Ordliste

Tal ord på S: 1338 | Totalt: 6937 | søketips | nullstill

	Forklåring	Døme
saddi	1. botnfall (som ein ikkje vil drikke; bruka berre i eintal) 2. brýnesaur'e, slípesaur'e Sjå også gradd.	1. Den sadden som æ né'å botnæ av ǿldunkjæ, hève gjårt det 'an ska', å må inkji fýe ǿlæ. Du lýt rangle mæ byttunn så du fær út den sadden som ligg'e på botnæ. 2. Der ligg'e mykji saddi i slípetrónæ.
sagemust	sagflis	Sagemusti varte førr'e brúka ti' isolasjón'e i veggjó.
saks	1. hakk 2. hakka kjøt	1. Da hakka opp håm'e ti' saks, å blanda det mæ varmt vatn å grjón, å detti brúka da ti' å gjève hesta å kjý. 2. Da hakka kjø̀t å innmat'e i saksetrògjæ ti' saks å kurv'e.
saksenív'e	kniv til å finhakke kjøt med	Sakseníven brúke mi ti' å sakse kjø̀t i saksetrògjæ.
saksetró	tró som vart bruka til å hakke opp kjøt og innmat	Førr'ell da finge kjøtkvinna, hakka da opp kjø̀t å innmat'e i a saksetró.
saksetròg	tròg der dei hogg opp innmaten i småbitar (ved slakting)	Eg hèv' hólka mi út a nýtt saksetròg som eg vi' brúke i slaktingjinn.
sal'e	andre høgda i eit hus	"Sal'e" ska' visst vère a gåmålt, men mindre bruka ord om skjeltili)
saligheitsvèg'e	"den smale veg" (om frelse)	Mikkjål vålde saligheitsvègjen på sí gamle dage.
salme	salme	Mange av salmó æ eldgamle.
salmedunk'e	salmodikon (kanskje eit noko skjemtande namn på dette instrumentet)	Skúlemeistaren spila på salmedunkjæ.
salóne	salonggevær	A salóne spenner inkji fysst an trekkjer av.
sambróer	heilbror	Eg æ sambróer 'ass Taddâk.
samling	kristeleg møte	Det va' jamt samling i Oppistog sundagskvellí; då sunge da å låse gussórd.
samlogbeiti	fellesbeite Sjå også samlòge og samlogrús.	Om våri gjætte mi sauin i samlogbeitæ.
samlòge	sameige, eige i fellesskap Sjå også samlogbeiti og samlogrús.	Da ha' a samlòge mæ neiri Voilevatni.
samlogrús	spleiselag med mat og alkoholhaldig drikke Sjå også samlòge og samlogbeiti.	Tóvtirúsi, den tollti dagjen i jólinn, va' a samlogrús.
samregn	samanhangande regnveir; bruka berre i eintal	Det hèv' vòre samregn i heile dag.
samslåtte	sams slåtteteig	Der va' fleire eigara som slóge på samslåttunn, kverrsitt år.
samsyskjin	sysken med same mor og far	Dei æ samsyskjin, men mi våre 'kji kå håvsyskjin.
samsyster	heilsyster	Eg hèv' tvæ samsysta. Samsyste mí heite Rannei.
sandbraut	skråning med laus og fin sand	Ungan stròka i sandbrautinn.
sandrulk'e	åme av eit vasstroll (har rundt seg ein sandhylk; derav namnet)	Hav' di sétt sandrulka dèra i bekkjæ?
sandskúring	skuring med never og sand	Fysst da flutte på støylen, laut da ti' mæ sandskúring av adde trékoppa.
sangr	1. mas, klage 2. tunt og kvinande mål	1. Eg vare leid'e dei sangræ, alt tikjest vèr' gali. 2. Det æ a fælt sangr mæ 'enni Angjær.
sangr'e	person med sangrande mål (ubehageleg å høyre på) Sjå også sangre og sangren.	An var' tròta av å høyre lengji på enn sangr'e.
sangremål	syngjande og mest gråtande mål	Der kåm a bé'esi-kjèring ti' åkkå som tala mæ sangremål for å få nåkå mat'e.
sangverk	småbjøller som heng på ei tykk lerreim over hesteryggen framme (bruka på kyrkjeveg)	Sangverk på mange hesta i a færd gav a hågtídeleg stemning.
sank'e	1. den siste delen av ein flokk med husdyr som vert drivne heim frå beite (eller dei siste sauene ein manglar) 2. framand sau i flokken	1. Det æ godt fysst an hèv' fengje heim'tt'e sankjen. 2. Det æ den som gjæter som hèv' sankjen, å fær eige sauen.
sannsòge	soge som skal vere sann (noko som verkeleg har hendt)	Sòme gamle sògu æ sannsògu.
sarr	lyd frå forsamling (alle pratar samstundes)	Eg kan alli sitje lenge' i desse sarræ.
sarri	treg og seinfør mann	Bjúg hèv' vorte enn sarri på sí gamle dage.
sarseplagg	hovudplagg for kvinner	Æ detti sarseplaggji 'enni Góme?
