeleg lått, som vert oppfatta negativt)
skjerkje	"hestehoste" (sjukdom hjå hest)	Da hóste så an kunna trú da ha' skjerkjâ.
skjerkjen	ru eller "stiv" overflate på tøy o.l.	Gardíntøyi va' skjerkji å stívt.
skjerpe	kald periode mot våren (om lag april)	Om det no æ mildt å hèv' mest'e tåna, så få mi nóg nåkå skjerpu i april.
skjerpe seg ti'	ta i
skjerpekling'e	hardt flatbraud med smør varma på omnen Sjå også kling'e og smø̀rkling'e.
skjerpeleg (H)	folk eller tamme dyr av mindre storleik som det er god kraft i
skjerpingji	person som er lett på foten / skarp i hovudet	'U va' an skjerpingji, det va' 'kji godt å greie seg for henni.
skjèrsoks	1. høgmælt og masete person med skjerande røyst 2. lite utholingsreiskap (skarpslipa bøyle med handtak, nytta til å hole ut td sleiver med)	1. Nò må du 'kji halde det plent som a skjèrsoks, sa Tårål, då Turíd héldt det i eitt å masa. 2. Skjèrsoksí va' smía av a ljåbròt.
skjerv (H)	skjerf
skjerv'e (V)	skjerf	Eg lýt visst have skjerv'e på meg, for eg kjenner det krislar nòkå i halsæ.
skjervingji	1. stor og god never til å leggje over mønet ("mønekam"), ved bruk av never til torvtak Somme seier "skjervingenævr". 2. torve med lyng på toppen av ein høystakk (ein tok med torva heim)	1. Dei stǿste å beste nævran laut an leggje på mǿni fysst an tekte a hús. 2. Skjervingjen skåre da út âv a lyngtúve.
skjervle	Bruskstykke attarst i bringjen, like over mellomgolvet, på eit slakta dyr (vart skore vekk og kasta mot veggen, og det fylgde med ei tru om at dette anten vart hangande på veggen eller glei ned)	Mange av skjervló vorte hangandi på veggjæ, men ivetrúí ha' fókk gløymt.
skjérøyrsstong	fiskestong av bambus	Hèv' an a long skjérøyrsstong å an lang'e taum'e, kan an slengje langt itt an fiskar.
skjessemat'e	festmat	Detti va skjessemat'e, sa Gýró, då 'u fekk gumb'e an virkedag'e.
skjessemål	festmåltid (måltid med skjessemat'e)	Detti va' rektig a skjessemål.
skjessen	noko som er sjeldan og godt; vert ikkje gradbøygt Sjå også skjessi.	Dèt va' a skjessi mål.
skjessen	1. sjeldfengen og god mat (ofte i hyggjeleg selskap) 2. hyggjeleg, godsleg (og god mat)	1. Sodd'e å kjøssteik æ skjessen mat'e. 2. Det va' a sjessi kveld då mi våre sjå 'ó Såvi.
skjessi	godt, flott (noko ein får sjeldan); gjeld berre mat Sjå også sjessen.	Det æ skjessi mæ jólemat'e.
skjessi	hyggjeleg, godsleg	Det æ skjessi å mǿte góe fókk.
skjevli	tunn lauvtrestokk, 1-2 m lang, etter at borken er skava av. Sjå også skave og skavvé'e.	Såvi kasta skjevló hít i vé'ekosten.
skjevlingji	avberka stomn av lauvtre
skjífjúking	skiflyging	I Víkersund hav' da sett fleire rikorda i skjífjúking.
skjikkelèg'e (V)	omvend til kristen tru	'An varte skjikkelèg'e i ungdómæ.
skjilbla'	reiskap til å skilje trådane i ein bandvev Sjå også hokke.	Skjilbla'i æ laga av tré mæ a leirreim fest i eine endâ.
skjile	skimte, sjå såvidt
skjilen	1. blyg 2. trøytt, ikkje i form	1. Haddvår æ så skjilen, 'an tòr' mest'e inkji sjå opp. 2. Tóne æ så skjilí, 'u æ visst sjúkemeld.
skjiljast	skiljast Sjå også skjilje.
skjilje	1. halde att ein bruksrett (utan at det er formalisert så nøye) 2. skilje 3. bruka i uttrykket det skjil'e Sjå også skjiljast og skjilje si.	1. Òlāv skjúlde si rétten ti' brúke støylsbúí endå 'an ha' gjève ifrå si garen. 2. Mi skjúld' åkkå i tvei hópa då mi kóme ti' Spjóte. Skjilji dikkå inkji!
skjilje fyr' skålí	halde tale for den avdøde ("skåletale")
skjilje si	halde att ein bruksrett (utan at det er formalisert så nøye) Sjå også skjilje.	Òlâv skjúlde si rétten ti' brúke støylsbúí endå 'an ha' gjève ifrå si garen.
skjilje si frí	å ville ha fri frå arbeid	'U skjúlde si frí då 'u laut ti' Ósló.
skjiljebrík	vegg
skjiljeflòt	flate i terrenget der ein skil buskapen som har gått på beite i hop Sjå også flòte og skjiljehagji.	Der va' úrólegt på skjiljeflòtinn den fyssti dagjen, si' der va' så mange manns búskap'e.
skjiljehagji	1. open plass i utmark der ulike buskapar vart skilde frå kvarandre 2. inngjerding med fleire kvier der buskapen vert skilt ut etter eigar Sjå også skjiljeflòt.	1. Kjýne i skjiljehagâ vurte så úrólège å ǿre ti' heim'tt'e at da bigjynte å stangast. 2. Skjiljehagjen æ sett'e opp av grinda.
skjiljestad'e	ein stad der dei skil krøtera frå kvarandre (kvar tek sine)
skjilórd	vilkår, avtale, klausul
skjilsmål	skilsmisse
skjilspildre	tunn trespile (mange spiler lagde mellom renningstrådane i ein vev)	Vi dú leggje skjilspildrun mæ èg sveiper ryven?
skjilvange	1. skimte, greie å sjå noko som er utydeleg / langt borte 2. greie å skilje orda /skjøne/ få tak i det som vert sagt	1. Eg kunna nautt skjilvange det, for der va' så skoddi. Det æ så vídt eg skjilvangar kvæ det æ. 2. Fysst an fèr'e ti' vare dauv'e, hèv an vóndt for å skjilvange órdó, da vare útýdelège.
