Ordliste

Tal ord på T: 994 | Totalt: 13864 | søketips | nullstill

	Forklåring	Døme
Taddâk / Taddâkji	Tallak	Det æ filli mæ Taddâkó nò, da hav' døydt út.
tadde ti'	trakke til (om tiltrakka og hardtrakka jord)	I gamle búi mæ jórdtili, va' der tídt så tadda ti', at an kunna sópe å halde det reint som a anna tili.
taddeflingre	hardtrakka sauetalle	Nò hav' mi smildra taddeflingrun.
Taddeiv / Taddeivi	Torleiv	Taddeiv reiste ti' Ísland å fann si a kåne.
taddemell'e	sauetalle (underlaget som sauene går på, ikkje bruka om talle som gjødsel)	I kalde vetrenétte héle ungdóman sikkå på taddemellæ, førr' i tí'inn.
taddetrèv	trev over tadden
taddi	1. romet i lǿâ der sauene er (tadden kunne også vere eit eige tilbygg til lǿâ i eldre tid) 2. blanding av lort og boss; berre bruka i eintal	1. Der va' mest'e allstǿtt godt å varmt i dei gamle taddó. 2. Det æ tungt å kaste út taddi.
tafs'e	liten og helst udugeleg mann	'U gjipte seg mæ an líten tafs'e.
tafselèg'e	liten og veik person med lite kraft og makt	Åni va' barre an líten tafs'e, 'an va' så tafselèg'e.
tafsen	bruka om person som har dårleg helse	Jø̀rund å Borgjill hav' vorte tafsne i det seiste, da hav bå' smogna å vorte stiklne.
tak	1. taknever; bruka berre i eintal 2. stykke arbeid 3. innsatsvilje og evne 4. tak Sjå også take.	1. An lýt hav' mykji tak ti' a heilt hús. 2. Det va' a godt tak mi gjåre i gjår, då mi beisa húsí. 3. Der va' slig tòk i dei Oppigas-jentó. 4. Fær du tak unde skåpæ?
takast fram	verte konfirmert	Det va' det åri eg sille takast fram, eg hoppa på skjí å datt å braut av mi fóten.
takbýr	bør med tak
takdròpi (H)	takdrypp Sjå også yfsedryp, yfsingestein'e, yfse, yfsingji og yfsingenævr.	An kan inkji sitje unde takdròpâ.
take	ta Sjå også tak.	Dèt æ lísså úmògeleg som å take néd månen (ordtak). Du stǿgje deg, fyngje du 'an, å fyngje du 'an, tǿkje du 'an (gammal regle med konjunktiv-former av stande seg (stǿgje seg), få (fyngje) og take (tǿkje))
take att'e	1. hemne seg, gjere motstand 2. ta att, innhente	1. Det æ spélegt å take att'e itt an hèv'e mæ stygge fókk å gjère. An må alli sei' 'ó i mót, då kan 'an take att'e. 2. 'U tók 'an att'e om 'u ha' reist a kórtér ett' 'ó.
take aust'e	reise austover (mot Telemark)
take âv	ta av ein del av produktet til spesiell bruk	Eg lýt take åkkå âv nåkå feskjí mjåkk så mi få sydde åkkå nåkå góe sodda.
take av jóri	ta inn buskapen	Fysst konni bigjynte ti' spíre på åkró, tóke da búskapen av jóri.
take av si	1. slanke seg 2. verte tunnare pga sjukdom eller alderdom	1. Da hav' tèkje av sikkå, bògó. Fókk æ jamt så feite nò for tí'inn at da ha' godt kunna tèkje av sikkå nokå kjilo. 2. 'An va' så godt i stand, men no hèv' 'an tèkje av si så 'an æ 'kji att'ekjennandi.
take âv slògjí / take âv for slògó	verje seg for slag (td i slagsmål)
take ell'e	ta fyr (også bruka i overførd tyding)	Mannen varte så vónd'e at 'an mest'e tók ell'e.
take epli	ta opp poteter	Mi vi' take epli i morgó disom det æ godt veir.
take fat í	ta tak i	Da tóke fat i mobbesakjí mæ ei gong.
take fossgong	bruse; når ølet gjærar kraftig
take fyri	ta i skrevet på ei påkledd kvinne (om mann)	'An tók fyr' 'enni.
take hiti	Når halvturt høy vert pressa i hop, kan det verte varmt ("take hiti"), og seinare mygle og dermed verte ubrukeleg.	Høytti ha' lègje så lengji i såtu at det ha' tèkje hiti då mi rive det út.
take hågt mæ	1. motseie, protestere, 2. svare avvisande (Gamalt or Sætisdal)	1. 'U tók så hågt mæ, då eg ville betale for greia 'u ha' gjårt mi.
take í	1. bruke krefter 2. fate (byrje å brenne) 3. bite på kroken 4. byrje Sjå også take.	1. Eg tók í så buksun rivna. Mi tóke í alt di mi vunne, men mi knita kji steinæ. 2. Det vi' 'kji take í fyrr'ell du hève nåkå sivra. 3. Eg kjende det tók í, men det va' så lausbeitt i kveld. 4. Det tèk'e í plent som fjår, snjóren kåm kufst å mæ fæle kjyngji. Kòss tók det í? Jåó, det tók godt í, ungan våre så ívrige å tróttuge, at.
take i hepti	stogge dyr som kjem i sprang (uttrykket er ubunden dativ)	Ånund tók sauehópen i hepti førr'ell da sprunge inn i åkren.
take imót	byrje i militæret	Bróe min sille take imót på Gjimlemóæ.
take imót garæ	få skjøte på garden	Tjógjei tók imót garæ då 'an va' barre atten år, for fair 'ass dǿe då.
take jórten	gripe oppgulpa mat i munnen på eit dyr og leggje maten inn i munnen på eit sjukt dyr (oftast sau)
take ó'	take ut innvolane på eit dyr når ein slaktar Sjå også take.	An lýt vère forsiktig'e fysst an tèk'e ó'.
take ó' imnó	lage noko ut frå eit stort grovt emne	D'æ mykji arbeid fysst an ska' take det ó' imnó.
take opp	1. dyrke ny jord 2. ta opp (på td lydband eller harddisc) Sjå også take og opptak.	1. Da våre trí mann mæ da tóke opp. 2. Gunnår tók opp adde slåttan på ljódband.
take 'punde seg	ta til seg eit framandt lam (og kanne det)	Sòme saui take 'punde seg annas lomb helst'e létt; aire kunne vère plent úmògelège.
take på seg	gjere eit arbeid for nokon Sjå også take og byggje seg.	'An tók på seg altfor mykji, så 'an varte alli kå i baktropp.
take ròkjí	samle restane etter ei høybør
take ròsí	flekkje av ei hinne på nytt skinn som skal garvast (nyslakta dyr)	An lýt take ròsí av skjinnó førr'ell an kan garve da.
take seg	1. uttrykk bruka om ku som vert med kalv når ho er para Sjå også tíd'e 2. verte i betre hold, frisk	1. Heimrei må hav' tèkje seg, hellis ha' 'u havt laup' opp'tt'e nò. 2. 'An hèv'e tèkje seg nò, ette det 'an va' sjúk'e.
take seg att'e	1. trekkje seg frå ein lovnad 2. rette noko ein har sagt gale	1. Da ha' lòva det, men så tóke da sikkå att'e. 2. 'An tók seg att'e, då 'an skjø̀na at 'an ha sagt nåkå gali.
take seg av	1. fotografere seg Sjå også take og kåme på plate. 2. hjelpe, ta omsorg for	1. Da våre ti' an fótograf''e å tóke sikkå av då da våre ti' bý'n. 2. Då da reiste på færitúr'e, finge da aire ti' å take sikkå av kattó.
take seg gali opp	bruka om sår som utviklar seg negativt og det vert td betennelse og verk
take seg opp	1. verte meir velståande 2. Friskne til, støygne 3. lære å oppføre seg greitt	1. 'An tók seg opp å varte helst'e rík'e. 2. Gònil hèv' tèkje seg opp nò. 3. 'U tók seg så greitt opp.
take sess'e	ta plass, finne plass	Du lýt take sess'e nårmæ bórdi.
take si fyri	gjere, arbeide med	Ko sku' mi tak' åkkå fyri i dag?
take si fyrom	ta til med (arbeid ein skal byrje på)	Eg hèv' 'kji så mykji å take mi fyrom nò om vetren. Ko trú eg ska' nò take mi fyrom. Mi tóke åkkå fyrom for mykji, så mi rukke det alli.
take si renni	ta tilsprang	'An tók si renni å hoppa ive bekkjen.
take si tanka / gjère si tanka	1. gjere seg opp tankar om at ein kan få ei viss jente eller gut til kjærast 2. førestille seg	1. Anne tók si tanka om 'an Såvi. 'An ha' tèkje si tanka for æ Gýró. 2. An kan gjère si tanka om mykji gama.
take sprangji	leggje til sprangs	Tjóvan tóke sprangji då politíi kåm.
take støkkjen	få nok av noko (gjer difor ikkje dette meir)	'An tók støkkjen å tóre alli hoppe mei' då 'an datt å braut av si fóten.
take tankji om	få tankar om	'An tók tankji om at fanten ville lúr' 'an.
take ti'	"gripe til" (arbeid ein kan gjere i ledige stunder; td handarbeid, vedhogst, ordinnsamling)	Det kan vèr' greitt å hav' a spit å take ti'.
take ti' flogs	ta til sprangs	'An tók ti' flogs då 'an såg bjynnen.
take ti' si	1. adoptere 2. forsyne seg med mat / drikke Sjå også take.	1. Da tóke ti' sikkå enn fremminde ungji. 2. Nò lýt du take ti' di av alt dèt der æ på bordæ!
take ti' vitæ	sanse seg	'An sa 'an vill' selje garen, men 'an tók ti' vitæ.
take út	reise brått, forsvinne, røme Sjå også take.	'An tók út i fullt sinni. Hesten tók út fyre mi. Di mòge 'kji take út førr'ell di hav' èti. Det æ vågeleg å take út på heií for filli klædd'e.
take út an dròpi (V)	leggje ny never og vøle eit torvtak der det lek	An lýt vère nøyen itt an ska' take út an dròpi.
take 'å	1. verte rusa av alkohol 2. angripe 3. ta fyr Sjå også take.	1. "Hui, nò tèk'e det 'å",sa Gunvor, då 'u ha' smaka på heimeǿli. 2. 'An ville take 'å meg, så eg varte nøydd'e ti' rýme. 3. Det tók så fælt 'å at eg fekk alli sløkkje.
take 'å kvílunn	kome før folk har stått opp	Mi kóme så tí'leg at mi tóke da 'å kvílunn.
takflettari	person som fletter never til taktekking	Takflettaren lýt passe tí'í nøyi fysst tréne svåe.
takji gjeng'e godt	om never som slepper godt taket (sevja er på det beste)
takk	takk	Dèt va' takkji eg fekk for det eg hjelpt' 'ó. Eg hève 'kji sétt nåkå ti' dei takkjæ.
Takk for seinaste!	Takk for sist!	Takk for seinaste! Det va' gama å treffe deg att'e.
takk 'ni hondí	takk med handa; take ein annan i handa for ei gåve eller greie	Eg fekk takk 'ni hondí å helsing heim'tte.
takkast for jamt	gjere att det ein annan har gjort mot deg, halde kvarandre for jamngode	Mi kunne vel takkast for jamt kvæ som æ fælast'e ti' drikke kaffé.
takke	bakstrehelle; rund, støypt jernplate til å steike flatbraud, lefse m.m. på	'An la takkâ oppå eisâ. An lýt have småre bakstrevé'e itt an vi' bake mæ gamledags takke.
takke	takke	Eg takka 'ó for bryddaupsgåvâ.
takkekake	lappar, pannekake	Takkekakun vare steikte på a takke, å æ rovne å mjúke.
takkekongji	siste flatbraudleiven ein baka ein dag (han laut vere stor, då vart flatbraudet drygare, altså at ein har mat i lengre tid)	Det passa godt út mæ nåunn i dag, nò vare det an stór'e takkekongji.
takkelut'e	del av ei bakstrehelle (klovna bakstrehelle, bruka td på støylen; lagd på fire steinar ute til å steikje på)	Takkeluten æ stór'e nóg ti' steikje kaku på.
takklyv	klyv med tak
takkost'e	stabel med never til å tekkje med Sjå også tak og kost'e.	Nýflette nævra lýt an leggje i takkost'e så fórt an kan, hellis krulle da sikkå.
taklass	lass med tak
takle	skjenne, skjenne hardt	'U takla 'ó ti', rektigt så fælt.
taksende	sende med tak
takskjarr'e	bruka om husdyr som er vanskelege å få tak i og som vik undan når ein vil gripe det Sjå også skjarr'e.	Jymrí æ takskjorr, men saltslí.
takskóg'e	skog der det er godt å flette never ("take tak")
taktòke	tak som er tekt med taknever	An lýt sjå godt ette taktòkó så da inkji lèke.
tal	1. prat, snakk; bruka berre i eintal 2. tal	1. Det va' a tal mæ 'ó som alli gjegndi. 2. Ko æ det mæ dei taló som æ skríva mæ raudt?
talast mæ	avgjere på eit seinare tidspunkt (td neste dag)	Mi ljót' talast mæ att'e seinare.
tale av si hòvúdi	tale slik at ein dummar seg ut	Sòme tale av si hòvúdi å skjø̀ne det 'kji sjavi.
tale fókk ette munnæ	alltid vere samd med siste talar, "snu kappa etter vinden" Sjå også gýelèg'e.	Targjær talar fókk ette munnæ, så an veit alli ko 'u meini.
tale fyri	overtale, få på andre tankar Sjå også avstivle.	Mi ljóte tale fyr' 'enni, detta må 'u alli. Det nyttar alli å tale fyr' 'ó.
tale fǿrt	seie at ting er lett å gjere og prøve å overtale	'U tala så fǿrt si' 'u inkji sill gjèr' det sjóv.
tale gali	stokke om på bokstavar i ord, stokke om på ord i setning	Adde kunn' tale gali av å ti'. Eg tala gali, eg kåm meg 'kji i hug.
tale på	tale med	Da vill' alli tale på kvorairne.
tale skamlegt	tale om kjønnslege ting (bruke "tabuord")	"Du må alli tale skamlegt, Titta, det må du vite!"
tale ti'	irettesetje (be nokon om å dempe seg eller slutte med noko; td born i leik)	Ungan våre så ústýrne, så eg tala ti' da, men da héle barre på.
tale úfǿrt	avtelje (framstille slik at det ikkje er fornuftig, lurt eller tilrådeleg å gjennomføre planen)	Bjørgúv tala úfǿrt, så mi bigåve åkkå mæ heietúræ.
tale úti tungunn	lespe	Sòme tale úti tungunn, da kunne 'kji seie "s".
talegåvu	vere flink til å ordleggje seg Sjå også talig'e og munntǿle.	Dreng æ ein som hèv' talegåvun i orden.
talerk'e	tallerken	Vi' du kåme mæ talerkó, så sèt' eg da inn i maskjíni.
talgandi	hardt, fort Sjå også talge.	Da gjinge talgandi ette postvègjæ.
talge	slite, streve, drage Sjå også talgandi.	'An talga å sleit alt det 'an vann. Da talga å gjinge opp líí så det va' alli mæ måti.
talig'e	pratsam Sjå også talegåvu.	'U æ talig itt mi æ eisemadde, men 'u sei' líti itt der æ mange ihóp.
