Ordliste

Tal ord på T: 1140 | Totalt: 15102 | søketips | nullstill

	Forklåring	Døme
Taddâk / Taddâkji	Tallak	Det æ filli mæ Taddâkó nò, da hav' døydt út.
tadde ti'	trakke til (om tiltrakka og hardtrakka jord)	I gamle búi mæ jórdtili, va' der tídt så tadda ti', at an kunna sópe å halde det reint som a anna tili.
taddedøysle	måten ein for fram på for å få nyspunne garn til å misse "spensten" (verte lettare å arbeide med)	Da gróve gåni néd i tadden å léte det liggje der nåkå dage, di da kadda fissdøye ell' taddedøysle.
taddeflingre	hardtrakka sauetalle	Nò hav' mi smildra taddeflingrun.
Taddeiv / Taddeivi	Torleiv	Taddeiv reiste ti' Ísland å fann si a kåne.
taddemell'e	sauetalle (underlaget som sauene går på, ikkje bruka om talle som gjødsel)	I kalde vetrenétte héle ungdóman sikkå på taddemellæ, førr' i tí'inn.
taddetrèv	trev over tadden	Anne låg på taddetrèvæ om sommåri i slåttæ.
taddeveir'e	tosk, tullebukk	Hèv' du nå fǿrt néd målespanni mitt, din taddeveir'e du æ!
taddi	1. romet i lǿâ der sauene er (tadden kunne også vere eit eige tilbygg til lǿâ i eldre tid) 2. blanding av lort og boss; berre bruka i eintal	1. Der va' mest'e allstǿtt godt å varmt i dei gamle taddó. 2. Det æ tungt å kaste út taddi.
tafs'e	liten og helst udugeleg mann	'U gjipte seg mæ an líten tafs'e.
tafselèg'e	liten og veik person med lite kraft og makt	Åni va' barre an líten tafs'e, 'an va' så tafselèg'e.
tafsen	bruka om person som har dårleg helse	Jø̀rund å Borgjill hav' vorte tafsne i det seiste, da hav bå' smogna å vorte stiklne.
tafsutt'e	utslite, fillete	Kvíleklæí våre tafsutte.
tak	1. taknever; bruka berre i eintal 2. stykke arbeid 3. innsatsvilje og evne 4. tak 5. detalj i td slått Sjå også take.	1. An lýt hav' mykji tak ti' a heilt hús. 2. Det va' a godt tak mi gjåre i gjår, då mi beisa húsí. 3. Der va' slig tòk i dei Oppigas-jentó. 4. Fær du tak unde skåpæ? 5. "Seistundâ i dessa slåttæ æ der nåkå vanskelège tòk", sa meistarspilemannen.
takast	streve (i tankar)	Knút tókst mæ tvil å sút då 'an inkji kunna få den gar'sjentâ 'an va' gla' í.
takast fram	verte konfirmert	Det va' det åri eg sille takast fram, eg hoppa på skjí å datt å braut av mi fóten.
takbýr	bør med tak	Karan ha' vòr' i takskógjæ å kóme heim'tt'e mæ kversí takbýr.
takdròpi (H)	takdrypp Sjå også yfsedryp, yfsingestein'e, yfse, yfsingji og yfsingenævr.	An kan inkji sitje unde takdròpâ.
take	1. ta 2. smelte (om snø) Sjå også tak.	1. Dèt æ lísså úmògeleg som å take néd månen (ordtak). Takji nå mæ dikkå nåkå sǿtepli ti' å navle på. Du stǿgje deg, fyngje du 'an, å fyngje du 'an, tǿkje du 'an (gammal regle med konjunktiv-former av stande seg (stǿgje seg), få (fyngje) og take (tǿkje)) 2. Nò hèv det tèkje fælt, 'er æ mest'e alli etti snjór'e nò.
take att'e	1. hemne seg, gjere motstand 2. ta att, innhente	1. Det æ spélegt å take att'e itt an hèv'e mæ stygge fókk å gjère. An må alli sei' 'ó i mót, då kan 'an take att'e. 2. 'U tók 'an att'e om 'u ha' reist a kórtér ett' 'ó.
take aust'e	reise austover (mot Telemark)	Gunstein tók aust'e for å få si tæniste om sommåri.
take âv	1. ta av ein del av produktet til spesiell bruk 2. fotografere 3. smelte (om snø) 4. endre retning (i terrenget)	1. Eg lýt take åkkå âv nåkå feskjí mjåkk så mi få sydde åkkå nåkå góe sodda. 2. Hèra æ så vént at eg vi take âv a bilete. 3. 'Er hèv' verkeleg tèkje âv i desse vermdâ! 4. Eg tók âv mæ Tangjen då eg sille ti' Kjeddingheddéræ.
take av jóri	ta inn buskapen	Fysst konni bigjynte ti' spíre på åkró, tóke da búskapen av jóri.
take av si	1. slanke seg 2. verte tunnare pga sjukdom eller alderdom	1. Da hav' tèkje av sikkå, bògó. Fókk æ jamt så feite nò for tí'inn at da ha' godt kunna tèkje av sikkå nokå kjilo. 2. 'An va' så godt i stand, men no hèv' 'an tèkje av si så 'an æ 'kji att'ekjennandi.
take âv slògjí / take âv for slògó	verje seg mot slag (td i slagsmål)	Andrés va' så gó'e ti' take âv for slògó, så dífyri vann 'an tídt i slagsmål.
take det ifrå sjave si	gje bort meir enn ein har råd til	Gýrí va' så gódgjèvandi at 'u tók det mest'e ifrå sjave si.
take ell'e	ta fyr (også bruka i overførd tyding)	Mannen varte så vónd'e at 'an mest'e tók ell'e.
take epli	ta opp poteter	Mi vi' take epli i morgó disom det æ godt veir.
take fat í	ta tak i	Da tóke fat i mobbesakjí mæ ei gong.
take fossgong	bruse (når ølet gjærar kraftig)	Ǿli tók fossgong i dunkjæ.
take fóstri	verte drektig	Denné sauen tèk'e 'kji fóstri, så mi kunne 'kji fǿ på 'an lenge'.
take frå endâ	ta alt og ikkje la noko vere att	Eg tók eplefòrin frå endâ då eg grasa, å lét inkji nåkå stande att'e.
take fyri	ta i skrevet på ei påkledd kvinne (om mann)	'An tók fyr' 'enni.
take hiti	Når halvturt høy vert pressa i hop, kan det verte varmt ("take hiti"), og seinare mygle og dermed verte ubrukeleg.	Høytti ha' lègje så lengji i såtu at det ha' tèkje hiti då mi rive det út.
take hågt mæ	1. motseie, protestere Somme seier "bère hågt mæ". 2. svare avvisande (Gamalt or Sætisdal)	1. 'U tók så hågt mæ, då eg ville betale for greia 'u ha' gjårt mi.
take í	1. bruke krefter 2. fate (byrje å brenne) 3. bite på kroken 4. byrje Sjå også take.	1. Eg tók í så buksun rivna. Mi tóke í alt di mi vunne, men mi knita kji steinæ. 2. Det vi' 'kji take í fyrr'ell du hève nåkå sivra. 3. Eg kjende det tók í, men det va' så lausbeitt i kveld. 4. Det tèk'e í plent som fjår, snjóren kåm kufst å mæ fæle kjyngji. Kòss tók det í? Jåó, det tók godt í, ungan våre så ívrige å tróttuge, at.
take i hepti	stogge dyr som kjem i sprang (uttrykket er ubunden dativ)	Ånund tók sauehópen i hepti førr'ell da sprunge inn i åkren.
take imót	byrje i militæret	Bróe min sille take imót på Gjimlemóæ.
take imót garæ	få skjøte på garden	Tjógjei tók imót garæ då 'an va' barre atten år, for fair 'ass dǿe då.
take jórten	gripe oppgulpa mat i munnen på eit dyr og leggje maten inn i munnen på eit sjukt dyr (oftast sau)	Taddeiv tók jórten frå dei fríske sauæ å gav 'an ti' dei sjúke, som ha' mist jórten.
take ó'	take ut innvolane på eit dyr når ein slaktar Sjå også take.	An lýt vère forsiktig'e fysst an tèk'e ó'.
take ó' imnó	lage noko ut frå eit stort grovt emne	D'æ mykji arbeid fysst an ska' take det ó' imnó.
take opp	1. dyrke ny jord 2. ta opp (på td lydband eller harddisc) Sjå også take og opptak.	1. Da våre trí mann mæ da tóke opp. 2. Gunnår tók opp adde slåttan på ljódband.
take 'punde seg	ta til seg eit framandt lam (og kanne det) Somme seier "take unde seg".	Sòme saui take 'punde seg annas lomb helst'e létt; aire kunne vère plent úmògelège.
take på fókkjæ	finne slektstrekk	Det va' 'kji vanskeleg å take 'æ Tóne på fókkjæ.
take på seg	gjere eit arbeid for nokon Sjå også take og byggje seg.	'An tók på seg altfor mykji, så 'an varte alli kå i baktropp.
take ròkjí	samle restane etter ei høybør	Breislejentâ tók ròkjí ette høybýrí 'ass Taddâk.
take ròsí	flekkje av ei hinne på nytt skinn som skal garvast (nyslakta dyr)	An lýt take ròsí av skjinnó førr'ell an kan garve da.
take seg	1. uttrykk bruka om ku som vert med kalv når ho er para Sjå også tíd'e 2. verte i betre hold, frisk	1. Heimrei må hav' tèkje seg, hellis ha' 'u havt laup' opp'tt'e nò. 2. 'An hèv'e tèkje seg nò, ette det 'an va' sjúk'e.
take seg att'e	1. trekkje seg frå ein lovnad 2. rette noko ein har sagt gale	1. Da ha' lòva det, men så tóke da sikkå att'e. 2. 'An tók seg att'e, då 'an skjø̀na at 'an ha sagt nåkå gali.
take seg av	1. fotografere seg Sjå også take og kåme på plate. 2. hjelpe, ta omsorg for	1. Da våre ti' an fótograf''e å tóke sikkå av då da våre ti' bý'n. 2. Då da reiste på færitúr'e, finge da aire ti' å take sikkå av kattó.
take seg fyri	ta seg for	Eg snåva i an stúvi å tók meg fyri, å braut av mi tommen.
take seg gali opp	bruka om sår som utviklar seg negativt og det vert td betennelse og verk	Åni laut på sjúkehús ette at di stóre såri 'ass 'å leggjæ ha tèkje seg gali opp.
take seg í	korrigere seg sjølv	Eg tók meg í at eg ha' sagt gali om dèt årstali eg bigjynte på gymnasæ.
take seg opp	1. verte meir velståande 2. Friskne til, støygne 3. lære å oppføre seg greitt	1. 'An tók seg opp å varte helst'e rík'e. 2. Gònil hèv' tèkje seg opp nò. 3. 'U tók seg så greitt opp.
take seg ti'	kome i gong (td skoter med lass)	Hèra mi hav' lesst æ der a líti móttak, så det æ vanskeleg å take seg ti'.
take sess'e	ta plass, finne plass	Du lýt take sess'e nårmæ bórdi.
take si fyri	gjere, arbeide med	Ko sku' mi tak' åkkå fyri i dag?
take si fyrom	ta til med (arbeid ein skal byrje på)	Eg hèv' 'kji så mykji å take mi fyrom nò om vetren. Ko trú eg ska' nò take mi fyrom. Mi tóke åkkå fyrom for mykji, så mi rukke det alli.
take si renni	ta tilsprang	'An tók si renni å hoppa ive bekkjen.
take si tanka / gjère si tanka	1. gjere seg opp tankar om at ein kan få ei viss jente eller gut til kjærast 2. førestille seg	1. Anne tók si tanka om 'an Såvi. 'An ha' tèkje si tanka for æ Gýró. 2. An kan gjère si tanka om mykji gama.
take si ti'	kome i gong (med td eit arbeid)	Kò sku mi take åkkå ti' i dag?
take skommí	akseptere skulda	Same ko eg sa, så måtte eg take skommí.
take sprangji	leggje til sprangs	Tjóvan tóke sprangji då politíi kåm.
take støkkjen	få nok av noko (gjer difor ikkje dette meir)	'An tók støkkjen å tóre alli hoppe mei' då 'an datt å braut av si fóten.
take tankji om	få tankar om	'An tók tankji om at fanten ville lúr' 'an.
take ti'	"gripe til" (arbeid ein kan gjere i ledige stunder; td handarbeid, vedhogst, ordinnsamling)	Det kan vèr' greitt å hav' a spit å take ti'.
take ti' flogs	ta til sprangs	'An tók ti' flogs då 'an såg bjynnen.
take ti' si	1. adoptere 2. forsyne seg med mat / drikke Sjå også take.	1. Da tóke ti' sikkå enn fremminde ungji. 2. Nò lýt du take ti' di av alt dèt der æ på bordæ!
take ti' vitæ	sanse seg	'An sa 'an vill' selje garen, men 'an tók ti' vitæ.
take út	1. reise brått, forsvinne, røme 2. finne vasskjelde ved hjelp av ynskjekvist Sjå også take.	1. 'An tók út i fullt sinni. Hesten tók út fyre mi. Di mòge 'kji take út førr'ell di hav' èti. Det æ vågeleg å take út på heií for filli klædd'e. Karan tóke út ti' heis ette kvelletíd. 2. Knút Jóri va' fæl'e ti' take út vasskjellu.
take út an dròpi (V)	leggje ny never og vøle eit torvtak der det lek	An lýt vère nøyen itt an ska' take út an dròpi.
take 'å	1. verte rusa av alkohol 2. angripe 3. ta fyr Sjå også take.	1. "Hui, nò tèk'e det 'å",sa Gunvor, då 'u ha' smaka på heimeǿli. 2. 'An ville take 'å meg, så eg varte nøydd'e ti' rýme. Eirik varte tèkjen 'å, å 'an greidde alli forsvòre seg. 3. Det tók så fælt 'å at eg fekk alli sløkkje.
take 'å kvílunn	kome før folk har stått opp	Mi kóme så tí'legt at mi tóke da 'å kvílunn.
takflettari	person som fletter never til taktekking	Takflettaren lýt passe tí'í nøyi fysst tréne svåe.
takji gjeng'e godt	om never som slepper godt taket (sevja er på det beste)	Takji gjekk godt, så da finge flette mykji nævra førri laudagjen. Nò ljóte mi av å flette tak, takji gjeng'e godt på bjørkó nò.
takk	takk	Dèt va' takkji eg fekk for det eg hjelpt' 'ó. Eg hève 'kji sétt nåkå ti' dei takkjæ.
Takk for seinaste!	Takk for sist!	Takk for seinaste! Det va' gama å treffe deg att'e.
takk 'ni hondí	takk med handa; take ein annan i handa for ei gåve eller greie	Eg fekk takk 'ni hondí å helsing heim'tte.
takkast	takke kvarandre med handhelsing (alle som var med på måltidet)	Jólepdagskveldi å jóledagsmorgónen, å nýårsepdagskveldi å nýårsdagsmorgónen takkast mi for maten ette bórdsètâ.
takkast for jamt	gjere att det ein annan har gjort mot deg, halde kvarandre for jamngode	Mi kunne vel takkast for jamt kvæ som æ fælast'e ti' drikke kaffé.
takke	bakstrehelle; rund, støypt jernplate til å steike flatbraud, lefse m.m. på	'An la takkâ oppå eisâ. An lýt have småre bakstrevé'e itt an vi' bake mæ gamledags takke.
takke	takke	Eg takka 'ó for bryddaupsgåvâ.
takkekake	lappar, pannekake	Takkekakun vare steikte på a takke, å æ rovne å mjúke.
takkekongji	siste flatbraudleiven ein baka ein dag (han laut vere stor, då vart flatbraudet drygare, altså at ein har mat i lengre tid)	Det passa godt út mæ nåunn i dag, nò vare det an stór'e takkekongji. Æ takkekongjen syv'e, var' braui au syvt.
takkelut'e	del av ei bakstrehelle (klovna bakstrehelle, bruka td på støylen; lagd på fire steinar ute til å steikje på)	Takkeluten æ stór'e nóg ti' steikje kaku på.
takkering'e	jernring til å leggje takkâ på Sjå også eisering'e	'Å støylæ brúka mi takkeringjen, å takkâ, ti' å steikje takkekakun på.
takklyv	klyv med tak	Da finge mæ sikkå a gó' takklyv frå Finndalæ.
takkost'e	stabel med never til å tekkje med Sjå også tak og kost'e.	Nýflette nævra lýt an leggje i takkost'e så fórt an kan, hellis krulle da sikkå.
taklass	lass med tak	Da trunge mange takloss for å tekkje den nýe lǿâ i Sýgâ'.
takle	skjenne, skjenne hardt	'U takla 'ó ti', rektigt så fælt.
taksende	sende med tak	Taksendun laut vèr' greie å take imót for dei karan som våre på tòkunn å la' tak.
takskjarr'e	bruka om husdyr som er vanskelege å få tak i og som vik undan når ein vil gripe det Sjå også skjarr'e.	Jymrí æ takskjorr, men saltslí.
takskóg'e	bjørkeskog der det er godt å flette never ("take tak")	Takskógjen va' mykji vær'e for fókk førr' i tí'inn, for bjørkenævra va' einaste tekkjemåten for hús.
taktòke	tak som er tekt med taknever	An lýt sjå godt ette taktòkó så da inkji lèke.
tal	1. prat, snakk; bruka berre i eintal 2. tal	1. Det va' a tal mæ 'ó som alli gjegndi. 2. Ko æ det mæ dei taló som æ skríva mæ raudt?
talast mæ	avgjere på eit seinare tidspunkt (td neste dag)	Mi ljót' talast mæ att'e seinare.
tale av si hòvúdi	tale slik at ein dummar seg ut	Sòme tale av si hòvúdi å skjø̀ne det 'kji sjavi.
tale fókk ette munnæ	alltid vere samd med siste talar, "snu kappa etter vinden" Sjå også gýelèg'e.	Targjær talar fókk ette munnæ, så an veit alli ko 'u meini.
tale fyri	overtale, få på andre tankar Sjå også avstivle.	Mi ljóte tale fyr' 'enni, detta må 'u alli. Det nyttar alli å tale fyr' 'ó.
tale fǿrt	seie at ting er lett å gjere og prøve å overtale	'U tala så fǿrt si' 'u inkji sill gjèr' det sjóv.
tale gali	stokke om på bokstavar i ord, stokke om på ord i setning	Adde kunn' tale gali av å ti'. Eg tala gali, eg kåm meg 'kji i hug.
tale på	tale med	Da vill' alli tale på kvorairne.
tale skamlegt	tale om kjønnslege ting (bruke "tabuord")	"Du må alli tale skamlegt, Titta, det må du vite!"
tale ti'	irettesetje (be nokon om å dempe seg eller slutte med noko; td born i leik)	Ungan våre så ústýrne, så eg tala ti' da, men da héle barre på.
tale úfǿrt	avtelje (framstille slik at det ikkje er fornuftig, lurt eller tilrådeleg å gjennomføre planen)	Bjørgúv tala úfǿrt, så mi bigåve åkkå mæ heietúræ.
tale úti tungunn	lespe	Sòme tale úti tungunn, da kunne 'kji seie "s".
talegåvu	vere flink til å ordleggje seg Sjå også talig'e og munntǿle.	Dreng æ ein som hèv' talegåvun i orden.
talerk'e	tallerken	Vi' du kåme mæ talerkó, så sèt' eg da inn i maskjíni.
talesveip'e	uttrykksmåte	"Eg hèv' stræva å innmugga meg mæ órd å talesveipi som hèv gjengji hèra førr'ell landsmåli kåm", sa Knút.
talgandi	hardt, fort Sjå også talge.	Da gjinge talgandi ette postvègjæ.
talge	slite, streve, drage Sjå også talgandi.	'An talga å sleit alt det 'an vann. Da talga å gjinge opp líí så det va' alli mæ måti.
talig'e	pratsam Sjå også talegåvu.	'U æ talig itt mi æ eisemadde, men 'u sei' líti itt der æ mange ihóp.
taling om / tal om	1. det som meinest, det ein talar om 2. ikkje aktuelt	1. Det æ denné veggjen d'æ taling om å ríve. 2. Det æ alli taling om at eg tòr' hoppe i fallskjerm'e. Det æ alli tal om at eg kan fýe dikkå.
talmast bort	veikne bort, verte tunnare og veikare etter kvart, skrante	Du såg koss 'an talmast bort då 'an varte sjúk'e. Gamle fókk talmast bort.
talsive	1. fleipenamn på andlet 2. talskive på klokka Somme seier "tallsive".	1. Den talsivâ 'ass æ helst'e rar. 2. Talsivâ æ heimegjår'.
tambakkji	Skjellsord på person som ein ikkje likar. Ordet kjem frå portugisisk tambaca, ei billig legering.	Eg vi' inkji vèr' i hóp mæ dessa tambakkan!
tami	tame, dugleik, evne, handlag til å greie	Der æ an stór'e tami mæ å brúke níven godt. Der æ tami mæ alt.
tamm'e	tam Sjå også temje.	Eg hèv' a tomm dúve i túnæ. Den tammi elgjen kan fórt vare skòten.
tamp'e	1. rå og grov kar 2. stutt taugende	1. Pass deg for dei tampæ, Bóa! 2. Hèr æ an líten tamp'e ti' å binde hesten mæ.
tamsi	ende på taug eller fiskesnøre	Der æ etti barre an tamsi av desse snórinn. Eg hèv' an tamsi mæ sèn yst' i taumæ.
tandrandi	1. store, klåre (bruka om augo) 2. skarp (td sinne)	1. 'U ha' så tandrandi nåkå augo. 2. Gunnúv varte så tandrandi vónd'e at det va' ingjen som tór' sei' 'ó imót.
tandre seg ti'	vente i stor spenning	Ungan tandra sikkå ti' då da såge dei stóre jólebassan som kóme inn i túni.
tandrelèg'e (V)	store og klåre (og livlege) augo	Signe æ så tandrelèg å sjå ti'.
tandren	glo spent	Da stóge der tandrne å venta på den besti skjíhopparen.
tanesprang	vilt sprang	'U la' avgari i tanesprang.
tangape	gape vedvarande og sterkt	'U fekk slig tanneverk'e at 'u tangapti.
tangji	1. tange (smal odde som stikk ut i eit vatn) 2. tange (spissen som går inn i skaftet på ein kniv, greip og mange andre reiskapar)	1. Yst' i tangâ æ der greitt å leggje fiskenèt. 2. Tangjen 'å desse nívæ gjeng'e gjænom heile skapti å æ klinka i endâ.
tangló	nistire	Det samer si inkji å tangló på fókk.
tankebýti	dele tankar, få nye tankar	Bǿndan samlast å ha' slig tankebýti om nýe driftsformi.
tankemykjen	tankefull, gå i eigne tankar, noko som plagar ein, tungsindig	Bjúg va' så tankemykjen i kveld.
tankesjúkji	hypokondri	Kansi féla 'an nòkå, ell' va' det barre tankesjúkji?
tannari	strå, stilk (snaubeitt eng) Sjå også aurnaga.	Der finst 'kji etti tannari på voddæ dèr sauin hav' gjengje å beitt i vår.
tanndriv	tenner av støypejern (td på undersida av ein sagbenk)	Tanndrivi æ skrúva oppunde sagebenkjen, å så sveiver an benkjen att å fram fysst an sagar.
tanne	smatte på spenar utan å suge	Lambi tanna barre på spænen, men saug inkji.
tannfang	få tenner ("tannfåing")	Bóa æ i tannfangjæ nò.
tannle	1. tyggje på noko som er vanskeleg å få sund 2. bite; t.d. lage mønster ved å bite i samanbretta ospeblad	1. No hèv' eg tannla så lengji på detti seige elgekjø̀ti! 2. Mi tannla ospelauv ti mi vorte plent stíve i kjakó.
tannlækji	tannlækjar	Tannlækjen dróg út vísdómstennan mí.
tanspringe	springe så fort ein greier	Mi tansprunge, men mi kóme for seint ti bussæ líkevæl.
tanstíre	nistire, stire stivt	Det æ úsamelegt å tanstíre på fókk.
tapari	tapar	Òlâv va' an fillen tapari, antel det va' i sjakk ell' i langrenn.
tape seg	misse td venleik eller vyrnad; gjeld personar	'U hèv' tapa seg nò, hú som va' så vé'. An tapar seg mæ alderæ.
tappari	kjøkemeister (i bryllaup)	I a bryddaup va' der helst'e tvei tappara.
Targjær	Targjerd / Targerd	Targjær reiste ti' Amérika då 'u va' ung.
Tarjei / Tarjeii	Torgeir / Tarjei	Tarjei Bjørgúvson Rysstad va' gó'e ti' dikte. Kvær av dei tvei Tarjeió i Níga' minnest du?
tarkji	luftrøyr (på dyr)	Tarkji æ a anna órd for barkjen på a dýr.
tarmsig	brokk; bruka berre om folk	'An kjøyre seg fast å sleit så på skóteren sin at 'an fekk tarmsig.
tarvendi	noko som ein treng for å utføre eit eller anna	Hèv' an 'kji tarvendi så fær an 'kji gjårt stórt.
tasen	stakkarsleg; bruka om personar	An varte reikna som tasen disom an inkji tóre hoppe ifrå bergó úti Hallandshylen.
tasi	1. liten gut 2. ein stakkar (som lite maktar)	1. 'An va' knerren ti' å arbei'e, den lisli tasen. Eg va' barre an líten tasi då eg fekk den fyssti sykkelen min. 2. Den tasen kunn' mi inkji hav' på tòkunn fysst mi sku ti' tekkje!
tasmast	helst bruka om eldre / sjuke folk som vert veikare og dårlegare etter kvart Sjå også tasmen.	An tasmast mei' ti' gamlare an vari.
tasmen	slapp / veik i kroppen, helst bruka om eldre / sjuke folk som vert veikare og dårlegare etterkvart Sjå også tasmast.	"Eg æ så tasmí i dag, eg lýt sjóe mi kaffé å sjå om det kan hjelpe," sa Hæge. Olav åkkå æ på gamleheimæ å vare tasmnare for kverr dag'e.
tasse	lita og veik jente	Borgjill va' a lítí tasse då 'u gjekk i skúlâ.
tasseleg (H)	liten og veik person	Lars va' så tasseleg, men 'an va' skarp'e i hòvúæ.
tasselèg'e (V)	bruka om person som er liten og har stutte bein og lang rygg (i tillegg til at han går seint og dragande) Sjå også laddelèg'e.	Gunnår va' tasselèg'e å líti ti' arbeiskar'e adde sí dage.
tassi	liten gut	Den lisli tassen kåm springandi néd reiní.
tatte	drype	Det tatta å draup av tòkunn.
taug / tòg	tau	Vi' du kåme mæ tògó, Bóa, da hange i fjósskålâ.
taugjen	tungt, seint	Sýstògan vår' så taugne itt det sille gjèrast nåkå 'å garæ. Det gjeng'e så taugji mæ 'ó.
taugtamp'e	stutt tau	Eg hève barre an taugtamp'e, så eg trúr 'kji eg fær drage i gong bílen din.
taukjen	sein, doven, tung i seg	Gunnår va' så taukjen å få út'å slåtteteigjen.
taukji	går tregt (eller seint, tungt og seigt; om noko som er i rørsle og skal flytjast)	Det gjekk så taukji, fǿri va' filli å lassi va' tungt.
taum'e	1. fiskesnøre Sjå også fisketaum'e. 2. snor til å styre hesten eller anna trekkdyr med; bruka berre i fleirtal Sj å også tøyme.	1. Taumen æ mest'e så lang'e som skjérøyrsstongjí. 2. Tauman æ gjåre av leir å smúre mæ smolt så da vare mjúke.
taumrak'e	lystre taumen (om hest)	Blakkjen æ taumrak'e og létt'e å kjøyre.
taus	ugift jente som har fått barn Sjå også tausemann'e.	Tausin ha' det inkji létt førr'e.
tause	gjere ei jente gravid	Úv varte ti' skamdan då 'an tausa a jente.
tausebót	"barnebidrag" pålagt å betale av barnefaren til barnemora for barn født utanfor ekteskap	Tausebótí va' inkji gód å hav' råd ti' for húsmannen.
tausemann'e	faren til eit barn født utanfor ekteskap Sjå også taus.	Tausemennan vorte au ti' skamdan, men inkji så mykji som tausin.
tausestól'e	eigen benk lengst bak i kyrkja for ugifte kvinner som hadde fått barn	Dei som ha' fengje bonn ottafor ekteskapi, laut sitje på an tausestól'e attenat troppinn, attast'e i kyrkjunn.
té	te; bruka berre i eintal	Fysst téi æ godt sukra, smakar det godt.
tegle	køyre avgarde i stor fart	Da tegla avgari.
tei kjeptæ dí! / tei kjepten din! / kjepten din!	hald kjeft!	Nò lýt du teie kjeptæ dí, hellis reiser eg heim'tt'e! Kjepten din!; pakk deg útt'e!
teie	veske av tykt, vove tøy	Handtakji i a teie æ av tré.
teie	teie, ikkje seie noko Sjå også teie si og teiål'e.	Tigg di, Bjørgúv, så dei vaksne få tale!
teie si	1. teie seg, ikkje seie noko (seiemåten "tigg di!" er strengare enn "tei di!") 2. vere atterhalden om ting ein har sett eller høyrt. Sjå også teie og teiål'e.	1. Tiggji dikkå, bonn, så dei vaksne få tale! Ha' du vilt tagt di, så ha' eg fengje sòvi. Det æ 'kji létt å teie si itt an sér úrett'e. 2. Mi ljóte tei' åkkå mæ detta.
teie tòtæ	halde kjeft	Nò lýt du teie tòtæ dí!
teig'e	teig	Teigjin æ drjúge itt an lýt gjère alt mæ hondemakt. Det va' jamt mi nysta åkkå út'å teigjæ. Itt an hèv' stræva å sveitta lengji út'å teigjæ, æ det godt å kåme inn ti' måls.
teige avgari	greie mykje arbeid (td når ein arbeider fleire i lag)	Nò teigar det avgari, itt mange skjóte leite si.
teiknari	teiknar (bilete, skisser, kunst)	Òlâv æ enn sérs gó'e teiknari.
teikne seg	melde seg opp til konfirmasjon (i eldre tid) Sjå også gange for prestæ, gange lèse, konformant'e, konformére, masjónsbonn og vare framtèkjen.	Bonní lute teikne sikkå, å gange lèse frå haustæ.
teikni ti'	ser ut til, syner, høve til	Eg sér alli teikni ti' at du æ sjúk. "Å ja, 'er æ teikni ti' det", sa Tårål då Anne sa 'an laut ète.