skjilvangeleg	tydeleg, til å skjøne
skjímeit	spor på undersida av ski
skjíne	1. turke på rot på grunn av mangel på væte (om gras) 2. skine Sjå også sènår.	1. Skaddan fare ti' skjíne, nò vi' mi have regn! 2. Sólí hève skjine heile denne vikâ.
skjíne âv	uttrykk bruka om når grøda vert øydelagd av tørke	Grasi skjein âv dèr det va' grunt.
skjinen	turkeskadd	Konnåkren æ så skjinen at det æ vóndt å sjå.
skjingle seg	klyppe seg
skjínleiv'e
skjinnbul'e	Olja bomullsty (ruskeverk) tilpassa til å ha på ryggen, festa med ein knapp oppe og framme. Dette vart bruka når dei slo gras med stuttorv. Ein gjekk då mykje bøygd, og kunne ikkje ha oljejakke som ville hemme rørslene. Skjinnbulen var då eit brukbart alternativ når ein slo medan det regna. Sjå også ryggjeskjinn.	Da finge 'kji falére om det ringdi, så då ha slåttekaran skjinnbul'e på hæró.
skjinnbørse	frate, prompe	Skjinnbørsâ vare alli gamledags ell' forbæra. Eivind skaut fælt mæ skjinnbørsunn.
skjinne	saume skinn på klede	Góme skjinna dalebuksun att'å fuinn.
skjinnfu	skinnlappen bak på den mannlege setesdalsbunaden Sjå også skjinnfuskjinn og fu.	Skjinnfuin våre jamt stǿri førr'e 'ell da æ nò.
skjinnfuskjinn	mjukt skinn til skinnlappen bak på den mannlege setesdalsbunaden Sjå også skjinnfu.	Eg vill' hav' stór skjinnfu, så dífyri laut eg spisialbistille skjinnfuskjinni.
skjinnhít	sekk av skinn eller magesekk; til å ha t.d. mjøl i
skjinnveng'e	1. flaggermus 2. mager mann Sjå også skjinnvengje (V).	1. Skjinnvengjin sòve mæ fótó opp å hovdæ néd. 2. Nò lýt du ète, Titta, du æ så tjurr som an skjinnveng'e.
skjinnvengje (V)	1. flaggermus 2. mager kvinne Sjå også skjinnveng'e.	1. Skjinnvengju sér an sjella, an barre høyrer da. 2. Hæge æ a skjinnvengje.
skjinveir	tørr sommar (der åker og eng kan skjíne pga for lite regn)
skjipe maten	servere, fordele, passe på at alle får mat	Nò ljóte di skjipe maten så adde få.
skjippund	skippund (vekteining, bruka berre om høy, 1 skippund = 159,4 kg)	Ko mange skjippund hèv' du i dessa høyslassæ?
skjíre	1. tøme ut vatnet som potetene er koka i 2. skilje fløyten frå mjølka i eit trekar e.l. 3. setje namn på dyr og menneske Sjå også adverbet skjíre.	1. Hève du skjírt eplí, Gunnår? 2. 'U skjíre rjómen av mjåk koddó. 3. Nò vi' ungan skjíre lombí. Da have skjírt 'an ti' Alv'e.
skjír'e	1. fritt for is 2. reint, utan grums 3. "ekte"	1. Det æ skjírt på Hovdevatn nò. 2. Det va' så skjírt vatn at eg såg botnen om det va' helst'e djúpt. "Eg trudde at du va' skjír som gull, men æ hard som flintí å svíkefull" (stevline). 3. Eg tók n'i skjíre lórt'e med hondinn, fý vorre.
skjíre	ikkje anna enn	Det va' skjíre flaks at eg kom livandi ifrå bíllúlykkunn. Sjå også verbet skjíre.
skjítt	ski	'An braut av det eine skjítti. Da sette néd skjíne sikkå. Eg reiste frå skjí mí på heiinn. 'An reiste frå skjíne sí heimi.
skjóri	rotenden på kornband og lauvkjerv	Fysst an kjøyre inn konni så la an bondí mæ oksó mótananné å skjóran útt'e.
skjortebul'e	bulen på skjorta	Skjortebulen røkk'e 'kji n'i buksun, koss æ detti laga?
skjorteglugg	blonder på bunadsskorte (kring halsen og fram på armane)
skjort'erma	gå med berre skjorte til setesdalsstakken	I dag æ det så varmt at eg gjeng'e skjort'erma.
skjóte	1. skyte med børse 2. minere, skyte med sprengstoff / dynamitt Sjå også míne. 3. når tungt lass skuvar på når ein kjem utover ein bratt bakke 4. høvle 5. Bruka i uttrykka skjóte si avstad / ti' og skjóte opp. 6. kornet skyt (Sjå også skríde) 7. jortedyr kan skjóte jortæ (jorte) 8. "sipti skjýt'e" 9. slag i magemunnen med knytt neve
skjót'e	rask, fort Sjå også skjótt.	'U æ så skjót ti' å två. Klokkâ æ for skjót.
skjóte av hond	skyte ståande (med gevær)
skjóte for glugg	skyte dyr på åte gjennom eit glugg i hus eller fjøs
skjóte gjestespjóti	Når katten set den eine bakfoten rett opp i lufta når han "vaskar" seg bak. Dette har vore tolka som eit varsel om at det kjem gjester. Sjå også skjóte.	Pusi skaut gjestespjóti, tétt fyre Tarjei kåm.
skjóte hæró	heve skuldrene når ein er i egsi Sjå også skjóte.
skjóte ihóp	høvle fleire bord på smalsida så dei passar saman før ein limar dei ihop til ei plate
skjóte inn jólí	Når ein skyt eitt eller fleire skot med gevær eller dynamitt jolaftanskvelden. Dette gjer ein før ein sèt seg ti' bórds ( i 5 - 7 tida). Sjå også jólesmedd'e og skjóte.
skjóte jórtæ	gulpe opp maten og tyggje han att
skjóte konni	få bort snerper som er att etter tresking av korn (med røkkjespa'i)	Èg plag' skjóte konni mæ det æ i hýkkjæ, men an kan au skjóte det i a kjèr.