taling om / tal om	1. det som meinest, det ein talar om 2. ikkje aktuelt	1. Det æ denné veggjen d'æ taling om å ríve. 2. Det æ alli taling om at eg tòr' hoppe i fallskjerm'e. Det æ alli tal om at eg kan fýe dikkå.
talmast bort	veikne bort, verte tunnare og veikare etter kvart, skrante	Du såg koss 'an talmast bort då 'an varte sjúk'e. Gamle fókk talmast bort.
talsive	1. fleipenamn på andlet 2. talskive på klokka Somme seier "tallsive".	1. Den talsivâ 'ass æ helst'e rar. 2. Talsivâ æ heimegjår'.
tambakkji	Skjellsord på person som ein ikkje likar. Ordet kjem frå portugisisk tambaca, ei billig legering.	Eg vi' inkji vèr' i hóp mæ dessa tambakkan!
tami	tame, dugleik, evne, handlag til å greie	Der æ an stór'e tami mæ å brúke níven godt. Der æ tami mæ alt.
tamm'e	tam Sjå også temje.	Eg hèv' a tomm dúve i túnæ. Den tammi elgjen kan fórt vare skòten.
tamp'e	1. rå og grov kar 2. stutt taugende	1. Pass deg for dei tampæ, Bóa! 2. Hèr æ an líten tamp'e ti' å binde hesten mæ.
tamsi	ende på taug eller fiskesnøre	Der æ etti barre an tamsi av desse snórinn. Eg hèv' an tamsi mæ sèn yst' i taumæ.
tandrandi	1. store, klåre (bruka om augo) 2. skarp (td sinne)	1. 'U ha' så tandrandi nåkå augo. 2. Gunnúv varte så tandrandi vónd'e at det va' ingjen som tór' sei' 'ó imót.
tandrelèg'e (V)	store og klåre (og livlege) augo	Signe æ så tandrelèg å sjå ti'.
tanesprang	vilt sprang	'U la' avgari i tanesprang.
tangape	gape vedvarande og sterkt	'U fekk slig tanneverk'e at 'u tangapti.
tangji	1. tange (smal odde som stikk ut i eit vatn) 2. tange (spissen som går inn i skaftet på ein kniv, greip og mange andre reiskapar)	1. Yst' i tangâ æ der greitt å leggje fiskenèt. 2. Tangjen 'å desse nívæ gjeng'e gjænom heile skapti å æ klinka i endâ.
tangló	nistire	Det samer si inkji å tangló på fókk.
tankebýti	dele tankar, få nye tankar
tankemykjen	tankefull, gå i eigne tankar, noko som plagar ein, tungsindig	Bjúg va' så tankemykjen i kveld.
tankesjúkji	hypokondri	Kansi féla 'an nòkå, ell' va' det barre tankesjúkji?
tannari	strå, stilk (snaubeitt eng) Sjå også aurnaga.	Der finst 'kji etti tannari på voddæ dèr sauin hav' gjengje å beitt i vår.
tanne	smatte på spenar utan å suge	Lambi tanna barre på spenen, men saug inkji.
tannfang	få tenner ("tannfåing")	Bóa æ i tannfangjæ nò.
tannle	1. tyggje på noko som er vanskeleg å få sund 2. bite; t.d. lage mønster ved å bite i samanbretta ospeblad	1. No hèv' eg tannla så lengji på detti seige elgekjø̀ti! 2. Mi tannla ospelauv ti mi vorte plent stíve i kjakó.
tannlækji	tannlækjar	Tannlækjen dróg út vísdómstennan mí.
tanspringe	springe så fort ein greier	Mi tansprunge, men mi kóme for seint ti bussæ líkevæl.
tanstíre	nistire, stire stivt	Det æ úsamelegt å tanstíre på fókk.
tapari	tapar	Òlâv va' an fillen tapari, antel det va' i sjakk ell' i langrenn.
tape seg	misse td venleik eller vyrnad; gjeld personar	'U hèv' tapa seg nò, hú som va' så vé'. An tapar seg mæ alderæ.
tappari	kjøkemeister (i bryllaup)	I a bryddaup va' der helst'e tvei tappara.
Targjær	Targjerd / Targerd	Targjær reiste ti' Amérika då 'u va' ung.
Tarjei / Tarjeii	Torgeir / Tarjei	Tarjei Bjørgúvson Rysstad va' gó'e ti' dikte. Kvær av dei tvei Tarjeió i Níga' minnest du?
tarkji	luftrøyr (på dyr)	Tarkji æ a anna órd for barkjen på a dýr.
tarmsig	brokk; bruka berre om folk	'An kjøyre seg fast å sleit så på skóteren sin at 'an fekk tarmsig.
tarvendi	noko som ein treng for å utføre eit eller anna	Hèv' an 'kji tarvendi så fær an 'kji gjårt stórt.
tasen	stakkarsleg; bruka om personar	An varte reikna som tasen disom an inkji tóre hoppe ifrå bergó úti Hallandshylen.
tasi	1. liten gut 2. ein stakkar (som lite maktar)	1. 'An va' knerren ti' å arbei'e, den lisli tasen. Eg va' barre an líten tasi då eg fekk den fyssti sykkelen min. 2. Den tasen kunn' mi inkji hav' på tòkunn fysst mi sku ti' tekkje!
tasmast	helst bruka om eldre / sjuke folk som vert veikare og dårlegare etter kvart Sjå også tasmen.	An tasmast mei' ti' gamlare an vari.
tasmen	slapp / veik i kroppen, helst bruka om eldre / sjuke folk som vert veikare og dårlegare etterkvart Sjå også tasmast.	"Eg æ så tasmí i dag, eg lýt sjóe mi kaffé å sjå om dèt kan hjelpe," sa Hæge. Olav åkkå æ på gamleheimæ å vare tasmnare for kverr dag'e.
tasse	liten og veik jente
tasseleg (H)	liten og veik person
tasselèg'e (V)	bruka om person som er liten og har stutte bein og lang rygg (i tillegg til at han går seint og dragande) Sjå også laddelèg'e.
tassi	liten og veik gut
tatte	drype	Det tatta å draup av tòkunn.
taug / tòg	tau	Vi' du kåme mæ tògó, Bóa, da hange i fjósskålâ.
taugjen	tungt, seint	Sýstògan vår' så taugne itt det sille gjèrast nåkå 'å garæ. Det gjeng'e så taugji mæ 'ó.
taugtamp'e	stutt tau	Eg hève barre an taugtamp'e, så eg trúr 'kji eg fær drage i gong bílen din.
taukji	går tregt (eller seint, tungt og seigt; om noko som er i rørsle og skal flytjast)	Det gjekk så taukji, fǿri va' filli å lassi va' tungt.
taum'e	1. fiskesnøre Sjå også fisketaum'e. 2. snor til å styre hesten eller anna trekkdyr med; bruka berre i fleirtal Sj å også tøyme.	1. Taumen æ mest'e så lang'e som skjérøyrsstongjí. 2. Tauman æ gjåre av leir å smúre mæ smolt så da vare mjúke.
taus	ugift jente som har fått barn Sjå også tausemann'e.	Tausin ha' det inkji létt førr'e.
tause	gjere ei jente gravid	Úv varte ti' skamdan då 'an tausa a jente.
tausebót	"barnebidrag" pålagt å betale av barnefaren til barnemora for barn født utanfor ekteskap	Tausebótí va' inkji gód å hav' råd ti' for húsmannen.
tausemann'e	faren til eit barn født utanfor ekteskap Sjå også taus.	Tausemennan vorte au ti' skamdan, men inkji så mykji som tausin.
tausestól'e	eigen benk lengst bak i kyrkja for ugifte kvinner som hadde fått barn	Dei som ha' fengje bonn ottafor ekteskapi, laut sitje på an tausestól'e attenat troppinn, attast'e i kyrkjunn.
té	te; bruka berre i eintal	Fysst téi æ godt sukra, smakar det godt.
tegle	køyre avgarde i stor fart	Da tegla avgari.
tei kjeptæ dí! / tei kjepten din! / kjepten din!	hald kjeft!	Nò lýt du teie kjeptæ dí, hellis reiser eg heim'tt'e! Kjepten din!; pakk deg útt'e!
teie	veske av tykt, vove tøy	Handtakji i a teie æ av tré.
teie	teie, ikkje seie noko Sjå også teie si og teiål'e.	Tigg di, Bjørgúv, så dei vaksne få tale!
teie si	teie seg, ikkje seie noko (seiemåten "tigg di!" er strengare enn "tei di!") Sjå også teie og teiål'e.	Tiggji dikkå, bonn, så dei vaksne få tale! Ha' du vilt tagt di, så ha' eg fengje sòvi. Det æ 'kji létt å teie si itt an sér úrett'e.
teie tòtæ	halde kjeft	Nò lýt du teie tòtæ dí!
teig'e	teig	Teigjin æ drjúge itt an lýt gjère alt mæ hondemakt. Det va' jamt mi nysta åkkå út'å teigjæ. Itt an hèv' stræva å sveitta lengji út'å teigjæ, æ det godt å kåme inn ti' måls.
teige avgari	greie mykje arbeid (td når ein arbeider fleire i lag)	Nò teigar det avgari, itt mange skjóte leite si.
teiknari	teiknar (bilete, skisser, kunst)	Òlâv æ enn sérs gó'e teiknari.
teikne seg	melde seg opp til konfirmasjon (i eldre tid) Sjå også gange for prestæ, gange lèse, konformant'e, konformére, masjónsbonn og vare framtèkjen.	Bonní lute teikne sikkå, å gange lèse frå haustæ.
teikni ti'	ser ut til, syner, høve til	Eg sér alli teikni ti' at du æ sjúk. "Å ja, 'er æ teikni ti' det", sa Tårål då Anne sa 'an laut ète.
tein'e	1. stong, trerenning 2. "stonga" på herresykkel 3. farga striper på sidene mellom kross å kringle og mønsteret i belte og i typleband 4. td ca 35 cm lang "ståltein'e" (diameter td 1.5 mm; til å rulle sylvtråd på; bruka til å lage krusar til filigransarbeid) Sjå også sitje på teinæ.	1. Teinan av selje æ jamnaste lange å mjúke. 2. Det æ nòkå farlegt å sykle mæ unga på teinæ.
teirend'e	renningsmønster i ein vev; mest bruka i typleband og lindar (annekvar svart og kvitt med ruter)	Typlebond ti' kvendags kunna godt vère teirende, da hinge så godt i håræ.
teisteleg (H)	oppvakt, friskleg, livleg	Ånund æ den teistelegari av dei tvei brǿó.
teisten	oppvakt, gladværug, godt i lag, friskleg, livleg (bruka om born)	Det va' enn teisten gút'e.
teiål'e	tagal, seie lite Sjå også teie og teie si.	Birgjitt æ helst'e teiål av si. Dei sakte å teiåle kunne vère vónde å vare kjende mæ.
tekkje	leggje tak på eit bygg	Nò våre mi heldige som ha' tekkt ti' regni kåm.
teksle	krum tverrøks til å hole ut store ting med Sjå også verbet teksle.	An kan brúke a teksle ti' å hólke út a olle mæ.
teksle	bruka i uttrykket teksle ti'.	'U teksla ti' gúten, så eg tótte det va' vóndt å høyre på. 'An teksla 'æ ti' så det va' plent kallegt.
teksle ti'	skjemme kraftig, kritisere Sjå også verbet teksla.	'U teksla ti' gúten, så eg tótte det va' vóndt å høyre på. 'An teksla 'æ ti' så det va' plent kallegt.
telje	1. telje 2. bruka i uttrykket telje ti' / frå	1. Eg ha' sillt tålt ko mange fókk der va' på mǿtæ, nò lýt eg barre gjète.
telje etti	ikkje unne, kontrollere, "passe på" ("tykkje at andre et for mykje")	Det æ fælt å vare tåld'e etti maten. Da telje ett' 'ó alt 'an fær. "Du tar alli telje ette mi maten!" "Det va' vóndt å sjå, 'an tóttest plent telje ett' 'enni maten."
telje frå	1. rå frå 2. telje flatbraudleivar og lefser og leggje dei bort når ein bakar Sjå også telje.	1. Eg tålde da frå å reise si' det varte slig úveir. 2. Gònil tålde frå leivan, å la da i rúvu, tjúge i kvær'e.
telje fyri	formane	Anne tålde så fyr 'ó at detta måtte 'an alli gjère.
telje ti'	rå til, oppmode, oppmuntre	'U tålde da ti' å kaupe det mindri húsi.
tembe	ete mykje	Lidvår tember å èt'e, for da sku snart heim'tt'e av heiinn.
temje	temje; td ein unghest Sjå også tamm'e.	An lýt vèr' ǿvd'e ska' an temje hesta.
tempe	negativ tendens eller påfunn; bruka om både folk og dyr	Der va' nåkå leie tempu mæ dei hestæ. 'U ha' nåkå tempu som eg inkji líka.
tèn	tinn	Nappan i trøyunn mí æ av tèn.
tène	1. såvidt greie å lyfte noko som er tungt, 2. springe så fort ein klarer	1. Kassen va' så tung'e at det va' såvídt eg tèna 'ó. 2. 'An sprang det 'an tèna.
téne åri	svive rundt på hælen (360 grader; kunne ein dette, i eldre tid, var ein vaksen nok til å ta på seg teneste)	Såvi æ 'kji gamle karen, men 'an æ gó'e for å téne åri.
tengje	arbeide på ein uvyrden måte slik at det kan vere farleg for andre	Tór tengde så úvýri at mi vår' rædde å vèr' innmæ 'an.
tèni	lite grann (td smerte, kaffe)	Eg kjend' enn líten tèni av det. Barre enn líten tèni mæ kaffé vi' eg have.
tenkjandi	ettertenksam	Borgjill æ så tenkjandi å gó' ti' stelle seg.
tennari	fyrtøy (lighter)	Kòri hèv' eg nå gjårt av tennaræ mí?
tenne	bruka berre i uttrykket å tenne a veite.	Det æ 'kji létt å tenne a steiveite mæ úgrei'e stein'e.
tenne a veite	lage ei lukka grøft ved hjelp av stein Sjå også tenne og veite.	An lýt have mange slags stein'e, å nóg av da, fysst an ska' tenne a veite.
teppe	smalne av, eit tre "tepper" mykje eller lite frå rota mot toppen Sjå også kóvòkjen og rótspríkjen.	På heiinn teppe furun mei' 'ell heimi.
teppe	såvidt trø nedpå golvet eller underlaget	Det va' såvídt 'an tepte né'å mæ dei vónde fótæ.
teppe att'e	stengje vasskran	Springevatni fossa útivi førr'ell 'u fekk teppe att'e.
tér	grann, del, mole	Alli a tér stó' etti. Kverrt téri varte tèkji.
tèr	lite grann
téreleg (H)	klar til innsats og trur seg godt Sjå også térelèg'e (V).	A A-menneskji æ téreleg om mǿnó.
térelèg'e (V)	klar til innsats og trur seg godt Sjå også téreleg (H).	Den lisli gúten såg så térelèg'e út då eg mǿtt' 'ó.
téri	tiur	Néri skjýt' ingjen téri, sa ungan.
ters'e	1. splint som går gjennom veiendet (bolten) på ein slede 2. ein av strengane på fela	1. Eg smía mi tvei nýe tersa, for dei gamle ha' gjengje sund'e. 2. Tersen æ inkji rein'e, sa spilemannen.