Sattan	Satan	Læraren lívræda åkkå mæ Sattan å Helviti.
sau'	mat eller suppe som kokar Sjå også sjóe og kåme 'å sau.	Eg kan 'kji súpe suppâ plent av sau'inn. Den eine sau'í varte bèt'e 'ell den hí. Suppâ hèv' kåme 'å sau'.
sau'e	sau	Tóre ha' sétt an eisemadd'e sau'e mæ Valevatn i gjår.
sauefadd	sau som er slakta og hengd opp	Ko mange sauefodd have di færige ti' luting?
sauefóstr	foret som går med til å fø ein sau over vinteren	Der æ væl tíe sauefóstr på desse teigjæ.
sauemaur'e	sukkermaur	D'æ úgreitt få sauemaura inn i húsí.
saueskúi	sauesjå	Førr'e sa da saueskúi ti' sauesjå.
saumari	person som saumar	Turí æ an gó'e saumari.
saumasjúre	vadmålsbelte til understakken	Saumasjúrâ æ fóra mæ ruskeverk å sauma mæ kross-sting.
saum'e	1. spiker 2. saum i td klede Sjå også saume.	1. "Slå í tvei sauma dèr", sa snikkaren mæ læregúten. 2. Buksun hav' rakna i saumæ.
saumetrå'e	tråd som vert bruka til veving	Saumetråen sille tvinnast attå varpi, ti' vístri.
saumeverk	stramei	An kan inkji brúke saumeverk itt an vi' saume krulla.
saupgraut'e	graut laga av saup og byggmjøl	Bassegrauten va' saupgraut'e.
saupsíl'e	sil til å sile saup med	For å få út det lisle som va' etti av smø̀r i saupæ, auste mi det opp i enn saupsíl'e.
saur'e	leiraktig masse Somme seier "slípesaur'e".	Det legg'e seg saur'e i botnen av slípetróne. 'An gróv veitu å vassa i saur'e. Itt an bòrar i stein'e, lýt an have a fille kring bòri så inkji sauren skvett'e opp'å mannen.
sausari	rotekopp (person som ikkje maktar å få orden på livet sitt)	Borgår varte kadda an sausari, 'an tóttest alli greie å få orden på nòkå ting.
sauss'e	sterk lyd av vind	Fysst det blæs'e rektigt hardt i skógjæ, seie mi at "det æ i ein sauss'e".
sautrekopp'e	person som ofte klagar	Sautrekoppan kraune jamt å samt.
savi	massen som kvar vår dannar seg mellom stamma og borken på eit tre (Som utpå sommaren stivnar og vert til ein ny årring. Somme skrapar av og et denne, han smakar søtt). Sjå også save.	Eg líkar saven på selje å bjørk.
sègetrå'e	muskeltråd, sene	Skúlemeistaren fortålde ungó kòr sègetræan våre feste i sjilettæ.
sègji	sene	Eg strøkte sègan i hæló så eg kunna naudt gange.
seigd	seigleik (evne til å halde ut)	Da ha' seigd ti' halde út, karan som ha' tèkje på seg arbei'i.
seigost'e	ost av sur mjølk (rennemjølk)	Seigosten hékk i skjeggjæ 'ass Haddvår.
sekk'e	sekk	Gònil å Birgjitt finge nýe sekkji då da bigjynte i skúli.
sekkjefille	uvand "golvklut" av sekkestrie (bruka i eldre tid til "grovreingjering" av golv i periodar når folk gjekk ofte inn og ut av huset med mykje jord eller møkk under skorne)	Sekkjefillâ varte brúka ti' úvand'e tile tvått'e.
sekkjeverk	bomullstøy som før hadde vore bruka til noko anna i (td kveitemjølsekk)	Då mi ha' øydt opp mjø̀li i sekkjæ, brúka mi sekkjeverkji ti' hovdekoddvèr.
seljari	seljar	Nò for tí'inn æ det sjella 'er fèr'e seljara rundt i bygdinn.
selle	kvinne med diplomatisk veremåte	Margjitt va' a selle; grei å tenkjandi.
selli	skøyar, morosam kar	Taddak va' an snódig'e selli, an visste alli ko 'an kunna finne på.
selskapi	reisekamerat, felag	D'æ greitt å have an selskapi fysst an æ 'å heiinn.
sende	sending (t.d. taknever eller høy), ladning	'An kasta a dugeleg sende mæ siment inn i hòli. Paal-Helge kåm mæ a veldig sende då 'an gav út fíre bǿka i ein smedd'e.
sending	mat for mora etter ein fødsel (td graut eller kaker)	Gýró va' mæ sending ti' 'enni Anne då 'u ha' fengje fysste båni.
sendingsgraut'e	rjomegraut som vart gjeve til ei kvinne som nettopp hadde fått barn	Sendingsgrauten båre da i an grautambari.
sènedrætte (V)	senedrått, krampe; bruka berre i eintal Sjå også sènedrått'e (H).	Eg fekk sènedrættâ i båe leggjó.
sènedrått'e (H)	senedrått; bruka berre i eintal Sjå også sènedrætte (V).	Eg fekk sènedråtten i båe leggjó.
sènetaum'e	fiskesnøre av sen	'An fiskar mæ enn boksi det hèv'e vòre fiskebolla í, å så hèv' 'an nulla enn lang'e sènetaum'e rundt.
sengjebórd	planke frå vegg til vegg framføre seng i ei bu på heia Sjå også kvílestokk'e.	Der va' jamt mange innskorne nomn i sengjebórdó.
sengjefærd	barselseng	Fysst Mamme ha' sengjefærd, kóme da mæ graut'e i an ambari.
sengjegraut'e	barselgraut	Rjómegraut'e varte nóg tídt brúka ti' sengjegraut'e. An grautambari varte brúka ti' å bère sengjegrauten í.
sengjekåne	barselkone	Sengjekånâ laut fórt opp'tt'e, 'u kunna 'kji liggje lengji ette di 'u ha' fengje små.
sennep	sennep	Detti sennepi æ bèt'e 'ell det eg fysst'e prǿva, sa Såvi. Mange vi' have bå' ketsjup å sennep på pylsun.
sepratórbosti	boste til å vaske "sepratórtúten"	Sepratórbostan våre gjåre av hesjetrå'e som da vrie stívt hår inní.
sepratór'e	separator, reiskap til å skilje fløten frå mjølka Sjå også skrýti, kúlâ, skålinn og seprere.	Det æ tungt å sveive sepratóræ.
sepratórkúle	kule der fløyten og den skumma mjølka vart separert (del av separatoren)	I sepratórkúlunn va' der skåli.
sepratórspann	spann til å ha den useparerte mjølka i (del av separatoren)	Sepratórspanni stó' på skrýtæ.