skjóte kåven	uttrykk bruka når kua aborterar Sjå også skjóte.
skjóte opp	når vatn som normalt renn under jordoverflata kjem opp, når t.d. ei grøft (ikkje opi grøft) vert tett Sjå også skjóte.
skjóte opp grept	grave opp ei grav (på kyrkjegard)	Mennan i bé'elagjæ laut skjóte opp greptí, å dei kasta au att'e.
skjóte pústen	ta ein liten "pustepause" på fotturen; helst utan å setje seg Sjå også skjóte.
skjóte si avstad / ti'	reise utan å nøle, i stor fart Sjå også skjóte.
skjóte si undi	finne på ein grunn, orsake seg	Gònil skaut si undi at 'u ha gløymt det.
skjóte skjér	Ein person ligg på ryggjen med hendene på marka over hovudet. Ein annan plasserer føtene på hendene til den andre og legg bringa mot fotblada på den andre når han lyfter dei opp. Så vert personen kasta framover med stor kraft. Sjå også skjóte.	Ungan skjóte skjér úti túnæ, å have det kalleg gama.
skjóte ti'	leggje til (sin del td av ein pengesum)	Eg laut skjóte ti' nòkå så 'an kunna kaupe si denna bílen.
skjótfarandi	fortfarande	Hesten æ sò skjótfarandi at 'an æ úgrei'e å kase mæ.
skjótfeig'e	1. veik, fort å øydeleggje, toler lite, udryg 2. person som døyr uvanleg tidleg 3. person som vert fort sliten / er lite uthaldande til å arbeide	1. Byttun som æ gjåre av plast æ létte å greie, men da æ skjótfeige. 2. Guttorm varte skjótfeig'e, 'an dǿe i ungdómæ. 3. Æ an solten å útræna, så æ an skjótfeig'e mæ tungarbei'.
skjótsleik'e	arbeid som går fort unna (utført av person eller arbeidshest)	Det æ an fæl'e skjótsleik'e å slå gras mæ maskjín i staden for mæ stuttorv.
skjótt	raskt, fort Sjå også skjót'e.	Angjær arbeier skjótare 'ell mange aire.
skjúld'e	skild, fråskild
skjý	sky	Der æ mange slags skjý; makrillskjý, fjøyrskjý å haugskjý.
skjýblòti	overskya grått ver som gjer at det vert vanskeleg snøføre	Det varte plent skjýblòti, så mi kóme alli fram.
skjýfart'e	skyer som fer fort over himmelen pga vind	Fysst d'æ fæl'e skjýfart'e plage det jamt vère godt veir.
skjýflókji	lette skyer på klår himmel	Det va' nåkå véne skjýflóka 'er va' i dag.
skjýfærd	skyer som fer fort over himmelen pga vind	I dag æ 'er a fæl skjýfærd, det kjæm'e vel ti' auke mæ vind'e.
skjyggje	kunne sjå gjennom (td noko som er utslite)	Verkji æ så tunt at det skjyggjer i gjænom.
skjyggji	noko som skygger (td hatt, stein, tre)
skjýle	skylle	Mi skjýlte allstǿtt klæí i bekkjæ førr' i tí'inn. Gró ville néd i bekkjen å skjýle klæí.
skjýle opp	vaske opp Somme seier "skjýle".	Æ du færig'e mæ å skjýle opp ette nóni.
skjýr'e	"redd" for folk, isolert Sjå også fókkeskjýr'e, skokleskjýr'e og springe skjýrt.	'An va' skjýr'e, å héldt seg unda fókkesvarmen.
skjýsskjerre (V)	2 hjuls hestekjerre til finbruk Sjå også reisekjerre (H).	Skjýsskjerrun kunna hav' eitt 'ell tvau sæti.
skjýsslé'i	fint laga hesteslede med sete, bruka til persontransport Sjå også sluffe.
skjýsstròm	hestereiskap
skjytje	halvtekkje	Sterke-Såvi héldt seg i a gåmó skjytje, mæ 'an ha' håvlé.
skjæle	klyppe og lage klede slik at dei vert vidare nede enn oppe (når ein klypper til klede (stakkar, kjolar) må ein "skjæle" somme av stykka for å få rett lag på kleda)	Stakkskóren va' mykji skjælt'e. Det æ viktig at 'an skjæler passeleg.
skjæpe	1. skreve ut når ein sit; bruka berre om jenter eller kvinner som har kjole, skjørt eller stakk på seg 2. vri føtene mykje utover, gå vindføtt Sjå også spåke.	1. Mamme sa at det va' skamlegt å skjæpe. 'U skjæpte så det va' a skomm å sjå. 2. 'An skjæper å gjeng'e så rart.
skjære	å slå skårar	Dreng æ an slamse kar'e, 'an skjærer fælt itt 'an slær i tykkengjinn.
skjær'e	mogen til å skjerast (om kornåkeren som har vorte gul)	Det vare beste maten itt konni æ passeleg skjært.
skjæri	1. saks (Hylestadmål) 2. stor og kraftig saks (vallemål)	1. Eg finn'e alli att'e skjæren min! 2. Skjæran vurte brúka ti' å klyppe saui mæ.
skjæri	skjere-jernet på ein plog
skjærne	verte skjær, verte mogen, få gul farge (om kornåker)
skjø̀l	tunn skive (td mat, tre, flingre av stein eller jern) Sjå også nésskjø̀l og flingre.	Eg hèv' barre etti a tunn skjø̀l av ostæ.
skjǿlt'e	tannkjøtet i overmunnen sig ned så det vert vondt å gnage og tyggje (tannsjukdom hjå hest)	Hesten æ skjǿlt'e så 'an hèv' vóndt for å nage.
skjø̀ne	skjøne	"Eg skjø̀nar alli detti", sa gúten, då 'an inkji forstó reiknestykkji.
skjø̀ne 'å	setje pris på noko ein får i gåve	Det æ sòme som inkji skjø̀ne 'å fysst da få nåkå.
skjǿra	rotenden på eit kornband; berre bruka i fleirtal
skjǿre	spade av tre; bruka til å ta opp potetene med og til å mòke i fjøset Sjå også verbet skjǿre.
skjǿre	måke laus masse td snø Sjå også substantivet skjǿre.	"Vi' dú Håvård skjǿre av tròmæ detta grúslassi?"