teimrandi	tunn, smal	Det æ barre om dei smale an kan seie at da "kåme teimrandi". Anlaug æ teimrandi smòl.
teimren	smal, tunn, spinkel	Knút æ teimren å sjå ti', men seig'e æ 'an.
tein'e	1. stong, trerenning 2. "stonga" på herresykkel 3. farga striper på sidene mellom kross å kringle og mønsteret i belte og i typleband 4. td ca 35 cm lang "ståltein'e" (diameter td 1.5 mm; til å rulle sylvtråd på; bruka til å lage krusar til filigransarbeid) Sjå også sitje på teinæ.	1. Teinan av selje æ jamnaste lange å mjúke. 2. Det æ nòkå farlegt å sykle mæ unga på teinæ.
teirend'e	renningsmønster i ein vev; mest bruka i typleband og lindar (annekvar svart og kvitt med ruter)	Typlebond ti' kvendags kunna godt vère teirende, da hinge så godt i håræ.
teisteleg (H)	oppvakt, friskleg, livleg	Ånund æ den teistelegari av dei tvei brǿó.
teisten	oppvakt, gladværug, godt i lag, friskleg, livleg (bruka om born)	Det va' enn teisten gút'e. Den lisle jentâ stó' så teistí på scènâ mæ 'u kvó.
teiål'e	tagal, seie lite Sjå også teie og teie si.	Birgjitt æ helst'e teiål av si. Dei sakte å teiåle kunne vère vónde å vare kjende mæ.
tekkje	leggje tak på eit bygg	Nò våre mi heldige som ha' tekkt ti' regni kåm.
teksle	krum tverrøks til å hole ut store ting med Sjå også verbet teksle.	An kan brúke a teksle ti' å hólke út a olle mæ.
teksle	1. holke ut td ein trebolle eller ei olle (med ei teksle) 2. bruka i uttrykket teksle ti'.	1. D'æ viktigt at tekslâ æ kvoss itt an ska' hólke út a tròg ell' an boddi.
teksle ti'	skjemme kraftig, kritisere Sjå også verbet teksle.	'U teksla ti' gúten, så eg tótte det va' vóndt å høyre på. 'An teksla 'æ ti' så det va' plent kallegt.
télèg'e (V)	staseleg, sameleg, stolt	Gunnår æ télèg'e fysst an gjeng'e i rétte klæi.
telje	1. telje 2. bruka i uttrykket telje ti' / frå	1. Eg ha' sillt tålt ko mange fókk der va' på mǿtæ, nò lýt eg barre gjète.
telje etti	ikkje unne, kontrollere, "passe på" ("tykkje at andre et for mykje")	Det æ fælt å vare tåld'e etti maten. Da telje ett' 'ó alt 'an fær. "Du tar alli telje ette mi maten!" "Det va' vóndt å sjå, 'an tóttest plent telje ett' 'enni maten."
telje frå	1. rå frå 2. telje flatbraudleivar og lefser og leggje dei bort når ein bakar Sjå også telje.	1. Eg tålde da frå å reise si' det varte slig úveir. 2. Gònil tålde frå leivan, å la da i rúvu, tjúge i kvær'e.
telje fyri	formane	Anne tålde så fyr 'ó at detta måtte 'an alli gjère.
telje ti'	rå til, oppmode, oppmuntre	'U tålde da ti' å kaupe det mindri húsi.
tembe	ete mykje	Lidvår tember å èt'e, for da sku snart heim'tt'e av heiinn.
temje	temje; td ein unghest Sjå også tamm'e.	An lýt vèr' ǿvd'e ska' an temje hesta.
tempe	negativ tendens eller påfunn; bruka om både folk og dyr	Der va' nåkå leie tempu mæ dei hestæ. 'U ha' nåkå tempu som eg inkji líka.
tèn	tinn	Nappan i trøyunn mí æ av tèn.
tène	1. såvidt greie å lyfte noko som er tungt, 2. springe så fort ein klarer	1. Kassen va' så tung'e at det va' såvídt eg tèna 'ó. Ånund måtte tène seg då 'an lypte dei stóre steinæ. 2. 'An sprang det 'an tèna.
téne åri	svive rundt på hælen (360 grader; kunne ein dette, i eldre tid, var ein vaksen nok til å ta på seg teneste)	Såvi æ 'kji gamle karen, men 'an æ gó'e for å téne åri.
tengje	arbeide på ein uvyrden måte slik at det kan vere farleg for andre	Tór tengde så úvýri at mi vår' rædde å vèr' innmæ 'an.
tèni	lite grann (td smerte, kaffe)	Eg kjend' enn líten tèni av det. Barre enn líten tèni mæ kaffé vi' eg have.
téni	fuglevikke	Ténen høyrer ti' erteblóm-faméliæ.
tenkjandi	ettertenksam	Borgjill æ så tenkjandi å gó' ti' stelle seg.
tennari	fyrtøy (lighter)	Kòri hèv' eg nå gjårt av tennaræ mí?
tenne	bruka berre i uttrykket å tenne a veite.	Det æ 'kji létt å tenne a steiveite mæ úgrei'e stein'e.
tenne a veite	lage ei lukka grøft ved hjelp av stein Sjå også tenne og veite.	An lýt have mange slags stein'e, å nóg av da, fysst an ska' tenne a veite.
teppe	smalne av, eit tre "tepper" mykje eller lite frå rota mot toppen Sjå også kóvòkjen og rótspríkjen.	På heiinn teppe furun mei' 'ell heimi.
teppe	såvidt trø nedpå golvet eller underlaget	Det va' såvídt 'an tepte né'å mæ dei vónde fótæ.
teppe att'e	stengje vasskran	Springevatni fossa útivi førr'ell 'u fekk teppe att'e.
tept'e	attplugga, korka	Fysst da stampe vallmål, have da botnhòlí tepte.
tér	grann, del, mole	Alli a tér stó' etti. Kverrt téri varte tèkji.
tére	vere tidleg oppe om morgonen	D'æ sòme som ljóte tére oppi så tí'leg.
téreleg (H)	klar til innsats og trur seg godt Sjå også térelèg'e (V).	A A-menneskji æ téreleg om mǿnó.
térelèg'e (V)	1. klar til innsats og trur seg godt 2. smålagd, smått, detaljrik, smekker Sjå også téreleg (H).	1. Den lisli gúten såg så térelèg'e út då eg mǿtt' 'ó. 2. Liljerós æ a térelèg kjyr, men 'u mókkar godt. "Den gamli línesaumen va' térelègari 'ell den nýi", sa Birgjitt.
téri	tiur	Néri skjýt' ingjen téri, sa ungan.
ters'e	1. splint som går gjennom veiendet (bolten) på ein slede 2. ein av strengane på fela	1. Eg smía mi tvei nýe tersa, for dei gamle ha' gjengje sund'e. 2. Tersen æ inkji rein'e, sa spilemannen.
tersi	unormalt liten og "labbelèg'e" person	An tersi skjil'e seg nòkå út blant fókk.
tést'e	1. til dess, til den tid 2. nær, ikkje langt ifrå	1. Påskâ kjæm'e seint i år, men nò æ det 'kji lengji tést'e. Tést'e èg hèv' rise opp, hèv' dú arbeidt i fleire tíma. 2. 'An va' tést'e mi.
tétt som nubb'e	"tett i tett"	Mýhankan stóge tétt som nubb'e på handebakjæ mí mæ eg fiska.
téungji	stut på tredje leveåret Sjå også teungskvíge.	Tjóren æ téungji i år.
téungskvíge	2 år gamal ku som ikkje hadde kalv fyrste året Sjå også téungji.	Eg selde téungskvígâ i haust.
tèvandi	pustande	Sigríd kåm tèvandi opp bakkjen, for 'u ha' gjengje så fórt.
tèv'e	pust Sjå også tève.	'U sló seg så 'u misste tèven. Eg kåm så i tèven på fótballbanâ.
tève	puste Sjå også tèv'e og blodtèven	Eg datt å sló meg så hardt at eg fekk 'kji snér tève. 'An æ så ǿr'e at 'an fær alli tève!
tevje	lukte svært vondt	Det va' kalleg di det tevja av dei daue saueskrottæ.
tèvlag	tung og fort i pusten (td kols)	Båni hèv' a tèvlag så eg trúr det félar ei'kvort.
tevle	streve	'An tevla å gjekk det 'an kunna.
tevlingegjúre	vove belte med rutemønster (bruka til understakk)	Hèv' du sétt tevlingegjúrâ mí; eg ha' 'æ i gjår? Den tevlingegjúrâ èg hèv' sétt va' raud å kvít, å ha' kjistehekti.
tevlingetjell	heimevove ullteppe med ruter (mætare enn vanlege tjell) Sjå også heimetjell, kjørkjetjell, kvíletjell, býtjell og tjell.	Detti tevlingetjelli æ det Mamme som hèv' vòvi.
tí'	tid	An lýt fýe mæ tí'inn om an æ gåmål'e. Tí'í æ mæt å syv.
ti'	di, dess	Ti' mei' eg høyre 'an tala, ti' sikrare varte eg på at 'an va' sætisdǿl'e.
ti'	1. til 2. til å 3. inntil Denne preposisjonen styrer også genitiv.	1. Eg skríva a brev ti' ó. 2. 'An æ gó'e ti' skríve. 3. Det æ 'kji lengji ti' mi sku reise. Genitivdøme: Eg vi' ti' heis i morgó. Eg ska' ti' bryddaups laudagjen.
ti'	bryte opp, reise, starte med å reise frå ein stad til ein annan, må alltid ha med eit hjelpeverb	Ko tí' sku mi ti'? 'An sat plent heile kveldi å tóttest alli vi' ti'. Eg veit alli nær mi sku ti'. Mi vi' 'kji ti' ennå. Eg kjøyre ti' å vill' alli hav 'an mæ. Du kan 'kji ti' nò, du hèv' 'kji fengje mat'e ennå!
ti' andgjils	i vegen for, til skade eller ulempe	Dèt trétti stód så ti' andgjils, så eg saga det néd.
ti' augnan	"i augo" (å sjå til)	Haddvår va' så vóndsklèg'e ti' augnan.
ti' avbregd	til skilnad (liten skilnad)	Tevlingejúrun kunne vère i nòkå úlík mynstr, ti' avbregd.
ti' beste	til overs, att	Ko mykji pæninge have mi ti' beste?
ti' bítås	til frukost	Mi åte brau ti' bítås.
ti' bó'is	tilbod om	'U ha' ti' bó'is a håg stilling, men 'u tótte inkji 'u kunna reise frå bonnó. Eg hèv' an hest'e ti' bóis, men eg veit 'kji plent om eg vi' kaup' 'an.
ti' botna	til botnen	Lastí sokk ti' botna.
ti' bóts	gjere bot	'An måtte ti' bóts å ti'stande det 'an ha' gjårt.
ti' bryddaups	til bryllaupet (genitiv-uttrykk)	Ti' bryddaups laut an bryggje ǿl.
ti' býtis mæ	eigedomsgrensa	Taddeiv eig'e ti' býtis mæ Oppistog.
ti' desse	til no	Det hèv' gjengje godt ti' desse, så eg trúr mi sku slutte nò.
ti' dí då	etter måten	"Det æ 'kji så lengji ti' píns, ti' dí då".
ti' dògúrs	1. bruka om eit eller anna ein skulle ha gjort ferdig fram til dugurden 2. til dugurdsmat	1. Mi ljóte prǿve om mi røkkje akkórten åkkå ti' dògúrs. 2. Mi ha' graut'e ti' dògúrs.
ti' doktars	til doktaren	Nò lýt du kåme deg ti' doktars, du hóstar så stygt!
ti' endis	til slutt	Da såte kveldi ti' endis. Da kóme 'kji ti' endis mæ høyingjinn førr'ell éli va' der.
ti' forlei'	ikkje til bry eller mein	Det æ ingjó ti' forlei å kjøyre inn konni i dag.
ti' fóte	fotenden av senga	Æ an trjú i a smòl kvíle, lýt den eini liggje ti' fóte.
ti' friss	1. lei av, vil sleppe 2. freista til 3. forarga	1. Eg æ ti' friss mæ heile greiunn! 2. Eg æ ti' friss eg tèke av 'ó bíllyklan! 3. Eg æ ti' friss mæ 'ó Haddvår, 'an hèv' ussa allfor lengji!
ti' gjèvandi	gratis	Eg bitala barre tí krónu for veskâ, det va' mest'e ti' gjèvandi.
ti' glepps	Ikkje råke eller nå målet, slå feil, trø feil, gjere misstak Sjå også glepp'e.	Det gjekk ti' glepps mæ dei bílhandelæ. Det gjekk ti' glepps mæ nívæ då eg tægde mi a ljåspite, så eg fekk mi an skúr'e i fingjæ.
ti' glæ	til uttynning	Kabrettâ va' så tykk at da måtte hav' vatn ti' glæ.
ti' gó'is	til gode	Da finge alli att'e dei pæningan da ha' ti' gó'is.
ti' gongs	i gjenge, i gong	Nò hève slåtten kåme godt ti' gongs!
ti' heilagt	til helgedagsbruk (sundagar og heilagdagar)	Desse nýe buksun lýt du barre brúke ti' heilagt.
ti' heis	til fjells	Vi' du ti' heis i morgó?
ti' hendis	til hende, til hjelp, til disposisjon	Eg va' ti' hendis fysst det trongst.
ti' hest	tilgjengeleg for vidaretransport med hest	Nò hav' mi rindt timræ så det æ ti' hest.
ti' hòvú's	om hovudet (genitiv)	Kjýrí æ så vé' ti' hòvú's.
ti' hægdags	til helgedagsbruk	Dessa buksun må du barre brúke ti' hægdags.
ti' hæltis	halvvegs	'An ha' 'kji kåme ti' hæltis av vègjæ, så tròta 'an. Høybúí stend'e ti' hæltis på åkkås grunn'e.
ti' håmårs	kome i gong og få gjort ting raskt	Haddvår æ 'kji lengji ti' håmårs, han tar inkji tenkje seg lengji om.
ti' inkjis	til inga nytte	No varte detti arbei'i åkkå ti' inkjis.
ti' jólæ	til jol	I dag æ det fjórta dage ti' jólæ.
ti' kristnan	til dåpen	Aslak va' fem viku då mi våre ti' kristnan mæ 'ó.
ti' kvenndags	til kvardags	Mi gange 'kji hægdagsklædde ti' kvenndags. Ti' kvenndags ète mi kvenndagsmat'e.
ti' lé's	til sides (til leds) Sjå også lé.	An lýt gló ti' lé's au itt an kjøyrer bíl'e.
ti' líkfærds	til likferda (genitiv-uttrykk)	Adde 'å garæ vorte bé'ne ti' líkfær's.
ti' líks	1. på same tid 2. like mykje	1. La'kkå lypte ti' líks, så få mi det ti'. 2. Da finge bitaling, adde ti' líks.
ti' mettis	"for å verte mett" (måltid)	Ti' mettis vi' eg helst'e have graut'e å mjåkk.
ti' minnis	hugse	Det drèg'e ti' minnis at det va' sossa som du sei'.
ti' mókkings	"til mjølking"	Kjýne laut kåme heim'tt'e ti' mókkings.
ti' mótis / ti' móts mæ	til møtes med	Eg kåm ti' móts mæ an stór'e bíl'e, så eg laut kjøyre ti' lé's å stanse.
ti' måls	heim til eit måltid	Nò ljóte mi heim'tt'e ti måls, klokkâ æ toll! Ko lengji æ det ti' måls? Mi vorte rópa inn ti' måls. Det æ etti tvei tíma ti' måls, så mi ljóte hav' a håvlé nò.
ti' nòkås	1. "litt likevel" 2. til nytte	1. Eg kjøyrer sò ti' nòkås, så eg kan líssågodt kjøyre deg heim'tt'e. Eg gjeng'e sò ti' nòkås, så eg kan líssågodt gange denna stubben au. 2.'An va' alli ti' nòkås i slåttæ.
ti' nóss	til middags (om lag kl 14.00)	I slåttæ åte da jamt graut'e ti' nóss.
ti' nåkå	1. verdt noko, brukande 2. bruka om ufruktbart dyr	1. Denné gamli kasettspilaren æ alli ti' nåkå. 2. Denné stúten æ 'kji ti' nåkå
ti' pass	"Det hadde du godt av!" (når ein har gjort noko gale eller ugreitt og ein får ein slags "straff" attende, då er det til pass for den personen, altså ein slags rettferdig straff. Same som måten)	Det va' ti' pass di at du øyelâ bílen din!
ti' píns	til pinse	D'æ góslegt fysst det líe ti' píns, for då æ det våri. Som veiri æ sommårmål, ska' det vère ti' píns.
ti' rektig vént	til høgtideleg bruk	Ti' rektig vént brúkar an det vénaste an hèvi.
ti' réttis	(kome) til rette	Turistan kóme ti' réttis, men da ha' vadra fælt.
ti' ræmæls	til helvete	Det gjeng'e ti' ræmæls mæ ´ó nò, sò som 'an stellar seg. Ti' ræmæls mæ di!
ti' seie	så å seie, omtrent	Gangan på plaggjæ æ slitne, men botnen æ líke gó'e, ti' seie.
ti' skamdan	til skam (dumme seg ut) Sjå også vare og ti'.	An må 'kji vère så gjèrug'e at an vare ti' skamdan. 'An stó' ti' skamdan då 'an ha' dumma seg út.
ti' skjygnis	i løynd	'An låg ti' skjygnis å venta på reissdýrhópen.
ti' skots	springe fort avgarde	Tjóven tók ti' skots då 'an såg meg. Sauin vår' så skjarre at da sette ti' skots mæ same da såg' åkkå. Elgjen tók ti' skots då Jón skaut, men alli hǿvdi.
ti' skrivs	til skrevs	Eg sit'e ti' skrivs itt eg rí'e på hestæ.
ti' slengs	midt i mellom arbeidsklede og finklede	Dei som ha' gó råd, ha dalebuksu bå' ti' arbeis, ti' slengs, å ti' fínt.
ti' sprangs	springe av garde	Skottaran tóke ti' sprangs då eg lét opp húrí.
ti' taks	ha i reserve, ha å ta til	D'æ så greitt å have nòkå liggjandi, ti' taks. Desse stóppan hèv' eg ti' taks fysst eg lýt gjare.
ti' tréungs	tredjedel	Nò hav mi gjengje ti' tréungs av vègjæ at Finndalæ.
ti' trútnings	leggje td holkar og og kodder i bekken slik at dei trutna og vart tette	Det fysste du laut gjère fysst du kåm på støylen va' å leggje koddun ti' trútnings.
ti' tǿlings	nærpå, bortimot Sjå også tǿle.	An æ ti' tǿlings vaksen itt an kan take fǿrarkórti. Høytti æ ti' tǿlings tjurrt.
ti' vént	til pynt (helst bruka om klede)	Karan brúka barre silkjeplagg å hattebóre ti' vént.
ti' års	til neste år	Ti' års vi' eg have trjå vikus færi'.
tí'ast'e	oftast	Som tí'ast'e våre mi ti' kjørkjunn om sundagjen.
ti'bakers	tilbake	Mi ljóte ti'bakers, for mi kåme alli ive denne úrí. 'U kåm ti'bakers mæ a fudd bytte mæ moltu.
tible	dille med rova	Lambi tiblar mæ róvunn itt det sýg'e.
ti'branka	vridd, brote, skadd Sjå også branke.	Den gamli stólen æ så ti'branka av vagling, at 'an æ plent øy'lagd'e.
tibúr'e	tilburd (framgongsmåte, hending, underleg hending)	Det va' an fæl'e tibúr'e då skóteren gjekk gjænom ísen, mæ tvau bonn att'å slé'â.
tídd'e	vere med kalv; bruka berre om ku; vert ikkje gradbøygt Sjå også take seg.	Kvígâ æ tídd å ska' kåme ti' Helgómess bil.
tídke	gjere ei ku drektig ved paring	Stúten må have tídka kvígâ mæ' da gjinge úti i haust.
tidrandi	livfull	'U ha' så tidrandi augo.
tídt	ofte	Mi ha' lòt' mǿtst tídare, mi som tikje så gama å vère i hóp. Tídast'e æ 'an godt i lag. Knút rór så tídt, men Òlâv rór tídtare.
tíe	ti	Det æ tíe viku midjom sommårmål å jónsok. I dei tíendi månâ varte Gjermund åkkå fǿdd'e.
tíe	verte fritt for klake i jorda	Det tíar fórt itt snjóren reiser.
tíedíkji (V)	dike med oppkomevatn (som ikkje frys til om vinteren); bruka til å setje revesaks i Sjå også díkji, rèvedíkji (V) og soksedíkji (H).	Oppkómu i skogjæ vare tíedíkji ette' kvert, fysst d'æ flatt.
tíehaust	haust med mykje mildver	Varte det a tíehaust, kunna an røkkje mykji útiarbei'.
tíen	smelta, frosten / isen er borte Sjå også tine.	Fysst jórdí æ tíí om våri, æ det inkji så lengji fyrr'ell an kan arbeie mæ 'enni.
tíepytt'e	pytt eller oppkome som ikkje vert islagd om vinteren	Gýrí sokk né' i snjóren å av n'i an tíepytt'e.
tíevind'e	mild vind som gjer at snø og is brånar	Tíevind'e kan gjère at fǿri vare filli.
ti'fangji	tilfang (bruka helst om trematerialar; bruka berre i eintal)	I vår saga mi ti'fangji ti' a ný bú. Mi have 'kji ti'fangji ti' å bake an heil'e dag'e.
ti'feddi	1. tilfelle 2. sant 3. tilfeldig, overraskande møte	1. I dei ti'feddæ ha' 'an rétt. 2. Æ det ti'feddi at Tarjei hèv kjøyrt útivi å drasa bílen? 3. Det va' a ti'feddi at mi mǿttest hèra!
ti'feia	1. slite sund 2. tilreidd	1. Bílen va' så ti'feia at 'an varte avskjelta. 2. 'An varte fælt ti'feia då 'an fór i rås.
ti'fòk	stad der foksnø samlar seg	D'æ tunglegt kåme at búedynninn itt der æ mykji ti'fòk.
ti'fådd'e	slite, bleika (øydelagt av ver og vind)	Stakkan æ så ti'fådde at an kan 'kji gange mæ da lenge'.
tí'gjengd'e	1. ofte på vitjing 2. ha naudsynt ærend	1. Taddeiv æ tí'gjengd'e sjå åkkå. "Pass du æ 'kji for tí'gjengd'e!" (mæ å springe i stògó.) 2. Dei som æ arbeislause kunne vare tí'gjengde på NAV-kontóræ.
ti'gjård'e	tillaga, ferdig	Nò æ stólen ti'gjård'e, så nò kan du brúk' 'an.
tigle	spare, ikkje bruke for mykje	An lýt tigle frå lòkjæ å inkji frå botnæ. Det æ vóndt kvæ som lýt tigle maten.
tigltekkje	tak som er tekt med teglstein	Òlâv hèv' lagt tigltekkje på húsó sí.
ti'helli	tilhaldsstad Sjå også vèrestad'e og halde ti'.	A óví høybú æ a filli ti'helli for fókk, men an heddéri æ endå filnare.
ti'kjafsa	utslite, sundrive, tilfiltra	Detti kvíletjelli æ så ti'kjafsa at eg lýt vève mi a nýtt.
tikjast	tykkjast Sjå også tikje og tikji.	Eg tikjest alli få det ti' i kveld. Det hèv' alli tósst staest nåkå i dei húsæ.
tikje	tykkje Sjå også tikji, tikjest, tikje dauvlegt, tikje gama, tikje gama í, tikje vandt og tikje værdt.	Bonní tótte så leitt då da inkji finge lauge sikkå. Eg hèv' alli tótt gama å kjøyre for fórt mæ bíl'e. Eg ha' tótt eg ha' lòt' vòr' mæ di å fengje opp eplí. Ha' du tótt det ha' vòr' rart om eg ha' gjève bort klokkâ mí? Trú da ha' tótt gamare å reise mæ tókjæ? Ha' du tótt eg ha' silt klypt meg? Eg ha' tótt eg ha' lòt' fýgt å sýnt di vègjen.
tikje dauvlegt	sakne, lengte Sjå også tikje.	Eg tikje dauvlegt ett' 'ó Svein. Eg tikje det æ dauvlegt itt eg hèv' vòre lengji på heiinn eisemadd'e. 'U tótte det va' dauvlegt å bú på hýbel.
tikje gama	like, synast det er moro Sjå også tikje, gama og tikje gama í.	Gútungjen tótte så gama å løype i slalåmbakkâ, at 'an ville 'kji slutte førr'ell skjítrekkji stengdi. Eg tikje det æ gama å vère ihóp mæ góe vèni.
tikje gama í	like å vere i lag med Sjå også tikje, gama og tikje gama.	Eg tikje så gama i unga! 'U tótte så gama í 'ó, at 'u ville vèr' i hóp mæ 'an kverr dag'e.
tikje gjètí	sjå verdien i, sjå poenget med, bryet verdt	Då forellí våre borti, tóttest 'an alli tikje gjètí å kåme heim'tt'e. Det va' kji gjètí å leite leng'e, lambi måtte hav' daua.
tikje leitt	tykkje at noko er sårande, tykkje at noko er flaut	Eg tikje leitt fysst an bé'e fókk, å da inkji kåme.
tikje lǿglegt	ha moro av	Mi tótte så lǿglegt fysst Góme fortålde frå gamle dage.
tikje meint í	vere misunneleg, tykkje leitt	Svålaug tótte så meint í at inkji Gófa kåm ti' henni, líkeis som ti' 'enni Birgjitt å Tóne.
tikje mòní	tykkje mon i	'An va' gjèrug'e å tótte mòní kverr krónâ 'an fekk. 'An tikje mòní kverrt ǿri.
tikje mætt	tykkje noko er gjævt Sjå også mæt'e.	Eg tikje det æ mætt å have varme å góe hús. Det æ mætt mæ snille bonn.
tikje måten	tykkje at dette var "til pass" for vedkomande	Angjær tótte det va' måten at tjóvan finge straff.
tikje om	tykkje vel om, like godt	'An tótte så om jentâ.
tikje syndleg	tykkje synd om Mange seier "tikje syndlegt".	Mi tótte syndleg om 'an Sigúrd då 'an varte gåmål'e å fillen.
tikje úvandt	kjenne seg på like fot med nokon (motsett av tikje vandt)	Turíd tótte så úvandt i prestæ, for 'an va' plent som vanlège fókk.
tikje vandt	vere blyg Sjå også tikje.	Den lisle jentâ tótte så vandt itt det kåm fræminde.
tikje vént	tykkje at noko er vent	Dei nýe húsí vorte tótte véne av fókk.
tikje verdt	tru seg til å greie; ofte bruka i nektande form Sjå også tikje.	'An tótte alli verdt mæ 'ó Bjørgúv. Eg tikje alli verdt å prǿve meg som tindeklívari. Tikje du verdt å prǿve deg?
tikje vóndt	1. ha det vondt 2. tykkje synd om	1. Eg tikje så vóndt fysst eg inkji hève det rektig godt (herme). 2. 'An tótte så vóndt om den lisli gúten. Eg tikje så vóndt om 'æ Gró, som laut misse båni sitt.
tikji	tenkjemåte, synspunkt Sjå også tikje og tikjest.	Der æ mange slags tikja úti blant fókk. Mi have 'kji same tikjen.
ti'kjådd'e	slite etter lang tids bruk	Kvíletjelli æ helst'e ti'kjådt, så eg brúkar det ti' undebreisle i kvílunn.
tikkast	leike tikken	Ungan kóme å spúre om mi sille tikkast.
tikke (H)	søye, hosau	An måtte passe godt på tikkun i lembingjinn.
tikke	såvidt verte rekna med (om eldre og uføre som ikkje var fullt arbeidsføre)	"Eg tikkar tali", sa a gåmó kåne, 'u ha' vòr mæ å arbeidt på slåtteteigjæ, 'u meinte ennå 'u va' å reikne mæ.
tilefille	golvklut Sjå også tili.	Tilefillâ låg oppi byttunn.
tilekald'e	kaldt golv	Æ det óvi midjom bórdó i tilæ, vare det tilekaldt.
tilemål	golvmåling	Tilemåli va' jamt brúnt, men mæ same ette kríi, måla sòme det grått.
tiletvått'e	golvvask	D'æ så ímíse mæ dei tiletvåttæ mí itt eg hève det sjaui.
tiletæpi	golvteppe Sjå også tili.	Anne ha' vòve så véne tiletæpi.
tili	golv Sjå også tilefille og tiletæpi.	Det va' 'kji så jamt da tvóg'e tilí førr' i tí'inn. Fosstogtili va' mei' úvandt 'ell stògetili.
tilje	golvplanke, golvbord Sjå også kåmårstilje.	Den eine tiljâ va' så veik at 'u bogna itt 'an gjekk ette tilæ.
ti'lòge	tillegg	Ånund fekk a lítí ti'lòge i lǿninn sí. I bókjinn æ der a lítí ti'lòge som fortèl'e om forfattaren.
ti'maska	i dårleg stand, utslite (om td klede og reiskap)	Dessa skóne æ så ti'maska at det æ såvídt da hange 'å fótó.
tímast	1. bry seg, gidde 2. ikkje like, ha motvilje	1. 'An tímdest 'kji ti' å svòre mi agong. 2. Eg tímest 'kji å vente leng'e nò. 'An tímdest 'kji ti' vère dèr.
tíme	kime (slå på kyrkjeklokka med kolven)	Haddvår tíma mæ kjørkjeklokkunn fysst messâ va' slutt.
tíme si ti'	"få seg til" (pga manglande evne, lyst eller initiativ)	Eg tíma mi 'kji ti' út å hesje i desse veiræ. Detta tímar eg mi alli ti'!
tímelèg'e (V)	opplagd, oppkvikka; td av kaffe	Ånund æ så tímelèg'e, det æ gama fysst 'an kjæm'e.
Timgòtâ	stadnamn på støylsvegen ovanfor Fisstøyl i Finndalen; "tim" kjem truleg av å "timje"	Da tóke sikkå a kvíld då da ha' kåme oppat Timgòtunn.
timmslé'i	stutt og liten slede som vert dregen av "annæringsfole" eller person	Æ det bratt å úkviddi, kan an ljóte brúke enn timmslé'i.
timmslodde	stutt og lita slodde til bruk i skogen (dregen av ein annæringsfole eller ein person)	Timmsloddâ æ inkji i brúk leng'e.
tímótti	timotei	Det æ sjella sjå rein'e tímótti-vodd'e i dag.
timr	tømmer, tømmerstokkar; bruka berre i eintal Sjå også stògetimr.	Timri rók langt inn'å veddin unde flaumæ i vår.
timrari	tømrar	Torgrím tótte så gama å vère mæ timraró mæ da lodde opp'tt'e den gamle búí som da ha' stelt.
timre	lafta bygning Sjå også verbet timre.	Timrâ æ vénare i gamlestog 'ell i nýestog.
timre	lafte (byggje lafta bygning) Sjå også substantivet timre.	'An timra búí sí sjav'e.
timremann'e	trebukk med lange veidehorn (Acanthocinus aedilis)	Timremennan líke sikkå på nýsaga timr.
timremannskåne	insekt som liknar på ein timremann'e (men er utan lange følehorn)	Hèra æ tvæ timremannskånu i sagemustæ.
timreskòt	bratt bakke der ein slepper tømmer (same som lasteskòt)	Timri vare rindt néd timreskòti.
ti'måte	tilpasse	An lýt ti'måte klæí godt sku' da vare lagelège å bramelège.
tinde	setje nye tindar i ei rive	Fysst an sill' tinde rívu, laut an i gód tíd fyri at skógjæ å finne tindetré av einér'e.
tindekrakji	skrinn og mager person	Haddvår va' an tindekrakji, men seig'e å spræk'e i heiinn.
tindesýe	sølje med tindar og taggar	Ordi "tindesýe" var' brúka bå' i Sætisdal å Tilemark.
tindetré	emne til rivetindar; laga av høvelege kvistfrie greiner av einer	I håbballæ lýt eg at skógjæ å finne tindetré.
tíne	oval øskje av tre eller metall	Førr'e brúka da tínu ti' take mæ si maten í.
tíne	1. smelte; gjeld berre vatn 2. Bruka i uttrykket "tíne konn" Sjå også tíen og bråne	1. Ísen i røyræ hèv' tína, så nò renn'e det i springjæ.
tíne konn	skilje attverande snerper frå treskt korn, t.d. etter at ein er ferdig med "bergjâ", eller "skjote konni" med kvass spade i eit hylkje	An laut tíne konni, for det laut vèr' reint for snerpu førr'ell an mól det på kvinninn. Konni varte filli tína, for det va' nòkå seigt då mi treksti.
tíne undâti	bruka om snø som vert blaut og laus mot marka (ved steinar og liknande, i tida etter "Per Varmestein", 21. februar)	Itt det fèr'e ti' tíne undâti', vårar det snart.
ting	ting	Eg lýt have mæ mi tingjí mí. Det lisle tingji va' veikt å filleleg.
tinnér'e	nypekjerr Sjå også njúperunni og njúpetré	Tinnér'e æ ein av dei tréslagó som hav' kvosse tagga på greinó.
tinte	springe lett	Titta tinta å sprang, 'u va' så létt på tæsan, mæ dei nýe skó sí.
tinten	lett og sprek	Sigríd æ tintí å spræk som a hind!
tinten å skjerpandi	lett og energisk	Sigríd va' tintí å skjerpandi ti' fótan.
tiple	drype smått (om vatn)	Det tiplar av tòkunn fysst snjóren brånar.
ti'plåga	plaga, mobba (noko mindre enn útplåga)	Jórånd æ så ti'plåga, men 'u tòler det nóg.
tirlitunge	tiriltunge	Eg plukka a kremme mæ tirlitungu, ein av dei vénaste vårblómó.
tirrandi	raske, energiske rørsler	'An sprang tirrandi, men så kåm 'an i mål fysst'e au.
tirre	vere i lett og kjapp rørsle	Jórånd tirra å sprang, 'u va' den sprækaste av adde jentó.
tirren	raske rørsler, forte stutte steg	Hæge va' tirrí ti' gange, det va' få som fýgd' 'enni.
ti'ræi	1. ha tiltak og evne til å våge seg til med eitkvart 2. lett oppgåve, lite arbeid	1. Augund ha' slig a ti'ræi, 'an íva seg alli í. 2. Detta æ 'kji kå a ti'ræi; gjèr det nå, så æ du færig'e mæ det. D'æ 'kji arbei' ell' konst, d'æ barre a ti'ræi.
tí'råig'e	seinfør, person som har vondt for å bestemme seg (vert ikkje gradbøygt)	An kan jamt vère tí'råig'e, itt det æ vandt å vite ko som æ rétt.
ti'sagd'e	"vere gjeven melding om" (med forventning om frammøte)	'An varte ti'sagd'e, men mǿtte alli.
ti'saksa	skore eller gnaga i småbitar	Kvíleklæí våre plent ti'saksa av músó.
ti'semska	slite (td om klede)	Desse klæí æ så ti'semska at der æ snart hòl.
ti'slæma	1. tilskitna og mest utslite 2. nedsetjande ord om kvinne som "ligg med kven som helst"	1. Desse buksun æ så ti'slæma å dritne at eg veit inkji om eg fær da reine om eg tvær da! 2. 'U va' så ti'slæma å úvýrí mæ sjave si.
tiss	tess, brukande, verdt noko	Æ detta dèra tiss nåkå?
tíss	"på ferde"	Kò æ det nò som æ tíss?
ti'sýnd	tilsyn	Vègevaktaran ha' ti'sýnd mæ postvègjæ.
ti'sýnd'e	bruka om stad som det er utsyn til (motsett av sjåleg)	Kjæm'e an åttati å sér opp i Garan, så liggje húsí ti'sýnde oppi líinn.
ti'trekt'e	innsett, metta (med td tjøre)	Nò æ denné veggjen så godt ti'trekt'e mæ tjø̀re at det held'e i mange år.
ti'trodd'e	trakka til	Detti høyslassi æ så tungt, d'æ så ti'trodt at d'æ plent kallegt!
Titta	kjælenamn på ei småjente Sjå også Bóa og bóari (H).	Titta vi' inkji vère mæ néd'å búí.
ti'tvègjen	svært reinvaska hender over lang tid (ikkje "arbeidshender")	Dú kan 'kji gjère sòvóri arbei', dú mæ dei ti'tvegne hondó, sa fairen ti' student-sònæ sí.
ti'tǿkjen	tiltakssam	An lýt vère ti'tǿkjen ska' an bigjynde mæ nåkå plent nýtt.
tíug'e	ha god mathug	'U æ 'kji tíug, 'u pirklar barre i matæ.
ti'vånd'e	1. avhengig av noko, treng noko 2 erfaren, rutinert	1. Eg varte ti'vånd'e på tóbakk då eg va seksten år gåmål'e. 2. Haddvår va' ti'vånd'e mæ å leggje borgji.
tjasse	gå eller arbeide på ein tungsam og ugrei måte Sjå også tjassen.	Jón tjassa opp mót húsó sí i Grindeskar.
tjasseleg	dårleg stell	Mannen stella det så tjasseleg i húsæ.
tjasselèg'e (V)	1. dårleg stell 2. ustelt (person) 3. seinfør	1. Det varte så tjasselegt i húsæ itt mannen sill' stelle. 2. 'An gjekk der tjasselèg'e å lupta våkt. 3. Rannei hèv' vorte så gåmó å tjasselèg å stiklí ti' gange.
tjassen	1. sliten, trøytt 2. ustelt, urein Sjå også tjasse.	1. Våt'e, fròsen å tjassen kåm 'an heim'tt'e om kveldi. 2. Sòme tikjest allstǿtt vère så tjassne å kunn' alli stelle sikkå.
tjassi	dårleg stell	Da stelte sikkå så tjassi, båi dei tvei brǿan.
tjell	ullteppe Sjå også býtjell, heimetjell, kjørkjetjell, tevlingetjell og kvíletjell.	Der æ góe vermdi i a tykt tjell.
tjód	folk, folkemengd	Heile tjódí va' samla ottafor kjyrkjâ den syttendi mai nittenhundre å femåfyr.
Tjógjei	Tjodgeir	Tjógjei æ a sjella karenamn no for tí'inn; mi have barre ein i Valle.
tjó'gotlé'	grind på ålmannvegjen mellom innmark og skog	Namni "tjó'gotlé'" varte brúka i ellgåmó tí' om kjøyre- å ríevègjen.
tjór'e	avlsstut til felles bruk for fleire bønder Sjå også amtsstút'e.	Du lýt passe deg for tjóræ, 'an kan vère hynsk'e.
tjóre	ha husdyr på beite i lekkje Sjå også tjórenål.	Kjètil tjóra hesten så 'an inkji trodde néd så mykji gras.
tjórenål	jernplugg til å feste eit tjor i Sjå også tjóre. Somme seier "tjórnål".	Tjórenålí må trǿast ell' slåast i i kav, ska' 'u halde.
tjórgjill'e	avlsdyktig stut	Den brondutte vetrongjen åkkå æ tjórgjill'e om 'an æ ung'e.
tjórnål	jernstong som er smidd og om lag ein halv meter lang	Våre tjórnålin for tykke, så våre da vónde få n'i jórdí.
Tjóstóv	Tjostolv	'Er æ 'kji Tjóstóva etti nò, men førr'e varte detti namni brúka i Valle sókn.
tjóv'e	tjuv	Tjóvan æ snake, da brý sikkå 'kji om det æ annas.
tjóvebǿli	gruppe eller flokk med tjuvar	I Tjóvheddéræ sa da at a tjóvebǿli héldt seg.
tjó'vèg'e	ålmannveg	Detti va' tjó'vègjen i gåmó tí', men nò æ 'an mest'e attegródd'e.
tjóvekjakji	tjuv (skjellsord)	Din tjóvekjakji, pakke deg heim'tt'e!
tjóvkjend'e	kjend for å stele	Svein varte tjóvkjend'e då 'an va' inni kråmbúinn, men 'an reiste heim'tt'e å fann adde kvittéringan sí.
tjóvkjenne	skulde nokon for å stele	Gunnår va' så fæl'e ti' å tjóvkjenne fókk.
tjóvskjen	tjuvaktig	Eg trúr fókk æ tjóvsknare nò 'ell førr'e.
tjóvøygd'e (H)	utspekulert	'An æ så tjóvøygd'e, an veit alli ko denna kan finne på.
tjug	20 stk (bruka helst om lefser og flatbraudleivar) Sjå også tjúgji.	Sigúrd henta si a tjug mæ brausleiva sjå 'enni Jórånd. Jón va' på tréi tjugji, altså midjom fyr å sekstí år.
tjúge	tjue	Hèv' an tjúge brausleiva, så hèv' an tjugji.
tjugfari (H)	berebjelke i golv i eit bygg (bjelkelag) Sjå også tvifari (V).	Hèr æ så langt spenn, at mi vi' have 8 tomms tjugfara.
tjúgji	tjue; gammal form Sjå også tjug.	No félar Targjær tjúgji på hundre.
tjurrbròt	fotsjukdom som medførde at beina vart mjuke	Tjurrbròt gjåre ti' at dýrí kunna naudt gange.
tjurr'e	1. tunn, mager 2. turr	1. Margjitt hèv' allstǿtt vòr' tjurr. 2. Brunnen va' tjurr'e i sommår. Hèv' kjýrí tjurrt strå i múlâ, kjæm'e det godt veir.
tjurr'e mat'e	tørrmat (flatbraud og smør)	An lýt have graut'e au, inkji barre tjurr'e mat'e.
tjurrkjakji	1. avmagra mann 2. mann som ein ikkje har gode tankar om	1. Det kunna vère at an tjurrkjakji ha' vóndt for å greie seg mæ pæninge. 2. Æ denna tjurrkjakjen nåkå å brý seg om?
tjurrlèg'e (H)	tynn utsjånad	Gunnår æ så tjurrlèg'e at an kunna trú 'an æ sjúk'e.
tjurrlendt	turr og fast mark	'Er æ greitt gange hèra, som æ sò tjurrlendt.
tjurrmaule	ete utan matvæte attåt Sjå også maule.	Det gjeng'e seint å ète itt an lýt tjurrmaule tjurr'e mat'e.
tjurròt	turrote (særskilt om potet)	Der æ så mykji tjurròt på epló at an vare nøydd'e ti' kaste mesteparten.
tjurrpíne	tunn lang gran som har stått "underkua" i skogen	Tjurrpínun kunne vère góe ti' gjærestaura.
tjurrsam'e	turr eller klein mat; td brødskive utan pålegg	Brau å stump'e æ tjurrsam'e mat'e.
tjurrskati	1. gammal og mest kvistlaus turrfure 2. beinmager mann (nedsetjande ord)	1. Tjurrskatan æ fudde av tyri, å di beste som finst ti' gjèr' 'å mæ. 2. Torgrím æ an tjurrskati, men frísk'e ska' 'an visst vère.
tjurrskódd'e	tørrskodd	Eg kåm tjurrskódd'e ive åne for eg sprang på steinó i vaæ.
tjurrspræk'e	tunn og rask	Rannei æ tjurrspræk å arta.
tjurrsterk'e	tunn og sterk	Den som æ tjurrsterk'e æ fudd'e av muskela å hèv' líti feitt.
tjurrt	turt	Eg åt det tjurrt forotta suvl.
tjurrvé'e	tørr ved	Det æ gósleg mæ a vé'eskjól fullt mæ tjurrvé'e fysst hausti kjæm'e.
tjuse	tale utydeleg Sjå også muse og tuse.	'U tjusa å tala, men det va' 'kji alt eg forstód.
tjynn	tjørn	A tjynn æ mindri 'ell a vatn.
tjynnedypli	stor dypili (mellomting mellom stor "dypili" og lita tjørn)	I Finndalæ æ der mange mýra å små tjynnedypla.
tjø̀rebræ	smørje oppvarma tjøre på treverk slik at tjøra trekkjer inn i veden Sjå også bræ.	Då eg ha' tréskjí, tjø̀rebrædde eg da, å då turte eg mest'e inkji vokse.
tjø̀rehókk'e	holk til å ha tjøre i; lagga eller uthola Sjå også hókk'e.	An tjø̀rehókk'e va' der nóg i kverr manns hús førr'e.
tjø̀rekross'e	nemning for krossmerke på på td stabbursdør (som skulle gje signing til mat og folk)	Da ha' jamt mange tjø̀rekrossa på búrsdynnó.
tjørrlòg'e	væska som flyt opp på tjøre; bruka berre i eintal Sjå også lòg'e.	Tjørrlòg'e varte førr'e brúka som midisín.
tjåkjen	ugreitt, vanskeleg, brysamt	Eg hèv' 'kji så mykji ti' mókke, men det æ så tjåkji fysst an hèv' búskap'e frå fleire eigara.
tó	fjellhylle	Sauin vorte skorfaste oppi nåkå tǿ.
tóa	to (godt tak i)	D'æ slig tóa i dei karæ, 'an fær gjårt di 'an ska'.
tóbakk	tobakk; bruka berre i eintal	D'æ kalleg mæ dei tóbakkjæ, koss an var' ti'vånd'e.
tóbakksblóm'e	solblom	Tóbakksblómen veks'e helst'e 'å heiinn.
tóbakksgalen	sterk trong etter tobakk	Unde kríæ våre fókk jamt bå' kaffégalne å tóbakksgalne.
tóbakksrudd'e	1. tobakksrull (skråtobakk) 2. jonsokkoll (mørk lilla kongleliknande blom som veks på marka)	1. Det va' mange som karva si oppi pípâ av an tóbakksrudd'e. 2. Tóbakksrudden líknar helst'e på "Svitsrudden", ell' an stór'e grånekokli.
todd	furu	Elgjen æ fæl'e ti' å øyeleggje teddan om vetren.
todd'e	toll; bruka berre i eintal	Eg kåm forbí todden endå eg ha' mæ mi mykji for mykji.
todde på seg	auke prisane, leggje stadig meir på pris	Det toddar på seg ti' fleire som sku téne på det.
toddebar	furebar	Av toddebaræ varte det góe brusu ti' gjèr' 'å mæ.
todden	dum, lite dugande til eit gjeremål Sjå også toddi.	Eg kan inkji hav' mæ mi 'an Tårål, 'an æ for todden.
toddepinni	tollepinne	Toddepinnan gjèr' eg mi helst'e av einér'e.
toddi	lite dugande person Sjå også todden.	Den todden vi' eg inkji arbeie i hóp mæ!
tóe	1. avrenning frå ein utandørs gjødselhaug (mitting) Somme seier "tóetrekk'e". 2. vætetrekk på jorda Bruka berre i eintal. Sjå også tóevoddhøytt og tóevodd'e.	1. Tóâ sýnte nédette' bakkó, dèr voks grasi hægri å grǿnare. 2. Der æ' a tóe dèr snjòren brånar tí'lègare om våri.
tóe	renne av (frå td ei mitting)	Tóar det ifrå mittingjinn, vare det mykji gras.
tóedokk	rundaktig søkk i lendet (dokk der det sivar nærinsrik væte)	I tóedokkó veks'e det fródig.
tóegras	gras som har hatt god vokster på grunn av vætetrekk frå gjødselvatn eller reint vatn (same tyding som tóevoddhøy)	Tóegrasi fare da om, kjýne.
tóeteig'e	dyrka jordteig med friskt drag av væte eller gjødsel	Grasi vóks godt i tóeteigó dèr det hadda nòkå.
tóevodd'e	dyrka jord som har tilsig frå gjødsel som ligg lagra ute	Det vóks mykji å godt gras dèr det va' tóevodd'e.
tóevoddhøy	gras som har hatt god vokster på grunn av vætetrekk frå gjødselvatn eller reint vatn Sjå også tóe og tóevodd'e.	Tóevoddhøytti varte haldi for godt høy for búskapen.
tofli	tøffel	Kòri hèv' eg gjårt av tofló mí?
togl	hestetagl Dei fleste seier "hestetogl". Sjå også toglesnòre.	Rjúpesnòrun gjèr' eg av togl. Det seige på bjørkeknuppó, blanda mæ oske, brúka da fysst da tvinna snòru av hestetogl.
toglesnòre	rypesnare laga av hestetagl Sjå også togl og snòre.	Toglesnòrun æ best'e.
togletaum'e	fisketaum fletta av hestetagl	Va' det på ísæ da fiska mæ togletaum'e?
togne	verte lenger, verte strekt Sjå også tøygje.	Gúten hèv' togna mykji si' eg såg 'an seist'e. Ti' mei' det tognar, ti' smalare vare det.
tók	tog	Da reiste mæ tókjæ frå býn ti' Bǿ.
tòke	tak på bygning Sjå også torvtòke.	Der voks bjørkerynninga på tòkunn.
tòkedugna'e	dugnad for å leggje nytt torvtak	Adde grannan laut mǿte fysst det va' tòkedugna'e på an gar'e.
tòl	tolmod	Nò lýt du take det mæ tòl, mi hav' gód tíd!
tòle	tole	Eg tòler 'kji den fæli hiten om sommåri. Lidvår tólde 'kji å vare mótsagd'e.
tólefaddblóm'e	storklokke, kvitklokke (same blom som gopli)	Tólefaddblómen æ sjella, men 'an veks'e vilt i a lí i Hoptufinndalæ, som heite Tólefadd.
tòlig'e	1. brukbart, i rimeleg god stand 2. person som toler mykje 3. barn som er roleg og græt lite Sjå også tòlig.	1. Det va' tóligt veir i gjår. 2. Margjitt æ verkeleg a tòligt menneskjinn. 3. Signe æ det tòligaste bån mi hav' havt.
tòligt / tòlig	nokonlunde, brukbart Sjå også tòlig'e.	Kòss æ det mæ di? Jó, det æ så tòligt. Anlaug æ tòlig frísk nò. Mi have tòligt gó' tí' i dag.
tollmǿse / torrmǿse (V)	tull og tøys, meiningsløyse, påfunn Sjå også modde.	Gònil finn'e på adde slags tollmǿsu, an veit alli ko an ska' trú på. Det va' a fæl tollmǿse du kjæm'e på!.
tomate	tomat	Denne tomatâ æ så úmògjí at eg lýt spar' æ nåkå dage.
tómhendis	tomhendt	Ingjen gjeng'e tómhendis heim'tt'e frå 'enni Vilborg.
tòmi	1. tomme (finger) 2. tomme (lengdemål) 3. taum	1. Eg hèv' vóndt i tòmâ. 2. Denne lektâ ska' vèr' enn tòmi leng'e. 3. Tòmen feste seg i bjørkjí då eg sill' slengje ette a vak.
tomlungji	vott med tommel og peikefinger kvar for seg (bruka til å setje snarer)	Fysst an sette snòru på heiinn, våre tomlungan góe å have i nari å snjóveir.
tomme	måle tykkelsen på trematerial med sin eigen tomme	Eg tomma bórí førr'ell eg kaupte da.
tommelǿvd	lengdemål for handflatebreidda, medrekna tommen	Den eini rapten æ a tommelǿvd for håg'e.
tommi	1. tommelfinger 2. tomme (lengdemål)	1. Eg sló meg så vóndt på tommen då eg klædde húsveggjen. 2. Eg æ an tommi lægri nò 'ell då eg va' på sesjónæ.
Tommås	Tomas	Tommås-namni kåm frå Åseral i sí tíd. Tommås varte reikna for å vèr' sterk'e å seig'e i arbeid.
tómreipis	ikkje ha noko på ryggen (gå utan ryggsekk / meis m.m), utan lass (med tom kjerre / slede); vert ikkje bøygt i kjønn, tal eller grader Sjå også berrlesst'e.	Da kóme tómreipis heim'tt' av heiinn.
tóne	tone	Det va' a vé tóne ti' dei tekstinn.
tong	tong	'An héldt tongjinn i hondinn då 'an stúpa. Kòri hèv' du gjårt av tengó?
tonn	tann, høveltann	Sætisdǿlan vår' kjende for å hav' gó'e tenna førr' i tí'inn. Eg eig'e húsí som tonní i hausæ.
toppe	kran i rostekjeret	Toppâ hèv' fare sund'e å lèk'e, så ei'kvæ lýt stelle a ný.
topp'e	hårlugg på hest	Hesten min æ så rólèg'e at eg kan lei' 'an ette toppæ.
toppepli	fruktknute i toppen av potetriset	Det fysste eplí kóme, åte fókk toppeplí au, å då vorte da 'kje mykji gó'e i magâ.
tòr' alli seie	"det veit eg ikkje"	Eg tòr' alli seie nær da kåm' heim'tt'e av heiinn.
Torbjør	Torbjørg	Tårbjør kåm si alli ette sengjefærinn. Torbjør tók út ti' heis tíleg om morgónen.
tórdivili	tordivel	Tórdivilan líke best'e å grave i jór'inn.
tóre	torever; bruka berre i eintal Sjå også grudde.	Då tórâ sló, vart' eg ræd'e, for der trilla a kúlelýn i glaskarmæ. Førr'e va' eg alli ræd'e tórâ.
tòre	våge	Tòre dú, så fýer èg au.
tórebankji	svært mørk sky	Blåsvårte tórebanka løynte sólinn.
tórebræe	varm solsteik (like før, eller som eit varsel om torever) Sjå også bræe.	Det kåm a tórebræe så heit at mi kasta åkkå inn i skuggjen.
tórebýe	torebøye	I sommår hèv' 'er kåmi den eine tórebýâ ette den hí.
tórefló	kraftig regnbye etter lyn og toreslag	Den tóreflóne va' long.
tóreslag	skrall under torever (når tórâ slår)	Brjåí å tóreslògjí kóme så nérenanné at mi vorte ræde.
Tòróv	Torulv	Tòróv tók út ti' Amérika då 'an va' ung'e.
torpast	samle seg i flokk	Ålmúgjen torpast i prestetúnæ, som vani, fyre messâ.
torp'e	hop, klyngje (om td folk, dyr og hus som står tett)	Kjýne stóge i an torp'e mót úveiræ.
torpe sikkå	flokke seg	Fókk torpa sikkå ihóp ottafor kjyrkjâ. Kjýne torpa sikkå ihóp fysst bjynnen kåm.
torrepòsi	dyr eller menneske som er fødd i januar (skarpe tí'i midt på vinteren gav ein dårleg start på eit nytt liv)	Den armi torrepòsen æ så fillen ti' nære seg. Dei som vår' fǿdde i januar vorte kadda torrepòsa.
Torrgrím / Torrgrími	Torgrim	Det æ 'kji mange Torrgríma etti nò, namni vare líti brúka.
torri	tidsrommet frå midt i januar til midt i februar (gammal tidsrekning)	Torri æ haraste vetretí'í.
torve	torve Sjå også stakkstad'e, stakksneis, murefót'e, stydje, krakji, vindverje, vindvevje, band, býr, kjembe og høyskóg.	Torvâ ligg'e på toppæ av høystakkjæ.
torve	leggje torv på nevertak	Itt mi tekkje, så torve mi ette kverrt, men mi molle ett'å.
torvolli	torvhaldstokk, stokken som ligg fremst på taket for å halde på torvet Sjå også króknèv.	Torvellin halde lenge førr'ell da rotne, fysst an brúkar gåmó fure mæ mykji al'e.
torvròt	grassvorden i pløgd jord (jordskorpe med gras og grasrøter)	Det bèr'e godt så lengji torvròti æ í, men sía lýt an hevde.
torvtòke	torvtak Sjå også tòke.	Torvtòkun, lagde på gamlemåten, mæ bjørkenævra på heile tòkunn, kunna halde i minst trædev år.
tòs	1. utsorterte småpoteter 2. dyr eller menneske som er små og tynne 3. "dårlege folk" (uærlege, fattige, alkoholiserte)	1. Búskapen fær tòsi. 2. Det var' 'kji kå nåkå tòs av desse tåtelombó! 3. Gònil såg nåkå fókk i Ånedal'e som såge út ti' vèr' tòs.
tòse	plukke ut småpoteter	'Er æ så filli a epleår i år, så mi ljóte tòse smått.
tòsebingji	binge der ein hadde lagra mat av dårleg kvalitet for dyra	Det va' sumt som varte lagt i tòsebingjen, som småepli å sòvóri.
tòsebytte	bøtte som ein bruka til småpoteter og anna dyrefor	Tòsebyttâ mí æ gjår' av tré, å den hèv' eg havt i langsamelège tí'i.
toskeleg (H)	toskete	Andrés æ så toskeleg, 'an sèt'e på vetredekkjí i august.
toskeleist'e	tosk, dumming	Toskeleista vi' mi inkji have i kommúnestýræ.
tóssdag'e	torsdag Somme seier "tóssdan".	Tóssdagjen hav' da spådt úveir.
tossi	tosk (ofte seinfør person)	Dei tvei tossan drukna då da vår' úti i eikjunn a kveld.
tostedrykk'e	tørstedrikk	Den besti tostedrykkjen æ kaldt å godt vatn.
tosti	torste; bruka berre i eintal Sjå også tysst'e.	Eg hèv' slig tosti fysst eg æ sjúk'e.
tostål'e	tyrst	I heitaste slåttæ æ an jamt tostål'e.
tòt	munn, kjeft	Hald tòtæ dí! Åslaug ha' ète så mykji blåbèr at 'u va' plent raud kring tòti, då ha' 'u blåbèrtòt.
tòtari (H)	høgrøysta person (talar med høgare volum enn det som trengst)	Tòtaran plage ivedøyve dei hí, så da alli få kåme ti' ór'i.
tóte	1. tyte, piple 2. lage lyd (om vind) Sjå også syte.	1. Blódi taut ó' fæslæ. 2. I nótt hèv' eg lègje å vakt, mæ vinden hèv' tòte i nòvó.
tóv	tolv; gammal form	Tóvtirúsi va' tolltidag jól.
tóvehòvúd	uklårt hovud (dårleg til å tenkje)	An kan inkji vèr' a tóvehòvúd ska' an sitje i kommúnestýræ.
tóven	sein til å oppfatte	Æ du sossa tóví at du inkji skjø̀nar detta!
tóvsle	seinfør kvinne	'U fèr'e hǿglegt, men a tóvsle æ 'u alli.
tóvslefjø̀l	heimelaga vaskebrett til å tove vadmål på (somme seier "tóslefjø̀l" eller "tóvefjø̀l)	Heile tóvslefjø̀lí va' gjår' av tré, å fór fínt mæ vallmålæ.
tóvtirús	stor fest tolvte dag jol (5. januar)	Tóvtirúsi i Víkjinn i 1816 va' det seiste, å då varte der drèpen an mann'e.
tra	inngjerda jordteig	Fyre útsiptningjinn va' der an líten jórdteig'e som varte kadda Trâi.
tradd'e	veldig sinne, sterk oppøsing	Gunnúv kåm i tradd'e då 'an varte så hardt mótsagd'e.
tradde	"trippe" (ivrig, utolmodig, kan ikkje vere i ro) Sjå også illtradde og spradde.	"Mi lute ti' ", sa eg, det va' plent så eg tradda, men han tóttest alli haste.
trafse	lita jente	Da rópa ti' trafsunn at 'u laut nøyte seg.
trafseleg (H)	veikleg, sjukleg, stygt kledd	Jón hèv' vòr' trafseleg i dèt seiste.
trafselèg'e (V)	veikleg, sjukleg, stygt kledd	Mange vare trafselèg'e mæ åró.
trafsen	1. sjukleg, dårleg i helsa 2. fillete kledd	1. Pål hèv' vòr' trafsen i det seiste. 2. 'An va' trafsen då 'an kåm inn ti' åkkå, 'an må hav' farta i heió lengji.
trakst	1. frå morgonen av 2. straks, så fort ein kan 3. noko ifrå, straks her borte	1. Eg kjæm'e trakst i morgó. 2. Mi ljóte ti' trakst, sku mi kåm' fram i ljósi. 3. Eg mǿtt' 'enni Jórånd trakst hèr híti.
traktéle	1. servere rikeleg med mat 2. behandle stygt, øydeleggje (td i slagsmål)	1. Gònil traktéla åkkå mæ kaffé å blautkake. 2. Bjørgúv varte stygt traktéla då 'an misste auga i slagsmålæ.
trampesoks (H)	fotsaks til å fange rev eller mår og røysekatt i	D'æ slutt mæ å brúke trampesoksi nò.
tranda (V)	romet / øvste etasje i løa (der køyretrappa fører inn til); bruka berre i fleirtal Sjå også trandla (H).	Da lesste av høyslassi på trandó.
trandedynn (V)	dør eller døropning til låven Sjå også trandehúr.	Gamle trandedynna svíve tidt i jarra.
trandehúr	låvedør Sjå også trandedynn.	Der æ jamnast'e tvæ trandehúri på trandó.
Trand'eimssylv	gammalt sylv som skulle vere innkjøpt i Trondheim ved pilgrimsreiser	Eg hèv' ervt nåkå trand'eimssylv ett' 'enni Gamlegóme.
trandetili	låvegolv Sjå også trandletili (H), tranda og tili.	Trandetili va' jamstóre stokka tétt i tétt, å da våre jamt håvkløyvde.
trandetilje (V)	golvbord i ein eldre låve	Trandetiljun i úthúsó mí æ hýnte, så da mòge vère gamle.
trandi	halvkløyvd stokk som vert lagt med flatsida ned	Da brúka 'kji stóre tranda ti' stelle sikkå trandetili.
trandla (H)	romet / øvste etasje i løa (der kjøyretrappa førde inn til); bruka berre i fleirtal Sjå også tranda (V) og trandle.	Mæ stokka trandla tétt i tétt varte det helste humputte å kjøyre mæ kjerre inn'å trandlan.
trandle	1. leggje golv på låven 2. leggje ut stokkar / planker tett i tett for å få betre bereevne td over ei myr Sjå også trandla (H)	1. I morgó ljót' mi trandle i lǿunn, for tili æ så filli. 2. I vègjæ i Trandarléæ hèv' der vurte trandla førr' i tí'inn.
trandletili (H)	eldre låvegolv Sjå også trandetili (V) og trandla(H) og tili.	Ette gåmålt va' trandletili lagt av runde stokka.
trant'e	grisetryne	Fysst du sér grísetranten beint frammati, så æ 'an som an rundingjí mæ tvau prikk í.
tranteband	band kring trynet på ein gris (når ein skulle ta ut grisen til slakt)	Grísen skjø̀na visst ko mi villi, for mi vorte mest'e faste mæ å få på 'an trantebandi.
tras	noko som er til nedfalls (trevyrke)	Detti gjæri æ barre tras.
trasehagji	gjerde av buskar og greiner for å stengje búskapen ute (same som trasnegjæri)	An trasehagji kan skjemme búskapæ út, så da inkji brý sikkå om gjæri.
traselèg'e (V)	1. sjukleg, stakkarsleg 2. til nedfalls	1. Såvi sér så traselèg'e út, ska' vite ko som félar 'ó? 2. Nò æ da traselège dessa húsí som det æ lengji si' der hèv' búdt fókk í.
trasement	så dårleg at det mest ikkje heng i hop (bruka mest om reisverk-bygningar)	Detti trasementi kunne mi 'kji have, mi ljóte stelle nýtt.
trasen	mødd, medteken	Gunnår var' trasnare for kverrt år.
trask	far etter dyr eller menneske; bruka berre i eintal	Der va' mykji trask ette elgji i skógjæ.
trask'e	gut eller mann som er liten og noko stakkarsleg	Torgrím va' an líten trask'e, men 'an va' 'kji så fillen ti' arbeie.
trasnegjæri	gjerde av buskar og greiner for å stengje búskapen ute	A trasnegjæri kan stundom vère nóg ti' å hepte búskapæ.
trasseleg (H)	negativt føremål	Inkji vèr' såssa trasseleg, du øy'legg'e barre for sjave di!
trast'e	trost	Trastan æ fæle ette bèr om hausti.
traubéen	bruka om person som er vanskeleg å få til å gjere noko	Gúten va' så traubéen ti' hjelpe moi sí.
trau'e	motviljug, lite lysten til Sjå også fetrau'e.	'U va' trau, men 'u svòra ja. Di mòge 'kji vère traue ti' hjelpe aire.
traugjengd'e	motviljug til å gå	Ungan våre traugjengde itt da fóre ti' var' tròta.
trauske	krypsoleie Sjå også skåleblóm'e.	Trauskâ veks'e godt no.
traut'e	veg, lang veg	An traut'e kan kjennast så lang'e at an trøytnar.
traveleg (H)	mann som ikkje ser ut som om han kan gjere fullt arbeid (fysisk arbeid)	Den traveleg heddissen ha' vanskeleg for å få si arbei.
travi	1. gutunge 2. person som ikkje ser ut til å vere fullt arbeidsfør (til fysisk arbeid)	1. Mi våre barre nåkå små trava då mi bigjynte å hoppe på skjí. 2. Den traven vi' eg inkji have som dreng'e!
travle	streve, ha det travelt	Adde i húsæ laut travle itt det va' onni.
tré	tre	Mi ljóte stýve dei tréne som stande néraste slæpunn.
tréaksl	treak, lakris (hard og sterk smak som skulle vere godt for halsen)	Eg ska' vite om det æ heldigt å tyggje på tréaksl; der æ så sterk a smòk í det.
trébjynn'e	ekorn Sjå også íkonn.	Trébjynnen sat i gråninn å åt koklefræ.
trébotna	trebotnsko ("trebotna" har overler, gammaldags tresko er derimot laga av heilt tre) Sjå også trébunnskó og trébunta.	Då det va' krí', gjinge mange mæ trébotna. 'U slengde trébotnó å tók út 'å sokkeleistó.
trébunnskó (H)	trebotnsko Sjå også trébotna og trébunta.	Trébunnskóne mí æ plent útslitne.
trébunta	trebotnsko Sjå også trébotna og trébunnskó.	Desse trébuntan hèv' visst Gófa gjårt.
treffe	1. hende 2. møte 3. passe	1. Det trefte at mi fóre gali. 2. Mi trefte 'an Sigúrd i Býn i gjår. 3. Det tikjest treffe at sòme allstǿtt ljóte kåme i útíó.
treffen	ordviss	'An va' allstǿtt så treffen mæ det 'an sa.
treffi	tilfeldigvis	Det va' treffi at eg va' der plent då.
trefs	lause trådar i td vev eller klede	Detti trefsi lýt eg klyppe av å spite nýe bròt.
trefsa	slite (med lause trådar)	Buksun mí æ trefsa nédati; eg hèv' hoggje bjalka og vassa mykji i snjóræ.
trefsutt'e	så utslite at trådane heng lause	Sekkjen æ så trefsutt'e at 'an æ útsliten.
tréfǿr'e	i stand til å hogge og køyre tømmer åleine (også bruka om å tømre)	Det va' så stór'e skóg'e at eg va' 'kji tréfǿr'e.
tréfǿri	hol til skaft i øks eller hamar o.l.	Der æ så líti tréfǿri i desse øksenakkâ at skapti vare veikt.
trège	angre Sjå også trègelegt.	Eg trègar at eg inkji tók mæ mi vetti.
trège seg livandi opp	ha sterk og varande trege	Eg trègar meg livandi opp at eg va' så úvýren mæ órdó.
trègeleg (V)	bruka om anger i samband med noko ein ikkje gjorde Sjå også adverbet trègeleg (H) og trège.	Eg tikje det æ trègeleg at eg sa nei då Håvår fría.
trègeleg (H)	bruka om anger i samband med noko ein ikkje gjorde Sjå også adverbet trègeleg (V) og trège.	Det va' trègeleg at eg inkji fýgde ti' Amerika.
trègji	anger	Det æ godt å inkji vare for dei trègâ.
trégjår	gjord (laga av tre til å stramme kring eit lagga kjerald)	Det va' allstǿtt trégjåri rundt stavkoppan førr'e.
tréidag	tredjedag (3. joledagen, 3. påskedagen, 3. pinsedagen)	Tréidag æ inkji heilag'e ti' nòken av hågtídó, men ordi vare líkevæl brúka i dag.
treie	kufte laga av svart vadmål (med sylvborder utan løyesaum'e; "løyesaum'e" berre på handlínó; bruka av brur og brurkoner i staden for blåkupte)	Treiâ va' ladd mæ gullvéra sylvstas'e.
treiesylv	sylvet ein brukar på ei treie	Det va' vanelegt at da måtte låne sikkå treiesylv ti' bryddaups.
treisk'e	1. sunn, frisk 2. klok 3. ærleg, påliteleg	1. Det sér út ti' vère an treisk'e ungji. 2. Æ du 'kji plent treisk'e! 3. Haddvår hèv' allstǿtt vòr' så treisk'e.
treisklèg'e (V)	ser ut til å vere klok (teoretisk og praktisk)	Tóne sér så treisklèg út, men d'æ 'kji allstǿtt an fær a godt svòr av 'enni.
trèkast	verte tjukkare	Åvoll trèkast så dei trjú seiste årí.
trèk'e	1. gravid 2. tjukk 3. truten Sjå også dige og ruse.	1. Da seie at Gýró æ trèk att'e. 2. Eg tikje detti ríveskapti æ for trèkt. Eg gjère tindan trèkare å leng'e i karerívu 'ell i kvenderívu. 3. Fingjen min æ trèk'e.
trékjedding	trestong til å hengje gryta på i årâ.	Heng grýtâ 'pi trékjeddingjí, Titta!
trekkjast	krangle, vere usamde Sjå også trekkjast opp.	Da trekkjast så jamt i politikkjæ.
trekkjast opp	1. øse opp kvarandre 2. diskutere veldig intenst og verte småirriterte på kvarandre Sjå også trekkjast.	1. Ungan trektest opp, å våre så ívrige at an høyre alli mannemål. 2. Svein å Åni våre fæle ti' trekkjast opp fysst da treftest.
trekkje lodd	møte til sesjonen (i eldre tid)	Mi våre trí kara som våre på Otrøynæ (Odderøya) å trekte lodd.
trekkjeló	trekkjebenk for sylvarbeid	An drèg'e sylvtrå'en gjænom trekkjelóí for å få 'an tunnare.
trèkne	1. trutne, utvide seg 2. leggje på seg; helst bruka om graviditet Sjå også fitne.	1. Tappen hèv' vorte våt'e å trèkna, så 'an passar 'kji ti' hòlæ. 2. Gýrí fèr'e ti' trèkne.
trékopp'e	samlenamn på koppar og kar som er laga av tre (lagga og teksla trekoppar)	Itt an kåm på støylen mæ fysste, laut an bake opp trékoppan å två da væl.
trékóvi	trepil	Mæ mi våre små, gjåre mi åkkå trékóva som mi brúka fysst mi skute mæ píl å bògji.
trèkvaksen	1. tjukkfallen, feit 2. storvaksen, sterkleg	1. Sòme kunne vèr' svirpe om da æ trèkvaksne. 2. Svein va' trèkvaksen å nauendi godt ihópkåmen.
trénèva	person som har dårleg handlag og er dårleg til praktisk arbeid Sjå også trénèvi.	'An va' så trénèva at det varte alli nòkå slags rétting mæ det 'an gjåri.
trénèvi	person som har dårleg handlag og er dårleg til praktisk arbeid Sjå også trénèva.	Eg hèv' alli sétt så den trénèvi, 'an fekk inkji ti' å kløyve vé'ebranden.
trengd'e	kjenne seg nøydd til å på do	Nò æ eg så harleg trengd at eg kan alli píne meg leng'e!
trengjast	verte trongare	Òvafor Bygland trengjest dalen av.
trengje	gjere trongare	Eg måtte trengje den skrúven for at 'an sille passe inn i hòli.
trengje seg	få ut avføring	'An ha' hardt i magâ å laut trengje seg lengji.
trenske	vere fysisk utmatta (slite langvarig, streve, vere utmatta etter td lang heietur)	Gònil trenska å bar høysbýran, dag'e ette dag'e, ti' 'u ha' alt høytti inni.
trept	trakt	Treptí æ for stór, 'u lór 'kji n'i flaskehalsen.
treskjari	person som matar kornband i treskjeverkji	Det kunna vèr' a farlegt arbei' å vèr' treskjari itt an fekk hondí inn i treskjeverkji.
treskje	treskje	Da hav' trekst mæ bå' flygjili, treskjemaskjín, treskjeverk å skúrtreskjari.
treskjehjúl	stort trehjul med spor i (som kan overføre kraft frå vasshjul til treskeverk)	Det va' a kalleg liven itt treskjúlin svive.
treskjehægd	så høgt at ein kan treskje med flygjil (låven der ein treskte var tilpassa dette)	I Ròte-låvâ va' der plass'e ti' tvæ treskjehægdu jamsís.
treskjelag	samarbeid mellom fleire bønder i ei grend om å treskje korn med maskin	Dei som vår' mæ i treskjelagjæ, ha' jamt faste oppgåvu i treskjingjinn.
treskjemaskjin	treskemaskin Sjå også treskjeverk.	A treskjemaskjín ha' a piggmaskjín ti' slå konni av oksó, an ristari som kasta út håmen, å a kastemaskjín som blés út agnin å sæla konni.
tréskjèrari	treskjerar	For å vare an gó'e tréskjèrari, laut an have a godt lag mæ nívæ.
treskjeverk	stor treskemaskin Sjå også treskjemaskjín.	A treskjeverk gjère konni færigt, frå konnbandæ ti' det æ reint i sekkjæ.
tréskójinn	bøygt jarn, bruka til å hole ut tresko med	Ti' å hólke út for tæne i enn tréskór'e lýt an have a tréskójinn.
tréskópost'e	sladder	Tréskóposten æ inkji allstǿtt sætandi.
tréskór'e	tresko	Det æ vóndt å springe mæ tréskó
tréskóteksle	tverrøks med stutt skaft til å "hole ut" med	Tréskótekslâ va' heimesmía hít'å Hòvæ.
tretta	tretten; gammal form	No æ det tretta dage ti' jóle.
trettandagjen	trettende dag jol ("den gamle joledagen", tilsvarande 1. joledag, før ca år 1700)	Trettandagjen héle dei gamle sérs heilag'e.
Tréungjen	Samnamn på Heddi, Straumi og Besteland.	Tréungjen æ synst i Hylestad sókn.
tréungsbrett'e	3 søkk i hatten (mange i Trèungjen hadde denne bretten i hatten) Sjå også heddisnepp'e.	D'æ få búnâshatta som hav' tréungsbrett'e.
tréungsraust	uttrykk bruka om takvinkelen på ein bygning, når høgda er 1/3 av breidda (33,7 grader) Sjå også fjórongsraust og raust.	Èg tikje at a tréungsraust æ for brattrausta.
trèv	1. golv over husdyrrom 2. oppbygt golv, t.d. i uthus 3. galleri i kyrkja	1. Unge jentu låge stundom oppå trèvæ om sommåró. 2. Eg løynte mi oppå trèvæ, så 'u såg meg inkji. 3. Èg sit'e allstǿtt oppå trèvæ itt eg æ ti' kjørkjunn.
trèv'e	10 kornband (passeleg staurladning til å bere)	Órdi "trèv'e" hèv' kåm út av brúk nò.
trèvili	1. tråd 2. filler	1. Du kan lòse an trèvili itt du drèg'e. 2. Der va' 'kji etti trèvilen av buksó mí.
trevle	kvinne som strevar fælt og tykkjest ha vanskar av ulike slag	Åshild va' a trevle, å varte inkji gjipt.
trevle	streve (det går tungt)	Signe trevla allstǿtt, det va' vóndt å sjå ko tungt 'u ha' det.
trevleleg (H)	streve fælt (om kvinne)	Signe va' så trevleleg, arbeii fadd så tungt fyr' æ, gåmó som 'u va'.
trí	tre (talordet)	'Er æ trí gúta, trjå jentu, å trjú bórd, i tréi klassi. Det æ tréi åri eg gjeng'e hèra på Honnès.
trífadden	tre lag	Spóntòkâ va' trífaddí, trjú lòg for at 'u sill' var' tétt.
trígjara	fingerring som går tre gonger rundt fingeren	Enn trígjara ring'e va' mæt'e å have.
trígjår'e	tre delar av same slag som er sette ihop (om sylvstas)	Sylvsmé'in gjère av å ti' sylvarbei' som æ trígjårt.
tríhåg'e	tre høgder (om stabbur) Sjå også trihåglopt.	Det va' barre lopt som våre tríhåge, å dei våre útrita.
tríhåglopt	stabbur med tre høgder (ein veit om tre slike frå Valle) Sjå også trihåg'e.	På Rygnestad stend'e det a tríhåglopt frå Vónd-Åsmunds dage.
trílagt	tretråds garn	Trílagt gån æ sterkt ti' klæi som det leitar på.
trillandi rund'e	rund som ein ball	Ballen æ trillandi rund'e. Jórdkúlâ æ 'kji plent trillandi rund.
trillingnèta	hasselnøter i ein krans på 3	An va' heldig'e fysst an fann trillingnèta.
trilte å gange	gå med stutte steg, trippe (om småborn)	Den lisli gúten trilta å gjekk atti moi sí, å 'an héldt lag mæ 'æ.
trímenningji	tremenning	Èg å moi dí æ trímenninga. Eg æ trímenningji mæ 'æ moi dí.
trínóttongshókk'e	holk som rømer 3 nottung (1 nottung er 6 liter)	Om sommåri ha' mi tvei trínóttongshókka mæ súr mjåkk i kjeddaræ.
tripp	terningspel (t.d. ludo) Sjå også trippast.	Mi ha' mykji gama mæ dei trippó då mi våre små.
trippast	spele terningspel (t.d. ludo) Sjå også tripp.	Det æ gama å trippast. Sku mi trippast?
trípælsflaske	flaske; 0,75 l	Eg kaupte mi trjå trípælsflasku mæ vín.
tríspòla	tre breidder (om kjørkjetjell)	Kjørkjetjellí kunna vère antel tví- ell' tríspòla.
tríspæna	bruka om ku med øydelagd spene Sjå også júvr.	Kjýrí varte tríspæna då 'u fekk júvrbitendelsi.
trístiga gamlestogkrakk'e	krakk utan ryggstø (med noko uthola sitjeflate)	An trístiga gamlestogkrakk'e stó' jamt innmæ omnen å åren.
trítrætt	tre trådar jamsis i ei åkjatjúgskjei (vevskei)	Vèv'e an trítrætt vare det sterkt.
triv	trivnad, god helse; bruka berre i eintal Sjå også trívast, trívsklèg'e (V) og trivskleg (H).	Kjýne æ i triv å mókke mykji.
trívast	1. gripast 2. trivast, ha det greitt i den situasjonen ein er i Sjå også triv, trívsklèg'e (V) og trívskleg (H).	1. Da ruke ihóp å trivest i kragjen. 2. Èg å Òlav trivast allstǿtt ihóp. An trívst alli itt an frýs'e.
tríve	gripe fort tak i	Mi trive i a bjørk då råsí lòsa und' åkkå. Eg treiv 'an i hondí då 'an glatt.
triven	frisk, i godt hald	Merrí æ triví å blonk i håró.
trivle	prøve å få tak i, undersøkje med hendene (når ein ikkje ser)	Det va' mørkt i rómæ, men 'an trivla seg fram ti' 'an fann dynní. Det va' kollmørkt så eg laut trivle meg fram.
trivse	lita jente Somme seier "tryvse".	Eg minnest det så væl, endå eg va' barre a lítí trivse.
trivsklèg'e (V)	person eller husdyr som ser ut til å ha god helse og trivast Somme seier "trivlèg'e". Sjå også trívskleg (H), trívast og triv.	Da æ trivsklège, bògó bonní.
trívsklèg'e (H)	person eller husdyr som ser ut til å ha god helse og trivast Somme seier "trivlèg'e". Sjå også trívsklèg'e (V), trívast og triv.	Den kissen va' trívsklèg'e.
trjóte	tryte, verte oppbruka	Fysst maten hèv' tròti, vare fókk úhǿge.
trjúgbògjen	bøygt tre som eigner seg til trjugemne	Eg lýt take mæ denna trjúgbogne bjørkjí så eg hèv' trjúgimni.
trjúg'e	1. trug 2. trinse på skistav Sjå også manntrjúg'e og hestetrjúg'e.	1. Det ha' kåme så mykji snjór'e om nóttí at 'an laut fram mæ trjúgó. 2. Den eini trjúgjen hèv' dutte av!
trjugmaka	gnagsår over høvene etter trjugane (om hest)	Hesten åkkå æ så trjúgmaka 'å framfótó.
trjúgreim	lerreim med "spretti" (spenne) til hestetrjugar	Trjúgreiman lute vère breie å tykke å sterke.
trjúgsneis	grov nål til å stikke hol i vidja på ein hestetrjug	Det kan vère hǿgt å have mæ si a trjúgsneis fysst an æ i høyskóg.
tró	samnamn på alle takborda på eit bygg; bruka berre i eintal Sjå også tróe, reisingetró, nåmtró, trǿ og hokjønns<->substantivet tró.	Trói va' ti'sóta og plent svårt i røykstògunn.
tró	avlangt trekar til mat og drikke til husdyr Sjå også inkjekjønns<->substantivet tró og tró å trille.	Trǿne æ hólka út av an tréstokk'e.
tró å trille	gamal reiskap til å male kaffebønner med Sjå også kaffémúrt'e, kaffébrenne, kaffébǿn, kaffébø̀n, kaffékvinn og tró.	Førr' i tí'inn móle da kaffé mæ tró å trille.
trodd	1. bille (alle typer) 2. troll	1. Sjå det fille troddi oppå kjykkenbóræ! 2. "D'æ alli så langt midjom fjøddó at inkji troddi mǿtest".
troddeklýsse	svart og kornaktig flekk på innsida av hasane (bakføtene på hest); helst berre bruka i fleirtal	"Adde hesta hav' troddeklýssu", sa Såvi.
trodderæe	kvinne som trur på troll og fortel om desse	Svålaug va' a trodderæe, 'u ræa seg for å mǿte troddó.
troddi	1. halsbetennelse 2. betennelse i brysta etter ein barnefødsel	1. Troddi kan gange i arv'e frå ættelé'e ti' ættelé'e, men an veks'e det av si. 2. Yngjebjør fekk troddi tvæ vendu, ett' ó Gunnår, å ett' enn' Vilborg.
tróe	1. takbord 2. gangveg, stig Sjå også tró og trǿ.	1. Det æ skjótt å trǿ itt an hèv' sò breie tróu. 2. Gjeng'e an i same tróunn kverr dag'e, så vare det vègsýnt.
tròg	uthola og ovalt trefat med vangar (til matbruk) Sjå også olle.	Gývi la nåâ oppi trògji.
trògeskavl'e	1.bøygt jarn med handtak, kan vere slipa på båe sider, til å hole ut trog o.l. 2.bøygt jarn med handtak, til å skrape oller og trog reine for deig eller andre matrestar. Somme seier "trògskavl'e".	An kan stelle an trògeskavl'e av a ljåbròt.
trògestýkk'e	vassplante (sivplante)	I gåmó tí' brúka da trògestýkk'e ti' "sandpapír" itt da gjåre tròg å spǿni.
trollkånetrèv	loftet i kyrkjetårnet	Det spǿkte på trollkånetrèvæ, trúdde sòme av dei gamle.
trollstilt'e	eit bestemt felestille (AEACiss)	"Skjoldmøyslagji" gjeng'e på trollstilt.
trolltyri	tyri som tek til ovantil på furu (men nedantil kan furua vere like grøn)	Det kan vare trolltyri i a fure dèr lýni hèv' slègje néd.
tròm	lastekasse (både på hestereiskap og køyretøy) Sjå også langtròm, myktròm og lastetròm.	Mi sitje oppi tròmæ adde samen.
tromm	1. kant på td koppar og kar 2. kant på ein kvelv eller åskam	1. Der æ tromm i an kopp'e å an kvæv'e 'å an dal'e. 2. Fænåren gjeng'e evst i trommó.
tròmslé'i	hesteslede med tròm på (ofte bruka til å køyre gjødsel med om vinteren)	For å spare tíd i verkjinn, kjøyre mange út lórten i tròmslé'i om vetren.
trong'e	trong	Skrúvemøyrí ha' sillt vòr' trengri, 'u æ for róm.
tronglèg'e (V)	ser trong ut	Denna genseren sér kalleg tronglèg'e út! Gamle kvílu såge jamt stutte å tronglège út.
trongrǿm'e	trong (for lite rom)	Den båsen æ trongrǿm'e.
trongskódd'e	ha trange sko	Æ an trongskódd'e så frýs' an fórt.
trongstidd'e	trangt, liten plass (helst bruka innandørs)	Det va' trongstilt for stóre famélia i mange støylsbúi.
tropp	trapp (td innvendig og utvendig tre- eller betongtrapp,"kjeddartropp") Sjå også stètt og hedde.	Troppí æ så brott at 'u æ mest'e spélèg. Eg gjekk néd troppí å héldt meg godt i holdtrétti, si' det va' så hålt.
tròs	1. småved av turre kvister som er brotne med hand; bruka berre i eintal (somme seier "tròsvé'e) 2. bruka i overførd tyding for at det finst dårlege menneske i alle samfunnslag Sjå også trysje.	1. Eg bèr'e tròsi på ryggjæ mæ a reip. 2. Der æ tròs i adde skóga.
tròsebýr	ryggbør av småved (som ein kunne bryte med hand)	Tròsebýran æ syve itt an ska' tykke.
trosk'e	frosk	Troskan æ helste ulkelège, tikje Gònil.
troskeslý	seigt slim i ein dam td på heia	Eg vi' inkji drikke vatni dèr det æ troskeslý. Troskeslýi æ jamt fullt av troskeegg.
tròt	slutt, ende, skort	Ha' der alli vòr' tròt på nåkå, så ha' der fórt vurte fullt i verdinn! Nò æ det 'å tròtó mæ mjø̀lhítinn. D'æ alli tròt 'å stèvó!
tròta	trøytt sjå også kavtròta og tròte.	Tarjei va' så tròta at 'an vann alli gange.
tròte	ikkje greie å gå lenger, vere heilt utmatta Sjå også tròta.	Sauin tròta, å då la da sikkå barre néd'. Itt an trotar, lýt an ète å kvíle.
tròte út	trøytte nokon heilt ut	Det varte sagt 'an va' så spræk'e at 'an kunna tròte út kvæ det va'.
tròtefærig'e	utmatta (i ferd med å tròte, greier mest ikkje å gå lenger)	Haddvår va' tròtefærig'e, men kåm si líkevæl heim'tt'e av heiinn.
tróttig'e	arbeidsam, iherdig	Såvi va' så tróttig'e mæ leksó.
tróttug'e	arbeidssam, iherdig	Såvi va' tróttugare mæ leksó 'ell Lív.
tróttugheit	arbeidvilje (jamn og god innsats)	Hèv' an 'kji tróttugheit, så kan det vare líti av mæ arbeiæ.
trú	tru	Det va' godt å vite at an ha' den rétte trúne itt an va' gåmål'e å laut tenkje på èvigheití.
trú si	1. tiltru til seg sjølv (god eller dårleg) 2. som tyding 1 (men helst i samband med slagsmål)	1. Eg trúr mi filli ti' å få ti' detta. 2. "Trúr du di?", spúre Knút fyrr'ell han å Nikelos ruke ihóp.
trú si ti'	tru seg til å greie	Eg trúr mi 'kji ti' kåme mi heim'tt'e mæ dei vónde fótæ. 'An trúdde si 'kji ti' bitale heile skullí mæ ei gong.
trúdd'e ti'	truande til	Gjermund va' trúdd'e ti' melde om det va' nåkå som gjekk 'ó imót.
trugjen	1. ærleg, trufast, til å stole på 2. trottug t.d. i arbeid	1. 'An æ trugjen i add sí fær. 2. Tóne æ så gód a arbei'shjelp, 'u æ trugjí ti' å arbei'e.
trugjen talemåti	avtale eller utsegn som er til å stole på	'U ha' så trugjen talemåti at ingle våre i tvil om ko 'u meinte va' rétt.
trúleg (H)	verke truverdig (ved eit bestemt høve); bruka om personar Sjå også trúlèg'e (V).	Jón va' så trúleg då 'an tala om fyrebód 'an ha' sétt, at mi visste det va' ålvòra 'ass.
trúlèg'e (V)	1. verke truverdig 2. alvorleg andletsuttrykk (men ein kan vente seg eit skjemt frå vedkomande) Sjå også trúleg (H).	1. 'U va' trúlèg, så 'u fjasa nóg inkji. 2. 'An sér trúlèg'e út, Tarjei, men an kan alli vite mæ 'ó.
trump'e	person med grovt og ukunnig handlag	Den trumpen Jø̀rund kan an 'kji have ti' fínarbei'.
trumpe seg fram	"brøyte seg fram", ikkje ta omsyn til andre	Det vare sétt på som an fillen eigjenskap'e å trumpe seg fram.
trumpelèg'e (V)	1. ugrei framferd ("bryt seg fram"), frutten (helst bruka om born) 2. uvyrden og med dårleg handlag	1. Tarjei kunna vèr' trumpelèg'e fysst 'an inkji fekk det som 'an villi. 2. Håvår æ så trumpelèg'e, an tikjest inkji kunne gjère arbei'i greitt.
trumpen	1. vanskeleg framferd ("bryt seg fram"), ugrei, "frutten" (helst bruka om born) 2. uvyrden og med dårleg handlag	1. An trumpen ungji kan lage úgreie i bånestròkjæ. 2. Tór æ så trumpen, 'an brýt'e helst'e sund'e fyst 'an vi' stelle nåkå.
trunk'e	1. lita kiste (med rundt lok og handtak til å bere kista med) 2. stor reisekiste (ofte "Amerika-kiste")	1. An sér alli snér trunka nò leng'e. 2. Der va' róm ti' mykji klæi å anna i an trunk'e.
trúten	opphovna, oppsvulma	Den trútni fingjen min hèv' erja å verkt lengji.
trúthedde	underleppe	Gýrí skaut út trútheddâ å såg út ti' vi' gríne.
trútne	1. hovne opp 2. utvide seg i våt tilstand	1. Leggjen 'ass Bjúg trútna fælt då 'an ha' bròte av si fóten. 2. Badestampen lýt stande nåkå dage mæ vatn í så 'an trútnar å var' tétt'e.
trútni	opphovning	Kjýrí ha' an trútni i dei eine spænâ.
trýgje	1. leggje trugar på føtene (om hest og menneske) 2. bruke trugar (om hest)	1. Skaren æ så fillen at eg trúr mi ljóte trýgje. 2. Der ha' kåme så mykji nýsnjór'e at da måtte trýgje ette høyskógsvègjæ.
trýgjekrupp'e	sjølvvakse kne til å lage trýgji av.	Den bjørkebøygjen ha' vòr' grei'e ti' trýgjekrupp'e!
trýgji	det ein legg på søylefòtí og hengjer klyvmeisane oppi (gjeld kløvjing med hest)	Klyvmeisan hange i trýgjâ. Trýgjen ligg'e ive hǿretoppen 'å hestæ.
trykk'e	oppblåsen i magen (helst berre bruka i bunden form)	"Have di natron i húsæ, så lýt eg få nòkå", sa gamle Pål Haugjæ, 'an ha' forète seg å fengje trykkjen.
trykkjelèg'e (V)	person som er noko tykk; bruka om ungdom og vaksne (før i tida var ikkje dette negativt, for var ein tunn, så kunne det tyde på sjukdom eller lite mat)	Æ an trykkjelèg'e, så gjèr' an godt av matæ.
trympi