tersi	unormalt liten og "labbelèg'e" person
tést'e	1. til dess, til den tid 2. nær, ikkje langt ifrå	1. Påskâ kjæm'e seint i år, men nò æ det 'kji lengji tést'e. Tést'e èg hèv' rise opp, hèv' dú arbeidt i fleire tíma. 2. 'An va' tést'e mi.
tétt som nubb'e	"tett i tett"	Mýhankan stóge tétt som nubb'e på handebakjæ mí mæ eg fiska.
téungji	stut på tredje leveåret Sjå også teungskvíge.	Tjóren æ téungji i år.
téungskvíge	2 år gamal ku som ikkje hadde kalv fyrste året Sjå også téungji.	Eg selde téungskvígâ i haust.
tèv'e	pust Sjå også tève.	'U sló seg så 'u misste tèven. Eg kåm så i tèven på fótballbanâ.
tève	puste Sjå også tèv'e og blodtèven	Eg datt å sló meg så hardt at eg fekk 'kji snér tève. 'An æ så ǿr'e at 'an fær alli tève!
tevle	streve	'An tevla å gjekk det 'an kunna.
tevlingejúre	vove belte med rutemønster (bruka til understakk)
tevlingetjell	heimevove ullteppe med ruter (mætare enn vanlege tjell) Sjå også heimetjell, kjørkjetjell, kvíletjell, býtjell og tjell.	Detti tevlingetjelli æ det Mamme som hèv' vòvi.
tí'	tid	An lýt fýe mæ tí'inn om an æ gåmål'e. Tí'í æ mæt å syv.
ti'	di, dess	Ti' mei' eg høyre 'an tala, ti' sikrare varte eg på at 'an va' sætisdǿl'e.
ti'	1. til 2. til å 3. inntil Denne preposisjonen styrer også genitiv.	1. Eg skríva a brev ti' ó. 2. 'An æ gó'e ti' skríve. 3. Det æ 'kji lengji ti' mi sku reise. Genitivdøme: Eg vi' ti' heis i morgó. Eg ska' ti' bryddaups laudagjen.
ti'	bryte opp, reise, starte med å reise frå ein stad til ein annan, må alltid ha med eit hjelpeverb	Ko tí' sku mi ti'? 'An sat plent heile kveldi å tóttest alli vi' ti'. Eg veit alli nær mi sku ti'. Mi vi' 'kji ti' ennå. Eg kjøyre ti' å vill' alli hav 'an mæ.
ti' andgjils	i vegen for, til skade eller ulempe	Dèt trétti stód så ti' andgjils, så eg saga det néd.
ti' augnan	"i augo" (å sjå til)	Haddvår va' så vóndsklèg'e ti' augnan.
ti' avbregd	til skilnad (liten skilnad)
ti' beste	til overs, att	Ko mykji pæninge have mi ti' beste?
ti' bítås	til frukost	Mi åte brau ti' bítås.
ti' bó'is	tilbod om	'U ha' ti' bó'is a håg stilling, men 'u tótte inkji 'u kunna reise frå bonnó. Eg hèv' an hest'e ti' bóis, men eg veit 'kji plent om eg vi' kaup' 'an.
ti' botna	til botnen	Lastí sokk ti' botna.
ti' bóts	gjere bot	'An måtte ti' bóts å ti'stande det 'an ha' gjårt.
ti' bryddaups	til bryllaupet (genitiv-uttrykk)	Ti' bryddaups laut an bryggje ǿl.
ti' desse	til no	Det hèv' gjengje godt ti' desse, så eg trúr mi sku slutte nò.
ti' dí då	etter måten	"Det æ 'kji så lengji ti' píns, ti' dí då".
ti' dògúrs	1. bruka om eit eller anna ein skulle ha gjort ferdig fram til dugurden 2. til dugurdsmat	1. Mi ljóte prǿve om mi røkkje akkórten åkkå ti' dògúrs. 2. Mi ha' graut'e ti' dògúrs.
ti' endis	til slutt	Da såte kveldi ti' endis. Da kóme 'kji ti' endis mæ høyingjinn førr'ell éli va' der.
ti' fóte	fotenden av senga	Æ an trjú i a smòl kvíle, lýt den eini liggje ti' fóte.
ti' friss	1. lei av, vil sleppe 2. freista til 3. forarga	1. Eg æ ti' friss mæ heile greiunn! 2. Eg æ ti' friss eg tèke av 'ó bíllyklan! 3. Eg æ ti' friss mæ 'ó Haddvår, 'an hèv' ussa allfor lengji!
ti' gjèvandi	gratis	Eg bitala barre tí krónu for veskâ, det va' mest'e ti' gjèvandi.
ti' glepps	Ikkje råke eller nå målet, slå feil, trø feil, gjere misstak Sjå også glepp'e.	Det gjekk ti' glepps mæ dei bílhandelæ.
ti' gó'is	til gode	Da finge alli att'e dei pæningan da ha' ti' gó'is.
ti' gongs	i gjenge, i gong	Nò hève slåtten kåme godt ti' gongs!
ti' heilagt	til helgedagsbruk (sundagar og heilagdagar)	Desse nýe buksun lýt du barre brúke ti' heilagt.
ti' heis	til fjells	Vi' du ti' heis i morgó?
ti' hendis	til hende, til hjelp, til disposisjon	Eg va' ti' hendis fysst det trongst.
ti' hest	tilgjengeleg for vidaretransport med hest	Nò hav' mi rindt timræ så det æ ti' hest.
ti' hòvú's	om hovudet (genitiv)	Kjýrí æ så vé' ti' hòvú's.
ti' hægdags	til helgedagsbruk	Dessa buksun må du barre brúke ti' hægdags.
ti' hæltis	halvvegs	'An ha' 'kji kåme ti' hæltis av vègjæ, så tròta 'an. Høybúí stend'e ti' hæltis på åkkås grunn'e.
ti' håmårs	kome i gong og få gjort ting raskt	Haddvår æ 'kji lengji ti' håmårs, han tar inkji tenkje seg lengji om.
ti' inkjis	til inga nytte	No varte detti arbei'i åkkå ti' inkjis.
ti' jólæ	til jol	I dag æ det fjórta dage ti' jólæ.
ti' kristnan	til dåpen	Aslak va' fem viku då mi våre ti' kristnan mæ 'ó.
ti' kvenndags	til kvardags	Mi gange 'kji hægdagsklædde ti' kvenndags. Ti' kvenndags ète mi kvenndagsmat'e.
ti' lé's	til sides (til leds) Sjå også lé.	An lýt gló ti' lé's au itt an kjøyrer bíl'e.
ti' líkfærds	til likferda (genitiv-uttrykk)	Adde 'å garæ vorte bé'ne ti' líkfær's.
ti' líks	1. på same tid 2. like mykje	1. La'kkå lypte ti' líks, så få mi det ti'. 2. Da finge bitaling, adde ti' líks.
ti' minnis	hugse	Det drèg'e ti' minnis at det va' sossa som du sei'.
ti' mókkings	"til mjølking"	Kjýne laut kåme heim'tt'e ti' mókkings.
ti' mótis / ti' móts mæ	til møtes med	Eg kåm ti' móts mæ an stór'e bíl'e, så eg laut kjøyre ti' lé's å stanse.
ti' måls	heim til eit måltid	Nò ljóte mi heim'tt'e ti måls, klokkâ æ toll! Ko lengji æ det ti' måls? Mi vorte rópa inn ti' måls.
ti' nòkås	1. "litt likevel" 2. til nytte	1. Eg kjøyrer sò ti' nòkås, så eg kan líssågodt kjøyre deg heim'tt'e. Eg gjeng'e sò ti' nòkås, så eg kan líssågodt gange denna stubben au. 2.'An va' alli ti' nòkås i slåttæ.
ti' nóss	til middags (om lag kl 14.00)	I slåttæ åte da jamt graut'e ti' nóss.
ti' nåkå	1. verdt noko, brukande 2. bruka om ufruktbart dyr	1. Denné gamli kasettspilaren æ alli ti' nåkå. 2. Denné stúten æ 'kji ti' nåkå
ti' pass	"Det hadde du godt av!" (når ein har gjort noko gale eller ugreitt og ein får ein slags "straff" attende, då er det til pass for den personen, altså ein slags rettferdig straff. Same som måten)	Det va' ti' pass di at du øyelâ bílen din!
ti' píns	til pinse	D'æ góslegt fysst det líe ti' píns, for då æ det våri. Som veiri æ sommårmål, ska' det vère ti' píns.
ti' rektig vént	til høgtideleg bruk	Ti' rektig vént brúkar an det vénaste an hèvi.
ti' réttis	(kome) til rette	Turistan kóme ti' réttis, men da ha' vadra fælt.
ti' ræmæls	til helvete	Det gjeng'e ti' ræmæls mæ ´ó nò, sò som 'an stellar seg. Ti' ræmæls mæ di!
ti' saksa	skore eller gnaga i småbitar	Kvíleklæí våre plent ti'saksa av músó.
ti' skamdan	til skam (dumme seg ut) Sjå også vare og ti'.	An må 'kji vère så gjèrug'e at an vare ti' skamdan. 'An stó' ti' skamdan då 'an ha' dumma seg út.
ti' skjygnis	i løynd	'An låg ti' skjygnis å venta på reissdýrhópen.
ti' skots	springe fort avgarde	Tjóven tók ti' skots då 'an såg meg. Sauin vår' så skjarre at da sette ti' skots mæ same da såg' åkkå.
ti' skrivs	til skrevs	Eg sit'e ti' skrivs itt eg rí'e på hestæ.
ti' slengs	midt i mellom arbeidsklede og finklede	Dei som ha' gó råd, ha dalebuksu bå' ti' arbeis, ti' slengs, å ti' fínt.
ti' sprangs	springe av garde	Skottaran tóke ti' sprangs då eg lét opp húrí.
ti' taks	ha i reserve, ha å ta til	D'æ så greitt å have nòkå liggjandi, ti' taks. Desse stóppan hèv' eg ti' taks fysst eg lýt gjare.
ti' trútnings	leggje td holkar og og kodder i bekken slik at dei trutna og vart tette	Det fysste du laut gjère fysst du kåm på støylen va' å leggje koddun ti' trútnings.
ti' tǿlings	nærpå, bortimot Sjå også tǿle.	An æ ti' tǿlings vaksen itt an kan take fǿrarkórti. Høytti æ ti' tǿlings tjurrt.
ti' vént	til pynt (helst bruka om klede)	Karan brúka barre silkjeplagg å hattebóre ti' vént.
ti' års	til neste år	Ti' års vi' eg have trjå vikus færi'.
tí'ast'e	oftast	Som tí'ast'e våre mi ti' kjørkjunn om sundagjen.
ti'bakers	tilbake	Mi ljóte ti'bakers, for mi kåme alli ive denne úrí. 'U kåm ti'bakers mæ a fudd bytte mæ moltu.
ti'branka	vridd, brote, skadd Sjå også branke.	Den gamli stólen æ så ti'branka av vagling, at 'an æ plent øy'lagd'e.
tibúr'e	tilburd (framgongsmåte, hending, underleg hending)	Det va' an fæl'e tibúr'e då skóteren gjekk gjænom ísen, mæ tvau bonn att'å slé'â.
tídd'e	vere med kalv; bruka berre om ku; vert ikkje gradbøygt Sjå også take seg.	Kvígâ æ tídd å ska' kåme ti' Helgómess bil.
tídke	gjere ei ku drektig ved paring	Stúten må have tídka kvígâ mæ' da gjinge úti i haust.
tidrandi	livfull	'U ha' så tidrandi augo.
tídt	ofte	Mi ha' lòt' mǿtst tídare, mi som tikje så gama å vère i hóp. Tídast'e æ 'an godt i lag. Knút rór så tídt, men Òlâv rór tídtare.
tíe	ti	Det æ tíe viku midjom sommårmål å jónsok. I dei tíendi månâ varte Gjermund åkkå fǿdd'e.
tíedíkji (V)	dike med oppkomevatn (som ikkje frys til om vinteren); bruka til å setje revesaks i Sjå også díkji, rèvedíkji (V) og soksedíkji (H).	Oppkómu i skogjæ vare tíedíkji ette' kvert, fysst d'æ flatt.
tíehaust	haust med mykje mildver	Varte det a tíehaust, kunna an røkkje mykji útiarbei'.
tíen	smelta, frosten / isen er borte Sjå også tine.	Fysst jórdí æ tíí om våri, æ det inkji så lengji fyrr'ell an kan arbeie mæ 'enni.
tíepytt'e	pytt eller oppkome som ikkje vert islagd om vinteren	Gýrí sokk né' i snjóren å av n'i an tíepytt'e.
tíevind'e	mild vind som gjer at snø og is brånar	Tíevind'e kan gjère at fǿri vare filli.
ti'fangji	tilfang; bruka helst om trematerialar; bruka berre i eintal	I vår saga mi ti'fangji ti' a ný bú.
ti'feddi	1. tilfelle 2. sant 3. tilfeldig, overraskande møte	1. I dei ti'feddæ ha' 'an rétt. 2. Æ det ti'feddi at Tarjei hèv kjøyrt útivi å drasa bílen? 3. Det va' a ti'feddi at mi mǿttest hèra!
ti'feia	1. slite sund 2. tilreidd	1. Bílen va' så ti'feia at 'an varte avskjelta. 2. 'An varte fælt ti'feia då 'an fór i rås.
ti'fådd'e	slite, bleika (øydelagt av ver og vind)	Stakkan æ så ti'fådde at an kan 'kji gange mæ da lenge'.
tí'gjengd'e	1. ofte på vitjing 2. ha naudsynt ærend	1. Taddeiv æ tí'gjengd'e sjå åkkå. "Pass du æ 'kji for tí'gjengd'e!" (mæ å springe i stògó.) 2. Dei som æ arbeislause kunne vare tí'gjengde på NAV-kontóræ.
tigle	spare, ikkje bruke for mykje	An lýt tigle frå lòkjæ å inkji frå botnæ. Det æ vóndt kvæ som lýt tigle maten.
ti'helli	tilhaldsstad Sjå også vèrestad'e og halde ti'.	A óví høybú æ a filli ti'helli for fókk, men an heddéri æ endå filnare.
ti'kjafsa	utslite, sundrive, tilfiltra
tikjast	tykkjast Sjå også tikje og tikji.	Eg tikjest alli få det ti' i kveld. Det hèv' alli tósst staest nåkå i dei húsæ.
tikje	tykkje Sjå også tikji, tikjest, tikje dauvlegt, tikje gama, tikje gama í, tikje vandt og tikje værdt.	Bonní tótte så leitt då da inkji finge lauge sikkå. Eg hèv' alli tótt gama å kjøyre for fórt mæ bíl'e. Eg ha' tótt eg ha' lòt' vòr' mæ di å fengje opp eplí. Ha' du tótt det ha' vòr' rart om eg ha' gjève bort klokkâ mí? Trú da ha' tótt gamare å reise mæ tókjæ? Ha' du tótt eg ha' silt klypt meg?
tikje dauvlegt	sakne, lengte Sjå også tikje.	Eg tikje dauvlegt ett' 'ó Svein. Eg tikje det æ dauvlegt itt eg hèv' vòre lengji på heiinn eisemadd'e. 'U tótte det va' dauvlegt å bú på hýbel.
tikje gama	like, synast det er moro Sjå også tikje, gama og tikje gama í.	Gútungjen tótte så gama å løype i slalåmbakkâ, at 'an ville 'kji slutte førr'ell skjítrekkji stengdi. Eg tikje det æ gama å vère ihóp mæ góe vèni.
tikje gama í	like å vere i lag med Sjå også tikje, gama og tikje gama.	Eg tikje så gama i unga! 'U tótte så gama í 'ó, at 'u ville vèr' i hóp mæ 'an kverr dag'e.
tikje gjètí	sjå verdien i, sjå poenget med, bryet verdt	Då forellí våre borti tóttest 'an alli tikje gjètí å kåme heim'tt'e. Det va' kji gjètí å leite leng'e, lambi måtte hav' daua.
tikje leitt	tykkje at noko er sårande, tykkje at noko er flaut	Eg tikje leitt fysst an bé'e fókk, å da inkji kåme.
tikje lǿglegt	ha moro av	Mi tótte så lǿglegt fysst Góme fortålde frå gamle dage.
tikje meint í	vere misunneleg	Svålaug tótte så meint í at inkji Gófa kåm ti' henni, líkeis som ti' 'enni Birgjitt å Tóne.
tikje mòní	tykkje mon i	'An va' gjèrug'e å tótte mòní kverr krónâ 'an fekk. 'An tikje mòní kverrt ǿri.
tikje mætt	tykkje noko er gjævt Sjå også mæt'e.	Eg tikje det æ mætt å have varme å góe hús. Det æ mætt mæ snille bonn.
tikje måten	tykkje at dette var "til pass" for vedkomande	Angjær tótte det va' måten at tjóvan finge straff.
tikje om	tykkje vel om, like godt	'An tótte så om jentâ.
tikje syndleg	tykkje synd om Mange seier "tikje syndlegt".	Mi tótte syndleg om 'an Sigúrd då 'an varte gåmål'e å fillen.
tikje úvandt	kjenne seg på like fot med nokon (motsett av tikje vandt)	Turíd tótte så úvandt i prestæ, for 'an va' plent som vanlège fókk.
tikje vandt	vere blyg Sjå også tikje.	Den lisle jentâ tótte så vandt itt det kåm fræminde.
tikje vént	tykkje at noko er vent	Dei nýe húsí vorte tótte véne av fókk.
tikje verdt	tru seg til å greie; ofte bruka i nektande form Sjå også tikje.	'An tótte alli verdt mæ 'ó Bjørgúv. Eg tikje alli verdt å prǿve meg som tindeklívari. Tikje du verdt å prǿve deg?
tikje vóndt	1. tykkje leitt, 2. tykkje synd om	1. Eg tikje så vóndt fysst eg inkji hève det rektig godt (herme). 2. 'An tótte så vóndt om den lisli gúten.
tikji	tenkjemåte, synspunkt Sjå også tikje og tikjest.	Der æ mange slags tikja úti blant fókk. Mi have 'kji same tikjen.
tikkast	leike tikken	Ungan kóme å spúre om mi sille tikkast.
tilefille	golvklut Sjå også tili.	Tilefillâ låg oppi byttunn.
tilekald'e	kaldt golv	Æ det óvi midjom bórdó i tilæ, vare det tilekaldt.
tilemål	golvmåling	Tilemåli va' jamt brúnt, men mæ same ette kríi, måla sòme det grått.
tiletvått'e	golvvask	D'æ så ímíse mæ dei tiletvåttæ mí itt eg hève det sjaui.
tiletæpi	golvteppe Sjå også tili.	Anne ha' vòve så véne tiletæpi.
tili	golv Sjå også tilefille og tiletæpi.	Det va' 'kji så jamt da tvóg'e tilí førr' i tí'inn.
tilje	golvplanke, golvbord Sjå også kåmårstilje.	Den eine tiljâ va' så veik at 'u bogna itt 'an gjekk ette tilæ.
tilòge	tillegg
tilsýnd	tilsyn
tímast	1. bry seg, gidde 2. ikkje like, ha motvilje	1. 'An tímdest 'kji ti' å svòre mi agong. 2. Eg tímest 'kji å vente leng'e nò. 'An tímdest 'kji ti' vère dèr.
tíme	kime (slå på kyrkjeklokka med kolven)
tímelèg'e (V)	opplagd, oppkvikka; td av kaffe	Ånund æ så tímelèg'e, det æ gama fysst 'an kjæm'e.
Timgòtâ	stadnamn på støylsvegen ovanfor Fisstøyl i Finndalen; "tim" kjem truleg av å "timje"	Da tóke sikkå a kvíld då da ha' kåme oppat Timgòtunn.
timmslé'i	stutt og liten slede som vert dregen av "annæringsfole" eller person	Æ det bratt å úkviddi, kan an ljóte brúke enn timmslé'i.
timmslodde	stutt og lita slodde til bruk i skogen (dregen av ein annæringsfole eller ein person)	Timmsloddâ æ inkji i brúk leng'e.
timr	tømmer, tømmerstokkar; bruka berre i eintal Sjå også stògetimr.	Timri rók langt inn'å veddin unde flaumæ i vår.
timrari	tømrar	Torgrím tótte så gama å vère mæ timraró mæ da lodde opp'tt'e den gamle búí som da ha' stelt.
timre	lafta bygning Sjå også verbet timre.	Timrâ æ vénare i gamlestog 'ell i nýestog.
timre	lafte (byggje lafta bygning) Sjå også substantivet timre.	'An timra búí sí sjav'e.
timremann'e	insekt som liknar på ei timremannskåne (men er utan lange følehorn)	Timremennan líke sikkå på nýsaga timr.
timremannskåne	trebukk med lange veidehorn (Acanthocinus aedilis)
timreskòt	bratt bakke der ein slepper tømmer (same som lasteskòt)
tinde	setje nye tindar i ei rive	Fysst an sill' tinde rívu, laut an i gód tíd fyri at skógjæ å finne tindetré av einér'e.
tindekrakji	skrinn og mager person
tindesýe	sølje med tindar og taggar	Ordi "tindesýe" var' brúka bå' i Sætisdal å Tilemark.
tindetré	emne til rivetindar; laga av høvelege kvistfrie greiner av einer	I håbballæ lýt eg at skógjæ å finne tindetré.
tíne	oval øskje av tre eller metall	Førr'e brúka da tínu ti' take mæ si maten í.
tíne	1. smelte; gjeld berre vatn 2. Bruka i uttrykket "tíne konn" Sjå også tíen og bråne	1. Ísen i røyræ hèv' tína, så nò renn'e det i springjæ.
tíne konn	skilje attverande snerper frå treskt korn, t.d. etter at ein er ferdig med "bergja", eller "skjote konni" med kvass spade i eit hylkje	An laut tíne konni, for det laut vèr' reint for snerpu førr'ell an mól det på kvinninn. Konni varte filli tína, for det va' nòkå seigt då mi treksti.
tíne undâti	bruka om snø som vert blaut og laus mot marka (ved steinar og liknande, i tida etter "Per Varmestein", 21. februar)	Itt det fèr'e ti' tíne undâti', vårar det snart.
ting	ting	Eg lýt have mæ mi tingjí mí. Det lisle tingji va' veikt å filleleg.
tinnér'e	nypebusk Sjå også njúperunni og njúpetré	Tinnér'e æ ein av dei tréslagó som hav' kvosse tagga på greinó.
tinte	springe lett	Titta tinta å sprang, 'u va' så létt på tæsan, mæ dei nýe skó sí.
tinten	lett og sprek
tinten å skjerpandi	lett og energisk	Sigríd va' tintí å skjerpandi ti' fótan.
tiple	drype smått (om vatn)	Det tiplar av tòkunn fysst snjóren brånar.
tirlitunge	tiriltunge	Eg plukka a kremme mæ tirlitungu, ein av dei vénaste vårblómó.
tirrandi	raske, energiske rørsler	'An sprang tirrandi, men så kåm 'an i mål fysst'e au.
tirre	vere i lett og kjapp rørsle
tirren	raske rørsler, forte stutte steg	Hæge va' tirrí ti' gange, det va' få som fýgd' 'enni.
tiræi	1. ha tiltak og evne til å våge seg til med eitkvart 2. lett oppgåve, lite arbeid	1. Augund ha' slig a tiræi, 'an íva seg alli í. 2. Detta æ 'kji kå a tiræi; gjèr det nå, så æ du færig'e mæ det.
tí'råig'e	seinfør, person som har vondt for å bestemme seg (vert ikkje gradbøygt)	An kan jamt vère tí'råig'e, itt det æ vandt å vite ko som æ rétt.
ti'sagd'e	"vere gjeven melding om" (med forventning om frammøte)	'An varte ti'sagd'e, men mǿtte alli.
ti'semska	slite (td om klede)	Desse klæí æ så ti'semska at der æ snart hòl.
ti'slæma	1. tilskitna og mest utslite 2. nedsetjande ord om kvinne som "ligg med kven som helst"	1. Desse buksun æ så ti'slæma å dritne at eg veit inkji om eg fær da reine om eg tvær da! 2. 'U va' så ti'slæma å úvýrí mæ sjave si.
ti'sýnd'e	bruka om stad som det er utsyn til (motsett av sjåleg)	Kjæm'e an åttati å sér opp i Garan, så liggje húsí ti'sýnde oppi líinn.
Titta	kjælenamn på ei småjente Sjå også Bóa og bóari (H).	Titta vi' inkji vère mæ néd'å búí.
ti'tǿkjen	tiltakssam	An lýt vère ti'tǿkjen ska' an bigjynde mæ nåkå plent nýtt.
tíug'e	ha god mathug	'U æ 'kji tíug, 'u pirklar barre i matæ.
ti'vånd'e	1. avhengig av noko, treng noko 2 erfaren, rutinert	1. Eg varte ti'vånd'e på tóbakk då eg va seksten år gåmål'e. 2. Haddvår va' ti'vånd'e mæ å leggje borgji.
tjasse	gå eller arbeide på ein tungsam og ugrei måte Sjå også tjassen.	Jón tjassa opp mót húsó sí i Grindeskar.
tjasseleg	dårleg stell	Mannen stella det så tjasseleg i húsæ.
tjasselèg'e (V)	1. dårleg stell 2. ustelt (person) 3. seinfør	1. Det varte så tjasselegt i húsæ itt mannen sill' stelle. 2. 'An gjekk der tjasselèg'e å lupta våkt. 3. Rannei hèv' vorte så gåmó å tjasselèg å stiklí ti' gange.
tjassen	1. sliten, trøytt 2. ustelt, urein Sjå også tjasse.	1. Våt'e, fròsen å tjassen kåm 'an heim'tt'e om kveldi. 2. Sòme tikjest allstǿtt vère så tjassne å kunn' alli stelle sikkå.
tjassi	dårleg stell	Da stelte sikkå så tjassi, båi dei tvei brǿan.
tjell	ullteppe Sjå også býtjell, heimetjell, kjørkjetjell, tevlingetjell og kvíletjell.	Der æ góe vermdi i a tykt tjell.
tjód	folk, folkemengd	Heile tjódí va' samla ottafor kjyrkjâ den syttendi mai nittenhundre å femåfyr.
Tjógjei	Tjodgeir	Tjógjei æ a sjella karenamn no for tí'inn; mi have barre ein i Valle.
tjór'e	avlsstut til felles bruk for fleire bønder Sjå også amtsstút'e.	Du lýt passe deg for tjóræ, 'an kan vère hynsk'e.
tjóre	ha husdyr på beite i lekkje Sjå også tjórenål.	Kjètil tjóra hesten så 'an inkji trodde néd så mykji gras.
tjórenål	jernplugg til å feste eit tjor i Sjå også tjóre. Somme seier "tjórnål".	Tjórenålí må trǿast ell' slåast i i kav, ska' 'u halde.
tjórgjill'e	avlsdyktig stut
Tjóstóv	Tjostolv	'Er æ 'kji Tjóstóva etti nò, men førr'e varte detti namni brúka i Valle sókn.
tjóv'e	tjuv	Tjóvan æ snake, da brý sikkå 'kji om det æ annas.
tjóvebǿli	gruppe eller flokk med tjuvar	I Tjóvheddéræ sa da at a tjóvebǿli héldt seg.
tjó'vèg'e	ålmannveg	Detti va' tjó'vègjen i gåmó tí', men nò æ 'an mest'e attegródd'e.
tjóvekjakji	tjuv (skjellsord)	Din tjóvekjakji, pakke deg heim'tt'e!
tjóvkjenne	skulde nokon for å stele	Svein varte tjóvkjend'e då 'an va' inni forretningjinn, men 'an reiste heim'tt'e å fann adde kvittéringan sí.
tjóvskjen	tjuvaktig	Eg trúr fókk æ tjóvsknare nò 'ell førr'e.
tjóvøygd'e (H)	utspekulert	'An æ så tjóvøygd'e, an veit alli ko denna kan finne på.
tjug	20 stk (bruka helst om lefser og flatbraudleivar) Sjå også tjúgji.	Sigúrd henta si a tjug mæ brausleiva sjå 'enni Jórånd. Jón va' på tréi tjugji, altså midjom fyr å sekstí år.
tjúge	tjue	Hèv' an tjúge brausleiva, så hèv' an tjugji.
tjugfari (H)	berebjelke i golv i eit bygg (bjelkelag) Sjå også tvifari (V).	Hèr æ så langt spenn, at mi vi' have 8 tomms tjugfara.
tjúgji	tjue; gammal form Sjå også tjug.	No félar Targjær tjúgji på hundre.
tjúne	badstoge	Det gåmålnorske órdi for basstòge va' tjúne.
tjurr'e	1. tunn, mager 2. turr	1. Margjitt hèv' allstǿtt vòr' tjurr. 2. Brunnen va' tjurr'e i sommår. Hèv' kjýrí tjurrt strå i múlâ, kjæm'e det godt veir.
tjurrlèg'e (H)	tynn utsjånad
tjurrmaule	ete utan matvæte attåt Sjå også maule.	Det gjeng'e seint å ète itt an lýt tjurrmaule tjurr'e mat'e.
tjurrpíne	tunn lang gran som har stått "underkua" i skogen	Tjurrpínun kunne vère góe ti' gjærestaura.
tjurrsam'e	turr eller klein mat; td brødskive utan pålegg	Brau å stump'e æ tjurrsam'e mat'e.
tjurrskati	gammal og mest kvistlaus turrfure
tjurrskódd'e	tørrskodd	Eg kåm tjurrskódd'e ive åne for eg sprang på steinó i vaæ.
tjurrspræk'e	tunn og rask	Rannei æ tjurrspræk å arta.
tjurrsterk'e	tunn og sterk	Den som æ tjurrsterk'e æ fudd'e av muskela å hèv' líti feitt.
tjurrt	turt	Eg åt det tjurrt forotta suvl.
tjurrvé'e	tørr ved	Det æ gósleg mæ a vé'eskjól fullt mæ tjurrvé'e fysst hausti kjæm'e.
tjuse	tale utydeleg Sjå også muse og tuse.	'U tjusa å tala, men det va' 'kji alt eg forstód.
tjynn	tjørn	A tjynn æ mindri 'ell a vatn.
tjynnedypli	stor dypili (mellomting mellom stor "dypili" og lita tjørn)	I Finndalæ æ der mange mýra å små tjynnedypla.
tjø̀rebræ	smørje oppvarma tjøre på treverk slik at tjøra trekkjer inn i veden Sjå også bræ.	Då eg ha' tréskjí, tjø̀rebrædde eg da, å då turte eg mest'e inkji vokse.
tjø̀rehókk'e	holk til å ha tjøre i; lagga eller uthola Sjå også hókk'e.	An tjø̀rehókk'e va' der nóg i kverr manns hús førr'e.
tjø̀rekross'e	nemning for krossmerke på på td stabbursdør (som skulle gje signing til mat og folk)	Da ha' jamt mange tjø̀rekrossa på búrsdynnó.
tjørrlòg'e	væska som flyt opp på tjøre; bruka berre i eintal Sjå også lòg'e.	Tjørrlòg'e varte førr'e brúka som midisín.
tjå	1. slite ut eit velbruka tøy- eller kledeplagg til det er heilt utslite 2. tyne ut siste rest av noko 3. bleikje, misse farge (om høy)	1. Telti mitt æ helst'e tjått av sól å vind'e. 2. Nò hav' mi sói så lengji på sami grúten at nò hav' mi tjått 'an út. 3. Høytti æ tjått.
tó	fjellhylle	Sauin vorte skorfaste oppi nåkå tǿ.
tóbakk	tobakk; bruka berre i eintal	D'æ kalleg mæ dei tóbakkjæ, koss an var' ti'vånd'e.
tóbakksblóm'e	solblom	Tóbakksblómen veks'e helst'e 'å heiinn.
tóbakksgalen	sterk trong etter tobakk	Unde kríæ våre fókk jamt bå' kaffégalne å tóbakksgalne.
tóbakksrudd'e	1. tobakksrull (skråtobakk) 2. jonsokkoll (mørk lilla kongleliknande blom som veks på marka)	1. Det va' mange som karva si oppi pípâ av an tóbakksrudd'e. 2. Tóbakksrudden líknar helst'e på "Svitsrudden", ell' an stór'e grånekokli.
todd	furu	Elgjen æ fæl'e ti' å øyeleggje teddan om vetren.
todd'e	toll; bruka berre i eintal	Eg kåm forbí todden endå eg ha' mæ mi mykji for mykji.
todde på seg	auke prisane, leggje stadig meir på pris	Det toddar på seg ti' fleire som sku téne på det.
toddebar	furebar	Av toddebaræ varte det góe brusu ti' gjèr' 'å mæ.
todden	dum, lite dugande til eit gjeremål Sjå også toddi.	Eg kan inkji hav' mæ mi 'an Tårål, 'an æ for todden.
toddepinni	tollepinne	Toddepinnan gjèr' eg mi helst'e av einér'e.
toddi	lite dugande person Sjå også todden.	Den todden vi' eg inkji arbeie i hóp mæ!
tóe	1. avrenning frå ein utandørs gjødselhaug (mitting) 2. vætetrekk på jorda Bruka berre i eintal. Sjå også tóevoddhøytt og tóevodd'e.	1. Tóâ sýnte nédette' bakkó, dèr voks grasi hægri å grǿnare. 2. Der æ' a tóe dèr snjòren brånar tí'lègare om våri.
tóeteig'e	dyrka jordteig med friskt drag av væte eller gjødsel	Grasi vóks godt i tóeteigó dèr det hadda nòkå.
tóevodd'e	dyrka jord som har tilsig frå gjødsel som ligg lagra ute	Det vóks mykji å godt gras dèr det va' tóevodd'e.
tóevoddhøy	gras som har hatt god vokster på grunn av vætetrekk frå gjødselvatn eller reint vatn Sjå også tóe og tóevodd'e.	Tóevoddhøytti varte haldi for godt høy for búskapen.
tofli	tøffel	Kòri hèv' eg gjårt av tofló mí?
togl	hestetagl Somme seier "hestetogl". Sjå også toglesnòre.	Rjúpesnòrun gjèr' eg av togl. Det seige på bjørkeknuppó, blanda mæ oske, brúka da fysst da tvinna snòru av hestetogl.
toglesnòre	rypesnare laga av hestetagl Sjå også togl og snòre.	Toglesnòrun æ best'e.
togletaum'e	fisketaum fletta av hestetagl	Va' det på ísæ da fiska mæ togletaum'e?
togne	verte lenger, verte strekt Sjå også tøygje.	Gúten hèv' togna mykji si' eg såg 'an seist'e. Ti' mei' det tognar, ti' smalare vare det.
tók	tog	Da reiste mæ tókjæ frå býn ti' Bǿ.
tòke	tak på bygning Sjå også torvtòke.	Der voks bjørkerynninga på tòkunn.
tòkedugna'e	dugnad for å leggje nytt torvtak	Adde grannan laut mǿte fysst det va' tòkedugna'e på an gar'e.
tòl	tolmod	Nò lýt du take det mæ tòl, mi hav' gód tíd!
tòle	tole	Eg tòler 'kji den fæli hiten om sommåri. Lidvår tólde 'kji å vare mótsagd'e.
tólefaddblóm'e	storklokke, kvitklokke (same blom som gopli)	Tólefaddblómen æ sjella, men 'an veks'e vilt i a lí i Hoptufinndalæ, som heite Tólefadd.
tòlig'e	1. brukbart, i rimeleg god stand 2. person som toler mykje 3. barn som er roleg og græt lite Sjå også tòlig.	1. Det va' tóligt veir i gjår. 2. Margjitt æ verkeleg a tòligt menneskjinn. 3. Signe æ det tòligaste bån mi hav' havt.
tòligt / tòlig	nokonlunde, brukbart Sjå også tòlig'e.	Kòss æ det mæ di? Jó, det æ så tòligt. Anlaug æ tòlig frísk nò. Mi have tòligt gó' tí' i dag.
tollmǿse / torrmǿse (V)	tull og tøys, meiningsløyse, påfunn Sjå også modde.	Gònil finn'e på adde slags tollmǿsu, an veit alli ko an ska' trú på. Det va' a fæl tollmǿse du kjæm'e på!.
tomate	tomat	Denne tomatâ æ så úmògjí at eg lýt spar' æ nåkå dage.
tómhendis	tomhendt	Ingjen gjeng'e tómhendis heim'tt'e frå 'enni Vilborg.
tòmi	1. tomme (finger) 2. tomme (lengdemål) 3. taum	1. Eg hèv' vóndt i tòmâ. 2. Denne lektâ ska' vèr' enn tòmi leng'e. 3. Tòmen feste seg i bjørkjí då eg sill' slengje ette a vak.
tomlungji	vottar med tomme og peikefinger kvar for seg (bruka til å setje snarer)
tommelǿvd	lengdemål for handflatebreidda, medrekna tommen	Den eini rapten æ a tommelǿvd for håg'e.
Tommås	Tomas	Tommås-namni kåm frå Åseral i sí tíd. Tommås varte reikna for å vèr' sterk'e å seig'e i arbeid.
tómreipis	ikkje ha noko på ryggen (gå utan ryggsekk / meis m.m), utan lass (med tom kjerre / slede); vert ikkje bøygt i kjønn, tal eller grader Sjå også berrlesst'e.	Da kóme tómreipis heim'tt' av heiinn.
tóne	tone	Det va' a vé tóne ti' dei tekstinn.
tong	tong	'An héldt tongjinn i hondinn då 'an stúpa. Kòri hèv' du gjårt av tengó?
tonn	tann, høveltann	Sætisdǿlan vår' kjende for å hav' gó'e tenna førr' i tí'inn. Eg eig'e húsí som tonní i hausæ.
toppe	kran i rostekjeret
topp'e	hårlugg på hest	Hesten min æ så rólèg'e at eg kan lei' 'an ette toppæ.
toppepli	fruktknute i toppen av potetriset	Det fysste eplí kóme, åte fókk toppeplí au, å då vorte da 'kje mykji gó'e i magâ.
tòr' alli seie	"det veit eg ikkje"	Eg tòr' alli seie nær da kåm' heim'tt'e av heiinn.
Torbjør	Torbjørg	Tårbjør kåm si alli ette sengjefærinn. Torbjør tók út ti' heis tíleg om morgónen.
tórdivili	tordivel	Tórdivilan líke best'e å grave i jór'inn.
tóre	torever; bruka berre i eintal Sjå også grudde.	Då tórâ sló, vart' eg ræd'e, for der trilla a kúlelýn i glaskarmæ. Førr'e va' eg alli ræd'e tórâ.
tòre	våge	Tòre dú, så fýer èg au.
tórebankji	svært mørk sky	Blåsvårte tórebanka løynte sólinn.
tórebræe	varm solsteik (like før, eller som eit varsel om torever) Sjå også bræe.	Det kåm a tórebræe så heit at mi kasta åkkå inn i skuggjen.
tórebýe	torebøye	I sommår hèv' 'er kåmi den eine tórebýâ ette den hí.
tórefló	kraftig regnbye etter lyn og toreslag	Den tóreflóne va' long.
tóreslag	skrall under torever (når tórâ slår)	Brjåí å tóreslògjí kóme så nérenanné at mi vorte ræde.
Tòróv	Torulv	Tòróv tók út ti' Amérika då 'an va' ung'e.
torpast	samle seg i flokk	Ålmúgjen torpast i prestetúnæ, som vani, fyre messâ.
torp'e	hop, klyngje (om td folk, dyr og hus som står tett)
torpe sikkå	flokke seg	Fókk torpa sikkå ihóp ottafor kjyrkjâ.
torrepòsi	dyr eller menneske som er fødd i januar (skarpe tí'i midt på vinteren gav ein dårleg start på eit nytt liv)	Den armi torrepòsen æ så fillen ti' nære seg.
Torrgrím / Torrgrími	Torgrim	Det æ 'kji mange Torrgríma etti nò, namni vare líti brúka.
torri	tidsrommet frå midt i januar til midt i februar (gammal tidsrekning)	Torri æ haraste vetretí'i.
torve	torve Sjå også stakkstad'e, stakksneis, murefót'e, stydje, krakji, vindverje, vindvevje, band, býr, kjembe og høyskóg.	Torvâ ligg'e på toppæ av høystakkjæ.
torvolli	torvhaldstokk, stokken som ligg fremst på taket for å halde på torvet Sjå også króknèv.	Torvellin halde lenge førr'ell da rotne, fysst an brúkar gåmó fure mæ mykji al'e.
torvròt	grassvorden i pløgd jord (jordskorpe med gras og grasrøter)	Det bèr'e godt så lengji torvròti æ í, men sía lýt an hevde.
torvtòke	torvtak Sjå også tòke.	Torvtòkun, lagde på gamlemåten, mæ bjørkenævra på heile tòkunn, kunna halde i minst trædev år.
tòs	1. utsorterte småpoteter 2. "dårlege folk" (uærlege, fattige, alkoholiserte)	1. Búskapen fær tòsi. 2. Gònil såg nåkå fókk i Ånedal'e som såge út ti' vèr' tòs.
tòse	plukke ut småpoteter	'Er æ så filli a epleår i år, så mi ljóte tòse smått.
tòsebingji	binge der ein hadde lagra "dårleg" mat for dyra
tòsebytte	bøtte som ein bruka til småpoteter og anna dyrefor
toskeleg (H)	toskete
toskeleist'e	tosk, dumming	Toskeleista vi' mi inkji have i kommúnestýræ.
tóssdag'e	torsdag Somme seier "tóssdan".	Tóssdagjen hav' da spådt úveir.
tossi	tosk (ofte seinfør person)	Dei tvei tossan drukna då da vår' úti i eikjunn a kveld.
tostedrykk'e	tørstedrikk	Den besti tostedrykkjen æ kaldt å godt vatn.
tosti	torste; bruka berre i eintal Sjå også tysst'e.	Eg hèv' slig tosti fysst eg æ sjúk'e.
tostål'e	tyrst	I heitaste slåttæ æ an jamt tostål'e.
tòt	munn, kjeft	Hald tòtæ dí! Åslaug ha' ète så mykji blåbèr at 'u va' plent raud kring tòti, då ha' 'u blåbèrtòt.
tòtari	høgrøysta person (talar med høgare volum enn det som trengst)
tóte	tyte, piple Sjå også syte.	Blódi taut ó' fæslæ.
tóv	tolv; gammal form	Tóvtirúsi va' tolltidag jól.
tóvehòvúd	uklårt hovud (dårleg til å tenkje)
tóven	sein til å oppfatte	Æ du sossa tóví at du inkji skjø̀nar detta!
tóvsle	seinfør kvinne	'U fèr'e hǿglegt, men a tóvsle æ 'u alli.
tóvslefjø̀l	vaskebrett til å tove tøy på Somme seier "tóslefjø̀l" eller "tóvefjø̀l)
tóvtirús	stor fest tolvte dag jol (5. januar)	Tóvtirúsi i Víkjinn i 1816 va' det seiste, å då varte der drèpen an mann'e.
tra	inngjerda jordteig	Fyre útsiptningjinn va' der an líten jórdteig'e som varte kadda Trâi.
tradd'e	veldig sinne, sterk oppøsing	Gunnúv kåm i tradd'e då 'an varte så hardt mótsagd'e.
tradde	"trippe" (ivrig, utolmodig, kan ikkje vere i ro) Sjå også illtradde og spradde.	"Mi lute ti' ", sa eg, det va' plent så eg tradda, men han tóttest alli haste.
trafseleg (H)	veikleg, sjukleg	Jón hèv' vòr' trafseleg i dèt seiste.
trafsen	1. sjukleg, dårleg i helsa 2. fillete kledd	1. Pål hèv' vòr' trafsen i det seiste. 2. 'An va' trafsen då 'an kåm inn ti' åkkå, 'an må hav' farta i heió lengji.
trakst	1. frå morgonen av 2. straks, så fort ein kan 3. noko ifrå, straks her borte	1. Eg kjæm'e trakst i morgó. 2. Mi ljóte ti' trakst, sku mi kåm' fram i ljósi. 3. Eg mǿtt' 'enni Jórånd trakst hèr híti.
traktéle	1. servere rikeleg med mat 2. behandle stygt, øydeleggje (td i slagsmål)
trampesoks (H)	fotsaks til å fange rev, mår og røysekatt i
tranda (V)	romet / øvste etasje i løa (der køyretrappa fører inn til); bruka berre i fleirtal Sjå også trandla (H).	Da lesste av høyslassi på trandó.
trandedynn (V)	dør eller døropning til låven Sjå også trandehúr.	Gamle trandedynna svíve tidt i jarra.
trandehúr	låvedør Sjå også trandedynn.	Der æ jamnast'e tvæ trandehúri på trandó.
Trand'eimssylv	gammalt sylv som skulle vere innkjøpt i Trondheim ved pilgrimsreiser
trandetili	låvegolv Sjå også trandletili (H), tranda og tili.	Trandetili va' jamstóre stokka tétt i tétt, å da våre jamt håvkløyvde.
trandetilje (V)	golvbord i ein låve
trandla (H)	romet / øvste etasje i løa (der kjøyretrappa førde inn til); bruka berre i fleirtal Sjå også tranda (V) og trandle.	Mæ stokka trandla tétt i tétt varte det helste humputte å kjøyre mæ kjerre inn'å trandlan.
trandle	1. leggje golv på låven 2. leggje ut stokkar / planker tett i tett for å få betre bereevne td over ei myr Sjå også trandla (H)	1. I morgó ljót' mi trandle i lǿunn, for tili æ så filli. 2. I vègjæ i Trandarléæ hèv' der vurte trandla førr' i tí'inn.
trandletili (H)	låvegolv Sjå også trandetili (V) og trandla(H) og tili.
trant'e	grisetryne	Fysst du sér grísetranten beint frammati, så æ 'an som an rundingjí mæ tvau prikk í.
tranteband	band kring trynet på ein gris (når ein skulle ta ut grisen til slakt)	Grísen skjø̀na visst ko mi villi, for mi vorte mest'e faste mæ å få på 'an trantebandi.
tras	noko som er til nedfalls (trevyrke)	Detti gjæri æ barre tras.
trasehagji	gjerde av buskar og greiner for å stengje búskapen ute (same som trasnegjæri)	An trasehagji kan skjemme búskapæ út, så da inkji brý sikkå om gjæri.
trasement	så dårleg at det mest ikkje heng i hop (bruka mest om reisverk-bygningar)	Detti trasementi kunne mi 'kji have, mi ljóte stelle nýtt.
trasen	mødd, medteken	Gunnår var' trasnare for kverrt år.
trask	far etter dyr eller menneske; bruka berre i eintal	Der va' mykji trask ette elgji i skógjæ.
trask'e	gut eller mann som er liten og noko stakkarsleg
trasnegjæri	gjerde av buskar og greiner for å stengje búskapen ute	A trasnegjæri kan stundom vère nóg ti' å hepte búskapæ.
trasseleg (H)	vrang hensikt
trast'e	trost	Trastan æ fæle ette bèr om hausti.
traubéen	bruka om person som er vanskeleg å få til å gjere noko	Gúten va' så traubéen ti' hjelpe moi sí.
trau'e	motviljug, lite lysten til Sjå også fetrau'e.	'U va' trau, men 'u svòra ja. Di mòge 'kji vère traue ti' hjelpe aire.
traugjengd'e	motviljug til å gå	Ungan våre traugjengde itt da fóre ti' var' tròta.
trauske	krypsoleie Sjå også skåleblóm'e.	Trauskâ veks'e godt no.
traut'e	veg, lang veg	An traut'e kan kjennast så lang'e at an trøytnar.
traveleg (H)	mann som ikkje ser ut som om han kan gjere fullt arbeid (fysisk arbeid)
travi	1. gutunge 2. person som ikkje ser ut til å vere fullt arbeidsfør (til fysisk arbeid)	1. Mi våre barre nåkå små trava då mi bigjynte å hoppe på skjí. 2. Den traven vi' eg inkji have som dreng'e!
travle	streve,ha det travelt, gå
travse	lita jente	Da rópa ti' travsunn at 'u laut nøyte seg.
tré	tre	Mi ljóte stýve dei tréne som stande néraste slæpunn.
tréaksl	treak, lakris (hard og sterk smak som skulle vere godt for halsen)	Eg ska' vite om det æ heldigt å tyggje på tréaksl; der æ så sterk a smòk í det.
trébjynn'e	ekorn Sjå også íkonn.	Trébjynnen sat i gråninn å åt koklefræ.
trébotna	trebotnsko ("trebotna" har overler, gammaldags tresko er derimot laga av heilt tre) Sjå også trébunnskó og trébunta.	Då det va' krí', gjinge mange mæ trébotna.
trébunnskó	trebotnsko Sjå også trébotna og trébunta.
trébunta	trebotnsko Sjå også trébotna og trébunnskó.
treffe	1. hende; bruka berre i eintal 2. møte 3. passe	1. Det trefte at mi fóre gali. 2. Mi trefte 'an Sigúrd i Býn i gjår. 3. Det tikjest treffe at sòme allstǿtt ljóte kåme i útíó.
treffen	ordviss	'An va' allstǿtt så treffen mæ det 'an sa.
treffi	tilfeldigvis	Det va' treffi at eg va' der plent då.
trefs	lause trådar i td vev eller klede	Detti trefsi lýt eg klyppe av å spite nýe bròt.
trefsa	slite (med lause trådar)	Buksun mí æ trefsa nédati; eg hèv' hoggje bjalka og vassa mykji i snjóræ.
trefsutt'e	så utslite at trådane heng lause	Sekkjen æ så trefsutt'e at 'an æ útsliten.
tréfǿr'e	i stand til å hogge og køyre tømmer åleine (også bruka om å tømre)	Det va' så stór'e skóg'e at eg va' 'kji tréfǿr'e.
tréfǿri	hol til skaft i øks eller hamar o.l.	Der æ så líti tréfǿri i desse øksenakkâ at skapti vare veikt.
trège	angre Sjå også trègelegt.	Eg trègar at eg inkji tók mæ mi vetti.
trège seg livandi opp	ha sterk og varande trege	Eg trègar meg livandi opp at eg va' så úvýren mæ órdó.
trègeleg (V)	bruka om anger i samband med noko ein ikkje gjorde Sjå også adverbet trègeleg (H) og trège.	Eg tikje det æ trègeleg at eg sa nei då Håvår fría.
trègeleg (H)	bruka om anger i samband med noko ein ikkje gjorde Sjå også adverbet trègeleg (V) og trège.	Det va' trègeleg at eg inkji fýgde ti' Amerika.
trègji	anger	Det æ godt å inkji vare for dei trègâ.
trégjår	gjord (laga av tre til å stramme kring eit lagga kjerald)	Det va' allstǿtt trégjåri rundt stavkoppan førr'e.
tréidag	tredjedag (3. joledagen, 3. påskedagen, 3. pinsedagen)	Tréidag æ inkji heilag'e ti' nòken av hågtídó, men ordi vare líkevæl brúka i dag.
treie	kufte laga av svart vadmål (med sylvborder utan løyesaum'e; "løyesaum'e" berre på handlínó; bruka av brur og brurkoner i staden for blåkupte)	Treiâ va' ladd mæ gullvéra sylvstas'e.
treisk'e	1. sunn, frisk 2. klok 3. ærleg, påliteleg	1. Det sér út ti' vère an treisk'e ungji. 2. Æ du 'kji plent treisk'e! 3. Haddvår hèv' allstǿtt vòr' så treisk'e.
treisklèg'e (V)	sunn og frisk utsjånad
trèk'e	1. gravid 2. tjukk 3. truten Sjå også dige og ruse.	1. Da seie at Gýró æ trèk att'e. 2. Eg tikje detti ríveskapti æ for trèkt. Eg gjère tindan trèkare å leng'e i karerívu 'ell i kvenderívu. 3. Fingjen min æ trèk'e.
trekkjast	krangle, vere usamde Sjå også trekkjast opp.	Da trekkjast så jamt i politikkjæ.
trekkjast opp	1. øse opp kvarandre 2. diskutere veldig intenst og verte småirriterte på kvarandre Sjå også trekkjast.	1. Ungan trektest opp, å våre så ívrige at an høyre alli mannemål. 2. Svein å Åni våre fæle ti' trekkjast opp fysst da treftest.
trekkje lodd	møte til sesjonen (i eldre tid)	Mi våre trí kara som våre på Otrøynæ (Odderøya) å trekte lodd.
trekkjeló	trekkjebenk for sylvarbeid	An drèg'e sylvtrå'en gjænom trekkjelóí for å få 'an tunnare.
trèkne	1. trutne, utvide seg 2. leggje på seg; helst bruka om graviditet Sjå også fitne.	1. Tappen hèv' vorte våt'e å trèkna, så 'an passar 'kji ti' hòlæ. 2. Gýrí fèr'e ti' trèkne.
trèkvaksen	1. tjukkfallen, feit 2. storvaksen, sterkleg	1. Sòme kunne vèr' svirpe om da æ trèkvaksne. 2. Svein va' trèkvaksen å nauendi godt ihópkåmen.
trénèva	person som har dårleg handlag og er dårleg til praktisk arbeid Sjå også trénèvi.	'An va' så trénèva at det varte alli nòkå slags rétting mæ det 'an gjåri.
trénèvi	person som har dårleg handlag og er dårleg til praktisk arbeid Sjå også trénèva.	Eg hèv' alli sétt så den trénèvi, 'an fekk inkji ti' å kløyve vé'ebranden.
trengd'e	kjenne seg nøydd til å på do	Nò æ eg så harleg trengd at eg kan alli píne meg leng'e!
trengjast	verte trongare	Òvafor Bygland trengjest dalen av.
trengje	gjere trongare	Eg måtte trengje den skrúven for at 'an sille passe inn i hòli.
trengje seg	få ut avføring	'An ha' hardt i magâ å laut trengje seg lengji.
trenske	vere fysisk utmatta (slite langvarig, streve, vere utmatta etter td lang heietur)	Gònil trenska å bar høysbýran, dag'e ette dag'e, ti' 'u ha' alt høytti inni.
trept	trakt	Treptí æ for stór, 'u lór 'kji n'i flaskehalsen.
treskje	treskje	Da hav' trekst mæ bå' flygjili, treskjemaskjín, treskjeverk å skúrtreskjari.
treskjemaskjin	treskemaskin Sjå også treskjeverk.	A treskjemaskjín ha' a piggmaskjín ti' slå konni av oksó, an ristari som kasta út håmen, å a kastemaskjín som blés út agnin å sæla konni.
tréskjèrari	treskjerar	For å vare an gó'e tréskjèrari, laut an have a godt lag mæ nívæ.
treskjeverk	stor treskemaskin Sjå også treskjemaskjín.	A treskjeverk gjère konni færigt, frå konnbandæ ti' det æ reint i sekkjæ.
tréskójinn	bøygt jarn, bruka til å hole ut tresko med	Ti' å hólke út for tæne i enn tréskór'e lýt an have a tréskójinn.
tréskópost'e	sladder
tréskór'e	tresko	Det æ vóndt å springe mæ tréskó
tréskóteksle	tverrøks med stutt skaft til å "hole ut" med	Tréskótekslâ va' heimesmía hít'å Hòvæ.
tretta	tretten; gammal form	No æ det tretta dage ti' jóle.
Tréungjen	Samnamn på Heddi, Straumi og Besteland.	Tréungjen æ synst i Hylestad sókn.
tréungsbrett'e	3 søkk i hatten. Alle i Trèungjen hadde denne bretten i hatten.
tréungsraust	uttrykk bruka om takvinkelen på ein bygning, når høgda er 1/3 av breidda (33,7 grader) Sjå også fjórongsraust og raust.	Èg tikje at a tréungsraust æ for brattrausta.
trèv	1. golv over husdyrrom 2. oppbygt golv, t.d. i uthus 3. galleri i kyrkja	1. Unge jentu låge stundom oppå trèvæ om sommåró. 2. Eg løynte mi oppå trèvæ, så 'u såg meg inkji. 3. Èg sit'e allstǿtt oppå trèvæ itt eg æ ti' kjørkjunn.
trèv'e	10 kornband (passeleg staurladning til å bere)
trèvili	1. tråd 2. filler	1. Du kan lòse an trèvili itt du drèg'e. 2. Der va' 'kji etti trèvilen av buksó mí.
trevle	kvinne som strevar fælt
trevle	streve (det går tungt)
trevleleg (H)	streve fælt (om kvinne)
trí	tre (talordet)	'Er æ trí gúta, trjå jentu, å trjú bórd, i tréi klassi. Det æ tréi åri eg gjeng'e hèra på Honnès.
trifse	lita jente	Eg minnest det så væl, endå eg va' barre a lítí trifse.
trígjara	fingerring som går tre gonger rundt fingeren	Enn trígjara ring'e va' mæt'e å have.
trígjår'e	tre delar av same slag som er sette ihop (om sylvstas)	Sylvsmé'in gjère av å ti' sylvarbei' som æ trígjårt.
tríhåg'e	tre høgder (om stabbur) Sjå også trihåglopt.	Det va' barre lopt som våre tríhåge, å dei våre útrita.
tríhåglopt	stabbur med tre høgder (ein veit om tre slike frå Valle) Sjå også trihåg'e.	På Rygnestad stend'e det a tríhåglopt frå Vónd-Åsmunds dage.
trílagt	tretråds garn	Trílagt gån æ sterkt ti' klæi som det leitar på.
trillandi rund'e	rund som ein ball	Ballen æ trillandi runde. Jórdkúlâ æ 'kji plent trillandi rund.
trillingnèta	hasselnøter i ein krans på 3	An va' heldig'e fysst an fann trillingnèta.
trilte å gange	gå med stutte steg, trippe (om småborn)	Den lisli gúten trilta å gjekk atti moi sí, å 'an héldt lag mæ 'æ.
trímenningji	tremenning	Èg å moi dí æ trímenninga. Eg æ trímenningji mæ 'æ moi dí.
trínóttongshókk'e	holk som rømer 3 nottung (1 nottung er 6 liter)	Om sommåri ha' mi tvei trínóttongshókka mæ súr mjåkk i kjeddaræ.
tripp	terningspel (t.d. ludo) Sjå også trippast.	Mi ha' mykji gama mæ dei trippó då mi våre små.
trippast	spele terningspel (t.d. ludo) Sjå også tripp.	Det æ gama å trippast. Sku mi trippast?
trípælsflaske	flaske; 0,75 l	Eg kaupte mi trjå trípælsflasku mæ vín.
tríspòla	tre breidder (om kjørkjetæpi)
tríspæna	bruka om ku med øydelagd spene Sjå også júvr.	Kjýrí varte tríspæna då 'u fekk júvrbitendelsi.
trístiga gamlestogkrakk'e	krakk utan ryggstø (med noko uthola sitjeflate)	An trístiga gamlestogkrakk'e stó' jamt innmæ omnen å åren.
triv	trivnad, god helse; bruka berre i eintal Sjå også trívast, trívsklèg'e (V) og trivskleg (H).	Kjýne æ i triv å mókke mykji.
trívast	1. gripast 2. trivast, ha det greitt i den situasjonen ein er i Sjå også triv, trívsklèg'e (V) og trívskleg (H).	1. Da ruke ihóp å trivest i kragjen. 2. Èg å Òlav trivast allstǿtt ihóp. An trívst alli itt an frýs'e.
tríve	gripe fort tak i	Mi trive i a bjørk då råsí lòsa und' åkkå. Eg treiv 'an i hondí då 'an glatt.
triven	frisk, i godt hald	Merrí æ triví å blonk i håró.
trivle	prøve å få tak i, undersøkje med hendene (når ein ikkje ser)	Det va' mørkt i rómæ, men 'an trivla seg fram ti' 'an fann dynní. Det va' kollmørkt så eg laut trivle meg fram.
trivsklèg'e (V)	person eller husdyr som ser ut til å ha god helse og trivast Sjå også trívskleg (H), trívast og triv.	Da æ trivsklège, bògó bonní.
trívsklèg'e (H)	person eller husdyr som ser ut til å ha god helse og trivast Sjå også trívsklèg'e (V), trívast og triv.	Den kissen va' trívsklèg'e.
trjóte	tryte, verte oppbruka	Fysst maten hèv' tròti, vare fókk úhǿge.
trjúg'e	1. trug 2. trinse på skistav Sjå også manntrjúg'e og hestetrjúg'e.	1. Det ha' kåme så mykji snjór'e om nóttí at 'an laut fram mæ trjúgó. 2. Den eini trjúgjen hèv' dutte av!
trjúgreim	lerreim med "spretti" (spenne) til hestetrjugar	Trjúgreiman lute vère breie å tykke å sterke.
trjúgsneis	grov nål til å stikke hol i vidja på ein hestetrjug	Det kan vère hǿgt å have mæ si a trjúgsneis fysst an æ i høyskóg.
tró	samnamn på alle takborda på eit bygg; bruka berre i eintal Sjå også tróe, reisingetró, nåmtró, trǿ og hokjønns<->substantivet tró.	Trói va' ti'sóta og plent svårt i røykstògunn.
tró	avlangt trekar til mat og drikke til husdyr Sjå også inkjekjønns<->substantivet tró og tró å trille.	Trǿne æ hólka út av an tréstokk'e.
tró å trille	gamal reiskap til å male kaffebønner med Sjå også kaffémúrt'e, kaffébrenne, kaffébǿn, kaffébø̀n, kaffékvinn og tró.	Førr' i tí'inn móle da kaffé mæ tró å trille.
trodd	1. bille (alle typer) 2. troll	1. Sjå det fille troddi oppå kjykkenbóræ! 2. "D'æ alli så langt midjom fjøddó at inkji troddi mǿtest".
troddeklýsse	svart og kornaktig flekk på innsida av hasane (bakføtene); helst berre bruka i fleirtal
trodderæe	"troll-redd" (redd for troll)
troddi	1. halsbetennelse 2. betennelse i brysta etter ein barnefødsel	1. Troddi kan gange i arv'e frå ættelé'e ti' ættelé'e, men an veks'e det av si. 2. Yngjebjør fekk troddi tvæ vendu, ett' ó Gunnår, å ett' enn' Vilborg.
tróe	1. takbord 2. gangveg, stig Sjå også tró og trǿ.	1. Det æ skjótt å trǿ itt an hèv' sò breie tróu. 2. Gjeng'e an i same tróunn kverr dag'e, så vare det vègsýnt.
tròg	uthola og ovalt trefat med vangar (til matbruk) Sjå også olle.	Gývi la nåâ oppi trògji.
trògeskavl'e	1.bøygt jarn med handtak, kan vere slipa på båe sider, til å hole ut trog o.l. 2.bøygt jarn med handtak, til å skrape oller og trog reine for deig eller andre matrestar. Somme seier "trògskavl'e".	An kan stelle an trògeskavl'e av a ljåbròt.
trògestýkk'e	vassplante (sivplante)	I gåmó tí' brúka da trògestýkk'e ti' sandpapír itt da gjåre tròg å spǿni.
trollstilt'e	eit bestemt felestille (AEACiss)	"Skjoldmøyslagji" gjeng'e på trollstilt.
trolltyri	tyri som tek til ovantil på furu (men nedantil kan furua vere like grøn)	Det kan vare trolltyri i a fure dèr lýni hèv' slègje néd.
tròm	lastekasse (både på hestereiskap og køyretøy) Sjå også langtròm, myktròm og lastetròm.	Mi sitje oppi tròmæ adde samen.
trong'e	trong	Skrúvemøyrí ha' sillt vòr' trengri, 'u æ for róm.
tronglèg'e (V)	ser trong ut	Denna genseren sér kalleg tronglèg'e út! Gamle kvílu såge jamt stutte å tronglège út.
trongrǿm'e	trong (for lite rom)	Den båsen æ trongrǿm'e.
trongskódd'e	ha trange sko	Æ an trongskódd'e så frýs' an fórt.
trongstidd'e	trangt, liten plass (helst bruka innandørs)	Det va' trongstilt for stóre famélia i mange støylsbúi.
tropp	trapp (td innvendig og utvendig tre- eller betongtrapp,"kjeddartropp") Sjå også stètt og hedde.	Troppí æ så brott at 'u æ mest'e spélèg. Eg gjekk néd troppí å héldt meg godt i holdtrétti, si' det va' så hålt.
tròs	1. småved av turre kvister som er brotne med hand; bruka berre i eintal 2. bruka i overførd tyding for at det finst dårlege menneske i alle samfunnslag Sjå også trysje.	1. Eg bèr'e tròsi på ryggjæ mæ a reip. 2. Der æ tròs i adde skóga.
tròsebýr	ryggbør av småved (som ein kunne bryte med hand)	Tròsebýran æ syve itt an ska' tykke.
trosk'e	frosk	Troskan æ helste ulkelège, tikje Gònil.
troskeslý	seigt slim i ein dam td på heia	Eg vi' inkji drikke vatni dèr det æ troskeslý. Troskeslýi æ jamt fullt av troskeegg.
tròt	slutt, ende, skort	Ha' der alli vòr' tròt på nåkå, så ha' der fórt vurte fullt i verdinn! Nò æ det 'å tròtó mæ mjø̀lhítinn.
tròta	trøytt sjå også kavtròta og tròte.	Tarjei va' så tròta at 'an vann alli gange.
tròte	ikkje greie å gå lenger, vere heilt utmatta Sjå også tròta.	Sauin tròta, å då la da sikkå barre néd'. Itt an trotar, lýt an ète å kvíle.
tròte út	trøytte nokon heilt ut	Det varte sagt 'an va' så spræk'e at 'an kunna tròte út kvæ det va'.
tròtefærig'e	utmatta (i ferd med å tròte, greier mest ikkje å gå lenger)
tróttig	arbeidsam, iherdig	Såvi va' så tróttig'e mæ leksó.
tróttug'e	arbeidssam, iherdig	Såvi va' tróttugare mæ leksó 'ell Lív.
tróttugheit	arbeidvilje (jamn og god innsats)	Hèv' an 'kji tróttugheit, så kan det vare líti av mæ arbeiæ.
trú si	1. tiltru til seg sjølv (god eller dårleg) 2. som tyding 1 (men helst i samband med slagsmål)	1. Eg trúr mi filli ti' å få ti' detta. 2. "Trúr du di?", spúre Knút fyrr'ell han å Nikelos ruke ihóp.
trú si ti'	tru seg til å greie	Eg trúr mi 'kji ti' kåme mi heim'tt'e mæ dei vónde fótæ. 'An trúdde si 'kji ti' bitale heile skullí mæ ei gong.
trúdd'e ti'	truande til	Gjermund va' trúdd'e ti' melde om det va' nåkå som gjekk 'ó imót.
trugjen	1. ærleg, trufast, til å stole på 2. trottug t.d. i arbeid	1. 'An æ trugjen i add sí fær. 2. Tóne æ så gód a arbei'shjelp, 'u æ trugjí ti' å arbei'e.
trugjen talemåti	avtale eller utsegn som er til å stole på
trúleg (H)	verke truverdig (ved eit bestemt høve); bruka om personar Sjå også trúlèg'e (V).
trúlèg'e (V)	1. verke truverdig 2. alvorleg andletsuttrykk (men ein kan vente seg eit skjemt frå vedkomande) Sjå også trúleg (H).	1. 'U va' trúlèg, så 'u fjasa nóg inkji. 2. 'An sér trúlèg'e út, Tarjei, men an kan alli vite mæ 'ó.
trump'e	person med grovt og ukunnig handlag	Den trumpen Jø̀rund kan an 'kji have ti' fínarbei'.
trumpelèg'e (V)	1. ugrei framferd ("bryt seg fram"), frutten (helst bruka om born) 2. uvyrden og med dårleg handlag	1. Tarjei kunna vèr' trumpelèg'e fysst 'an inkji fekk det som 'an villi. 2. Håvår æ så trumpelèg'e, an tikjest inkji kunne gjère arbei'i greitt.
trumpen	1. vanskeleg framferd ("bryt seg fram"), ugrei, "frutten" (helst bruka om born) 2. uvyrden og med dårleg handlag	1. An trumpen ungji kan lage úgreie i bånestròkjæ. 2. Tór æ så trumpen, 'an brýt'e helst'e sund'e fyst 'an vi' stelle nåkå.
trunk'e	1. lita kiste (med rundt lok og faslar til å bere kista med) 2. stor reisekiste (ofte "Amerika-kiste")	1. An sér alli snér trunka nò leng'e. 2. Der va' róm ti' mykji klæi å anna i an trunk'e.
trúten	opphovna, oppsvulma	Den trútni fingjen min hèv' erja å verkt lengji.
trútne	1. hovne opp 2. utvide seg i våt tilstand	1. Leggjen 'ass Bjúg trútna fælt då 'an ha' bròte av si fóten. 2. Badestampen lýt stande nåkå dage mæ vatn í så 'an trútnar å var' tétt'e.
trútni	opphovning	Kjýrí ha' an trútni i dei eine spænâ.
trygje	leggje trjugar på hesteføtene
trýgji	det ein legg på søylefòtí og hengjer klyvmeisane oppi (gjeld kløvjing med hest)	Klyvmeisan hange i trýgjâ. Trýgjen ligg'e ive hǿretoppen 'å hestæ.
trykk'e	oppblåsen i magen (helst berre bruka i bunden form)	"Have di natron i húsæ, så lýt eg få nòkå", sa gamle Pål Haugjæ, 'an ha' forète seg å fengje trykkjen.
trykkjelèg'e (V)	person som er noko tykk; bruka om ungdom og vaksne (før i tida var ikkje dette negativt, for var ein tunn, så kunne det tyde på sjukdom eller lite mat)	Æ an trykkjelèg'e, så gjèr' an godt av matæ.
trympi	vanskeleg, "trongt og tregt"	Det æ så trympi få på seg våte skó.
trysje	samle turrkvister til å fyre opp bål i skogen / utmarka Sjå også tròs.	Mi hav' trust mei' 'ell mi trengje ti' desse søyningjæ.
trýte	når kyrne gjev frå seg ein lang, låg lyd, når dei t.d. ligg og jortar	Kjýne stóge ottenat búinn å trýtti.
trædev	tredve	Fysst an æ trædev år, æ an godt vaksen.
trǿ	1. trø, setje foten på 2. trø, bruke føtene til å drive t.d. sykkel, rokk, trøorgel Sjå også trǿe. 3. trǿ takta (i slåttespel o.l.) 4. trø for å få det fastare / plass til meir, t.d. høy 5 .leggje taktro på eit bygg Sjå også tróe og tró.	1. Hesten trodde på fóten min så 'an varte plent blåre. 2. Sykkelen min æ så tung'e å trǿ. 3. Spilemannen va' fillen ti' trǿ. 4. Det va' allstǿtt èg som laut trǿ høyslossí. 5. Det æ úlíleg itt det rigner mæ' an trǿr.
trǿ dròpa	gå på eit tak slik at det vert utett (tak som er tekt med never)	An lýt vare seg så an inkji trǿr dròpa itt an gjeng'e på a taktòke.
trǿ på annas tæ	"for tett mellom hus og folk"	An tar alli trǿ på annas tæ på heió.
trǿ skóne	"gå inn" nye sko (slik at dei passar på foten)	Trǿ skóne laut an gjère fysst da våre våte.
trǿ tilje	gå ("så lenge ein er i stand til å gå")	"Inkji så lengji eg kan trǿ tilje, vi' eg take heisen!"
trǿ vèg'e	trakke ned djup snø (slik at det vert lettare å gå for dei som kjem bak)
trǿe	1. pedal til td sykkel 2. trespilene ein trør på for å skilje renninga under veving Sjå også trǿ.	1. Det skjekte den eine trǿâ då 'an slengde sykkelen ifrå si. 2. Trǿun i vevreiæ æ kalleg slitne ette bruk gjænom mange ginerasjóna.
trøys	stor treause til å ause øl med	Trøysí flaut i ǿlæ.
trøysle	trøyttleik	Eg hév' alli kjent sòden trøysle, eg må vèr' sjúk'e.
trøyslèg'e (V)	"trøytt" (om utsjånad)	Då Marí kåm heim'tt' av heiinn, va' 'u så trøyslèg at 'u måtte vère plent útsvelt.
trøyte âv	avslutte arbeidet når ein mel korn
trøyte néd	avslutte ein vev (ferdig med ei renning)	Eg hèv trøytt néd vèven nò.
trøyte sí' tíd	leve på garden heile livet	Òlâv trøytte sí tíd på garæ.
trøyte tí'í	ha vanskeleg for å få tida til å gå	Eg veit alli å trøyte tí'í itt eg æ så úrólèg for 'ó Bóa.
trå	uroleg (bruka om husdyr som er urolege fordi dei lengtar etter å kome til ein annan stad)	Fysst kjýne våre på støylæ, så trådde da heim'tt'e itt det hausta.
trådló	reiskap som sylvsmedane bruka når dei skulle trekkje sylvtråd i ulike tjukkleikar Sjå også ló.	Trådlóí ha' mange små hòl av ulíke stórleika.
trå'e	tråd	Der æ gróve træa i kraftlinjó. Ko vi' du mæ desse træó?
tråen	harskt (gammalt kjøt) Sjå også úl'e.	Spikekjø̀ti kan vare tråi itt det hév' lègje for lengji å for varmt.
tråesýe	sølje utan botnplate som også vert kalla "rósesýe" (sølja er bygd opp av mange like element av tvinna tråd)	Tråesýâ var' au kadda rósesýe.
trågjengd'e	tidt på besøk (på ein bestemt plass) Sjå også trått.	Bjúg va' så trågjengd'e, 'an kåm innom mest'e kverr dag'e.
tråraute	raute "med lengt" (lengte etter å kome ut)	Kjýne tråraute itt da kjenne at da snart få kåme út.
tråsse	kjede, drivkjede	Visst du smyr'e tråssâ, så vi' det vare mykji léttare å sykle.
tråsse	halde fram, halde på (Sjølv om ein veit det er gale for kroppen og helsa. Også bruka om å utsetje seg for påkjenning når ein er sjuk)	'An tråssa for lengji, så sjúkdómen varte hard'e.
tråsse seg fram	ikkje ta omsyn til andre (vere trassig)	Nò tråssa 'an seg fram ti' 'an fekk det som 'an villi.
tråsǿkjen	kome ofte tilbake	Skrubben kunna vèr' tråsǿkjen å farlèg'e for fókk.
tråsårt	sår lengt	Fossen læte så tråsårt seint om hausti.
trått	tidt, ofte Sjå også jamt.	Det æ godt mi bú nér' ananné, det æ så trått eg lýt spørje deg. Eg spring'e trære 'ell eg ha' turt, for eg æ så gløymskjí. Ånund åmòga jamt mæ 'enni Tóre for å få æ ti' húve træri, 'an tótte for gama lýe."
tråveir	same ver i lang tid; bruka når veret ser ut til å endre seg, men ikkje gjer det likevel; bruka berre i eintal Sjå også langstóda	Det hèv' skjýa ti' nåkå dage, men detti tråveiri sér barre út ti' å halde på.
tubbe	når dyr et lauv eller bar på tre eller buskar	Gjeitan æ fæle ti' tubbe å ète opp alt som æ grǿnt.
tugge	1. tyggegummi 2. matmengd i munnen 3. bruka om seinfør person som aldri vert ferdig med noko Sjå også tyggje og kvåe.	1. Spýt út den tuggâ!, sa læraren. 2. 'An ha' a dúeleg tugge i munnæ, 'an togg for kattæ. 3. Sjå den tuggâ!
tugge	matbit som vart togge av vaksne folk for å gje til småborn for å ete
tuggedrjúg'e	ikkje lett å få ned; ofte bruka om mat ein ikkje likar	Våk'e mat'e æ tuggedrjúg'e. Den gamle lefsâ va' tuggedrjúg.
tuggjen	seinfør, treg	'An æ så tuggjen ti' arbeie at det æ plent vóndt å sjå. Dèt va' a tuggjí kjøtkvinn, 'u vi' alli svægje.
túing	sløsing med arbeidstid	"Det må 'kji vare for mykji túing, så vare mi alli færige i dag", sa Papa.
tukk'e	liten skuv, lite grann	Nò flytje mi denné honnsteinen an líten tukk'e, så ligg'e 'an rétt.
tukke	flytje t.d. ein gjenstand noko Sjå også flytje og tukke si.	"Tukke di tukkji, så grauten slepp' etti". (herme) Vi' du tukke di nòkå, så fær Bóa au sitje?
tukk'e	litt meir, noko større	Denné staven æ enn tukk'e leng'e 'ell den fyrri eg ha'i.
tukke ó' sta'i	flytje noko frå staden det stod på	Råsí tukka búí ó' sta'i.
tukke si	flytje seg Sjå også tukke.	Nò lýt du tukke di o' vègjæ, for nò kjæm'e 'er an bíl'e.
tukkji	graut, koka av uskumma mjølk; bruka berre i eintal Sjå også vassgraut'e.	Ko mykji mjåkk æ der i desse tukkâ?
tulkerí	baktaling	Detta æ barre nåkå tulkerí eg høyre på bygdinn i gjår.
tull'e	trall
tulle (V)	tralle; oftast slåttar (dette var vanleg i gammal tid, før fela vart vanleg å bruke i Setesdal) I Hylestad seier ein "tralle".	'U va' så gó' ti' tulle slåttan.
tullutt'e	1. sinnssjuk 2. tankelaus; bruka som spøk vert ikkje gradbøygt	1. 'An va så tullutt'e at 'an måtte på Eik (Eg sinnssjukehus i Kristiansand). 2. Æ du plent tullutt'e, Eivind, detta meine du vel inkji?
tuls	noko ein pakkar saman når ein skal reise; berre bruka i eintal	No må du 'kji gløyme tulsæ dí!
tuml'e	bråk, uorden; bruka berre i eintal Sjå også tumle.	Det æ leitt itt det ska' vare tuml'e i bygdinn.
tumle	1. streve med, sjaue med 2. drive med ting som vert oppfatta som lite seriøse og fornuftige Sjå også tuml'e.	1. Da tumla mæ så mangt i gjår, men da vorte færige. 2. 'An tumlar mæ mest'e alt, men det var' håvgjårt alt ihóp.
tumlen	1. svimmel, uklår 2. brysamt	1. 'U va' jamt tumlí i hovdæ, å ha' létt for å dette. 2. Det æ så tumli å arbeie mæ detti hèra! Det æ så tumli å gjere det på denné måten.
tung'e	tung	Den tyngsti steinen ska' èg bère, men detti vare ein av dei tyngri eg kjæm'e ti' bère.
tung'e í si	1. slapp, ikkje i form 2. tung i kroppen	1. Det kan vère mangt som gjère at an æ tung'e í si, at an æ sjúk'e, at an hèv' arbeidt for hardt ell' at an æ nédfyri. 2. Den nýi snikkaren da ha' ti'sett, va' helst'e tung'e í si.
tungfǿrt	tungt føre, tungt å ta seg fram (mest bruka om vinterføre; vert ikkje gradbøygt) Sjå også léttfǿrt.	Det æ tungfǿrt å kjøyre i laus'e snjór'e.
tungji	tyngsle (td motgong)	Eg fekk an tungji då bróe min dǿi. Fysst an æ gåmål'e, kan an trått kjenne an tungji.
tunglèg'e (V)	omstendeleg, masete, slitsam å ha med å gjere Sjå også adjektivet tunglèg'e (H) og adverbet tungleg (V).	Tarjei æ så tunglèg'e, 'an mèl'e om det same kverr gong. D'æ an tunglèg'e vèg'e, opp Slòv.
tunglèg'e (H)	omstendeleg, masete, slitsam å ha med å gjere Sjå også adjektivet tunglèg'e (H) og adverbet tungleg (V).	Olav va' så tunglèg'e i dag, 'an må vèr' sjúk'e.
tunglegt (V)	tungsamt, tungt å starte på å gjere noko Sjå også tunglèg'e(V) og adverbet tungleg (H).	Det æ tunglegt å tenkje på at an vare gåmål'e.
tunglegt (H)	tungsamt, tungt å starte på å gjere noko Sjå også adjektivet tunglèg'e(H) og adverbet tungleg (V).	Det æ tunglegt å tenkje på at nò kjæm'e der enn lang'e vetr'e.
tungnæm'e	person som har vanskeleg for å oppfatte / lære	'An va' tungnæm'e då 'an sill' lære å kjøyre bíl'e.
tunn'e	"sylvpinnen" ein fester sylja på bunadsskjorta med	An sting'e barre tunnen gjænom stoffi, der æ inkji gata hòl i skjortunn.
tunne	1. tønne 2. måleeining	1. 'Å lénæ 'å vègjæ mæ Tunnâ, stód der a tunne mæ vatn som hestan kunna drikke av fysst da gjinge forbí. 2. Eplesekkjin tóke a tunne fysst an selde da.
tunn'e	tunn	Tak den tyndri sekkjen, den æ léttare!
tunnhærd'e	tunnhåra	Å vare tunnhærd'e fýer mæ alderæ for kara.
tunnleitt'e	tunt andlet Sjå også breisleitt'e, langleitt'e, raudleitt'e, rundleitt'e og smalleitt'e.	Å vère tunnleitt'e kan an vère om an æ ung'e, men å vère' hólkjaka æ det helst'e gåmålt fókk som æ.
tunnslègjen	mager	Førr'e våre ungdóman så tunnslegne i framslengsalderæ, men det æ vel nòkå aila i dag.
tunnveng'e	tinning	Det æ spélegt å slå seg i tunnvengjen, for dèr æ beini så tunnt.
tunnǿl	heimebryggja øl som er tynt og veikt	Tunnǿli æ tostedrykk'e, mest'e.
túntreisk'e	gammalt menneske som held seg heime
tupl'e	mann eller kvinne som fer eller arbeider seint og smått
tuple	kvinne som monar lite i arbeid (røkk ikkje å få gjort mykje)	Den tuplâ kunn' mi inkji hav' mæ på dugnaen, 'u æ barre i vègjæ!
tuple	fare smått og seint med eit arbeid (mone lite)
tuplen	sein, treg, småfarande
túpt	1. tuft, tomt 2. restar av grunnmur 3. jordgolv i ei bu	1. Gunne hèv' kaupt si túpt, å nò vi' 'u byggje hús. 2. Der æ etti barre túptí av dei gamle húsó. 3. Túptí i a bú kunna vèr' líke slétt å reinsklèg som a trétili.
túr'e	1. stund 2. tur	1. Nò æ det an heil'e túr'e si' mi våre ihóp seist'e. Hève du 'kji tí' ti' sitje an túr'e? Eg undrast om eg må léne motórsagjí dí an túr'e? Eg arbeidde an túr'e i býn. 2. Marí tók si mange túra ti' sǿlondó.
túre	1. å vere saman (gut og jente) 2. feste og drikke
túre i taddi	vere saman to kjærastar i taddâ	"Å túre i taddi hèv' kåm' av móti..." (stevline)
turge	måtte, trenge, turve Sjå også turve.	Mi turge 'kji heim'tte fyrr'ell det skómnar. "'An tar det", sa Kjètil Kjørvestad om tjóven, då 'an reiste mæ høysbýrinn. "Du tar' 'kji vère ræd'e hunden, 'an æ 'kji vónd'e."
Turí	Turid	Turí løypte i dei brattaste bakkó så det fauk etti.
turke né'å	bakketurke høy	Va' det støygt veir, turka da høytti né'å.
turkesjúkji	tuberkulose (tæring) Sjå også svinnsótt.	Det va' mange unge som dǿe av turkesjúkâ førr' i tí'inn.
túrt	urt som vart bruka som mat i dårlege tider	Da åte stýkkjen av túrtó fysst plantâ inkji va' så gåmó.
túrtegrǿi	god vokster under fjell der det veks túrti
túrti	turt	Túrti finn'e an helst'e i grǿó på heiinn.
turve	turve Sjå også turge.	Turve mi take ti' taks mæ sossi filli ti'helli? Eg ha' 'kji turt nøytt meg så fælt.
turvlen	ihopfiltra	Fysst an æ flókutt'e, æ an turvlen i håræ. Uddí æ så turvlí at det æ a plage å kaire.
turvtig'e	person eller dyr som treng mykje mat og ikkje er kresen	Gjeitan æ turvtige dýr.
túsan	tusen (eldre form)	Det va' 'kji få túsan Gunnår laut bǿte for det 'an kjøyre úlovlegt.
tuse	kviskre, tale lågt, men noko meir høyrleg enn å muse Sjå også kjuse.	Da såte å tusa ihóp.
tusk'e	einfaldig og veik person	Dei tvei tuskan våre brǿa.
tuske	einfaldig og veik kvinne	Gró va' a tuske som gjåre líti av si.
tuske	lage svake lydar	Eg høyre der va' eikvort som tuska ottafyri.
tuskeleg (V)	stusseleg, "tomt", ugreitt Sjå også tuskelèg'e (V) og adverbet tuskeleg (H).	Det æ tuskeleg å bú eisemadd'e.
tuskeleg (H)	1. sjukeleg, veik, ser dårleg ut 2. lite Sjå også tuskelèg'e (V), adverbet tuskeleg (H) og tuskjen.	1. Lambi æ så líti å tuskeleg at det dauar vel. Eg hèv' tótt 'an hèv' vòr' så tuskeleg lengji. Det æ tuskeleg å sjå fysst húsi stande tóme. 2. Det va' enn tuskeleg hund'e.
tuskeleg (H)	stusseleg, "tomt", ugreitt Sjå også adjektivet tuskeleg (H) og adverbet tuskeleg (V).	Det varte tuskeleg då mannen dǿi.
tuskelèg'e (V)	1. sjukeleg, veik, ser klein ut 2. lite Sjå også adjektivet tuskeleg (H), adverbet tuskeleg (V) og tuskjen.	1.Lambi æ så líti å tuskelegt at det dauar vel. Eg hèv' tótt 'an hèv' vòre så tuskelèg'e lengji. 2.Dèt va' an tuskelèg'e kjeslingji.
tuskeleist'e	stakkar, hjelpelaus person
tuskjen	arm, sjuk, gamal og i tilbakegong Sjå også tuskeleg (H) og tuskelèg'e (V).	Yngjebjør æ tuskjí nò, 'u kjæm'e alli ó' kvílunn. 'An såg tuskjen út i dag, Håvår, eg æ ræd'e 'an hèv' 'kji så lengji etti.
tusl	noko som raslar; bruka berre i eintal	Mæ eg sat innmæ åren, høyr' eg a tusl i kvílebòsæ, så det va' vel mýsa.
tuslast bort (H)	visne bort
tusle si	gå skamfull eller snytt	'An tusla si heim'tt'e i tusmørkræ.
tussebjørk	stor og gammal bjørk som ofte står på gammal gravhaug på innmark	Tussebjørkjí sill' an helst'e late vèr' i fréd.
tussebý	tussebuskap	Góme såg a long røkkje mæ tussebý på heiinn mæ 'u va' ung.
tusseskap	ting eller hendingar som har med tussar eller underjordiske å gjere	I segnó ska' der hav' vòr' mykji tusseskap kring Stórheddér.
tussesylv	sylvarbeid som skulle vere gjort av tussar
tussetré	gammalt offertre, heilagt tre Sjå også vettetré.	Bòneifurâ va' a tussetré som stód nórdafor prestegarden i Valle.
tuste	kaste bort tid, bruke tid på uturvande ting	'U tóttest tuste bort tí'í mæ inkji nåkå. Da tusta så lengji at da vorte for seine.
tustekopp'e	treg person (får lite gjort)	An kan 'kji have tustekoppa ti' å byggje hús.
tusten	noko senil (presenil)	'An hèv' vorte helst'e tusten i det seiste.
tútandi vónd'e	rasande sinna	'U varte tútandi vónd på meg i gjår.
tutre	kulse, småfryse	Eg tutra då eg kåm heim'tt' av heiinn, eg va' for tunnklædd'e.
tutren	1. bruka om person som har lett for å fryse 2. kaldt, ufyseleg (om veret)	1. Einår varte allstǿtt tutren itt kjylen kåm kufst om hausti. 2. 'Er va' helst'e tutri veir i disember 2010.
tutt'e	1. langt kvinnehår som er rulla opp i ein "ring" bak hovudet 2. hårtust 3. snipp, tapp
tvadle det ti'	greier ikkje å gjere ordentleg arbeid Sjå også tvadlen og tvoglen.
tvadlen	greier ikkje å gjere ordentleg arbeid Sjå også tvadle det ti' og tvoglen.
tvas	røre, samanfiltring, rot	Det låg i eitt tvas ette dei fæle vindæ.
tvase (H)	rote, ikkje få til det ein skal gjere Sjå også tvasen, tvòse og tvasi.
tvase seg	floke seg til	Fisketaumen hèv' tvasa seg fyre mi.
tvasen (H)	rotekopp, person som ikkje får det til
tvasi (H)	floke med tråd o.l. Sjå også tvasen, tvase, tvòse og usse.
tvau stig å tréi hoppi (H)	hoppe tresteg
Tveitbyggje-Finndalen	grendenamn på Finndalen som høyrer til Tveitebǿ i Valle	Tveitbyggje-Finndalen ligg'e midjom Homms-Finndalæ å Sǿbyggje-Finndalæ.
Tveitbyggje-Stavedalen	grendenamn på Stavedalen som høyrer til Tveitebǿ i Valle	Tveitbyggje-Stavedalen va' helst'e slåttemark.
tveitbyggji	person som bur i Tveitebø	Mi reiste heim'tt' av heiinn fyre tveitbyggjó.
Tveití	Tveiti; gardsnamn i Valle.	På Tveitinn búdde Eidsvollsmannen. Tveití ligg'e hågt.
tvei-tréungsmjåkk	drikkeblanding med 2 delar mjølk og 1 del vatn	Tvei-tréungsmjåkk brúka da nóg jamt som tostedrykk'e.
tvéke	tvile på kva ein skal gjere	Bjúg tvéka så lengji at 'an varte for sein'e.
tvéle	uklar sak (vanskeleg å skjøne seg på)	Der tóttest alli vèr' tvélu om ko som va' rétt.
tveng'e	band til å knyte att trekket i ei dyne eller på eit forkle o.a. (kan også vere endane på eit "stakkeplagg")	Lisle-Jórånd ha' a húve som 'u nýtte mæ tvengji unde hòkunn.
tvènili (V)	1. liten, ynkeleg, pjuskeleg 2. person med dårlege hender og handlag	1. Tvènilan have jamnast'e an fillen start'e i lívæ. 2. Gunnår va' enn tvènili, úkånstig'e, å tóttest alli må av hondó.
tvènilskleg (H)	dårleg handlag (ser ut til å ha nedsett førleik hendene)
tvèrandi sprangji / rjúkandi sprangji	bruka om hest som spring svært fort
tverke seg	vere imot, vere usams Sjå også 'å tverke.	'An tverka seg, å vill' inkji fýe.
tverrfare	sjå dårleg ut (om eldre og sjuke folk) Sjå også fadde.	Tóne hèv' tverrfari mykji i vèt'e.
tverrkjepp'e	tverrbanda mellom meiane på ein slede (ligg over flaustokken)	'An laut stelle ný'e tverrkjepp'e på slé'â.
tverrslag	tverrslipt hoggjern
tverrsprang	firsprang, tvisprang, galopp Sjå også tverrspringe.	Hesten tók tverrsprangji heim'tt'e.
tverrspringe	galoppere (gjeld hest) Sjå også tverrsprang.	Hesten bigjynte å tverrspringe, å 'an tóttest plent vère skjýr'e.
tverrstól'e	benkerader som står på tvers av lengderetninga (i kyrkja)	Tverrstǿlin stande i krossæ nérast'e krosshúrí.
tverrtrau'e (H)	tverr, vranten
tverrvende	tverrsnu (svinge skarpt 180 grader)	Rèven tverrvendti å tók ti' skots inn'tt'i skógjen.
tverrvrí'e