skjǿre	flekk, ljos stripe; i td stein eller på eit dyr	I Gråstein æ der a stór kvít skjǿre frå toppæ å heilt néd i jórdí.
skjǿve	1. gammaldags "høvel" til å slette stokkar med 2. noko tunn brødskive (uvyrde skore opp)	1. Skjǿvun våre úlíkt stóre ti' úlíkt brúk. 2. 'An ha' barre nåkå tunne skjǿvu ti' nyste.
skjǿve	1. ta av eit lag eller td torve 2. skjere djupt	1. 'An skjǿvde av a torve ti' å have på høystakkjæ. 2. Eg skjǿvde n'i tommen mæ nívæ, så eg laut leggje skjǿvâ ivi å fæsle meg.
skjøyte	Bruka i uttrykket skjøyte ti'.	Hèv' an det smått, lýt an skjøyte ti', kvæ som kan.
skjøyte på	1. passe på, verne om 2. leggje til, auke	1. "Sætisdal skjøytte på segn å sòge", skríva diktaren. 2. Mi skjøytte på an líten tamsi, så taugji varte langt nóg.
skjøyte ti'	hjelpe (med pengar) Sjå også skjøyte.	Dótterí gjekk på skúli, å forellí laut skjøyte ti' det da kunna.
skjøyteleiing (H)	skøyteleidning
skjøyteleining (V)	skøyteleidning	Unde databóræ mí hèv' eg tvæ skjøyteleininga.
skjøytisløyse	slurv, tankeløyse	Det lýt då vère måti på skjøytisløyse; gange mæ nýe skjí på sandæ!
skjøyvingji	kløyvd potet (anten kløyvd til setjepotet, eller pga skade frå spade eller plog når ein tek opp potetene frå jorda om hausten)
skjå	tunt skinn (skrapa slik at lys kjem gjennom), utspila og gjennomsiktig blære
skjåg'e	skjeløygd	Gúten va' så skjåg'e.
skjålykt	lykt kledd med skjå	Skjålyktin lýse filli.
skjåmren	ustø Sjå også harvlen
skjår'e	1. tunn hinne 2. tunn hinne på eit slakta dyr	1. Skjåren varte brúka ti' "glasrúte". 2. Skjæne æ så seige, at dei kaste mi!
skjåskjinn	1. Olja bomullsty (td ruskeverk) som dei bruka til å få tett lokk på holkane med. Holkane vart bruka til flytande innhald, og når desse skulle fraktast over lengre avstander, anten på hesteryggen eller menneskeryggen, var det viktig at det var tett. I tillegg til sjåskjinnet måtte ein som regel også ha eit klede for å gjere loket trongt nok til at det vart tett. 2. tilreidd "vombeskjinn" Ordet kjem av ein skjår'e, som er magehinna av eit dyr. Sjå også bytne, og hókk'e.	1. Skjåsjinni brukar an ti' å bytne hókkan mæ. 2. Den ytri skjåren av a ti'reidt vombeskjinn, varte brúka som skjåskjinn ti' bytne mæ, å ti' skjålykti.
skó seg	1. få på seg sko 2. få fordelar på andre sin kostnad	1. Du lýt skó deg godt fysst du ska' på heií. Jón Brottelí skódde seg alli heile vetren, barre gjǿdde seg. 2. D´æ alli greitt å skó seg på aire.
skodd	skodde	I gjårmorgó låg skoddí tétt n'i dalbotnæ.
skoddi	skodde	Itt det æ skoddi tikjest landskapi ikring deg vare så stórt.
skofate	skaffe seg sko, saume seg sko, reparere sko	Mi ljóte skófate bonní på beste måti. "Skófat dú som anna fókk, så ska' èg bǿte", sa Yngjebjør mæ mannen sin.
skófòt	fottøy; bruka berre i fleirtal	An lýt have góe skófòt itt an vi gange dèr d'æ úkviddi. Fairen steller da så filli mæ skófòt.
skógehøy	høy frå heieslåtte	Skógehøytti æ 'kji så godt som heimehøytti.
skógeskjér (H)	nøtteskrike Sjå også skógsskjér (V).
skógeskrap	bær og planter som ein finn i skogen (og som er etande)	An kan finne mykji godt skógeskrap i útmarkjinn.
skógeslått'e	slåttonn på heia	Skógeslåtten va' fyri å etti slåtten heimi.
skógeslåtte (H)	slåtteteig som ligg i skoggrensa mellom li og hei	Repp æ a skógeslåtte evst'e i Straumslíó.
skógfǿr'e	i stand til å sendast til skogs (om buskap)	Fagrós æ 'kji skógfǿr, 'u æ únýt i klauvó.
skóglilje	bittekonvall	Der æ gó'e gjæm'e av skógliljó.
skógsjynne (V)	skogstjerne Sjå også sjausjynne (H).
skógskjér (V)	nøtteskrike Sjå også skógeskjér (H).	Skógskjérí hèv' så véne liti.
skójinn	skohorn	Sòme brúke skójinn fysst da vi' have på sikkå skóne.
skòke	drikke fort, renne i seg	Detta æ så kaldt, du må inkji skòke det í deg for fórt. Så skòka 'an í seg heile bodden.
skòkedrykk'e	ein smakedrykk i samband med at ølet er ferdig gjæra og kan fyllast over på t.d. flasker	Pål måtte allstǿtt have an skòkedrykk'e fysst da sille skake opp ǿli.
skokleskjèn	turt ver i våronna	Mæ skokleskjèn fær an mindri úgras i åkræ.
skokleskjýr'e	redd når skjækene kjem opp mot sidene og bakføtene; gjeld hestar Sjå også skokli, skjýr'e og springe skjýrt.	Skokleskjýre hesta tòle inkji at skoklan take imót fótó (hasó) fysst an svingar, då svipe da mæ róvunn å æ nervǿse. Det æ úhǿgt mæ skokleskjýre hesta.
skoklevèg'e	remse langs gjerde som vert slått med ljå før ein slår med slåmaskin	'An ville 'kji trǿ å kjøyre néd grasi innmæ býtí, så 'an laut slå an skoklevèg'e fysst'e.
skoklevende	remse på enden av åkeren som ein ikkje får pløgje ut	Hesten snúr i skoklevendunn.
skokli	1. skjæker som er fest "laust" til tverrtre, med lekkje og krok midt på til å feste i ulike reiskap som hesten skal drage Sjå også drætti, hòmel og dròg.	1. Hesten drèg'e plóg'e å horv ette' skokla.
skòldrikke	drikke så fort at ein mest ikkje rekk å svelgje Sjå også drikke og skòle.	No som di æ så sveitte å tysste, mòg' di passe så di inkji skòldrikke.
skòle	skvale, skvalpe, skylje, koke over	Bylgjun skòla langt innå land. Vatni i kaslâ sau så det skòla ivi. 'An spýddi så det skòla.
skòle í seg	drikke fort og mykje (td vatn eller øl)	An ska 'kji skòle í seg for mykji kaldt vatn mæ ei gong. Da våre så tyste då da kóme heim'tt'e at da skòla í sikkå heile bodden.
skolt'e	øvre delen av hovudet (kraniet) på dyr og folk	"Skolt'e", t.d. "snauskolt'e", brúke mi helst'e i úvand'e tali fysst det gjell'e fókk.
skóløype	løype på skorne på is eller hard skare	Å skóløype æ gama, men det slít'e fælt på skósólan.
skòm	skum (helst bruka om td barberskum)	Det vare mykji skòm itt an tvær seg i hovdæ å brúkar sjampó.
skòme	1. separere mjølk 2. skumme
skóm'e (V)	mørk, dunkel; bruka helst om veret	Det hèv vòr' an skóm'e å tung'e dag'e, detti.
skòming (V)	skumring; bruka berre i eintal Sjå også skúme, skúming, skómne og avdagsbil.	Mi kóme inn'tt'ó' fjósæ i skòmingjinn. Papa kåm heim'tt' av heiinn i skómingjinn.
skomm	skam; bruka berre i eintal	'U tótte det va' a skomm å gange mæ sund'e klæi. Sòme kunne bíte hòvúi av skomminn.
skomm vǿre det	det ville vere skam om...	Skomm vǿre det om mi kóme út'å víåsen.
skómne (V)	skumre; bruka berre i eintal Sjå også skúme, skúming og skòming.	Det skómnar tílegt i disember. Då det skómna, súla mi ti'.
skóningji	jernbeslag under slede / kjelkemei (eller rundt hjul)	An timmslé'i hèv' jamnast'e inkji skóninga, då var' 'an léttare å drage.
skòpe	"huske på herdane" (betydde at ein td ville danse eller slåst)
skòpelèg'e (V)	1. uanstendig, til spott og spe (om menneske) 2. sinna (om dyr)	1. Anne æ så skòpeleg at det æ kalleg å sjå. 2. Liljerós va' så skòpelèg å hynsk.
skòr	skar; truleg ei eldre form av ordet "skar", og noko trongare Sjå også det andre substantivet skòr	"Du tèk'e inn Troddedalen å så den tronge skòrí 'å vístri hondinn ti' du æ på hægste ristinn".
skòr	skar, merke (i t.d. i treverk) Sjå også det andre substantivet skòr.	'An ha' sett a skòr i an staur'e, som sýnte ko hågt vatni stód unde flaumæ i fjår.
skórasp	rasp til å skrape vekk skonubb'e inne i skoen etter soling	Det va' viktigt å raspe nubben mæ skóraspinn.
skorbiti	øvste stokken i gavlveggen som har laftehovud	Skorbiten lýt vère heil'e, a glas 'ell a dynn lýt vère i stokkjæ unde skorbitâ.
skóre	1. kjelekrok av jern, til å hengje gryta i i åren 2. liten stein til å kile mellom større steinar i samband med muring med naturstein Sjå også verbet skóre.	1. I dei gamle røykstògó hékk skórâ i gjøyunn. 2. Prǿv om du kan finne a lítí skóre!
skór'e	1. sko 2. den nedste og stive delen av setesdalsstakken	1. Den eini skóren min lèk'e. Kòri hèv' eg gjårt av skó mí? 2. Skóren æ tung'e saume.
skóre	leggje små steinar under større steinar når ein murar med naturstein, for å få dei store steinane til å liggje støtt på steinen under Sjå også substantivet skóre.	Svein hèv' stei'auga å æ gó'e ti' skóre opp steinan.
skormat'e	felleskar når ein feller tre med øks Sjå også skòr.	Ska' an stýve stóre tré, lýt 'an have gó'e skormat'e.
skormeitt	måte å klyppe hesteman på Sjå også mån.	D'æ vénast'e itt måní æ klyppt skormeitt.
skorp tí'	trong tid (økonomiske nedgangstider)	Det va' skorp tí' på 30-talæ, då mange våre arbei'slause.
skórtevatn	vatn som står i ei bergskorte (bruka mot vorter i eldre tid)	Den som æ vórtutt'e ska' två seg i skórtevatn, for då dette vórtun âv.
skòrutt'e	rillete	Kjevlí æ skòrutte.
skorv	steinutte høgdedrag	Ordi skarrjúpe kjæm'e trúleg av skorv.
skóspari	"spiker" som vart slegne inn i skosolane slik at det ikkje vart så stor slitasje på léret	Skósparan spare nóg på skósólan.
skóspån'e	1. skomakarreiskap til å utvide sko der dei er for tronge 2. skojern
skòt	1. bratt bakke som vert nytta til transport (går frå flatt eller svakt hellande til svært bratt) 2. skot (med td børse, boge eller dynamitt)	1. Der va' a skòt i timreslæpunn som va' så bratt å leitt. 2. 'An høyre 'å skòtó at da våre 'kji så néri.
skòt	overgangen i ein bakke frå bratt til mest flatt	Der æ a skòt så bratt, så an lýt have an kjettingji rundt båe skjíttí på skóteræ, fysst d'æ ísutt'e.
skòtaks	aks som er i ferd med å syne seg i åkeren	Nò va' åkren tì'lèg'e, eg såg skòtoks.
skòte	reiskap til å ause opp mjøl	Skòtâ varte helst'e brúka i kvinn'úsæ å i mjø̀lkjèr.
skotglugg'e	glugg til å skyte gjennom	Tarjei héldt seg i skotgluggjæ førr'ell det fór ti' ljósne, 'an tenkte 'an sill' få take rèven.
skotmål	skothald	Det barst ti' a snilt skotmål frå húsó.
skottari	person som ser inn gjennom vindauga til folk som ikkje er klår over det (om kvelden)
skotte	skygne om kvelden, sjå inn i vindauga til folk om kvelden utan at dei er klår over det
skottkåv'e	dødfødd kalvefoster	An kunna alli brúke kjø̀ti av an skottkåv'e.
skóve	grauteskorpe som er skrapa laus (av det som er svidd fast i botnen av gryta / kasserollen)	Èg èt'e skóvu, for eg líkar den brende smòkjí.
skraddari	skreddar	'Er æ 'kji etti mange skraddara nò.
skraddartími	skumringstime (tida frå då det vart for mørkt til å arbeide inne td med handarbeid, og fram til det var så mørkt at lampa måtte tennast)	I skraddartímâ va' det håvmørkt i stògunn, så då kunna nyttuge kvendehenda kvíle a bil.
skraml	1. skrot, skrammel (lite verdt, dårleg kvalitet) 2. bråk (kvass lyd, td frå bjøller)	1. Òlâv va' på aksjón'e, å kåm heim'tt'e mæ mykji skraml. 2. Det va' i eitt skraml då sauehópen kåm springandi.
skramlâs	skrot av td metal eller tre
skramlére	rik fargebruk ved saum	Sigríd skramléra ti' brúsdúkjen min mæ mykji løyesaum'e.
skrangl	skrangel (noko som skranglar)
skrangleverk	skrangel (noko som skranglar)
skrap	1. natureng som vert hausta 2. skrap	1. Førr'e slóge da tykkengjí førr'ell da bigjynte på skrapi. 2. Denna bílen du hèv' kaupt æ barre nåkå skrap!
skrape kvåe	skrape harpiks av ein granlegg Sjå også kvåe.	Itt an ha' skrapa kvåe, laut an bræ å síle kvåâ førr'ell 'u kunna brúkast.
skrapekake	1. yngste barnet i huslyden 2. kake av deigrestar	1. Æ det skrapekakâ som kjæm' gangandi? 2. Skrapekakun æ helst'e små.
skrapeng	eng med dårleg avling (som regel på grunn av tunt jordlag)	Skrapengjí beite mi barre nò.
skrapeslåtte	dårleg slåtteteig (helst bruka om "utkantslåtte" som ein ikkje gjødsla, som ofte var full av stein, og som ein slo sist)
skrasl	dårleg produkt, skrot, skrammel	Det varte nåkå skrasl alt 'an gjåri.
skrasle	rasle	Ko æ det du skraslar mæ i lommunn?
skraslen	1. sjukeleg 2. dårleg, ikkje solid	1. Eg tótte der va' mange skraslne på gamleheimæ i dag. 2. Eg tótte bílen 'ass Såvi va' skraslen nò.
skrasleorm'e	klapperslange	Skrasleorman lýt an langt avgari for å sjå.
skrate	skratte (lyden til skjora)	Skjéran skrata nåkå kalleg oppi tréæ, å så gådde eg at pusi sat der.
skré	skyljevatn (grovskyljing i kaldt vatn)	Eplí våre så moldutte at eg laut skjýle da i tvau skré.
skrei	flokk, hop	Der æ a stór skrei mæ unga út'å skúleplassæ. Nò kjæm'e heile skreií springandi!
skreie	lås til lok på td smø̀røskje og smø̀rambari
skreie	skuve, drage, skli Sjå også skreielås'e.	Fysst hopparan vi' ti' løype néd òvarenni, ljóte da fysst'e skreie sikkå på bommæ hítat låminn.
skreie si	la seg glide (td frå eit berg eller eit tak)	Haddvår skreidde si néd av tòkunn å landa i snjóskavlæ.
skreiehúr	skyvedør	D'æ greitt mæ skreiehúr midjom kjykkenæ å stògunn.
skreielòke	same forklåring som lòke
skreielås'e	glidelås Sjå også skreie.	Eg fǿre sund'e skreielåsen i jakkunn mí i dag.
skréme	skade på hud	Eg raut 'å hovdi mót an stein'e, men eg fekk alli a skréme.
skréme seg	skrape seg i skinnet	'U datt 'å hovdi å skréma seg i blèsunn.
skreppe	rose, kyte	Gýrí skreppte av dei góe matæ mí. Inkji skreppi så fælt!
skreppe 'pi andliti	smiske	Èlí æ så fæl ti' å skreppe fókk 'pi andliti.
skrepping	ros (helst til småborn)
skríe	1. skyte aks (om kornåker) 2. skride, glide	1. Fysst konni skrí'e æ det verkeleg våri. 2. Snjóren skrei' av tòkunn. Eg skrei' ti' på dei sleipe bergjæ. Det skrei' ive midnótt.
skríe ti'	uttrykk bruka når det kom ein lyd frå vegguret som varsla "fem på heil time"	'U skrei' ti' sjau fyrr'ell mi kóm' åkkå avgari.
skríke	høg og stygg lyd frå hest (når han er mannevond eller vil slåast)
skrilte	1. gå med stutte og raske steg 2. gå sleiveleg (slengje med føtene)	1. Ingjer skriltar avgari mæ sekkjæ sí. 2. Såvi skrilta å gjekk så fórt, på sin ègjen måti.
skrímsl / skræmsl	noko som ein såvidt ser, skugge, uklår skapnad	Eg såg barre a skrímsl. Det tóttest líkne a menneskjinn, men 'u såg barre skræmsli av det. Eg sér så filli nò, eg sér det barre som a skræmsl.
skrinn'e	1. tunn person 2. jord med dårlege vekstvilkår
skríple	1. ripe i måling eller lakk, 2. rift i hud (med lite eller ikkje noko blod) Sjå også verbet skríple.	1. 'An tòler 'kji a skríple i bílæ sí. 2. Yngjebjør skrípla seg i an piggtråd'e.
skríple	lage ripe i måling eller lakk Sjå også substantivet skríple.	Såvi tótte så leitt då 'an skrípla den nýi mopéden sin.
skript	bibelen	Det stend'e i Skriptinn, så sò æ det.
skripte	1. skrifte, bekjenne 2. refse, skjemme	1. 'An skripta at 'an va' an syndari. 2. Da skripta 'ó ti' for dèt da meint' 'an ha' gjårt.
skriv	skrev Sjå også skrive og skrivvrí'e seg.	Bjørgúv fekk fótballen beint i skrivi. Èlí skjæpte så an kunna sjå mest'e oppat skrivæ.
skrive	skreve Sjå også skriv og skrivvrí'e seg.	'An skriva å gjekk så mi stóge å lóge at 'ó. Da laut skrive ive gjæri.
skríve	1. skrive 2. handle på kreditt	1. Eg skríva mange bræv ti' 'ó. 2. Kan eg skríve denné stumpen, eg hèv' gløymt lommebókjinn mí.
skrive seg opp	melde seg på til nattverd	Eg hèv' skríva meg opp ti' sundags, så eg kan 'kji vère mæ på heií då.
skrivmeis'e	person som går med føtene langt frå kvarandre	Sjå den skrivmeisen!
skrivnapp'e	knapp i gylfen på bukse
skrivvrí'e seg	forskreve seg Sjå også skrive og skriv.	Det æ vóndt å skrivvrí'e seg. Eg skrivvrei meg mest'e då eg steig frå ein stein'e ti' an anné i dei strí'e åne.
skrjóne	stygg ku som er gammal og storvomma	Denna skrjónâ æ 'kji nåkå å sjå på, men 'u mókkar godt ennå.
skròne	dundre; grov, dump lyd	Det skròn oppi Steisås, då kunna det vare úveir.
skròpe	1. jarnbøyle til å skrape olla med 2. irettesetjing	1. Mamme fann inkji skròpâ då 'u ville reiske ollâ for skóvu. 2. Eg fekk a skròpe så eg alli gløymer det.
skrott'e	1. rest av bær når ein har laga saft (bærhus, frøhus) 2. kropp (bruka berre i bunden form) 3. dyreskrott 4. bruka som skjellsord Sjå ogsåfadd.	1. Fysst eg hèv' safta, kastar eg skrottan út ti' fugló. 2. Skrotten æ fillen, men hòvúdi æ godt. Å dú ilendige skrott'e. 3. Da luta skrotten så da finge kverrsitt stykkji. 4. Din skrott'e! Den mannen va' an ulke skrotte! Eg hèv' 'kji sétt sòden skrott'e!
skròv	1. magen på dyr 2. munnharpa (utan fjør og kile)	1. Kjýne have a stórt skròv. Unde skròvæ hav' sauin líti udd. 2. Eg hèv' gjårt skròv ti' trjå nýe munnhorpu.
skrovfydd	klein mat (som gjev lite næring) Sjå også skròv og fydde.	Å ète borkebraud var mest'e barre skrovfydd. Útskjemt høy æ barre skrovfydd for búskapen.
skròvig'e	stort skrov på dyr	Kjýne var' jamt skròvige fysst da gange på godt beiti.
skròvís'e	veikt islag med luftlommer (is der vatnet under har minka eller turka ut og det vert luftrom i mellom)	Skròvísen æ kvoss'e og úsætandi. Det glamar i skròvísæ fysst an gjeng'e på 'ó.
skrovl	noko som tek mykje plass (helst inne i eit rom eller hus)	Kòsi kan an have róm ti' desse fæle skrovlæ?
skrovlâg	"skrovform"; oftast bruka om hestar som er i god form og har fått mykje godt fór	Den hesten hèv' a greitt skrovlâg.
skrovle	ta svært stor plass, vere for stort i høve til plassen, vere i vegen Sjå også skrøyvi, skrovlen og angrǿmen / andrǿmen.	Det æ 'kji mangt som skrovlar mei' 'ell udd i an sekk'e.
skrovlelass	lass som er "laust" og ser veldig stort ut (men ikkje har så stor tyngde)	Det vare a skrovlelass fysst det æ mykji i vavi.
skrovlen	noko som tek svært stor plass (er for stort i høve til plassen, er i vegen) Sjå også skrovle, skrøyvi og angrǿmen / andrǿmen.	Skrovlne mǿbla kan an inkji have i a líti hús. Det æ så skrovli å have vevreien inni.
skrovskòt	skot i mageregionen på eit dyr Sjå også skròv.	Eg hèv' ei gong sétt a reissdýr mæ skrovskòt, å dèt gløymer eg alli.
skròvudd	bukull på sau	Skròvuddí æ 'kji mykji vær'.
skrubb'e	1. ulv 2. skrubbehøvel 3. gryteskrubb	1. Skrubban våre kallège i gamle dage. 2. Skrubben min tèk'e godt mæ dei runda tonninn. 3. 'U hèv' gløymt skrubbó sí.
skrubbe	1. skjenne 2. vaske og skure	1. Kånâ skrubba mæ mannæ sí si' 'an inkji ha' gjårt det 'an silli. 2. 'An skrubba tili mæ a tvòge.
skrubbestræti	"veg" eller område der ulvar fer	Sòme sta'a va' slig skrubbestræti at da flutte støylan.
skrukke	1. bruka td om fine kledeplagg som får uynskte brettar pga dårleg lagring eller handsaming 2. rynke 3. bulk Sjå også skrukkutt'e.	1. 'Er æ så mæ skrukku i stakkeskjortunn at eg lýt strjúk' 'æ fysst'e. 2. Skrukkun kåme mæ alderæ. 3. Der æ a skrukke i koksinn.
skrukkutt'e	rynkete Sjå også skrukke.	D'æ fælt úlíkt ko skrukkutte fókk vare.
skrumlen	plasskrevjande	Stólen æ så skrumlen at det æ mest'e inkji róm ti' 'ó i stògunn.
skrusl'e	age, respekt Sjå også å skrusle mæ.	'An ha' fæl'e skrusl'e mæ si. Det fýer skrusl'e mæ bjynnæ.
skrusle	verte redd	Det skrusla í mi då eg såg råsí kåme.
skrusle mæ	irettesetje, kjefte (helst i nær familie) Sjå også skrusl'e og hutte på.	'U skrusla mæ 'ó Haddvår, mannæ sí, då 'an kåm heim'tt'e forotta pæninge.
skrusst'e	rædsle	Ti' skrusst'e å skrekk'e varte ferrâ sannspådd.
skrutl'e	fælske, rædsle	Det fýer skrutl'e mæ bjynnæ.
skrutle	skape rædsle, vere redd	Det skrutla í mi, eg varte så ræd'e.
skrúve	1. skru 2. "mekke"	1. Hèv' du skrúva ti' adde mutteran? 2. Eg hèv' skrúva út'i bílhúsæ i heile dag.
skrúvegong	gjenger	Skrúvegongjí æ útslití. Adde skrúvegongjin æ øyelagde.
skruvejinn	skrujern	Skrúvejinni mitt æ plent útsliti, eg lýt kaupe mi a nýtt.
skrúvelykjili	skiftenykel Somme seier "skrúvelykli".
skrúvemoir	mutter	Gjengjun i skrúvemoirinn æ útslitne. Skrúvemoirí hèv' skrúva seg opp å dutte av.
skrúvende	manipulere (påverke sterkt ein annan person til å skifte meining eller åtferd)
skrúvendt'e	endra personlegdom (pga td sterk påverknad eller indre drivkraft)
skrúvesté	kraftig skrustikke i smia	An lýt have a skrúvesté i smidjunn.
skrúvi	1. skrue 2. original person	1. An lýt have mangeslags skrúva ska' an stelle mangeslags gogni. 2. Gunleik va' an fæl'e skrúvi.
skrúv-vend'e	heilt forandra til sinns
skrybbe	1. tispe (ulv) 2. skjellsord om kvinne
skrybbi	ubrukeleg ting	Detta skrybbi æ 'kji brúkandi ti' nòkå som helst.
skrydd'e	1. pukkel; på t.d. rygg eller skulder 2. liten sekk med innhald 3. hump på t.d. veg eller åker 4. utposing på klede øvst på ryggen Sjå også skrylt'e.	1. I Gåmålt ó' Sætisdal stend'e det at Tarkjell Aslakson fekk skrydd'e 'å dei eine okslinn ette å hav' spila for lengji i a bryddaup. 2. Da tóke mæ sikkå tvei skrydda mæ mjø̀l på heií. 3. Der va' mange skrydda på vègjæ ette påske, den tíd 'er va' grúsvèg'e. 4. An kan kadde det "skrydd'e" fysst gråkuptâ stend'e for mykji út atti.
skrydde	late att, klemme att	Då rjúpesekkjen va' fudd'e skrylte 'u 'an att'e.
skrýe	slim ein får opp or halsen ved å "skrýe" (hoste, harke) Sjå også verbet skrýe.	Der va' blód i skrýunn.
skrýe	prøve å få opp slim som ligg og irriterer i halsen, og spytte det ut Sjå også substantivet skrýe.	'An skrýa å spýtte i ei sau. 'An skrýa å hósta så det va' vóndt å høyre.
skryfte	irettesetje, skjenne på	Tjógjei skryfta 'an Vrål ti' så 'an svòra alli a órd. 'U skryftar 'ó ti', stundom.
skrykkje	1. lage rynkesaum i eit kledeplagg 2. snøre i hop eit hol i eit kledeplagg 3. bruka i uttrykket skrykkje på nòsí.	1. Saumar an stakkeskjortu, lýt an kunne skrykkje. Inkji skrykkji for mykji! 2. Ein som æ flusen å vi' nøyte seg, skrykkjer ihóp a hòl i a klæeplagg i sta'en for å bǿte.
skrykkje på nòsi	gjere ei grimase på grunn av noko ein ikkje likar (helst lukt eller smak) Sjå også skrykkje.	Du tar' alli skrykkje på nòsí å vère så fín'e på det!
skryktelag	noko som er forma som eit kremmarhus	Snippepòsan ha' skryktelag.
skrylt'e	1. liten sekk på ryggen 2. pukkelrygg Sjå også skrydd'e.
skrymsling	skumring	D'æ òneleg å sitje i skrymslingjinn å høyre på musikk'e.
skrynde	gje ein hol lyd frå seg (når ein slår eller bankar på noko som gjev etter)	Fysst an slær imót a tóm tunne, så skrynd'e det. Gjermund kasta mæ harde snjóballa så det skrond midjom dei smale hæró 'enni Gunne.
skrynje	dundre (td med hol lyd)	Det skrø̀n'e fælt frå Nómelandsfjøddæ fysst det ræser. 'An datt så det skròn í 'ó.
skrýti	1. separatorhus 2. stor og uformeleg gjenstand Sjå også sepratór'e, kúlâ og skålinn.	1. Skrýti va' pakka n'i klyví fysst da reiste 'å støyli. 2. Treskjeverkji va' a stórt skrýti.
skrýve konnbond	Setje kornband mot kvarandre til turking på åkeren. Kunne vere i staden for å "feste opp", eller som førebels turking før ein feste dei på staur. Sjå også feste opp.	Desse konnbondí som liggje på åkræ, lute mi skrýve ti' nóttinn.
skræe	kukake (turka eller hardna lort)
skræen	sprø, turr (flatbraudleivane vert "skræne" når ein steikjer dei for hardt eller når ein let dei turke til dagen etter bakinga, eller endå lenger)	Braui æ naugodt itt det æ skræi.
skrækt	hark, host Sjå også skrækte.	Sigbjynn kåm gangandi; det va' i eit skrækt mæ 'ó.
skrækt'e	hark, host
skrækte	lyd som kjem når ein "reinskar målet" Somme seier "krækte". Sjå også skrækt.	Da skrækta å hósta så det va' vóndt å høyre. Haddvår skrækta fælt si 'an va' så krímsjúk'e.
skræne	1. våt snø som frys og vert til skare, vert bruka berre i eintal Sjå også kvæe som er det motsette. 2. turke, verte sprø	1. Det hèv' skræna / skræna på i nótt. 2. Mi kunne 'kji leggje lefsun ihóp førr'ell da have skræna.
skrødde	skjelving eller motslag når ein spikrar mot noko som ikkje har fast underlag	Fysst an vi' spíkre i bórd som æ lause, skrødd'e det så an fær alli spíkeren í.
skrøymsling	skumring
skrøytebassi	skrytepave	Skrøytebassan vare alli li'ne.
skrøyv'e	knaus i terrenget	Fysst an reiser inn ti' Øyó, på vesteheiinn, æ der an skrøyv'e som var' kadda Skrøyven.
skrøyve