sepratórtút'e	tutar der fløyten og den separerte mjølka rann ut	Det va' viktigt å halde sepratórtútan reine.
serr	"spreidt smårusk" (t.d. rester av høy)	Der va' barre etti nåkå serr på dessa mýrinn.
seslebók	lommebok Sjå også sesli.	Tarjei fekk så grei a seslebók av gófa sí ti' konformasjónæ.
sesli	pengesetel Sjå også seslebók.	Konformantan vi' helst'e hav' stóre sesla i gåve.
sèt	sitjeplass, sess	Eg fann mi så godt a sèt i skuggâ. Dèr tók du sèti mitt!
sètarbei'	arbeid som ein utfører sitjande	Det vare 'kji kå nåkå rikk mæ sètarbei'æ itt an ska' stelle bå' hús å fjós.
sètebú	"bu" på støylen med eldstad; der folk heldt til om sommaren Somme seier "sètabú".	Ha' det 'kji vòre for skóteró, så ha' mange sètebúi rotna néd.
sètehús	bustadhus, hus som folk bur i (bruka berre i fleirtal) Sjå også stògehús og hús. I eldre tid sa ein ofte "sètahús".	Sètehúsí åkkå æ bygde i 1920.
sèti	flat del i noko bratt terreng	Der va' så véne nåkå moltu på dei evste sètâ.
setj'epli	settepotet	An lýt leggje setj'eplí ti' gróings nåkle viku. Nò hav' mi lagt setjeplí ti' gróings på skjeltilæ.
sètóli	1. tverrbenk i ein robåt (eikje) 2. sess i vevstol	1. Sètólen i eikjunn va' gjår'e av a brei, tyresett planke. 2. Sètólen i vevreiæ æ laus'e.
sett'e	lita sleggje til å slå på	Òlav heldt settæ, å Ånund sló.
settlament	1. uryddig mark (td stein og stuvar på eit jorde) 2. bygd	1. Hèr va' det a fælt settlament, det æ såvídt an kjæm'e fram! 2. McIntosh æ a líti settlament i Minnesóta.
sevlespa'i	barkespade Sjå også sevle.	Det va' viktig å have an gó'e sevlespa'i fysst an sille sevle stokkan.
sí'breie	slåtteteig der det er så mykje gras at ein kår utan å måtte rake ihop i ei kvirvle	Det va' létt å vèr' breislejente fysst det va' síbreiâ.
sídde	lengd nedetter (bruka om t.d. bukser)	Koss æ buksun i síddunn?
sídrikkari	vanedrikkar	Sídrikkaran ljóte have drykkjevòre dagstǿtt.
sí'e	1. side Sjå også lé. 2. sidestykket av slakta dyr	1. Eg hèv' blétt igjenom adde sí'un i bygdebókó. 2. Det vare mange gó'e kjøssteika av dei sí'ó.
síebreie	slått gras som er så rikeleg at ein ikkje treng å samle det på eit mindre område (bruka mest om heie- eller skogsslått) Somme seier "síbreia".	Der va' allstǿtt så gó a slåtte, mest'e síebreiâ.
síehekke	hekkun på langsidene av høyskógsslé'en	Itt an kjøyre mæ tóm'e slé'i ell' høyvogn, la' an síehekkun néd.
síeskjår'e	tunt kjøt under buken på eit dyr som er slakta	Síeskjæne brukar an ti' rullepýssu.
sí'flysse	kvinne med side kjolar	Kvendi som gjinge mæ síe kjóla vorte kadda "sí'flyssu".
sigdorv	orvet til sigden	Sigdorvi æ stutt, så an laut gange kruppen fysst an skar konni.
siggróm	høve, anledning	Da såge sikkå inkji siggróm ti' det i dag.
siglehèvi	endane av sigli som lyfter steinen i ei kvern	Óri "hèvi", i "siglehèvi", kjæm'e av å "hevje" ell' lypte.
sigli	avlangt jernstykke som er fest til oversteinen i ei kvern (slik at kvernkallen driv steinen rundt)	Sigli ligg'e innfelt i ivesteinæ, 'å båe léa å' auga.
sigróm	1. Rom til å sige. Nylafta bygningar vil sige noko når materialane turkar og tyngda av taket m.m. kjem på. Vertikale bygningsdelar som dyrekjinn, glas og dører må difor lagast / ha opningar slik at dei ikkje hindrar siging. 2. Kan òg brukast i overført tyding Somme seier "sígeróm".	1. An må passe på å hav' nóg sigróm for dyringan, itt an timrar. 2. Såg 'an si sigróm ti' det så gjåre 'an det. Kjýne såge seg stundom sigróm ti' å snitte si avgari eisemadde.
siklingji	kvass og rektangulær stålplate til å finpusse høvla tre med	Fysst an ska' glatte nýhǿvla matrial'e, lýt an brúke siklingji.
silestad'e	framsida av bringa på ein hest (der bogtreet ligg mot)	Passa an 'kji på i varmt veir å hardt arbei' for hesten, så kunna 'an vare bròten i silestadæ.
silesýe	"knappane" i selane på den mannlege setesdalsbunaden	Silesýun hange i endâ av leirreimó, som æ sila.
sili	sele	Eg hèv' kaupt mi nýe sila ti' dalebuksó.
silkjenævr	det tunne laget på innsida av ei bjørkenever (mot borken)	Fysst takji gjeng'e kleint, henge silkjenævrí stundom etti på borkjæ.
simlekjyl'e	kuldeperiode om lag i mai Same tyding som reisskjyl'e.	Simlekjylen æ itt reissdýrí kjæve.
símonsvipe	marekvist (bjørkekvister som veks ut til ein rundvoren kvast, "heksekost")	An kan lèse om símonsvipâ i Gåmålt ó' Sætisdal.
sims	Takbjelke i fjøset som gjev feste for dei to loddrette stolpane som sideveggene på ein bås er feste til (Gamalt or Sætesdal).	Fjóskrakkjen heng'e på simsinn.
sindr	restar av smelta jern (slagg) Sjå også smijjesindr.	Mi funne sindr unde búinn i Åvi, så da ha' smelta jinn dèr i gåmó tíd.
sinntau'e	spesiell type vedomn med relieff av kentaur (mytologisk skapning)	Sinntauen min fèr'e ti' verme fillnare.
sip	skip	Der reiste mange sætisdǿla mæ sip ti' Amérika førr' i tí'inn.
sipt	skift; td kledeskift	Eg hèv' mæ mi fleire sipt ti' desse lange túræ.
siptelykjili	skiftelykel Somme seier "siptelykli".	Siptelyklan kunn' vèr' fæle ti' øyeleggje skrúvehòvúí.
sipti	1. "hoppet" i ein hoppbakke Sjå også sypti. 2. arveskifte 3. kledeskift Sjå også sipte.	1. 'An va' úheldig'e å datt på siptæ. Gútungan stelte sikkå så stórt a sipti på Gjimlehaug. 2. Der va' sipti ett'ó Håvår i gjår. 3. Da ha' mæ sikkå sipti, det såg út ti' å var' úveir.
sírell	sisselrot	Den tykke rótí av sírell æ sǿt å kan ètast.
síròni	nye spirer av korn i legde; bruka berre i eintal	Det vare líti konn itt det æ síròni i åkræ. Sírònen kan kåme itt legdâ æ gåmó, å der æ vått.
sirvle	bruskplata nedst i brystbeinet	Sirvlâ 'å fókk kan an kjenne evst' i magemunnæ.
sirål	filter laga av kurovehår (tagl) og geiteragg, vart bruka til å sile mjølk. Sjå også síl'e.	Brúke di sirål ennå, ell' have di kaupt av desse nýe síló?
siterle	linerle	Siterlâ æ a gódsleg vårteikn.
sitjari	person som kjem innom ved jamne mellomrom for å sitje i stògó	Det kunna kåme sitjara, ja kara, nær som helst om kveldó.
sitróne	sitron	Tóne brúkar sitróne bådi i téæ å på fiskjæ ti' nóss.
sitter	understreng på hardingfele	På desse harangefélunn æ 'er fem sittera. Sitteran gjève så vén'e an klang'e.
sive	1. spesielt bord, hengsla fast på veggen, og som ein kan slå opp og ned 2. "sive" med fire føter (frittståande to og to føter, ståande i kross med eit lòkebord gjennom krossen). 3. skive, t.d. brødskive	1. Sivâ æ a greitt bórd dèr plassen æ líten. 2. A bórd mæ fíre stig i kross kan an au kadde sive. 3. 'U tótte stumpen va' gó'e, men 'u åt barre ei sive. Sjå også stumpesive.
sivlungsbul'e	jamtykk overkropp	Åni ha' sivlungsbul'e, va' sterklèg'e, men host'e úsvipelèg'e.
sivlungsleggji	jamtykke og kraftige legger (kan vere utslag av sjukdom eller alderdom)	Margjitt ha' sivlungsleggji, da våre helst'e úsvipelège.
sivre	"krulla treflis" skore med kniv (til oppfyring i omnen)	Det æ greitt å have sivru liggjandi innmæ omnen.
sivrekrulli	trekrull til å gjere opp eld med	Sivrekrullen varte laga mæ an kvoss'e nív'e, å fysst an skar lange tòk, då krulla sivren si.
sivri	Samanhengande trekrulle / -spik; laga med kniv. Bruka til å nøre opp eld. Ordet kan også brukast om andre ting ein skjer i tunne skiver.	D'æ greitt å hav' liggjandi nóg av sivra fysst an ska' gjèr' 'å.
sjakji	tunn ende av tre som er hoggen av, eller som står att på rot	Hèr stande sjakan ette lauvingjinn. Vi' du samle i hóp sjakan?
sjalefókk	ein eller fleire personar som er på besøk og får mat Sjå også sjale si og sjale.	Fær du sjalefókk ti' jóle?
sjalejente	jente som er på besøk og får mat	I dag hèv' eg havt tvæ sjalejentu.
sjalekar'e	mann som er på besøk og får mat	Da finge tvei sjalekara ette messâ i gjår.
sjalemat'e	gjestemat	"Sjalematen va' allstǿtt skjessemat'e, sa Pål.
sjalemat'e	gjestebodskost, mat for folk på gjesting	Sjalematen æ gjinni di beste an hève å bjóe på.
sjampó	sjampo	Kan eg få låne sjampói ditt? Nò for tí'inn brúke fókk sjampó fysst da två sikkå i hovdæ.
sjangle	kvinne som styrer føtene dårleg	Kristí varte a sjangle på sí gamle dage.
sjarvl'e	ustø person	An sjarvl'e kan vère útsett'e ti' snåve i sí egne fǿta.
sjaufǿrari	sjåfør (eldre seiemåte)	Torgrím va' sjaufǿrari i Sætisdalsrútunn.
sjaufǿr'e	sjåfør Sjå også sjaufǿrhúve.	I bílrútunn æ der mange góe sjaufǿra.
sjaufǿrhúve	sjåførlue Sjå også sjaufǿr'e og húve.	Sjaufǿran ha' nåkå staselège sjaufǿrhúvu førr' i tíinn.
sjausjynne (H)	skogstjerne Sjå også skógsjynne (V).	Eg hèv' inkji sétt sjausjynnu i år.
sjauskjæreblóm'e	Skogstorkenebb. Somme seier "sjauskjære".	Sjauskjæreblóman lýse så vént oppi grǿó.
sjaveigari	sjølveigar	Plassi 'ass Knút va' líti, men 'an va' sjaveigari.
sjavile	uturvande handling	Det va' a sjavile å två så godt hèra, si' 'er fórt kjæm'e ti' vare fælt útulka.
sjavilsdóm'e	uturvande, bortkasta, nyttelaust (oftast sjølvpåført)	Det va' an sjavilsdóm'e å lauge seg i dei kalde vatnæ, å då vare sjúk'e.
sjavilskap	1. noko som ikkje er naudsynt 2. noko som ikkje er greitt	1. D'æ sjavilskap å byggje så stóre hús at an barre hèv' brúk for håve. 2. Det va' slig a sjavilskap at eg gløymde brilló mí den gongjí.
sjavskòt	børse som er sett opp slik at skotet går av når noko(n) (til dømes eit dyr, ein tjuv) kjem borti ei snor som løyser ut avtrekkjaren	Der va' fleire sjavskòt oppi líinn.
sjavstendekjensle	"sjølvstendekjensle"	'U ha' a sterk sjavstendekjensle, visste ko 'u villi.
sjavsåing	sjølvsåing (om frø og småpoteter)	Der va' mykji sjavsåing i åkræ, opptakaran have nóg slurva.
sjókonn	korn som er kjøpt i byen	Mæ "sjókonn" meine mi konn som hève kåme ive sjǿen.
sjoltr	ujamn førekomst	Der va' barre nåkå sjoltr mæ moltu på heiinn dèr eg fór.
sjóreise	"lang reise som er vanskeleg og tek tid" (biletspråk)	Det kan vère a sjóreise for sòme å take fǿrarkórti.
sjóvèg'e	vegen mot byen (td Kristiansand)	Fókk trunge nòkå av kverrt av kaupeting førr'e, å då laut da kjøyre i sjóvèg'e.
sjug	sus, luftlyd (laga av noko som fer fort) Somme seier sjug'e Sjå også sjuge og sjugandi.	Mange av dei som líe av øyresús'e hav' a sjug i øyró heile tí'í. 'An kåm som a sjug forbí meg.
sjug'e	sus, luftlyd (laga av noko som fer fort) Somme seier sjug. Sjå også sjuge og sjugandi.	Stundom høyrer an an sjug'e i luftinn førr'ell tóreveiri kjæm'e.
sjúkdótter	stedotter	Svålaug va' sjúkdótter 'enni Anne.
sjúkfair'e	stefar	Eg hèv' inkji egne bonn, men hèv' vorte sjúkfair'e ti' tvau.
sjúkji	sjukdom	'An leid av an sjella sjúkji. Eg hèv' mått prǿva mange sjúka dei seiste årí.
sjúkmoir	stemor	"Det æ visst vanskelègare å vère sjúkmoir 'ell sjúkfair'e", seie Guttorm. Sjúkmoirin æ stundom inkji så snille mæ ungan som da ha' sillt.
sjúksòn'e	steson	Kví sér du så hyrriskleg på sjúksònen din?
sjúrfrèt'e	person som er stiv i kroppen.	Det nyttar 'kji for sjúrfrètan å kappspringe.
sjynne	stjerne Sjå også sjynnebraut.	'An sló ti' mi så eg såg sjynnu. Då Jissús varte fǿdd'e lýste der a stór sjynne ive Betlihem.
Sjynnebraut	Mjølkevegen (stjernegalakse); helst bruka i bunden form eintal Sjå også sjynne og braut.	'An stó å glåpte på Sjynnebrautí som va' sérs klår detti kveldi. I Sjynnebrautinn æ der midjom 200 å 400 milliarda sjynnu.
sjynnemakk'e (H)	St. Hans-orm Sjå også lýsemakk'e (V).	Sjynnemakkjen kan lýse fínt rundt jónsoktí'i.
sjynnerap	sjerneskot	Såg du det sjynnerapi?
Sjøllúv / Sjøllúv'e	Sjøllulv	D'æ langt midjom Sjøllúvó i åkkås dage.
sjåkle	kvinne som er "lite spretten" til beins	Åslaug æ a kalleg sjåkle, d'æ såvídt 'u stavrar å gjeng'e.
sjåkli	mann som er ustø til beins (pga alder eller dårleg helse) Somme seier "sjåkl'e".	Sjåklan kunn' av å ti' snåve i sí egne fǿta.
skaberakkel	dårleg utført (td byggverk)	Skaberakkeli Tarjei ha' sett opp, blés néd ette nåkå viku.
skaddi	liten haug eller opphøgjing i terrenget (dyrka jord) der det er skrinn jord som i turke gjev lita avling	D'æ sjella det vare gód avling på skaddó.
skâ'edokk	merke etter gammal skade på leggen til ein hest	Skâ'edokkjí æ a hårlaus hòle på hesteleggjæ.
skaeflaum'e	flaum som gjer skade	Det va' slig skaeflaum'e på Austlandæ seiste våri.
skaeveir	ver som gjer skade	Dei fæle tórnadóan i Amérika æ det vesste skaeveiri eg høyrer om.
ska'evind'e	sterk storm som gjer skade	Den vessti ska'evinden kan vère fæle rykkjebýu, som kan reise mæ tòku å ríve fælt. Ha' du villt, ha' eg sillt kåme å sète mæ deg si' du æ så ræd'e for ska'evind'e om néttan.
skagestokk'e	stokk som ber svòlí i eit stabbur	Det va' 'kji skagestokk'e unde adde lopt.
skagging	gjere dårlegare
skaggr'e	person med skarpt og kvasst mål	Det æ tungt å høyre på den skaggren heile dagjen!
skâ'i	skade	Ska'ân våre så stóre at 'an stód det 'kji ivi.
skakedirr'e	skaketein som går ned på kvernsteinen Sjå også skakvond'e.	Skakedirren rister konni ó' víunn å néd i auga.
skakelòk	lok som trengst når ein skal riste innhaldet (på td eit kjerald, bytte, ambar)	D'æ godt å have a tétt skakelòk itt an ska' skake.
skakestokk'e	stokk med mange hol i (vart bruka til ølbryggjing i eldre tid)	Det samla seg kveik i hòló i skakestokkjæ.
skakesål	såld i eit treskjeverk	Skakesåli va' eit av såló i treskjeverkjæ.
skakvond'e	skaketein som går ned på kvernsteinen Sjå også skakedirr'e.	Skakvonden kvíler alli så lengji kvinnesteinen svív'e.
skamdegåve	vanærande gåve	Detta æ barre a skamdegåve, du kan inkji gjèv' 'ó detta!
skamdeprís'e	skampris (for høg pris)	'Er æ skamdeprís'e på straumen no!
skamdeverk	gjerning ein bør skjemmast for	"Det va' a skamdeverk av Russland å angrípe Úkraina", sa Knút.
skamdevit	vit til å skjemmast	Eg líkar alli å vère i hóp mæ 'an Eivind úti blant fókk, for 'an hèv' 'kji skamdevit.
skammel	låg krakk, gjerne for born	'An tók skammelen å sette seg út'å heddâ.
skank'e	stor skapning med lite kjøt på
skankji	heile bakføtene på eit dyr, frå klauvene og opp til ryggjen
skanting	1. graset som står att ut mot gjerde, bekker o.l. etter at det er slege så mykje som råd med slåmaskin (ordet er også bruka om høyet som vert av dette graset) 2. kjøtrestar 3. tøyrestar 4. "lefserestar"	1. Skantingan slóge da mæ stuttorv. 2. Skantingan vorte skorne vekk itt an slakta, å somt varte brúka ti' rullepýssu. 3. Yngjebjør klyppte vekk skantingan i ermestaupó. 4. Gunnår fekk mykji skantinga itt moir 'ass pynta lefsun.
skapt	skaft Sjå også skjepte.	D'æ gama have nåkå véne skopt på gognó.
skaptesvipe	lerreim med handtak til å slå hesten med, svipe Sjå også gjeisl.	Det va' helst'e fræminde, "fínare fókk" som brúka skaptesvipu.
skar	sauemark skore med kniv eller klyppt med saks; skar på langsidene	A skar hèv' létt for å gró att'e, så an lýt ríve det opp'tte ette a par dage. Lambi æ merkt mæ stývt av å tvæ skòri i vístri øyra.
skark'e	1. unormal, gamal fisk med stort hovud og lang, smal kropp Sjå også fisklingji, kót, kjývi, kjývingji og mikkjålskót. 2. negativt uttrykk om eldre hestar	1. Eg fekk 'kji ko an skark'e i nètæ i nótt. 2. Eg greier meg ennå mæ dei gamle skarkjæ.
skarlægje	øvste stokken på langveggen i ein lafta bygning Sjå også stavlægje.	"Skarlægje" æ a anna, men líti brúka órd for "stavlægje".
skarrjúpe	fjellrype Sjå også rjúpe og skarv'e.	Eg stokk nåkå harleg då der fauk opp a skarrjúpe beint frammafyre mi.
skar'ungji	hareunge som er tidleg fødd (på skaren)	Ska' vite om desse skar'ungan ivelive ti' våræ?
skarv'e	1. fjellrype Sjå også skarrjúpe og rjúpe. 2. ugrei person	1. Eg såg enn hóp'e mæ níe skarva. 2. Nò hèv' den skarven reist mæ tóbakkjæ mí!
skati	bartre som har turka på rot og har stått slik i lang tid	Det æ greitt å vé'e av skata, då hèv' an tjurr'e vé'e mæ ei gong.
skaut	lite hovudplagg (sommarsplagg) Sjå også plagg og niveplagg.	Skauti varte bundi attom nakkjen, inkji bundi i an nút'e som di svårte plaggji, kjyrkjeplaggji.
skauti	skøyt	D'æ viktigt for sylvsméin å få ti 'greie skauta fysst da gjère fingrunga. Denne ruggâ hèv' plent gjengje opp i skautó så mi ljóte kast' 'æ ihóp'tt'e.
skav	bork som er skava av t.d. rogn (bruka som husdyrfor)	Skav av raun'e gjèv'e tykk mjåkk.
skavejinn	reiskap av jern til å skave med	På skavejinnæ va' der tréskapt, å kan brúkast ti' å hólke út tròg mæ.
skavenív'e	knivjarn med eitt handtak til å skave bork	Skavenívan' åkkå æ adde smía av same sméæ.
skavhæl'e	stokk som hjelpemiddel til å halde treet på plass (rogn eller selje)	Eg brúkar an skavhæl'e ti' hjelpis fysst eg skjèv'e av borkjen mæ skavenívæ.
skavl'e	snøformasjon som vinden har blåse i hop Sjå også snjóskavl'e, hengjeskavl'e og snjófonn.	Der va' stóre skavla innmæ búí då eg vakna om morgónen.
skavvé'e	avberka vedstrange / -kubbe Sjå også skave, vé'e og skjevli.	Skavvéen kunna da brúke ti' slinda, itt strangan våre beine.
skjeggjebrúsi	mann med mykje skjegg	Eg mǿtte så fæl'e an skjeggjebrúsi, 'an va' som an bassi, mæ langt, grått skjegg.
skjeggjestukk'e	utvaksen kjerringrokk	Skjeggjestukkjen laut an ète på rétt tí', mæ 'an va' fast'e, klekk'e å saftig'e.
skjei	skei	Eg lýt få a skjei så eg fær rǿre út sukkeri i kaffékoppæ mí!
skjei	1. gardsveg (veg frå hovudveg til gardsbruk) 2. smalt jordstykke 3. stemne med samlingsplass for kappriding og hestekamp; i eldre tid (Somme seier "hesteskjei"). 4. kurs	1. Mi kjøyre néd skjeii ti' postvègjæ. 2. Der æ a smalt skjei mæ gras né'ttemæ Stóråkr. 3. Mæ Skjeivodden va' der a langt skjei dèr da kapprie. 4. Eg æ mæ bå' på leikskjei å danseskjei.
skjeieskuff'e (V)	skuff til kjøkkenbestikk	I skjeieskuffæ hav' mi alt det mi trengje itt mi sku ète, ell' stelle ti' mat'e.
skjeiflòte	flatt område for årlege skjei (stemne med samlingsplass for kappriding og hestekamp; i eldre tid)	På skjeiflòtunn vill' da have hestan ti' slåast for å sjå kvæ som ha' den sterkasti hesten.
skjeimerr	hest'galí merr som var på skjeii for å eggje opp dei andre hestane (hestekamp)	Skjeimerrí va' viktig på hesteskjeiæ, 'u ǿste opp grahestan.
skjeineplate	frisbee	"Skjeineplate" æ di same som "sendeplate", å vare brúka i leik'e.
skjeinótt	jernnetter (i siste del av august; i tida rundt skjeii)	Skjeinéttan æ spélège for frost, for då kan konni vare skadt.
skjèkjili	"utstikkar" eller hjørne i ein slåtteteig	På heiinn have slåtteteigjin jamt mange skjekla, dåvisst dèr der æ skóg'e.
skjekkje	1. skråsauma kantbord i broderiet på setesdalsbunaden (for menn og kvinner; tre sting på skrå i rekkje; kan brukast i staden for grillu) 2. skrått mønster i vevnad	1. Skjekkjun skjekkje sikkå ti' dei eine kantæ. 2. "D'æ vént mæ skjekkju", sa Èlí.
skjekli	"utstikkar" eller hjørne i ein slåtteteig	Førr'e slóge da adde skjekla, for grasi va' livemåten for dýrí.
skjekte	pil med ei spesiell form, til å "skjekte" med Sjå også skjekte (verb).	D'æ gama mæ sjektu som fjúke hågt å langt.
skjeldrí	teikning, kunstverk laga av biletkunstnar Sjå også pótrett.	Det hékk tvau skjeldrí på veggjæ.
skjeldríbók	bok med teikningar og målarstykke (helst barnebok)	Eg hève a gåmó skjeldríbók liggjandi heimi, som ungan tikje så gama blé í.
skjèlingji	1. mynt 2. pengar (i forma "skjèlinge)	1. Hèv' du tvei skjèlinga å avsjå? 2. 'An eig'e alli skjèlinge, så du må alli selj' 'ó bílen din.
skjelt	skilt	Mange tikje d'æ vanskeleg minnast fartsgrensâ fysst an hèv' kjøyrt forbí skjelti.
skjeltil	1. andre høgda i hus som har to etasjar 2. golvet mellom fyrste og andre etasje Sjå også múseskjeltil.	1. Gamle Tóne héldt ti' opp 'å skjeltilæ. 2. Oppunde skjeltilæ æ úmåla i dei eine stògunn åkkå.
skjeltilglas	loftsvindauga	Skjeltilglòsí stóge beint ive stògeglòsó i sætisdalshúsó.
skjeltilstétt	loftstrapp	Skjeltilstéttí va' brott å farlèg for gamle fókk, så dei gamle låg'e né'i.
skjengje	felt med annan farge (td tøy som er gammalt og slite og difor har noko ujamn farge)	Det va' sól å tvått'e som helst'e gjåre ti' at det varte skjengju på ploggó.
skjènveir	tørr sommar (der åker og eng kan skjíne pga for lite regn)	I 1947 va' det mykji skjènveir.
skjènår	skinår Sjå også skjíne, røytår og sløymår.	I fjår va' det a fælt skjènår, det ringde 'kji heile sommåri.
skjeppe	skjeppe (volummåleeining)	Ei skjeppe va' visst 17,4 léter.
skjepting	festing av stav (fjetrâ) mot flaustokkjen	Mæ skjeptingjinn lýt an vèr' nøyen.
skjér	skjor	Skjérí skratar å vippar mæ vèlæ.
skjèr	fast stein, bergrygg (i open åker)	Itt an plǿgjer, kan plógjen take néd i skjèri.
skjère	1. skjerereiskap med noko krummare blad enn sigd (ljå og orv i eitt; ikkje heimelaga) 2. brå smerte Sjå også verbet skjère.	1. Den gamle skjèrâ eg hèv i smidjunn mí æ nóg býgjård. 2. Eg fekk slig a skjère i magâ i gjerkveld.
skjéreauga	uttrykk bruka om person som er observant og oppdagar "alt"	Anlaug hèv' skjéreaugu, 'u legg'e merkji ti' alt.
skjéreblóm'e	stemorsblom	Skjéreblómen lýser mæ trí liti,kvítt, gúlt å blått.
skjérerei	skjorereir	Førr'e mått' an alli ríve néd skjèrereií, for då kunna úlykkâ kåme.
skjéresteik (V)	milten på eit dyr Sjå også ramnesteik	Vi' du skjère av skjéresteikjí å gjev' 'o pusi?
skjérestein'e	yfsingesteinen på toppen av mønet, gjerne ein som stikk noko opp	Skjéresteinen pyntar opp a búetòke. På a lopt ska' der allstǿtt vère tvei skjéresteina.
skjérestikke	kvistar som skjora byggjer reir med	Kvisti som skjéran byggje rei' av, kadde mi "skjérestikku".
skjergjelått'e	skarp og kvass lått (ein helst uhyggjeleg lått, som vert oppfatta negativt)	Skjergjelåtten æ håg'e å skjèrandi, å fókk líke inkji å få sòan lått'e ive seg, fysst da hav' gjårt nåkå.
skjerkje	"hestehoste" (sjukdom hjå hest)	Da hóste så an kunna trú da ha' skjerkjâ.
skjerpe	kald periode mot våren (om lag april)	Om det no æ mildt å hèv' mest'e tåna, så få mi nóg nåkå skjerpu i april.
skjerpekling'e	hardt flatbraud med smør varma på omnen Sjå også kling'e og smø̀rkling'e.	Det æ nau'godt mæ skjerpekling'e.
skjerpingji	person som er lett på foten / skarp i hovudet	'U va' an skjerpingji, det va' 'kji godt å greie seg for henni.
skjèrsoks	1. høgmælt og masete person med skjerande røyst 2. lite utholingsreiskap (skarpslipa bøyle med handtak, nytta til å hole ut td sleiver med)	1. Nò må du 'kji halde det plent som a skjèrsoks, sa Tårål, då Turíd héldt det i eitt å masa. 2. Skjèrsoksí va' smía av a ljåbròt.
skjerv (H)	skjerf	Skjervi mitt æ godt å varmt i desse vetrekjylæ.
skjerv'e (V)	skjerf	Eg lýt visst have skjerv'e på meg, for eg kjenner det krislar nòkå i halsæ. Du ha' sillt lýdt mi, å inkji tèkje út forotta vetti å skjerv'e, så ha' du sluppe krímæ.
skjervingji	1. stor og god never til å leggje over mønet ("mønekam"), ved bruk av never til torvtak Somme seier "skjervingenævr". 2. torve med lyng på toppen av ein høystakk (ein tok med torva heim)	1. Dei stǿste å beste skjervingan laut an leggje på mǿni fysst an tekte a hús. 2. Skjervingjen skåre da út âv a lyngtúve.
skjervle	Bruskstykke attarst i bringjen, like over mellomgolvet, på eit slakta dyr (vart skore vekk og kasta mot veggen, og det fylgde med ei tru om at dette anten vart hangande på veggen eller glei ned)	Mange av skjervló vorte hangandi på veggjæ, men ivetrúí ha' fókk gløymt.
skjérøyrsstong	fiskestong av bambus	Hèv' an a long skjérøyrsstong å an lang'e taum'e, kan an slengje langt itt an fiskar.
skjessemat'e	festmat	Detti va skjessemat'e, sa Gýró, då 'u fekk gumb'e an virkedag'e. Setji dikkå nårât bóræ, så sku' di få sjessemat'e!
skjessemål	festmåltid (måltid med skjessemat'e)	Detti va' rektig a skjessemål.
skjevli	tunn lauvtrestokk, 1-2 m lang, etter at borken er skava av. Sjå også skave og skavvé'e.	Såvi kasta skjevló hít i vé'ekosten.
skjevlingji	avberka stomn av lauvtre	Sauin avberka lauvtré så at skjevlingan vorte naga reine for bork'e.
skjífjúking	skiflyging	I Víkersund hav' da sett fleire rikorda i skjífjúking.
skjilbla'	reiskap til å skilje trådane i ein bandvev Sjå også hokke.	Skjilbla'i æ laga av tré mæ a leirreim fest i eine endâ.
skjiljebrík	låg vegg	A skjiljebrík æ an låg'e vegg'e i úthúsó.
skjiljeflòt	flate i terrenget der ein skil buskapen som har gått på beite i hop Sjå også flòte og skjiljehagji.	Der va' úrólegt på skjiljeflòtinn den fyssti dagjen, si' der va' så mange manns búskap'e.
skjiljehagji	1. open plass i utmark der ulike buskapar vart skilde frå kvarandre 2. inngjerding med fleire kvier der buskapen vert skilt ut etter eigar Sjå også skjiljeflòt.	1. Kjýne i skjiljehagâ vurte så úrólège å ǿre ti' heim'tt'e at da bigjynte å stangast. 2. Skjiljehagjen æ sett'e opp av grinda.
skjiljestad'e	ein stad der dei skil krøtera frå kvarandre (kvar tek sine)	"Skjiljestad'e" æ di same som "skjiljehagji".
skjilórd	1. vilkår, klausul 2. uskriven regel	1. Der va' skjilórd om gjerdepliktí i kontraktinn. 2. Mi ha' di skjilórdi at mi inkji sille slå grasi mæ plænklyppari i hagâ om sundagjen!
skjilspildre	tunn trespile (mange spiler lagde mellom renningstrådane i ein vev)	Vi dú leggje skjilspildrun mæ èg sveiper ryven?
skjímeit	spor på undersida av ski	Det va' allstǿtt trjå skjímeita unde hoppskjí førr' i tí'inn.
skjínleiv'e
skjinnbul'e	Olja bomullsty (ruskeverk) tilpassa til å ha på ryggen, festa med ein knapp oppe og framme. Dette vart bruka når dei slo gras med stuttorv. Ein gjekk då mykje bøygd, og kunne ikkje ha oljejakke som ville hemme rørslene. Skjinnbulen var då eit brukbart alternativ når ein slo medan det regna. Sjå også ryggjeskjinn.	Da finge 'kji falére om det ringdi, så då ha slåttekaran skjinnbul'e på hæró.
skjinnbørse	frate, prompe	Skjinnbørsâ vare alli gamledags ell' forbæra. Eivind skaut fælt mæ skjinnbørsunn.
skjinnfu	skinnlappen bak på den mannlege setesdalsbunaden Sjå også skjinnfuskjinn og fu.	Skjinnfuin våre jamt stǿri førr'e 'ell da æ nò.
skjinnfuskjinn	mjukt skinn til skinnlappen bak på den mannlege setesdalsbunaden Sjå også skjinnfu.	Eg vill' hav' stór skjinnfu, så dífyri laut eg spisialbistille skjinnfuskjinni.
skjinnhít	sekk av skinn eller magesekk	Skjinnhítí kunna an have mjø̀l í.
skjinnpapír	pergament	Skúlemeistaren fortålde åkkå at dei gamle skriftin våre skríva på skjinnpapír.
skjinnveng'e	1. flaggermus 2. mager mann Sjå også skjinnvengje (V).	1. Skjinnvengjin sòve mæ fótó opp å hovdæ néd. 2. