Ordliste

Tal ord på M: 629 | Totalt: 15305 | søketips | nullstill

	Forklåring	Døme
madrasse	madrass	Desse nýe madrassun æ góe å liggje på.
magekríkje	difteri	I fangeleiró va' der mange som dǿe av magekríkje.
magemunn'e	mellomgolv	Det æ vóndt å få a slag i magemunnen.
mageriv	mageknip	Ko plag' dú gjère itt du fær mageriv?
mageskjèru	mageknip ( berre bruka i fleirtal)	Eg fekk slig mageskjèru at eg laut leggje meg né'å.
magetægd'e	elipseforma; bruka om laftestokk Sjå også magji og tægje.	Det va' a tíd då da inkji leng'e vill' have dei góslège magetægde stokkan inni, så da øksa da flate.
magge	bruka i uttrykket magge í seg Sjå også maggelèg'e.	'An æ fæl'e ti' magge í seg fysst 'an sjalar si.
magge í seg	stappe i seg mykje mat Sjå også magge og maggelèg'e.	'An æ fæl'e ti' magge í seg fysst 'an sjalar si.
maggelèg'e (V)	fornøgd, tilfreds (bruka om tykke personar) Sjå også magge og magge í seg.	Gònil tikje at danskan æ så maggelège, da æ matglae å runde.
magji	mage Sjå også magemål og magetægd'e.	Eg hèv' tídt så vóndt i magâ.
mak	mas	D'æ a mak mæ dei reklamunn på TV2.
make	reiskap til å møykje skinnfeller Somme seier "skjinnmake".	Kan 'kji dú Bóa né'å trandan å sveive makunn i dag? Ungan kunna av å ti' vare sette ti' gange rundt mæ skjinnmakunn.
make	1. mase 2. gjere mjuk Sjå også make seg og nike.	1. Nò må du 'kji make sossa fælt, Titta. 2. Sill' an make skjinn ti' a heil fydde, va' det kalleg mykji arbeid.
make ihóp	høve godt saman (om to personar; i ekteskap, kameratskap, i arbeid osv)	Jóhans å Marí have maka godt ihóp heile lívi.
make opp	"friske opp att" skispor (til td snarefangst)	Eg varte sendt'e ti' å make opp snòrelínâ då det ha' kåme så mykji snjór'e om nóttí.
make seg	1. få gnagsår 2. mase fælt 3. opphalde seg ein plass der ein burde vite at ein ikkje er velkomen av dei fleste (vert rekna som upassande) Sjå også make.	1. D'æ létt å make seg mæ nýe stivla. 2. Lýt du nå make deg att'e om detta dèra! 3. Lýt så han make seg dèr!
make seg opp	hisse seg opp, irritere seg	Haddvår maka seg så opp ive fræsingjí mæ mopéda i hægó.
makebýte	gjere makeskifte	Det va' stundom det kunna vère lagelegaste for båe eigaran å makebýte tvei skógeteigji.
makebýti	makeskifte	Det varte makebýti midjom 'ó Haddvår å Tór om slåtteteigjin 'pi Tóne.
makeflus	innpåsliten, påtrengjande og / eller masete Sjå også nikaflus.	Knút va' a fælt makeflus.
makegogn	bøygd stor metallklave fest til veggen til å møykje skinn til skinnfellar	An laut gange mæ makegogninn mange gongu ti' dagjæ i fleire dage.
makelaus'e	1. utan make (td sokk, sko, vott) 2. makelaus	1. Eg hèv' så vén'e an rósemåla tréskór'e; men 'an æ makelaus'e, eg finn'e alli att'e den hin. Da æ makelause desse nappan, da æ ein av kvære slagjæ. 2. Asbjynn va' makelaus'e ti' saume skó.
makestokk'e	"stokken" i skjinnmakâ	Det va' viktigt arbei mæ makestokkjæ for å få fyddun góe å varme.
makji	make, liknande	Ha' du visst makji? Hèv' du kjent makji?
makkehús	puppe	Trú detti makkehúsi vare ti' a fívrell?
makkeklýsse	fiskeagn av fleire meitemarkar	Detta va' a góslèg makkeklýsse for fiskjen!
makkemjø̀l	"mjøl" etter makk i tre	Det æ unde borkjæ makkjen èt'e gongji i vé'e så det vare makkemjø̀l.
makkesmòg	gang eller kanal etter makk i td eple og rotfrukt	Der va' mykji makkesmòg i sǿtepló.
makkesmògjen	makketen (td eple)	Inkji èt detta sǿtepli; det æ makkesmògji!
makkèten	gjennomhola av makk	Den gamli lænestólen som eg kaupte av "Kåsemannæ", æ makkèten å vryglen nò.
makrél'e (H)	makrell	Makrélen æ gó'e å steikje, men æ 'an for feit'e kan der vère a transmòk í 'ó.
makril'e (V)	makrell	Makrilen æ gó'e å steikje, men æ 'an for feit'e kan der vère a transmòk í 'ó.
maksle mæ	arbeide med å utforme det grøvste av eit emne, tilpasse, måle	Bjørgúv maksla mæ å hogge út imni ti' an slé'emei'e.
maksle seg ti'	slite hardt fysisk	D'æ stundom an lýt maksle seg ti' mei' 'ell an hèv' godt av.
maksle ti'	arbeide lenge og ivrig med å forme ein bruksting	Eg fann så greitt a bjørkeimni som låg å turka lengji, å så maksla eg det ti' a soddetròg.
makthækjen	ynskje om makt	"D'æ jamt dei makthækne som vi' kåme sikkå inn i politikkjen", seie Asbjynn.
makthækn	sterkt ynskje om makt	Makthækn kan fǿre ti' mykji gali.
mal	halvkuleforma sylvstas (filigran, med lauv i toppen; bruka td i blåkuptunn i staden for knappar)	Eg hèv' fengje nýe mali ti' blåkuptunn mí.
male	1. male korn, kjøt, kaffi o.l. 2. katten mel 3. bruka i uttrykket male n'í	1. D'æ tungt å male kjø̀t mæ hondkvinn itt an stappar í for mykji. 2. Katten åkkå mèl'e hågt itt an smeikjer 'an.
male n'í / male 'pí	ha kaffi opp i kaffikjelen når ein kokar kaffi Sjå også male.	Nò lýt du male mei' 'pí, detti kafféi æ 'kji kå fentepiss!
malehekti	plate med tre maler i rekkje (trígjårt; bruka i stakkslínunn)	Malehekti i stakkslínunn æ drusteleg å vént.
maljéra	emaljert	D'æ nòkå dýrare å kaupe enn maljéra omn'e, 'ell ein som inkji æ.
maltre	klemme sund, knuse (bruka om kropp og ting) Sjå også miltre.	Eg maltra fóten min då eg fekk an tung'e stein'e iv' 'an.
malts mæli	ca 50 l øl av ei halv tønne korn	"Malts mæli" va' a måleeining for ǿl.
maltskarm'e	karm (ramme) til å lage malt i	An lýt leggje konni jamnt i maltskarmæ.
maltstump'e	brød laga med malt Sjå også stump'e.	Maltstumpen va' sǿt'e å gó'e.
malttøyr'e	tøyver (slik at ein fekk grøype malt)	Helgómisflaumen seinhaustis kunna vère a tí' for malttøyren.
Mamme	Mamma Sjå også Papa.	Mamme fydder níttí år nò i agust.
manabakkji	marbakke (der skråninga ute i vatnet stupar bratt nedover)	Passi dikkå for manabakkâ, bonn, dèr æ spélegt!
mane av	verte brattare (under vassflata)	Hèr vi' mi setje nèt, for hèra manar det av. Det æ 'kji adde som vi' setje nèt dèr det manar âv.
mang' an / mang' enn	mang ein / ei / eit	Mi have sète mang enn dag'e å venta på at veiri ska' bærast. Gjermund hèv' stývt mangt a tré. Mang a gong kan det hende at an gløymer si bort.
mangbǿlt	stad med fleire huslydar eller hus	Der æ mangbǿlt på dei garæ.
mangestad	mange stader	Jólesmeddin kunna an høyre mangestad i bygdinn.
mangetí'i	ofte	Eg hèv' mangetí'i helst'e vóndt i hovdæ.
manggjýve	bygning med fleire rom	Ko æ detti for slags manggjýve du hèv' sett opp?
manggóva	mange rom	Di nýe húsi Kjètil hèv' sett opp æ manggóva.
mangslungjen	1. "ubereikneleg" og lunefull 2. allsidig	1. Pål æ så mangslungjen, an veit alli kòr an hèv' 'an. 2. Sigúrd va' mangslungjen, 'an tumla mæ det meste.
mannast	verte vaksen	Gúten fèr'e ti' mannast.
mann'e	1. mann 2. ektemann	1. Ingjen av monnó kóme ti' rétt tíd. 2. Fysste mannen 'enni Svålaug hét Gjermund.
mannelórt'e	menneskeavføring	På plassa dèr det samlar seg fókk å der inkji æ kåmåri, kan det vare plagu mæ mykji mannelórt'e útivi.
mannemat'e	menneskemat	Fysst an barre grøyper konni vare det inkji mannemat'e.
mannemòn'e	skilnad på folk (ein vert sedd på betre enn ein annan eller " folk flest")	"Mannemònen æ så líten hèra i bygdinn", sa sòme gamle.
mannetykkji	likande framferd (verte tykt godt om)	Tór ha' slig a mannetykkji at 'an fekk allstǿtt mange mæ si itt det va' nåkå 'an villi.
mannevèg'e	livsvegen (få eit normalt og akseptabelt liv)	Mannevègjen kan vèr' krevjandi å fýe.
mannlòge	lokal skjønsnemnd (for å avgjere ein tvist)	A mannlòge kunna avgjère nær an sille reise ti' heis mæ búskapæ.
mannskâ'i	manndrap	Vónde-Orm Víkjinn kåm i mannskâi å rýmde at Finndalæ.
mannslík	utskore eller støypt bilete av eit menneske	'Er finst an bistemt'e halsring'e som vare kadda "mannslík".
mannslík'e	liknar på eit menneske	Der stó an stúvi som va' så mannslík'e at eg plent stokk!
mannslíksýe	Bunadsylje med boler. På kvar bole var eit andlet prega inn. Kunne òg vere på ein halsring (hornring)	Mannslíksýu ha' da i gamle dage, men æ vel sjella å sjå i dag.
mannslypt	tyngd som ein vaksen mann greier å lyfte	Itt an sille múre stei'gjæri, måtte inkji steinan vère tyngri 'ell a mannslypt.
Mannspann	gard på Kyrvestad (Vaddebø)
mannsverk	gamalt mål på ei viss jordvidd	"Ko stórt æ a mannsverk?", spúre Såvi.
mannti'	greie, ha krefter til; vert ikkje bøygt i kjønn, tal eller grader	Eg æ så tròta nò, at eg æ 'kji mannti' gange lenge'. "Nò æ eg 'kji mannti' mei'", sa Gònil, "eg lýt setje meg néd a bil å kvíle!"
manntrjúg'e	snøtrug for folk Sjå også trjúg'e og hestetrjúg'e.	Det kan stundom vère så laus'e snjór'e at an lýt brúke manntrjúga for å kåme fram på heiinn.
manntykt	tett med hus og gardar	Der æ så manntykt i Vaddebǿ. "Der va' manntykt i Finndalæ fyre svårtedauæ", sa Ånund.
mannvand'e	1. person som ikkje er så lett å verte kjend med, fordi han gjev inntrykk av fråstand. 2. person som er nøyen på kven han likar og ikkje likar	1. Eg tikje 'an æ mannvand'e, men eg kjenner 'an inkji så godt. 2. Bå' kara å kvendi kunne vèr' mannvand'e, å nøyne mæ kvæ da kunn' vèr' i hóp mæ.
mannvónd'e	sint, bisk, olm (om dyr og menneske; på alminneleg norsk gjeld ordet berre dyr)	Mikkjål va' tídt mannvónd'e; fókk vill' helst'e inkji have nåkå mæ 'an å gjère.
mannyl'e	tung luft i ei forsamling; bruka berre i eintal	Eg fekk vóndt i hovdæ av dei fæle mannylæ.
mante	greie, orke	Ha' eg manta mei', så ha' eg gjinni villt.
mare	1. frustrasjon 2. mareritt bruka berre i eintal	1. D'æ a mare at alli snikkaran kunn' kåme som avtala! 2. Sigúrd ha' så vónd a mare i nótt.
marefót'e	gammal type høyskogsslede	"Slé'an kadda da helst'e marefǿta", sa Taddeiv.
Margjitt	Margit / Margitt	Margjitt saumar så véne nåkå rósu på finglingevetti.
maríablóm'e	marihand Somme seier "marablóm'e".	Hèv' du sétt maríablóm'e i år?
maríblóm'e	flekkmarihand	Maríblómen æ an úalmindeleg vén'e orkidé'e.
marjastakk'e	marikåpe	Blómenamni marjastakk'e var' alli brúka lenge'.
marjemess	marimesse (25. mars)	Marjemess æ an merkjedag'e.
mark	Gammal norsk mynteining. I gammalnorsk tid lik 8 øre (24 ertogar, 240 penningar), på 1800-talet lik 1/5 spesidalar el. 24 skilling.	Mark æ a gåmó mynteining.
mark	merke, teikn	D'æ a filli mark for veiræ at katten èt'e gras. Sauin mí have mork i båe øyró.
markeból	gammalt mål på ei viss jordvidd (vart betalt i mark i landsskyld)	Mi trú inkji at ordi "markeból" hèv' vòr' nåkå ví'are brúka i talemålæ åkkå.
marót	tverr, sta, vrang	An fær alli rukk' 'ó, 'an æ plent som a marót.
martéle	1. fare hardt med ein annan person 2. arbeide svært hardt	1. Åni martéla 'an Auver så 'an laut ti' doktaræ. 2. Ånund martéla seg ti' i skógjæ, så 'an varte plent gorrtròta kverrt kveld.
maserall'e	spøkefull nemning på ei musikkframføring	"Å, det va' an vén'e maserall'e!", sa Aslag.
masére	marsjere	Då Håvår å Gjermund våre på Móæ, måtte da lære sikkå å masére.
masjón'e	konfirmasjon Sjå også masjonsbonn.	Masjónen va' fysste sundagjen ette påske førr' i tí'inn.
masjónsbonn	born som får konfirmantførebuing; bruka berre i fleirtal Sjå også masjón'e, gange for prestæ, gange lèse, konformant'e, konformére, teikne seg og vare framtèkjen.	Æ det mange masjónsbonn i år?
maske í seg	ete fort og mykje, stappe i seg	Itt an kjæm'e heim'tt'e ette a tung øykt, då kan an maske í seg.
maske seg ti'	slite seg ut (vere svært trøytt pga hardt arbeid)	Gjermund maska seg ti' så at det va' såvídt 'an vann gange heim'tt'e om kveldi.
maskjín	maskin	Detti maskjíni æ øy'lagt, eg lýt få mi a nýtt.
masslaus'e	matlaus	Æ an masslaus'e, lýt an líte.
masslèg'e	person som et og nyt maten Sjå også massleg.	Targjær sat så masslèg innmæ sivâ å åt.
masslegt	bruka om person som ser ut som han likar maten Sjå også masslèg'e.	Den lisli gúten åt så masslegt.
masslysst'e	ha lyst på mat, vere svolten	Æ du 'kji masslyst'e, Bóa, eg hèv' så góe nåkå kaku!
mastig'e	person / dyr som er stridig, overlag sterk, overmodig	Det æ an mastige kar'e, den Gunsteinen!
mata	bruka om korn som er fullt utvakse (med tunge og faste kornaks) Somme seier "fullmata".	Konni æ mata å færigt ti' å skjèrast.
mata	verte fyllt med "mat" (om korn som mognar)	Konni hève mata.
matauver	matmons (vaksen mann som er svært glad i mat)	Ånund va' an matauver, men så varte 'an bulig'e au!
matbórde	bere fram mat på bordet	No ska' eg matbórde så di få ète!
mat'e	1. bygg 2. innhaldet i eit korn 3. mat	1. Bygg va' maten, mjø̀lmaten. 2. "Det fèr'e ti' vare mat'e", sa Sigúrd, då 'an vill' prǿve om konni ha' mata. 3. "Det vi' alt ette matæ", sa Lív, antel det æ fókk ell' dýr.
mate seg	uttrykk bruka om korn som veks og dermed vert fylt med "mat" (innhald)	Konni hèv'e mata seg.
matepli	matpotet	Det va' mateplí an fekk selje.
matfǿre	ete	Det varte hågt nón førr'ell mi finge matfǿre åkkå. Eg hèv' vorte så tannlaus'e at eg hèv' vóndt for å matfǿre meg.
mathús	mørkt og kaldt rom til mat	I mathúsæ ha' mi alt av mat'e, barre inkji eplí. Mathúsí laut vère músefríe.
matlage	lage til eit måltid (td middag)	No æ mi så soltne at mi ljóte matlage førr'ell mi leggj' åkkå.
matlei'e	når ein er svolten, men ikkje har lyst på mat fordi ein har hatt eit lite variert kosthald	Eg æ så matlei'e at eg veit inkji ko eg ska' finne mi ti' å ète.
matpaggji	person som er svært matglad	Den lisli gúten æ an matpaggji, så 'an æ helst'e bulig'e.
matreie	1. lage seg enkel mat som ein tek med seg ut på arbeid 2. lage matforråd til vinteren (td bake, male, slakte)	1. Eg hèv' matreidt meg, så nò vi' eg at skógjæ å leggje ihóp vé'e ti' vetræ. 2. Mi hav' matreidt ti' vetræ.
matskjøyti	innkjøpt mat i tillegg til eigen matavl	Det va' greitt have nåkå kaupepylse ti' matskjøyti.
matsút	næringssut, redsle for å verte matlaus	Unde kríæ va' det mange som ha' matsút.
matsvín	renna som fører kornet ned i kvernauga når det skal malast	Skakvonden rister matsvíni så at konni renn'e néd i auga.
matså	små mengder mat, berre "spor" av mat	Mi ha' 'kji matsåí i húsæ. Mi ha' snautt matsåí etti.
mattròt	verte tom for mat (bruka berre i ubunden form eintal) Sjå også kosstròt og trjóte.	Der æ visst mattròt i Sýstog, mi ljóte skjøyte ti' mæ nòkå fyr' da.
mattròten	matlaus	Mi vorte mattrotne ette a vike 'å heiinn.
matvand'e	person som er kresen på kva han vil ete og ikkje, eller person som treng lite mat og vert oppfatta som kresen Dei fleste uttalar ordet "mattvand'e".	Torgrím æ så matvand'e at det æ a plage.
matvatn	vatn som var godt å drikke og lage mat med	Det va' viktig å have godt matvatn 'å støylæ, forotta mýrsmòk å sprakka.
matvæte	drikke som ein brukar attåt maten (bruka berre i eintal)	'Er æ mangeslags matvæte: Vatn, saft, mjåkk, syr, kaffé, té, kakao, brús, å kansi anna au vare brúka.
matǿl	heimelaga øl som inneheld lite alkohol	Matǿli varte au brúka som tostedrykk'e, å inkji barre attat matæ.
matǿr'e	1. bruka om person (helst born) som ikkje kan vente med å ete til all mat er sett fram 2. bruka om person som er ute etter eit gratis måltid	1. Du tar 'kji vèr' så matǿr'e, barr'e vent ti' adde hav' sett sikkå! 2. Såvi va' matǿr'e, å va' mest'e på adde ti'stelninga dèr der va' gó'e mat'e å få.
mauremig	maurepiss	Mauremig på línklút'e brúka da på útslett.
mauren	kribling pga plutseleg dårleg blodsirkulasjon	Itt an lèt'e fóten liggje ive nétti, fær an jamt mauren ette a bil. Eg hèv' mauren i hondó, så eg fær mest'e inkji ti' å skríve.
mauresand'e	sand som pissemauren har laga tue av i graset	Der æ sò skjemmi slå 'å dei åkfaddæ, avdí der æ sò mykji mauresand'e.
mauretassi	bjørn som ikkje bryr seg om folk eller fe	Denna bjynnen som gjekk på Midtfjøddó va' barre an mauretassi.
mause	ete og tyggje godsleg (like maten godt) Sjå også pauke.	Mi mausa å åte så mi vorte meste ti' skamdan.
mauskr'e	mann som stappar fort i seg maten
mauskre	kvinne som stappar fort i seg maten
mauskre	ete svært fort og mykje	Taddeiv mauskra så i bryddaupæ at eg helst'e skjemdest.
mauskreleg (H)	rask eting	Den som æ mauskreleg stappar í seg maten fórt.
mé	meg	Trykksterk: Hæge va' sjå ´mé i heile kveld. Trykklett: Eg tikje gama å have fókk sjå mi.
méaldra	middelaldra	"An méaldra mann'e æ 50-60 år", sa Birgjitt.
médel	pengar, eigedom, formue; bruka berre i eintal Sjå også sigre médelen.	Hèv' an nóg av médel kan an kaupe si ko an vi'.
mé'e	medejarn, klauvliknande spiss til å merkje av på over- og understokk når ein laftar, så dei skal passe saman Sjå også mé'ejinn.	Det æ Knút som hèv' smía mé'en min.
mée	måte saman (rite øvre kvarvet i ein bygning etter det som ligg under slik at ein kan felle dei greitt i hop)	Nò lýt du hake stokkjen så mi få mée greitt.
mé'ejinn	klauvliknande spiss til å merkje av på over- og understokk når ein laftar, så dei skal passe saman Sjå også mé'e.	Fysst an timrar, lýt an hav' a mé'ejinn.
méerit	strek etter mé'en så ein ser kor mykje ein skal ta av (økse, høvle)	Méeriti lýt vère godt sýnlegt så an veit ko mykji an ska' take.
mèg	meg	Trykksterk: Då hèv' 'an tala mæ dèg i dag, å mæ mèg i gjår. Trykklett: Gýró hèv' tala mæ meg om detta.
meggeleg (H)	stor og kraftig kvinne
megne	auke	"Hèr hèv' stae kjempetré, skógjen bóndehegna; spinka spart i mange lé', pæningpungjen megna" (stev etter Tarjei Bjørgulvson Rysstad, 1890-1977)
mei' den mei' orka	overgå kvarandre i tevling	Mi sprunge mei' den mei' orka, for å kåme heim'tt'e som mi ha' avtala.
mei' fyri	"vansklegare enn som så"	Det æ 'kji mei' fyri 'ell at eg kan gjère detta i dag.
mei'bræ	augnehår som irriterer og meider augo	An kan 'kji gange mæ mei'bræ.
mei'bræklýpe	klype til å dra ut augnehår Sjå også bræ.	Hèv' du sétt mei'bræklýpâ 'enni Anne?
meie	1. skadeskjote eit dyr 2. misse ein fisk av kroken	1. Eg skaut, å eg æ rædd'e eg meidde elgjen. 2. Det va' så lausbeitt at eg meidde i ei brennòte.
meie opp'tt'e	1. rive opp att eit sår, slå opp att ein gammal skade 2. vekkje opp att vonde minne	1. 'An meidde opp'tt'e ska'en på fysste træningsøyktinn ette dei lange opphaldæ. 2. Det meidde opp'tt'e då 'u høyre om den fæle bílúlykkâ.
meie seg	rive opp eit gammalt sår	Fæslar an seg godt, så slepp'e an å meie seg.
meierske	kvinne som arbeidde med heimekinna smør; uttrykk frå tida då bøndene kinna smør heime og leverte dette til "smørlagjæ", som "meierskâ" var ansvarleg for.	Ungan vorte jamt sende ti meierskunn mæ smø̀ræ.
meikkast	hindrast, tale ifrå	An må 'kji meikkast nòkå som an gjinni vi'. An må 'kji meikkast gjipti.
meikke	hindre einkvan /eitkvart i noko Sjå også inkji meikke seg.	'An meikka mi å fiske i dei vatnæ. Fysst kjýrí løyp'e, å an inkji æ ti' stútæ mæ 'enni, då meikkar an 'enni. Bonní ville út, men mi tótte det va' host'e seint, så mi meikka da.
meikking	nekting, forbod
mei'laus'e	varsam, aldri gjere noko til skade for andre (bruka om personar som "alltid er snille")	Gró hèv' allstǿtt vòre så mei'laus å snill, å gjère sitt beste allstǿtt.
meimingji	1. spor etter sledemeiar i snø 2. skóningji under slede- eller kjelkemei	1. Det vare hålt å kjøyre itt det æ ís'e i meimingó. 2. Mi løypte 'å kjåkkji om kveldi så det neista unde meimingó.
meine	meine, tru	Mi meine úlíkt, èg å dú.
meine for væl	meine godt (kjem frå hjarta) Sjå også meine.	'An meinte for væl at reisâ måtte gange godt.
meine ti' dí	"greitt nok" (sjølv om mange andre meiner at det ikkje er greitt)	"Da meine ti' dí", sa Gunnår om ungdómen, som Ånund inkji meinte at stelte seg greitt.
mé'ing	strek med mé'ejinn i tømmerstokk når ein tømrar	Mé'ingjí sýner ko mykji an lýt take av an stokk'e for at stokkan passe greitt ihóp.
meining'e mann'e	kvart menneske (alle saman)	Da reiste meining'e mann'e ti' líkfærdinn 'ass Auver, ifrå bé'elagjæ.
meinís'e	veik og farleg is	På vårpartæ va' der jamt meinís'e på votnó.
meink'e	trekjegle til leik eller spel (til leikar som "talpinn" og "talmunk")	Hèv' du sétt meinkjen, eg finn'e 'an alli att'e.
meinsam'e	(å vere) til skade, ville nokon mein	D'æ vóndt å have mæ meinsame fókk å gjère.
meis'e	1. spesiell ryggmeis av tre 2. ramma til ryggsekken	1. Tjógjei batt hókkjen på meisen å reiste 'å støyli. 2. Meisen maka meg 'å ryggjæ.
mei'spòsi	person som er til bry eller plage eller er i vegen	'An hèv' allstǿtt vòre an mei'spòsi.
meistari	meister (td verdsmeister, vaktmeister)	Tarjei æ enn meistari ti' skjère út kubbestǿli.
meit	rand eller spor i tre eller ski (td hoppski) Sjå også meite.	Der æ trjå meita unde skjí mí.
meite	1. lage spor i tre 2. greie, klare 3. styre, klemme saman dei to skjere-eggene 4. klyppe man på hest Sjå også meit.	1. Dei som gjåre sikkå skjí, meitte jamt skjíne. 2. 'An meitte det ti'. 3. An skjæri lýt an meite for at 'an ska' skjère godt. 4. "Hèv' du meitt måninn, Tóróv, eg såg 'u ha' lagt seg".
meite mæ munnæ	gjere grimasar med munnen under sterk konsentrasjon i arbeidet	Pål meiter mæ munnæ itt 'an sit'e å gjère sylv.
meite mæ tungunn	ha tungespissen ute når ein konsentrerer seg sterkt om ei krevjande praktisk oppgåve	Pål meitte mæ tungunn fysst 'an sat å tægdi.
meite si	gjere seg til, ville vere svær (sjølvskryt)	'U gjeng'e meiter si ette vègjæ, for å sýne ko vé' å stautt 'u æ'.
meite skjí	styre skia	Dèt va' gút'e som kunna meite skjí!
meitehǿvili	høvel til å t.d. lage spor i tre	Ska' an lage meita, lýt an have an meitehǿvili.
mekkje	utøve ei form for trolldomskunst eller kjerringråd	Gófa greidde å mekkje út snerpâ som ha' sett seg fast i halsæ.
mell'e	1. møll (makk); kan gjere skade på klede 2. korn som skal malast på kverna, korn som er male 3. frø av då (ugras)	1. D'æ leitt itt mellen hèv kåm' inn i klæeskåpi. Da la tyreflísa i klæó mót mellæ. 2. Taddeiv kjøyre a lass mæ mell'e at kvinn'úsæ. 3. Frætti, ell' mellen, va' fælt ti' spreie seg i konnåkræ.
mellefívrell	møll	Eg såg a mellefívrell som fauk inni loptæ, då æ eg allstǿtt så ræd for uddeklæó.
mellèten	øydelagt av møll (td klede)	Vorte kjørkjeklæí melletne, va' det an stór'e skâ'i.
méls / médels	middelmådig, mellomste, i midten	Åni va' reikna som méls gó'e ti' arbeie.
mélsfókk	folk flest	Mi æ an slags mélsfókk, mi meine å gjère som dei fléste aire.
melten	blotna (når td kaker, brød og annan mjølmat blotnar under steiking eller koking pga mindre stivelse i mjølet)	Byggji vare melti fysst det æ forstai ell' hèv' fròsi.
mélungji	den mellonste av tre sysken	Det va' èg som va' mélungjen sjå åkkå.
mélungs	midt i, midt utpå	'An kåm mélungs út'å vatni då 'an fór i ísi.
men å sann	sanneleg	Men å sann sló 'u toll, å det nappa mæ 'u ha' slègje tretta.
menna	voldgiftsmenn (3 personar: 1 frå kvar av partane og 1 som lensmannen utnemner)	Denne sakjí om vègerétten ljóte mi leggje fram for menna.
menneskjinn	menneske	Detta menneskjinni vi' eg inkji hav' mei' mæ å gjère!
mente	få til eit arbeid på ein noko strevsam måte (sjølv om personen ikkje er spesielt flink)	Sigríd ha' vóndt for å få det ti', men 'u menta det ti'.
merga	velfødd, kraftig (helst bruka om folk og hestar)	Blakkjen va' an merga hest'e.
mergefeiti	beinmerg Mange seier "merg'e".	An kunna smørje på mergefeiti itt an va' sår'e 'å hondó.
mergsprengje	sage ein skurd i ein tømmerstokk mot mergen for å hindre at han sprekk	An ska' helst'e mergsprengje åsan fysst an timrar.
mérkan'e	amerikaner	'Er æ mange mérkana som leite ette syllfókk i Nòrik.
merkjari	tømmermålar	Merkjaren mælte timri å merkte det mæ merkjeøks førr'ell mi støytte det på åne.
merkjeblakk'e	blakk hest med svart stålmån og kvit fèt'e	An merkjeblakk'e hest'e va' det mange som tótte va' vén'e.
merkjebrýnt'e	ha mørke og markerte augnebryn	Ein som hèv' mykji brúni æ merkjebrýnt'e.
merkjejinn	reiskap til å merke tømmer med	Merkjejinni laut vèr' kvosst fysst an sill' merkje lastí.
merkjelepp'e	merkelapp	Fysst an vi' út å reise mæ flý, lýt an have merkjelepp'e på koffertæ.
merkjen	1. flink til å leggje merke til ting 2. erfaren	1. Bjúg va' allstǿtt så merkjen på veiri. Torbjør 'ass Gunnår æ så merkjí, an kan barre spørje hæ'. 2. Den eini Òlâven va' merknare 'ell den hin.
merkjesètili	tømmeroppgjer (oppgjer for levert tømmer)	Merkjesètilen fekk an ette at merkjaran ha' merkt timri om våri, ihóp mæ oppgjèri som an fekk på an sjekk'e.
merkjisdag'e	merkedag	Aire fibruar, kjynnemess, æ an gåmål'e merkjisdag'e.
merkt'e	1. å vere dødsmerkt 2. merkt	1. Eg såg at Bjynn va' merkt'e då eg va' innom 'an i gjår. 2. Sauen va' merkt'e mæ stývt âv hǿgri øyra, å kløyvt å skar attenat i vístri.
merr	merr, hoppe. Sjå også grahest'e, annæringji, jalk'e, fyl og fòli.	Merrí 'ass Tór tók út heim'tte o' skógjæ.
merretøyg'e	1. om hest som går eit stykke etter at hestekaren har "prutta" (sagt proo!) 2. vanske med å bestemme seg	1. Den músutti hesten 'ass Òlâv laut allstǿtt have an merretøyg'e førr'ell 'an stoppa. 2. Herjús kunna alli bistemme seg, 'an laut allstǿtt have an merretøyg'e.
messemål	tida som høgmessa varer	"Det samer si inkji å muse i messemålæ", seie Sigríd.
messeng'e / massang'e	messing	Knút Bergvâ gjåre av å ti' munnhorpu av messeng'e.
messesundag'e	sundag med gudsteneste	Eg trúr mest'e det æ messesundag'e néste hæg.
mest'e	mest, omtrent, bortimot	'An æ mest'e femtí år.
mest'e du vi'	la det vere slik dei vil ha det	Lat nå have da det, mest'e da vi'!
mestom	nærast, nesten	Eg æ mestom færig'e. Det æ 'kji mestom sò leitt.
mésål	såld til å sæle mjøl gjennom (som ein stakk små hol i)	Mésåli varte gjårt av júv'skjinn.
metti	godt måltid	Sossivóri æ 'kji kå a munnsmòk, der æ ingjen metti í det. Ti' mettis vi' eg have graut'e å mjåkk.
mi	me	Trykksterk: Mi sjóe allstǿtt kaffé om mǿnó. Trykklett: Sku mi 'kji ti' nò, førr'ell det vare mørkt?
mí sann	"mi sanning"; uttrykk bruka når ein er sikker på noko	Jó, mí sann æ det kaldt i dag.
mí sann, dúe	"mi sanning"; uttrykk bruka når ein er sikker på noko	Ja, mí sann, dúe, det æ så satt som det æ sagt.
middigji	kvild midt på dagen (frå kl 14.00 i samband med gjæting)	Nò æ det slutt på middigjæ, så nò ljóte di út å gjæte kjýne att'e.
midisín	medisin	Æ an sjúk'e, kan det hjelpe mæ midisín. Detti æ dei midisíní èg brúkar.
midjom	mellom	Mi såge tvei elgji midjom Ljóm å Fitinn. Det va' alli kå snillt midjom dei tvau syskjinnó.
midjomverk	del som er felt inn i td pute til pynt	Midjomverkji kunna vère hekla ell' sauma.
midtlíis	midt oppe i lia	Mi gjinge midtlíis å glódde ette gaupefòr.
midtpaggji	sekk med innhald (gjerne flatbraud) som ein legg 'pi midjom på trýgjen midt på hesteryggen Somme seier "midjompaggji".	Midtpaggjen va' jamt an sekk'e av lèrept, dèr an la smånept brau oppí.
mig	piss, urin Sjå også mige, migji, migmaur'e, migtung'e og migask'e.	Mig varte brúka ti' lite gån mæ. Der va' mykji mig i rennunn.
migask'e	"pissepotte" av tre Sjå også mig.	Migaskjen såg nóg út som a slags tròg.
migblære	urinblære	Migblærâ, ihóp mæ anna úèteleg, gróve da néd itt da ha' slakta.
migblåse	urinblære (på dyr)	Migblåsun vorte visst brúka ti' skjåskjinn i fjóslyktó.
míge	pisse Sjå også mig.	Merrí meig på same staæ allstǿtt.
mighús	vev som omsluttar urinrøyret (på hanndyr) Somme seier "pissehús".	Mighúsi varte som règel gjèvi ti' 'ó pusi fysst mi ha slakta.
migji	urinrøyret på eit slakta dyr Sjå også mig.	Migjen varte kasta ihóp mæ alt di hitt úreine på a slakt.
migmaur'e	eitermaur Sjå også pissemaur'e og mig.	Èg kaddar dei gúle mauran for migmaura. Det æ vóndt å få migmauran 'nunde klæí.
migrenne seg	støyte og dermed skade migjen (kjønnsorganet) slik at han ikkje kan dragast innatt i mighuset; om verar og bukkar	Bukkjen va' så gra'e at 'an migrende seg då 'an støytte migjen mót a kvistutte råte.
migtrengd'e	bruka om person som kjenner at han / ho må late vatnet	Æ an migtrengd'e så lýt an nøyte seg ti' an plass'e ingjen sér 'an.
migtung'e	pissetrengd Sjå også mig, mige og pissetrengd'e.	'U varte så migtung på busstúræ at 'u fekk sjaufǿren ti' stanse.
Mikkjål	Mikkel (Uttalen i Valle er oftast Mikkjål. I Hylestad helst Mikkjel. Uttalen i Bykle, helst i nyare tid er Mikkel)
mikkjålsbèr	skinntryte, blokkebær, mikkelsbær	Mikkjålsbèrí æ stǿri 'ell blåbèr, men inkji sò sǿte.
mikkjålskót	vanskapt fisk der overkjeven er unormalt kort Sjå også fisklingji, kót, kjývi, kjývingji og skark'e.	Èg hèv' alli fengje mikkjålskót på slúk'e, barre i nèt.
mild'e	roleg, spak	Det va' nåkå milde saui du ha'!
miltra	knust (om kroppsdel)	Tæne mí vorte plent miltra av dei tunge steinæ eg fǿre n'ive meg.
miltre	klemme sund	Fóten varte plent miltra då 'u fekk steinen ive seg.
min	min / mi / mitt / mine	Bróe min æ på heiinn å fiskar. Eg veit alli kòr húvâ mí hèv' kåme av. Nò ska' du høyre ko godt dèt nýe radiói mitt æ. Sokkan mí æ hòl 'å 'å hælæ.
mindri	færre	Fókk sende mindri brev nò 'ell da gjår' førr'e.
Mindri	den yngste av to brør med same førenamn	Mindri va' stǿri 'ell Stǿri, men 'an va' yngri.
míne	skyte stein med dynamitt Sjå også skjóte.	An lýt húve "varskóhèr!" fysst an ska' ti' míne.
míneflingre	minestein (liten, tunn og skarp)	Míneflingrun laut an plukke opp i voddæ itt da ha' mína.
mínesadd'e	steinmjøl (ved boring) Somme seier "bòresadd'e".	Mæ moderne bòremaskjín vare mínesadden blåsen út'ó hòlæ.
minne att'å	minnast episodar frå yngre og "villare" dagar	Det mintest att'å itt da høyre félespil å tenkte på sí unge dage.
minne 'å	minne om	Fysst eg høyrer sòvórne sògu, minner det meg 'å då Papa drukna.
minneleg	verte minnt på, verdt å minnast	Det va' så minneleg å kåme der att'e. Det va' så minneleg å sjå deg att'e.
minnest 'kji attom fuí	gløymer fort	"Du minnest 'kji attom fuí fysst du ska' at búinn å handle fyr' meg!", sa Èlí mæ 'an Åsmund.
minnug'e	om person som hugsar godt	Sògemennan våre minnuge.
minsére	bruke mindre, minke på forbruket (slik at det skal strekkje til)	Eg minsérer mæ høyttæ, det sér út som at våri kjæm'e seint i år.
minsérlèg'e (V)	forsiktig med maten (et lite)	"Du æ allstǿtt så minsérlèg'e mæ matæ", sa Góme, fysst 'u tótte eg åt líti.
mínús	minus Dei fleste i Valle sokn seier "minús" / "ménús".	Fem mínús tvó æ trí.
mirakkelsi	oppsiktsvekkjande ugreitt	Det mirakkelsi av a úthús kan inkji stande oppi lengji!
misfadde	variere i nedbørsmengd (nedbørsmengda er ulik frå stad til stad); bruka berre i eintal	Det ringde i nǿri Homm i gjår, men hèr i syndri Homm kåm det alli an dròpi, sò kan det misfadde. Det kan misfadde fælt mæ regnæ i éleveir.
miskunnsmaur'e	liten og veik stakkar	Sjå den miskunnsmauren koss 'an strævar mei' 'ell 'an hèv' godt av!
mismælt'e	verte misoppfatta, uttrykkje seg uklårt	Eg varte mismælt'e, eg meinte 'kji sossa.
mismæte	vanvyrde, vrake	Det æ mange som mismæte byggrauten i dag. An ska' inkji mismæte nåkå an fær, om det inkji æ di beste.
misse	misse Sjå også fǿre bort	Eg miste hesten, 'an gjekk gjennom ísen.
misse stigji	ha vanskar med å gå (same tyding som stíge om tå)	'An hèv' plent misst stigji.
missøyme	smal kanting av tøy (td øvst i stakkslínó)	Denne lisle remsâ kan brúkast ti' a missøyme.
mitting	haug med husdyrgjødsel lagra utandørs Sjå også myk og tó'e.	Det varte jamt mykji flugu i mittingjinn.
mittingestâi	gjødselplass ved bygning for husdyr	Ifrå mittingestââ va' der jamt tóe.
mjarr	1. lang samanhengande lyd frå kattane, særleg i laupetida 2. "fælt mas"; bruka berre i eintal Sjå også mjarre og mjarren.	1. Eg æ gorrleid'e detti mjarri 'ass pusi! 2. Bigjynder 'u mæ dei mjarræ sí atte, så reiser eg heim'tt'e!
mjarre	når kattane, særleg i laupetida, lagar lange, samanhengande lydar Sjå også mjarr, mjarren og mjaukte.	Det va' fælt som kattan mjarra i nótt!
mjarren	1. kattar som lagar lange samanhengande lydar, særleg i laupetida 2. uttrykk bruka om personar som masar fælt Sjå også mjarre og mjarr.	1. Katten åkkå æ så mjarren itt 'an flýg'e at eg kan 'kji hav' 'an inni. 2. Hú æ allstǿtt mjarrí å úhǿg!
mjaukte	mjaue (om katt) Sjå også mjarre.	Kjettâ mjaukta ette kjeslingó.
mjelte	1. kvile midt på dagen (om buskap) 2. jage kyrne ut på beite før dei vart mjølka om morgonen eller etter at dei vart mjølka om kvelden Sjå også mjelt.	1. I Mjeltekvævæ æ godt å mjelte. Eg æ úti å mjeltar kjý kverr morgón'e.
mjór	botnfall (i td saft, øl og myse)	Nest'å saftbuttilæ va' mykji mjór.
mjóre	søkkje ned (om grums og botnfall) Sjå også mjór.	Fysst mysâ skjírnar å mjórar, så søkk'e mjóri né'å botnen.
mjúklèg'e (H)	ser mjuk ut i kroppen	Såvi æ så mjúklèg'e, å eg trúr 'an æ sterk'e au.
mjúne	vasskvern (gammal nemning)	Stadnamni Mjúnøyan fortèl'e at der må nóg hav' stae mjúnu dèr.
mjynn / mjø̀n	hofte	'An sa at 'an verkte så i mjynnó. Eg fekk så vóndt i mjynní ette at eg datt på ísæ.
mjǿ'	mjød	Mi drikke bå' mjǿ' å vín. Der æ mjǿ' i desse drykkjeblondunn.
mjødd	1. snø (laus og fin) Somme seier "snjómjødd". 2. noko som er lett og fint	1. D'æ létt å løype i dei lause mjøddinn om det æ alli så bratt. 2. "Pollen" kan an kadde mjødd.
mjødden	laus og lett nysnø som ein lett trør igjennom når ein går	'Er æ mjøddi på heiinn i dag.
mjø̀laukji	mjølauke (soppsjukdom: svarte korn i eit kornaks)	Mjø̀laukji líka mi inkji å få i åkræ.
mjø̀lbake	bruke for mykje mjøl når ein kjevlar ut flatbraudleiven	Låg det att'e tjurrt mjø̀l på brausleivæ, va' det mjø̀lbaka, å dèt varte inkji tótt gó'slegt.
mjø̀lbèr	mjølber	Mjø̀lbèrí æ smaklause.
mjø̀lbingji	kiste, ofte med to rom og skrålokk; bruka til å lagre mjøl i Sjå også braubingji og eplebingji.	Det æ góslegt mæ an fudd'e mjø̀lbingji.
mjø̀lbýre	stor trekiste med flatt lok Sjå også býre.	Mjø̀lbýrâ sille vère músetétt å varte brúka ti' å have mjø̀l í.
mjø̀le	strø mjøl på	An lýt mjø̀le forsiktigt itt an reier graut'e. An lýt mjø̀le jamt på, å unde brausleivæ itt an bakar.
mjø̀lhít	mjølsekk laga av skinn	D'æ lengji si fókk brúka mjø̀lhíta.
mjø̀lhókk'e	lagga og ovalt stavkjerald	Den gamli mjø̀lhókkjen min lýt stellast, for 'an varte nòkå loggslègjen.
mjø̀lkjiste	kiste av tre der mjølet dett ned i (i eit kvernhus)	Fysst konni æ mali, drèg'e steinen mjø̀li mæ si så det ræser néd i mjø̀lkjistâ.
mjø̀lkopp'e	mjølkjerald	Mjø̀lkoppen mæ grautemjø̀l hékk på veggjæ innmæ åren.
mjø̀lskrydd'e	liten sekk med mjøl i	Bé'esi-kjèringan kóme mæ sí mjø̀lskryddi, å båe sikkå mjø̀l.
mjø̀lså	mjøl i svært små mengder	Støylsferrâ ha' alli a mjø̀lså etti.
mjø̀lvèg'e	spill av mjøl etter lass eller byrd	Bónden såg barre mjø̀lvègjen ette tjóven.
mjørk'e (H)	mørk Dei fleste seier nok "mørk" og somme seier "myrk".	Den mjørkari gråfargjen tótte èg va' den vénasti.
mjøyr'e	humlehonning (vart bruka til å lage mjød)	Detti kafféi æ sǿtt som mjøyr'e.
mjøyrgras	mjødurt	"Mjøyrgras hèv' alli èg brúka ti' nòkåting", seie Magl.
mjå	saume saman remser av hud til eit reip (skjere endane opp i reimar, leggje dei om einannan, dra desse gjennom fleire hol og banke det flatt)	Detti býretògji æ mjådt ihóp.
mjåbelti	belte rundt smalryggen	Kjistebeltí vorte brúka ti' mjåbelti. Mjåbeltí kóme út av brúk då karan slutta å brúke knébuksu å gjinge ivi ti' dalebuksu.
mjå'e	trøytt i føtene etter ein strevsam tur Sjå også mjåg'e.	Eg hèv' gjengje heile dagjen å æ mjå'e i fótó.
mjåg'e	trøytt i føtene etter ein strevsam tur Sjå også mjå'e.	Eg varte så mjåg'e ette middagjen, eg trúr eg lýt leggje meg né'å a bil.
mjåkk	mjølk (bruka berre i eintal) Sjå også mókke, rennemjåkk og syr.	An fær inkji kaupe mjåkk i mjåkkflasku lenge. Mi ha' mæ åkkå mjåkk i mjåkkeflasku mæ mi våre i skúli.
mjåkkbartu	"mjølk-bart" på overleppa	Ungan bægja å drukke feskjí mjåkk så da finge mjåkkbartu.
mjåkkdrikke	mjølk	Kom å få mjåkkdrikke fysst du æ tysst'e!
mjåkkeisli	mjølkekjertel, jur	Stǿrelsen på mjåkkeisló kunna vèr' úlík'e.
mjåkkflaum'e	"mjølkeflaum" (når fleire kyr har kalva og mjølkar mykje)	Nò turge mi inkji vèr' ræde for mjåkkjinn, for nò æ det mjåkkflaum'e.
mjåkkhókk'e	holk til å lagre mjølk i Sjå også hókk'e.	Førr'ell da reiste på heií mæ búskapæ laut da samle mjåkk i mjåkkhókka for dei som vurte etti heimi i slåttæ.
mjåkkhús	rom til "mjølkestell" (tilbygg til støylsbua, saman med forstoga)	Sòme ha' mjåkkhús 'å lénæ 'å inngongjinn i búinn.
mjåkkhǿne	reiskap til å ause opp mjølk med (Ser ut som ei ølhøne, men ikkje så forseggjord. Det var samla mjølk til sommarbruk for slåttefolket og då nytta ein "mjåkkhǿnâ" til å ause opp av denne mjølka).	Mjåkkhǿnâ æ a ause av tré.
mjåkkji	mjølke (sperma hjå fisk)	Der æ líti mjåkkji i fiskó om sommåri.
mjåkkjýr	mjølkeku	Taddeiv ha' góe mjåkkjý. Den beste mjåkkjýrí åkkå fekk an vónd'e úmei'e, så mi laut slakt' 'æ.
mjåkkodde	mjølkekolle	Der va' mjåkk bå' i mjåkkoddu å hókka i mjåkkhúsæ.
mjåkkryngje	lagga mjølkebøtte av tre	Mjåkkryngjâ varte brúka ti' å mókke í, å inkji ti' å have mjåkkjí í. Dei små mjåkkryngjun vorte kadda gjeiteryngju, å dei vorte brúka ti' å mókke fænåren né'i. Gjeiteryngjun take 'kji mei' 'ell trjå-fjóra pottu.
mjåkksíl'e	mjølkesil	Den varme, nýmókka mjåkkjí varte síla gjænom an mjåkksíl'e mæ sirål.
mjåkkskòt	rask auke i mjølkemengda etter å ha fått betre fór; berre bruka i eintal	Nò hèv' Dagrós fengje sòdan mjåkkskòt, si' 'u fekk grjón.
mjåkksòpi	mjølkeskvett	Katten sat tídt på fjóstilæ å venta på mjåkksòpen sin.
mjåkksprengd'e	mjølkesprengd	Det hender at kjýne æ så mjåkksprengde fysst det lí'e ti' kvelds at mjåkkjí renn'e ó' spænó.
mjåkktímen	"mjølketimen" (mellom kl 06.00-07.00 og 18.00-19.00; berre bruka i ubunden form eintal)	Dei gamle våre nøyne mæ å halde på mjåkktímen.
mjåkktonn	mjølketann	Mjåkktennan fedder an ifrå fem-seksårsaldræ.
mjåkktròg	mjølketrog (uthola trefat)	Den nýmókka mjåkkjí slóge da n'i a mjåkktròg, å rjómen flaut opp så da kunna fløyt' 'an âv mæ a fløytingesleiv.
mjåkkvarmt	lunka (nymjølka mjølk med kroppsvarme; dette ordet, som er eit generelt temperaturmål, kan òg brukast om td vatn)	Fysst småungan ha' slutta å súge, sille da have mat'e å drikke mjåkkvarmt.
mjårygg'e	smalrygg	Mjåryggjen æ veik'e, å d'æ fórt å få slit í 'ó.
mjåtrelèg'e (V)	liten og veikleg person som det er "lite tak i"	Tór va' líten å mjåtrelèg'e, men godt hòvúd ha' 'an.
mjåtren	liten og veikleg person som det er "lite tak i"	An kunna 'kji vèr mjåtren sill' an slå mæ stuttorv i dagevís.
mó (H)	1. mo 2. bruka i uttrykket på Mónæ	1. Móne æ long. 2. Mi våre på Mónæ i 1969.
mó	skum i munnvikane	"Dei dǿdssjúke tyggje mó", sa Svein. Kjýrí mí togg mó førr'ell 'u daua.
modde	dumt eller morosamt påfunn Sjå også moddesekk'e, moddutt'e, tollmǿse og grille.	Dèt va a fæl modde du kåm mæ nò! Det va' jamt nåkå moddu mæ 'ó Haddvår. Han tumlar mæ så mangeslags moddu. Det æ helst'e ungan som finne på addeslags moddu.
modde det ti'	lage ei provisorisk løysing som er brukande for ei tid	Mi ha' 'kji antel spíker 'ell skrúva, men mi finge modde det ti' líkevæl.
modde mæ	finne knep for å overtale ein til å vere med på noko (om born)	Da modda mæ 'ó ti' da seist'e fing' 'an ti' vèr' mæ på fótballagjæ.
moddesekk'e	person som finn på mykje dumt og rart Sjå også modde og moddutt'e.	No hèv' du fengje det som du villi, din moddesekk'e!
moddutt'e	påfunn som vert oppfatta negativt Sjå også moddesekk'e og modde.	Moddutte fókk kunn' vèr' tunglège have mæ å gjère.
módig eisemadde	heilt åleine Sjå også módig'e og sitje módig'e.	Såvi hèv' tèkje út, så nò æ eg módig eisemó.
módig'e (H)	vere åleine (vert ikkje gradbøygt) Sjå også módig eisemadd'e og sitje módig'e.	Æ du plent módig'e i kveld?
móe	1. dis (helst om våren og sommaren); bruka berre i eintal Sjå også hími. 2. steinstøv frå kvernstein 3. den grå og blautare delen av overflata på ein kvernstein	1. I varmt å godt veir om sommåri ligg'e móâ jamt n'i dalæ bå' morgón'e å kveld. 2. Móâ blanda seg mæ mjø̀li å sleit út tennan på sòme. 3. Móâ slítst fórtare 'ell dei harde konní i steinæ.
mó'e (V)	1. mo 2. bruka i uttrykket på Móæ	1. Det veks'e helst'e furu på móó. 2. Mi våre på Móæ i 1959.
mòge	1. få lov til 2. måtte; bruka berre i konjunktiv 3. verte nøydd til 4. måtte, trenge	1. Eg måtte alli út å ríe i kveld, for eg æ så krímsjúk. Ha' eg mått sète på mæ di? Trú mi ha' mått lånt búí 'enni a hæg? 2. Måtte det gange dikkå godt på túræ! 3. Eg hèv' mått prǿva mange sjúka seiste årí. 4. Må eg út, Knut (altså på do i skuletimane)?
mòge i ísi / fare i ísi	gå gjennom isen (uttrykket er ubunden dativ)	Åni måtte i ísi 'å fjóræ, å hesten drukna. Tvei gúta egna sikkå for langt út, å fóre i ísi.
mògjen	mogen	Detti sǿtepli æ mògji.
mói	blådis, uklår sikt i eit stort område	Det va' så mói at mi såge alli ive åne.
moi dí	mor di	Æ moi dí heimi?
moibróer	Morbror, onkel. Somme seier "moibróæ" i dativ eintal. NB: I ordet "moibróer" fell "r"-en bort når fyrste bokstaven i ordet etterpå er ein konsonant (sjå det andre dømet) Sjå også faibróer og brói.	Moibrói hèv' allstǿtt havt véne bíla. Bjørgúv arbeidde sjå moibróe sí. Moibróer 'enni Lív heite Haddvår.
Moibrói	morbror	Kjæm'e Moibrói att'e i morgóhindagjen?
moir	1. mor 2. liti jente Sjå også fair'e. NB, forklåring 1: I ordet "moir" fell "r"-en bort når fyrste bokstaven i ordet etterpå er ein konsonant (døme1, setning nr 2)	1. Moir 'enni góme va' gardsgjente. Mamme å moi dí æ systa. Moirin åkkå sjale sikkå jamt sjå kvorairne. 2. Koss æ det mæ di, lisle moir? Sæ mí moir, frýs'e du sossa!
moirsmjåkk	morsmjølk	Moirsmjåkkjí gjèv'e gó' næring.
moisyster	morsyster, tante NB: I ordet "moisyster" fell "r"-en bort når fyrste bokstaven i ordet etterpå er ein konsonant (sjå det andre dømet) Sjå også faisyster og systi.	Båe moisystan 'ass våre møykjeddinga. Moisyste dí sjala si sjå åkkå om sundagjen. Moisyster 'ass Jón æ sjúk.
Moisysti	morsyster, tante	Eg fekk an blóm'e av 'enni Moisysti.
mòke	1. ta vekk møkka frå husdyr som står på bås Sjå også rennâ og mokstreglugg. 2. bruka i uttrykket mòke seg ti'	Vi' dú mòke, så ska' èg gjève.
mòke seg ti'	setje i gong med noko som ein har mindre lyst til Sjå også mòke.	Nò lýt du mòke deg ti' å vare færig'e mæ dessa arbeiæ dí!
móke seg ti'	mørkne mot regn	Det mókar seg ti' mót kveldæ, så det vare nóg regn ti' nóttinn.
mókjen	1. mørkt og tungt i veret 2. trøytt og tung i kroppen	1. Det æ så mókji i dag at eg vare plent tung'e í mi. An vare så mókjen fysst det æ mókji i veiræ. 2. Eg æ så mókjen, eg trúr eg fær krím.
mókkandi	mjølkande (bruka om ku som mjølkar for tida)	Hav' di mange mókkandi i fjósæ?
mókke	mjølke Sjå også mjåkk, nèvemókke og strípemókke.	Gònil lære å mókke då 'u va' sjau år.
mókke i ljósi	mjølke kyrne medan det er ljost ute (td når det lid på våren)	D'æ greitt å mókke i ljósi så an slepp'e hav' mæ si fjóslykt.
mókke å' kåvi	når kua mjølkar mindre fordi ho skal ha kalv (uttrykket er ubunden dativ) Sjå også mókke, kåv'e og låte av.	Dei mætaste kjýne mókke å' kåvi, så da have líti opphald førr'ell da kåme ti'.
mókketí'	tid for å mjølke kyrne; bruka berre i eintal	Nò æ det snart mókketí', så nò lýt eg stelle meg ti' at fjósæ.
mokslé'i	slede til å køyre husdyrgjødsel	Mokslé'en varte au brúka itt det va' tåi dèr det va' bratt.
mokslé'mei'e	meier i ein (mokslé'i)	Mokslé'meian våre gjinni av sjavvaksne bjørketré.
mokstreglugg	holet i / ved golvet der ein skuvar ut husdyrgjødsla (glugget kunne òg vere noko oppe på veggen; ein måtte då kaste ut lorten) Sjå også mòke, rennâ og glugg.	Mi mòke lórten út mokstregluggji.
mokstrerèke	gjødselspade Somme seier "mokksrèke".	Mokstrerèkâ varte brúka ti' å mòke i fjósæ mæ.
mokstrerús	øl for ubeden gjest som hadde mòka i fjoset	Stéfansdagjen, 2. jóledagjen, rie da om hús å finge ǿl ette mòkingjinn, å kadda detti for mokstrerús.
mòli	lite stykke av t.d. flatbraud Sjå også braumòli og mul.	Enn brausleiv'e kan an brjóte i mange mòla.
molle	1. kaste mold utover torvtaket etter å ha lagt torv på 2. få mold på	1. Mikkjel molla ette at torví på tòkunn va' lagd. Itt an mollar a nýlagd torvtòke bind'e det ihóp torvun så det grassèt'e seg godt. 2. Yngjebjør molla út stakkjen då 'u tók opp eplí.
mollegråen	Uttrykk bruka om når eldre folk et og et og aldri tykkjest verte mette, og at dei døyr straks etterpå. Bruka berre i bunden form eintal. Somme seier "mollgråen".	Kåna tenkte om det va' mollegråen 'an ha' fengji, si 'an åt så úmåteleg.
mollgòv	moldstøv	Mollgòvi stó' hågt ti' veirs då det blés så fælt fyrri dagjen.
mollpad'e	veggfast sitjebenk, laga som ein kasse og fylt med mold, for å tette nede ved golvet for trekk og myser Sjå også pad'e, kvílepad'e, anveggspad'e og lislepad.	Inni stògunn æ mollpada kring adde ytriveggjin.
mollròten	1. heilt roten, pillroten (td tre) 2. fysisk svært svak; bruka om personar	1. Denne syddí æ plent mollròtí, så mi ljóte sipt' 'æ út. 2. Torjús æ mollròten, men godt hòvúd hèv' 'an.
mollsvårt'e	uttrykk bruka når jorda er så opptrakka av dyr at graset er trakka til mold og er borte	Jórdí æ plent mollsvårt dèr kvíí hèv' stâi.
molltekkje	bruka om når ein har spreidd så mykje naturgjødsel at ein ikkje ser molda på åkeren	Nò hèv' Tòróv hevda så det æ reine molltekkjâ!
mollten	mett (om barn som har soge seg mett)	Nò æ Bóa mollten, så eg fær leggj' 'an.
molltræl'e	bruka om person som arbeider mest heile tida (helst med fysisk gardsarbeid)	Å vère "molltræl'e" tar inkji have mæ "moll" å gjère, men det æ ein som held'e det mæ kroppsarbei' mørks i midjom.
mollvèg'e	1. veg der det har gått så mange at det mest berre er mold att i vegen 2. spill av mold etter lass eller byrd	1. Dèr hav' kjýne gjengje så mykji at d'æ mollvèg'e ette da. 2. Der va' mollvèg'e ett'ó, dèr 'an ha' kjøyrt.
mollvunnen	uttrykk bruka når jorda er så opptrakka av dyr at graset er trakka til mold og er borte	Sauin hav' lègje så lengji oppå reininn at der æ plent mollvunni.
molteblóm'e	blom på molteplante	'Er æ mykji molteblóm'e å sjå i år.
moltekass'e	ryggbør med molter (bruka i samband med å bere molter heim frå heia) Sjå også kass'e.	Moltekassen laut vère tétt'e.
moltekjarr	område med mykje molter	Der kunna vère fleire moltekjorr oppette Bjynnedalæ.
molterjó	moltemyr	Fann du nåkå på molterjóó?
mòn'e	auke bruka i uttrykket mòní; bruka berre i eintal	Det æ mòní kverr skalkjen itt an æ masslaus'e. 'An tikje mòní kvert ǿri.
mòne	1. auke / minke, gå framover 2. bruka i uttrykka vère mòní og mòne si ti' Sjå også mòn'e.	1. Nò mònar det, tankjen æ snart fudd'e. Nò mònar det mæ det. (Det æ snart færigt/tómt.) Nò mònar det, nò æ mi straks frammi. Nò hav' mi mòna desse steinæ, å fengje 'an mest'e út ó' åkræ.
mòne frametti	vekse til	Gúten mònar frametti, å æ snart an framslengjingji.
mòne si /sikkå ti'	kome i gong så smått, byrje smått og auke på etter kvart Sjå også mòne.	Ljóte mi 'kji mòne åkkå ti' nò, så turge mi 'kji gange så fórt? Nò have mi kvílt så lengji, at nò kunne mi vel mòne åkkå ti' atte. Da mòna sikkå ti' mæ fælare å fælare fart'e i hoppbakkâ. Mi ljóte mòne åkkå ti' så mi røkkje heim'tt'e i tí'i.
mòne ti'	1. vekse til, verte større 2. byrje smått og auke på	1. Da mòne ti', desse ungan. 2. Vinden mònar ti' ette kvert.
mòneslí'e	person som tykkjer mon i småting som ein får (negativt uttrykk) Sjå også slíe.	Sòme æ så mòneslí'e at da vare ti' skamdan.
mòni	1. noko som syner att (ein kan truleg ikkje bruke dativforma i denne tydinga) 2. rikdom (pengar, gods, innbu, klede) 3. rester etter	1. Åne hèv' auka an mòni. 2. Ånund hève så mykji mòni, 'an æ godt av manni. 3. Der va' 'kji kå an mòni etti i mjø̀lkjèræ.
mór' (H)	mord Sjå også mórari.	Hèv' du høyrt om di fæle mór'i út'å Sòrdal, i 1798?
mórari	mordar Sjå også mór.	Móraren út'å Sòredal hét Sigúrd Eivindsson.
morgóljóskji	morgongry	Det æ vént fysst morgóljóskjen kjæm'e.
morgóró'	raude skyer om morgonen	I slåttæ va' morgóró' a veirmerkji da inkji líka, for då kunna det vère útsett for regn.
mork	mark; vekteining (1 mark = 250 gram)	Eg vi' på búí å kaupe mi a mork mæ kaffé.
mòsegròp	holkil i undersida av ein laftestokk til plass for mose (tettingsmiddel)	Mòsegròpí lýt takast út så mykji at der æ plass'e ti' mòsi.
mòselita	ulltråd som er farga med steinmose/lav (fargen vert brun eller brungul)	Detti gåni æ mòselita.
mósen	avslappa og godmodig	Taddeiv va' allstǿtt så mósen å blí'e fysst 'an kósa si mæ pípunn.
mòsi	mose	Der æ stórt forsil på dei tvei mòsó.
moskji	1. maske (strikking) 2. Bruka i uttrykket sleppe av an moskji	1. Du må inkji sleppe âv an moskji så det var' hòl i sokkjæ!
mósótt	kronisk sjukdom (ofte etterverknad etter gulsott)	Anlaug fekk mósóttí, å talmast âv.
móstr	indre livskraft, makt, energi	Der æ móstr i dei kvendæ.
móstr å makt	kraft	Eg hèv' plent mist bå' móstr å makt.
mót kveldi	mot kvelden (uttrykket er ubunden dativ)	Mót kveldi samlast kjýne på støylæ.
móta	ville, ha lyst til (vert ikkje gradbøygt) Sjå også daudmóta.	Eg æ 'kji móta ti' take út på denné langji túren i desse austyrjunn!
mótbakk	motbakke	D'æ tungt mótbakk mæ tung'e kass'e.
mótbusse	motgang	Mi mǿtte mange mótbussu førr'ell húsi åkkå varte færigt.
mótbyrr'e	motgang	Tarjei mǿtte mykji mótbyrr'e då 'an króv útsiptning.
mótfadden	motlaus	'An varte så mótfadden då húsí brunne.
mótgjèv	gåve (oftast klede) som brura gav til foreldra til brudgomen	Forellí finge tvau pòr mæ tvíbandssokka ti' mótgjèv.
mótkjøyrsle	motbakke på køyrevegen, motbakke i lassretninga	Det æ tungt mæ mótkjøyrslu i høyskógsvègjæ.
mótró	motvind når ein ror	Det va' jamt mótró itt mi svinga rundt Odden.
móts å mæ	"mot og med"	Góe vèni kunne seie móts å mæ mæ kvorairne, da tòle å høyre bå' di som æ godt å vóndt.
móttak	kneik, motbakke Sjå også móte	Hèr æ så tungt a móttak, mi ljóte setj' åkkå å kvíle a bil nò.
mudre	tale svært lågt og utydeleg (meir i "bassområdet" enn å muse)	Turí mudra ti' 'ó Svein om eit ell' anna. Haddvår gjekk der å mudra mæ sjave seg, eg skjø̀na inkji plent ko 'an sa. Kåna mudra ti' mannæ at nò måtte 'an inkji drikke mei' i kveld. Mamme mudra ti' mi at eg laut nappe att'e skrivnappan.
mudring	utydeleg og låg tale (om person som ikkje talar tydeleg)	Sossidan mudring kan eg inkji sitje å høyre på!
mufletísi	"pulsvarmar" (strikka band med løyesaum til å ha kring handleddet) Sjå også mufla.	Æ det góme dí som hèv' spita å sauma dessa véne mufletísan?
mufli	halvvott, vott utan fingrar Sjå også mufletísi, lóvevott'e, finglingevott'e og vott'e.	Breislejentâ brúka trått mufla fysst 'u breiddi, så 'u inkji sille vare sår i hondó.
múge	1. noko stor mengd eller masse; td kumøkk 2. noko stor mengd; td ein haug med eplekaker	1. Kjýrí dreit a stór múge. 2. 'U baka a múge mæ eplekaku.
múge í seg	stappe mykje mat i munnen	Lidvår múga í seg av dei góe lefsó å gumbæ.
mugge ihóp	fylle inn i løa høy som er for rått	Mi måge 'kji mugge ihóp så mykji at det tèk'e hiti.
mugge seg inn	"pakke seg inn" (vere tjukt kledd)	Taddâk mugga seg inn så an såg mest'e barre nòsí 'ass, an kald'e vetredag'e.
muggesmòk	smak av mygl	Der æ a muggesmòk i desse lefsó.
muggjen	muggen, gretten	Det va' kalleg di muggjen du va' i dag, æ du úfærug'e?
mukke	1. lorteklatt 2. sur, furten	1. Det æ inkji greitt å trǿ 'pi a lórtemukke, å så gange beint inn i búí. 2. Tarjei sat som a mukke å alli sa nåkå.
mul	mole, lite stykke (td kakestykke) Sjå også mòli, substantivet muldre og verbet muldre.	Kan eg få a mul av dei góe kakunn? Nò have mi ète godt, 'er æ alli etti a einaste matmul.
muldrast	smuldre sund	Denné gamli støypen fèr'e ti' muldrast sund'e.
muldre	1. matsmule Sjå også mul, verbet muldre og stumpemuldre. 2. ung jente (H)	1. Der låg nåkå muldru på kjykkenbordæ. 2. Sjå dei tvæ muldrun!
muldre	smule (bruka td om matsmular på kjøkkenbenk eller golv) Sjå også mul og substantivet muldre.	'An ha' muldra så n'i tili at eg laut vaske ett' 'ó.
muldren	smuldra	Denné kaupestumpen æ muldren å lei'e å skjère opp.
múli	1. mulen til eit dyr 2. strott på sekk	1. Hestemúlen æ mjúk'e å gó'e. 2. Nýt att'e múlen!
mult	mulkt, bot	Fekk du stór mult då du varte tèkjen for å kjøyre for fórt?
muml'e	1. mann som har vanskar med å tale reint 2. mann som et seint	1. Gunnår æ enn muml'e som æ vónd'e skjø̀ne. 2. Tòróv æ enn muml'e som mest'e alli var' færig'e mæ å tyggje.
mumleleg (H)	1. vanskeleg for å tale reint 2. sein når ein et	1. Haddvår va' mumleleg, å va' inkji gó'e å skjø̀ne. 2. Æ an mumleleg var' an seint færig'e mæ å ète.
mundering	uniform, klededrakt	Itt da våre på mó'e klædde da sikkå opp i mundéringa.
munkast	leike med runde steinar (med bestemte reglar)	Bonní sitje å munkast på a rugge úti túnæ.
munk'e	"terning" eller liten rund stein i terningspel	Den vénasti munkjen kadda da Gulli.
munke	1. arbeide seint og forsiktig 2. bruka i uttrykket munke mylse	1. 'An munka å arbeidde nåkå líti, om 'an va' gåmål'e.
munke âv	runde av, smalne av	Gråní smalkar opp'tt'e, 'u munkar âv. Denné haugjen æ munka âv.
munke mylse	barneleik med mange små runde steinar Sjå også munke.	Mi munka mylse heile fyrenóni.
munkestein'e	stein til å "munkast mæ"; barneleik	Munkesteinan våre små å runde åstein'e.
munne	kan	Detta munne du gjère! "Fýg du meg 'pi løyndelopti som ingjen munne meg sjå" (visestrofe)
munngodt	1. heimebryggja øl 2. snop, sukkertøy	1. Munngodt varte førr'e brúka fysst an tala om godt å sterkt ǿl. 2. Ungan finge sikkå nåkå munngodt, laudagskveldi.
munngó'e	velsmakande	Dèt va' a munngó' saft.
munngårskål	velkomstskål (velkomstdrikk med øl i td bryllaup) Somme seier "munngodskål".	"Da tappa âv úti munngårskål, da ha' rèkjest på heió for lengji" (gamlestev-line).
munnhorpe	munnharpe	Mi vite inkji ko lengji 'er hèv' vòr' smía munnhorpu i Sætisdal.
munnlaug	håndvaskefat av messing eller kopar	Munnlaugji 'ass Andrés stó' på lislepad.
munnlært	lært frå munn til munn (ikkje gjennom å lese seg til det; td stev, soger)	Detti eg fortèl'e hèra æ munnlært.
munnske	ha gode talegåver	Åni munnska fælt å greidde å ivetelje dei fléste.
munnsmòk	smakebit	Kan eg få a munnsmòk av suppunn dí, Gýró?
munntòl	"masekopp"	Signe æ a fælt munntòl.
munntǿle	"snakketøy", talegåve Sjå også tǿle og talegåvu.	Taddak ha' munntǿlun i orden. Såvi hève munntǿlu som an stórtingsmann'e!
munnvalen	dårleg til å ordleggje seg; vert mest berre bruka som negasjon	Signe va' 'kji nåkå munnvali kvendi. Hú æ inkji munnvalí.
munse	1. drikke eller ete smått og lite, nippe til (ofte bruka i samband med å drikke alkohol) 2. tyggje maten for småborna (hakke maten sund med framtennene)	1. Eg sat å munsa på nåkå kaffé då bóa kåm inn'tt'e. 2. Moirí munsa for det minste båni.
múrari	murar	Kjètil va' an gó'e múrari å varte mykji brúka.
murâs	rusk og rask	Ko sku' mi gjère mæ desse murâsæ?
mure	jord, grunn	Haglflóne sló åkren plent néd i murâ, så 'an alli vann reise seg att'e.
mure	1. småverkje i kroppen 2. ulme	1. Eg hèv' tanneverk'e, det murar heile tí'í. 2. Ette' an skógbrann'e kan det mure i jórdinn i fleire dage.
murefót'e	1. stydje, ofte tvigreina, til å stø opp stakksneisa med, det var vanleg med tre stk i kvar høystakk. 2. slede eller dragkjåkkji Sjå også høystakk'e, stakkstad'e, stakksneis, stydje (V), krakji, vindverje, vindvevje, band, torve, býr, kjembe og høyskóg.	1. An lýt have minst trí murefǿta i enn høystakk'e. 2. Det va' léttare drage høytti heim'tt'e på an murefót'e 'ell på an dragkjåkkji.
murell'e	eld frå roten og myskra ved som har blitt blågrøn	Murellen gjèv'e inkji mykji vermdi.
mureverk'e	veik vedvarande verk i kroppen	Eg kjenner an mureverk'e i mjynnó mest'e allstǿtt, men itt an æ gåmål'e, lýt an barre líe å tòle.
mureverkje	småverkje (over tid)	Eg mureverkjer i tonninn!
murge í seg	ete meir enn ein har godt av (bruka om person som et seg ti' skamdan)	'An murga í seg nåkå kalleg, om 'an va' alli så feit'e.
murke	lite sår (merke i skinnet; lite og uvesentleg) Sjå også verbet murke.	Æ denna lisle murkâ nåkå å brý seg om?
murke	1. arbeide smått og jamt 2. furte, protestere Sjå også substantivet murke.	1. 'An murka mæ nòkå allstǿtt. 2. Da' murka i mót, å vill' inkji vèr' mæ.
múrt'e	1. morter, m.a. til å knuse kaffibønner i Sjå også kaffémúrt'e. 2. person som arbeider godt og jamt Sjå også múrte.	1. Gýró sleppte múrten né'å den eini fóten. 2. Ånund æ an múrt'e ti' arbeie. 'U sat som enn murt'e heile kveldi å sauma på dalebuksun.
múrte	arbeide "allstøtt"/ heile dagen til seine kvelden Sjå også múrt'e og gny.	Lars múrtar jamt å samt.
múrteleg (H)	1. jamn arbeidsaktivitet 2. om kaffi som vert male	1. Andres æ så múrteleg enn mann'e, 'an arbeier jamt å samt. 2. "Múrteleg" æ visst au a órd som hève mæ kaffémaling å gjère.
murvl'e	lite flink til å tale for seg og / eller til å arbeide	Det kan vèr' vóndt å skjø̀ne ko murvlan seii.
murvle	mone lite, fare smått	Såvi murvla å arbeiddi, men det varte 'kji så mykji âv det.
murvlen	seinfør, sein i arbeid	Rannei æ så murvlí, 'u greier 'kji fýe slåttekaró mæ 'u breier.
mús	mus	Mi ljóte tétte for músó, da tikjest kåm' inn kòr da vi'!
muse	kviskre (meir i diskantområdet enn å mudre) Sjå også tuse og kjuse.	Ungan tikje gama å muse mæ kvorairne. 'An musa nòkå ti' 'enni. "Den som musar, den lýg'e!" "Sku mi muse gama?"
muse gama	kviskre noko som er morosamt og som ikkje andre skal høyre.	Gýró å Sigríd såte unde bóræ å musa gama.
músebǿli	musebol Sjå også bǿli.	D'æ leitt få músebǿli i húsó. Músebǿlí æ góe å varme for dei små, nakne músungan.
músefeddi	musefelle	"Dei nýaste músefeddan æ for nǿve!", sa Svein.
múseskjeltil	lite rom over full 2. etasje i eit hus (oppe i mønet; same som evsteskjeltil) Sjå også skjeltil.	An høyre jamt mýsan springe på múseskjeltilæ.
múseskúr'e	skal og rester av korn eller andre smårester som er att etter ein museinvasjon; berre bruka i eintal	Der æ slig múseskúr'e i konnstaâ i år.
músesvidd (H)	nedste stokken i lafta bygning, som er brei og flat under for å hindre myser i å klive opp, underliggjande stolpar må vere smalare; mest bruka i stolpehus her i Setesdal Sjå også músesydd (V) og svidd (H).	Denne músesviddí æ mest'e ròtí.
músesydd (V)	nedste stokken i lafta bygning, som er brei og flat under for å hindre myser i å klive opp, underliggjande stolpar må vere smalare; mest bruka i stolpehus her i Setesdal Sjå også músesvidd (H) og sydd(V).	Timrâ ligg'e på músesyddinn.
múseøyru	1. ørlita vierart (salix herbacea) 2. saumemønster på setesdalsbunad	1. Múseøyró æ visst minste tréslagjen i verdinn. 2. Førr' i tí'inn då da pynta skjortun mæ saum'e, så sauma da a mynstr som da kadda "múseøyru".
musk	smått rusk, bos, makkemjøl Sjå også muske.	Sóp nå opp detti muskji, Titta, så mi inkji drage det mei' útivi.
muskast	rotne, morkne, verte laus ved	Nò muskast 'an fælt, denné gamli, stóri stúven.
muskast âv	tærast	Da musknast âv desse bókstavan nò, eg kan alli lèse ko 'er stend'e lenge'.
muske	grave laust t.d. mose i husvegger (borna kunne av og til finne på å "røykje" mosen som tobakk) Sjå også musk.	Inkji muskji nå i súó, så at mýsan kåme inn!
muskjen	smale augo, skrukkete kring augo	Bjørgúv va' så muskjen i augó.
muskrí	"høyrusk"", "høybys" (vart av og til bruka som såfrø)	Gývi fann nåkå muskrí i lǿunn som 'u kasta útivi, så den lisli mollsvårti flekkjen kunna grassetje seg.
muslandi	kome stilt og sakte	Sjå, dèr kjæm'e Gunnår muslandi.
musl'e	mann som seier lite og talar lågt (ofte seinfør og får gjort lite) Sjå også muslen, verbetmusle og substantivet musle.	Taddâk æ an musl'e som gjère líti av si i verdinn.
musle	kvinne som er seinfør / får gjort lite Sjå også muslen, musle og musl'e.	Yngjebjør va' a musle, å gjåre líti âv si.
musle	arbeide seint og få gjort lite Sjå også muslen, substantivet musle og musl'e.	Gunleik musla heile lívi.
musle	krok eller hekte i sprettí som jenter i setesdalsbunad brukar til sokkane (kroken som er under sylvspennet held sprettereiman rundt leggen)	Muslun ha' rakna, så eg laut bøygje da ti' nòkå.
muslen	person som er seinfør / får gjort lite Sjå også substantivet musle, verbet musle og musl'e.	Dei som æ muslne få inkji gjårt mykji.
must	sagflis eller anna smått	Makkemjø̀l må an kunn' kadde must.
músutt'e	1. gråflekkut farge på hest; vert ikkje gradbøygt 2. mykje myser Sjå også blakk'e, blår'e og borkutt'e.	1. Músutte hesta sér an sjella nò. 2. No æ der så músutt'e hít i búræ at eg lýt setje opp fedda.
mutten	tagal, talar lite	Svein æ så mutten, de æ 'kji tídt 'an seie nåkå.
muvre	gripe eller handsame eit eller anna på ein keiveleg og sein måte	An kan 'kji muvre for mykji ska' an vère snikkari.
mý	samlenamn på knott (viglemý) og mygg (mýhanka) Sjå også spjankji.	'Er æ så mykji mý i kveld, at eg vi' barre vère inni.
mygl	mugg (bruka berre i eintal)	Der æ mygl 'å desse stump'e, eg kan alli èt' 'an.
mygla	1. sur, i dårleg humør (om personar) 2. veik, har lite krefter (om personar) 3. utskjemt p.g.a muggsopp på t.d. matvarer	1. Bóa kåm plent mygla heim'tt'e frå skúlâ i dag, da ha' vòr' leie mæ 'an. 2. Gjermund æ plent mygla, du må inkji spyrje han om å flytje denna steinen! 3. Desse appelsínun æ mygla, eg lýt barre kaste da.
mýhankedans'e	myggsverm	Av å ti' æ mýhankedansen plagsam'e rundt hòvúdi.
mýhankji / mýhank'e	1. mygg Sjå også mý, viglemý og spjankji. 2. stankelbein	1. Mýhankan have an úlílèg'e surr'e itt da kåme inn i sòverómi å an inkji fær sòve. 2. Mýhankan hav' kalleg lange fǿta.
myk	møk (husdyrgjødsel / avføring frå husdyr; bruka berre i eintal) Sjå også mitting, lort'e, mykkjerre og myktròm.	Mykjí va' dèt einaste da ha' for å auke avlingan av mat'e for fókk, å fór ti' húsdýró.
myk å verk	våronn Sjå også myk og verk.	Eg ska' vère i Nórigâ myk å verk.
mykdyngje	haug av naturgjødsel (vart oftast køyrd ut før snøen var borte om våren)	Fysst an kasta út tadden, låg 'an der som a mykdyngje ottenat veggjæ.
mykgreip'e	gaffelliknande handreiskap med skaft og tindar (bruka til møk)	Mykgreipen varte mykji brúka ti' å røyte lórt'e mæ.
mykhaug'e	liten gjødselhaug som ligg på åkeren	Mi kjøyre mittingjí út'å åkren mæ mykkjerre, å la' mykjí i om lag fem mykhauga.
mykjesting'e	møkgreip av tre Sjå også mykstyng'e	Eg hève enn gåmål'e mykjesting'e mæ trjå tinda.
mykji	mykje	Mi have mei' snjór'e 'pi Garó 'ell der æ på Rysstad.
mykji	ofte	Sigmund kjæme nå mykji å galne léne fysst an æ úti å kjøyrer.
mykji / líti i vavi	tek mykje / lite plass; stort eller lite i omfang	Detti æ så mykji i vavi at eg kan alli have det inni. Det kan 'kji snér vare mindri i vavi.
mykji fyre seg	gjere seg sterkt gjeldande, "ta mykje plass"	D'æ sòme som æ så mykji fyre seg at d'æ alli plent greitt.
mykji mæ	sjarmerande, interessant, ha "utstråling"; gjeld personar Sjå også líti mæ.	Der æ mykji mæ 'enni, 'u æ flinkare 'ell dei fléste. Der va' mykji mæ 'enni Gunne, 'u va' som salta for gútan.
mýkkje	dra i spenane for å få mjølka til å kome ned i spenane, før ein mjølkar Sjå også det andre verbet mýkkje og gjève útí.	An lýt mýkkje godt førr'ell an mókkar.
mykkjerre	hestereiskap med to hjul son vart nytta til å køyre ut husdyrgjødsla Sjå også myk og myktròm.	Mykkjerrâ æ sett ihóp av myktròm, vippeskjæka å hjúli.
mykslé'i	slede til å køyre naturgjødsel med om vinteren	Mykslé'an da brúka førr' i tí'inn våre sterkare ell' høyslé'an. Oppå myksléâ låg a tròm som da kasta lórten oppí.
mykstyng'e	1. handsmidd greip med grove og beine tindar 2. tregreip med 2-3 tindar (reinsdyrhorn vart også nytta)	1. Kvæ kan stelle att'e mykstyngjen min? 2. Sòme mykstynga våre av honngreini.
mýkte	raute lågt og roleg	Kjýrí mýkte å rauta ette kåvæ sí!
myktròm	rektangulær "kasse" som ein køyrde ut møk med hest Sjå også myk, tròm og mykkjerre.	Mykkjerra va' sett ihóp av myktròm, hjúli å skjæka.
mýle	bruka om andletsuttrykk i samband med å ikkje ville vise at ein er "på låtten"	Jórånd mýlte då Haddvår kåm mæ dessa fæle slòsó.
myljast	vere smuldra sund Sjå også mylje og flottmylje.	Høytti hèv' turka så fælt i dag at det hèv' múlst.
mylje	uryddig haug Sjå også flottmylje og myljast.	Steinan låge i ei mylje.
mylje	male eller knuse i småbitar	Gófa múlde oksí i hondó å smaka på konni.
mylle	1. rive sund og knuse torv og jordklumpar 2. ha mold på torvtòka etter at torva er lagd	1. An lýt mylle kjykkenhagjen godt førr'ell an sår. Det myller godt ette plógjen i an tjurr'e åkr'e. 2. An lýt mylle tòkâ for at 'u ska' grassetje seg jamnt.
myllen	laus åkerjord utan stein	Myllí jórd løyser seg létt opp itt an plǿgjer 'æ.
mylse	1. haug med fine og runde steinar til å munke mylse med 2. "haug med menneske i ei røre" (td born som dett i ei klynge under leik)	1. Sku mi munke mylse? Mylsâ æ stór, av små, runde steina. 2. Ungan snåva i kvorairne å dutte i ei mylse mæ da stròka.
mylselèg'e (V)	ser slapp og doven ut	Andrés låg så mylselèg'e å dovna seg.
mylsen	person som er doven, seinfør	Juríd æ mylsí å fær gjårt líti.
mynd	mynde	Léssmannen hèv' mynd ti' å arrestére fókk.
mynde	ro bakover	An lýt mynde itt an ska' feste fiskenètí på land. Det æ viktigt å vère gó'e ti' å mynde itt an sèt'e út nèt i vind'e.
myndug'e	myndig i alder (no 18 år)	Fysst an æ myndug'e, må an reikne mæ å mǿte på sesjón'e.
mynnt	likskap i andletet (særskilt munnen), andletsdrag	Da have same mynntí, så an tar inkji vèr' i tvil om syllskâ.
mynnte	ymte	Nils mynnta om detta i gjår.
mynstr	1. føredøme 2. mønster Sjå også mynstr (hokjønn).	1. Hú æ plent a mynstr for ungdómen. 2. Det va' a vént mynstr eg såg idag.
mynstr	mønster eller mal (under arbeid) Sjå også mynstr (inkjekjønn).	Sill' an saume greie klæi, laut an au have grei mynstr.
mynstrutt'e	mønstrete	Eg sér du hèv' kaupt di a mynstrutte skjorte.
mýrbèr	tranebær	Mýrbèrí æ gó'e å ète om våri; da hav' lègje heile vetren unde' snjóræ.
myre	1. gjørme, søyle; bruka berre i eintal 2. bruka i uttrykket kåme néd i myrâ.	1. Det va' a einaste myre rundt búí.
mýre seg	slite "seg mest i hel" med arbeid, jamfør myrde Sjå også kabbe seg.	Nò må du 'kji halde på ti' du mýrer deg!
myrebotn'e	gjørme i botnen av ei tjørn	Itt an laugar seg i a tjynn mæ myrebotn'e, lýt an två seg ett'å.
myrekót	fisk som lever i små tjørnar eller pyttar med gjørmebotn (er mørkare i fargen enn vanleg, kvite i kjøtet og veks seg aldri store) Sjå også myre og kót.	Eg líkar alli antel å fiske ell' å ète myrekót.
myrepytt'e	gjørmepytt	An kunna vare hangandi disom an trodde n'i an myrepytt'e.
myretjynn	tjørn med gjørmebotn	Fiskjen i a myretjynn æ kvít'e, tjurr'e å smår'e.
myri	ordet vert bruka om underlag som sklir unna når ein går (td kornete snø, laus eller turr sand)	D'æ tungt å gange itt d'æ myri unde fótó.
myrje	stor haug, stor hop, rot	Dýrí som gjinge i rås, låge i a myrje.
myrje kar'e	stor og svær kar	Åsmund æ myrje kar'e, d'æ få som tòr' prǿvast mæ 'an.
myrje kvendi	stor og kraftig kvinne	Bergit Kjetilsdotter Rike skrívar at det va' mei' vaneleg å tale om "myrje kvendi" 'ell "myrje kara".
myrje néd	trykkje (under seg)	Snjóråsí múrde néd den gamle høybúí.
mýrjinn	myrmalm	Mýrjinni varte mykji brúka fram ti' reformasjónæ.
myrk'e	mørk	Vetrenéttan kunne vère myrke å tunglège.
myrkje si	når noko kjem i vegen for ljoset når ein arbeider eller les	Itt an sit'e å saumar på a kvít skjorte itt det fèr'e ti' skómne, då må an inkji myrkje si.
mýse	jakte på mus	Katten åkkå æ gó'e ti' mýse.
mysegraut'e	graut laga med myse i staden for vatn eller mjølk	Mysegrauten var' sǿtare, men det drýgjer 'kji maten.
mysemakk'e	1. makk i eldgammal myse som står utett 2. veik, kraftlaus person	1. An kan inkji drikke myse som der æ mysemakk'e í. 2. Fysst an var' kadda an mysemakk'e, då æ der inkji mykji krefti í 'ó.
mysesmø̀r	pålegg av innkokt myse eller mjølk og litt mjøl	Mysesmø̀r varte brúka ti' pålegg på sive ell' lefsebiti.
mysje	leggje mose mellom laftestokkar	An lýt leggje jamt å inkji for líti fysst an mys'e.
myskjen	halvroten eller laus ved	Myskjen vé'e gjèv'e inkji vermdi.
myskren	så rote at det er laust (om tre)	Denne syddí æ så myskrí at mi ljóte sipt' 'æ út.
mýstre	lage suge- eller smattelyd med munnen for å få hesten til å gå Sjå også prutte.	Èg tar alli mýstre, hesten min glór etti, å sér nær 'an ska' ti'.
mýte si	gøyme seg Sjå også mýten.	Da mýtte sikkå, å vill' alli ève a órd.
mýten	bruka om eigenrådige dyr som reiser ifrå dei andre i flokken for å få tak i det beste graset Sjå også mýte si.	Denna kjýrí æ så mýtí, 'u æ allstǿtt så sei' inn 'å støylæ om kveldó. Nò ljóte mi fagne búskapen væl, 'ellis kan 'an vare mýten.
mæ	med Sjå også preposisjonen mæ.	Eg hèv' slóen ti' å stýre mæ.
mæ'	medan	Tårål kåm mæ' mi såte å åte.
mæ	1. ved 2. med 3. av, for 4. til 5. nok av Sjå også adverbet mæ.	1. Mi treftest mæ kjørkjâ om sundagjen. 2. Da ha' mæ sikkå vé'e på heií. 3. 'Er æ tómt mæ papír i dispenseró! 4. 'An sa det mæ da at da laut sitje róleg. 5. Koss hèv' du mæ undetrøyu?
mæ bit å slit	med mykje strev (så vidt det går)	Det va' mæ bit å slit at mi finge drage i land den eikjâ.
mæ ein vilji	sameinte om	Da våre mæ ein vilji om denna avgjèrslâ.
mæ fysste	fyrste veka etter at ein flutte på støylen	Mæ fysste våre adde som kunna, på støylæ. Det va' jamt godt å fiske, mæ fysste.
mæ gó'om	med det gode Sjå også mæ har'om.	Eg fekk det ti' mæ gó'om, eg turte alli brúke makt.
mæ har'om	"med det harde", med makt Sjå også mæ gó'om.	Må eg ti' mæ har'om ell' vi' du lýe å gjèr' som eg sei'?
mæ lòn	med ro, med varsemd	Mi ljóte take det mæ lòn, så mi inkji øyeleggje desse glòsí.
mæ måti	1. passeleg mykje 2. måteleg Sjå også 'kji mæ måti.	1. An ska' helst'e ète å drikke mæ måti. 2. "Det æ mæ måti", sa Bjúg då Tarjei spúr' 'an om koss det stó' ti'.
mæ nauinn	såvidt klare eit eller anna	Det va' mæ nauinn eg kåm mi heim'tt'e i dag, sò tròta å solten va' eg.
mæ same	med ein gong, straks	Du lýt kåme mæ same eg rópar.
mæ same tak	med ein gong, "på ståande fot"	No ljóte mi reise mæ same tak, hellis røkkje mi 'kji fram i ljósi.
mæ sjau naui	uttrykk bruka når ein såvidt greier eitt eller anna	Det va' mæ sjau naui at eg greidde å få opp låsen i dei gamle kjistunn.
mæ ungdómæ	slå lag med ungdomen ("ut på livet", feste, røykje, drikke)	Førre va' det sò, at va' an konforméra, så kunna an vère mæ ungdómæ. Endå 'an snart æ femtí, så æ 'an mæ ungdómæ ennå.
mæ véldu	med lempe	Mi finge det ti' mæ véldu.
mæbyrr'e	1. medgong 2. medhald (td i ei sak)
mæden	knapt, såvidt	Steinen va' så tung'e, det va' mæden mi velt' 'ó. Eg va' så tròta, det va' mæden eg stinta.
mæ'dí	med di, fordi, sidan	'An kjøyre fórt mæ'dí 'an laut røkkje mǿti.
mæfaren	sliten, dårleg behandla (ting og menneske)	Búí va' så mæfarí at 'u kunna alli stellast. Skóne mí æ så mæfarne at da æ 'kji kå ti' kaste. Gunnår datt néd i a úr, å varte så mæfaren at 'an laut hjelpast heim'tt'e.
mægjèten	vidgjeten (vert ikkje gradbøygt)	Pål va' mægjèten gó'e ti' præke.
mækr	1. lyd frå geit 2. bruka om særmerkt menneskerøyst (ljos og skarp røyst) Sjå også mækre.	1. Høyre du di mækri, Tjógjei? 2. D'æ tungt å høyre på detti mækri 'enni Margjitt.
mækre	1. gje frå seg lyd (om geit) 2. bruka om særmerkt menneskerøyst (ljos og skarp røyst) Sjå også mækr og bækte.	1. Gjeití stód å mækra oppi fjøddetóne. 2. ko æ det du mækrar etti?
mækregauk'e	enkeltbekkasin	Eg høyre mækregaukjen i gjår.
mæle	1. måle lengde m.m. 2. seie Sjå også mål.	1. Kan du mæle ko langt detta bóri æ? 2. Vetli mælte alli a órd.
mæleklavi	målereiskap av tre forma som ein "T" med to pinnar til måling av toppmålet i 6 alners høgde på ståande skog	Itt tréí héle "seks alni sjau", sjau tomma på mæleklavâ, vurte da blekkte.
mælemakk'e	lauvmark	Nò æ det så mykji mælemakk'e i tréó at da ète opp alt lauvi.
mælestong	stong til å ta mål med (4,428 m lang)	'An hoppa mælestongjí, å dèt varte reikna for å vère a langt hopp. Eg hèv 'kji mælt det mæ mælestong, men eg hèv' stiga det opp, så eg gjèt'e på a fjórongsmål.
mærakkji / mærakk'e	melrakke, fjellrev Sjå også rakkji.	Mærakkan gróve sikkå hòlu i Mærakkehaugó.
mær'e	fiskemerd, netsekk fest til eit bygji av tre Sjå også mærlag.	Mæren æ heimegjår'e av a bygji å an nètpòsi av hòvollegån.
mærlag	ein stem som er laga med opning der ein set merden for å fange gytefisk Sjå også mær'e. Somme seier "mærelag".	Mærlògjí æ múra opp av stein'e så an kan jage gåttefiskjen beint inn i mæren. Mærelògjí låge líkeis i bekkjæ frå år ti' år.
mæte	verdsetje, setje pris på	Det æ 'kji kå húsens fókk som mæte æ Tóre.
mæt'e	gjæv, verdfull, dugande; bruka både om folk og om ting, og dyr Sjå også tikje mætt.	Denne gamle klokkâ held'e eg mæt. Det va' leitt denni kåven daua, 'an va' så mæt'e. Det va' 'kji mæte vèrestâ'en da ha', húsí våre bå' kalde å útétte.
mǿe	vanske, problem, bry, plage, strev	Det æ ei mǿe mæ dei tåtelombó.
mǿekrók'e	mager stakkar (gjeld underernært dyr eller menneske)	Dei stakkars mǿekrókan måge hav' vòr' møylause.
mǿelèg'e (V)	veikleg og sjukleg utsjånad	Di lisle båni va' mǿelegt å líti, men tòlig kvikt. A trillingelamb som æ mǿelegt kjæm'e ti' líe úlut'e.
mǿesklèg'e	liten og svakleg	Den kåven va' mǿesklèg'e då 'an varte fǿdd'e, men 'an greidde seg.
mǿisfèt	mødesamt steg	Det kan vère mǿisfèt å kåme ví'are itt an hèv' oppilivt nåkå tungt.
mǿkdag'e	onsdag Mange seier "mǿkedag'e".	Mǿkdagan have mi samling i Talemålsgruppunn.
mø̀lne epli / mjø̀lne epli	bruka om kokte poteter som har "mjølaktig" konsistens (også bruka om sǿtepli)	Kerrs Pink æ mjø̀lne epli.
mǿne seg	ete frukost og roe seg noko før ein byrjar med arbeid eller anna Sjå også mǿni.	Eg lýt fysst'e mǿne meg førr'ell eg kjæm'e. An lýt have tíd ti' mǿne seg. Eg fekk alli mǿne meg i dag. Gunnår laut allstǿtt have an kaffékopp'e for å mǿne seg.
mǿni	1. møne på eit hus 2. morgon 3. bruka i uttrykket frå mǿnæ	1. 'U balanséra oppå mǿnæ. 2. Òlâv æ fillen om mǿnó. Eg kjæm'e frå mǿnæ.
mǿnsås'e	den øvste åsen i ein lafta bygning	Det kan vèr' tungt å leggje mǿnsåsen på plass.
mørkeblind'e	nattblind (ser dårleg i mørkret)	Eg hèv' vorte mørkeblind'e på mí gamle dage.
mørkhærd'e	mørkhåra; vert ikkje gradbøygt	Turíd æ så mørkhærd å vé'.
mørkr	Mørke; bruka berre i eintal. Somme seier "mjørkr".	I mørkræ æ det svint å snåve å dette.
mørks i midjom / mørks midjom	tida det er ljost frå morgon til kveld Sjå også midjom.	Mi arbeidde mørks i midjom heile tí'í, så nò æ mi færige mæ búinn. An kan 'kji halde út å arbeie mørks midjom allstǿtt. Det va' 'kji kå såvídt eg rokk det, mørks i midjom.
mǿte	møte	Eg mǿtt' 'ó mæ dei nýe Volvóæ sí.
mǿti	1. kristeleg møte 2. møte	1. 'Er æ an emmisær'e i bygdinn nò, å held'e mǿti, ska' trú om 'er vare a vekkjing? 2. Æ 'er mǿti i jaktlagjæ i kveld?
møykje	gjere mjukt Sjå også møykje og møykje seg ti'.	Da møykje sikkå i Møykjerómæ i Kultúrsenteræ nò.
møykje seg	bruke kroppen kraftig Sjå også møykje og møykje seg ti'.	Vèr' nå mæ i trimgruppâ så du fær møykt deg nòkå!
møykje seg ti'	streve for mykje, verte overarbeidd Sjå også møykje seg og ti'.	An fær møykje seg ti' itt an æ eisemadd'e om a stórt arbei'.
møykjèring	eldre ugift kvinne Eldre form: Møykjedding. Sjå også attegløyme og sveikadd'e.	Båe systan våre møykjèringa.
møykjèringsskrukke	skrukkete flatbrødleiv (vart bruka om leivane til ein urøynd bakar)	Titta va' 'kji så gó' ti' bake, så det varte mange møykjèringsskrukku.
møykne	mjukne	No hèv' eg nåa smø̀ri, så no hèv' det møykna, å no vare det létt å klíne lefsun.
møyre	maure (plante)	Det æ møyre an brúkar ti' lite raudt.
møyskre	1. spade av tre til å røre i maltet / ølkjeret med 2. reiskap til å make skinn med Somme seier "møyskr" (hokjønn)	1. Eg hèv' a gåmó møyskre som Gófa hèv' gjårt. Møyskrâ va' omlag 1.25 m long å breiare i dei eine endâ. 2. Gófa gjekk nòkå mæ møyskrunn kverr dag'e.
må	kjenne (bruka om kjenslelause kroppsdelar)	Eg mår 'kji lèmin mí i dag. Papa mår 'kji av hondó sí i dag, da verkje så fælt.
måast bort	skrumpe inn, opptærast, tvislast bort (bruka om folk og dyr)	Gunvor tóttest plent måast bort då 'u miste mannen sin.
måfar	"mosegrop" (romet mellom to stokkar i ein tømmerbygning der ein legg mosen)	Ungan ruste mòsi útó' måfaræ for å røykje 'an.
måg'e	svigerson	Mågjen min æ ifrå Bý'n.
måge í / mòge í / ljóte í	dette gjennom isen, dette i vatnet	Augund laut í, så det stó' om lívi.
måge ti'	døy	'An måtte ti' i dei úlykkunn.
måge ti' bǿns	måtte be for seg (td i samband med slagsmål)	'An måtte ti' bǿns då 'an slóst mæ 'an Bjørgúv.
mål	1. lengdemål m.m. Sjå også mæle og målband. 2. stemme, røyst 3. mengdemåleeining for ved 4. måltid mat 5. måling 6. kvar mjølking (morgon eller kveld) 7. språk	1. Denna tommestokkjen sýner inkji plent rétt mål, 'an æ avbròten! 2. 'An æ kvedd'e i målæ, Tjógjei. 3. Vi' du kaupe a mål av mi? 4. Nær sku' mi have mål att'e? Mi ète trjú, å stundom fjågó mål ti' dagjæ. 5. Di va' an ljót'e lit'e på dei målæ! 6. Vénerós mókka a fudd bytte ti' kverrt mål. 7. Dessa turistan tala a mål eg alli ha' høyrt førr'e.
målari	målar	Harald Lund va' an kjend'e målari frå Valle.
målebosti	1. målarkost 2. kvitbladtistel	1. Målebosten æ plent stív'e i bustinn, kví ha' du 'an 'kji n'i vatn? 2. Målebosten líknar helst'e på an gamledags rakebosti.
målemidjom	mellom måltida	Itt an èt'e målemidjom, ska' an helst'e inkji ète så mykji, kvære måli. Mi hav' a lítí kvíld målemidjom.
målespann	spann med måling (meir enn 3 liter)	Eg kaupte tvau målesponn, men eg ha' havt nóg mæ di eine.
målig'e	høgmælt	'An va' så målig'e at du høyr' 'an lang'e vèg'e.
målm'e	støypegods	Grýtâ æ gjår' av målm'e.
mån	man på hest; bruka berre i eintal Sjå også stålmån og skormeitt.	Sòme klyppte måní vént, å aire úvýri.
måni	1. måne (i himmelromet) 2. månad (kalendermånad) 3. snautt område midt på hovudet 4. bruka i uttrykket ný'e måni	1. Månen æ bjart'e i nótt. 2. Nò æ mi i april måni. 3. Eg hèv' visst fengje måni nò.
måte	kaffimål	Tvæ måtu n'i an kaffékasli æ plent passelegt. Ei jamtramma måte mæ kaffé ti' tvei koppa vatn, vare kji dèt passeleg sterkt?
måte ât si	ete eller drikke mindre enn ein har hug på	Fysst an æ kalleg solten, lýt an helst'e måte ât si.
måte ti'	tilpasse	Trú mi greie å måte ti' detti? An lýt måte allting ti' så det passar.
måteleg	passeleg, vert ikkje gradbøygt	Eg æ barre måteleg fornǿgd'e mæ desse bílæ.
måten	"Det har du godt av", passande straff (hemntanke)	Dèt va' måten di! Dèt va måten 'ass, som han hèv' stelt seg.
mått	tunnslite, veikt (om klede)	Verkji æ så mått å sliti at eg kan 'kji fate det ihóp. Detti tøyi æ så ti'mått å ti'tjått.
måtte væl	vere noko frekk eller frampå	'An kåm som 'an måtte væl, å tóttest alli skjemmast.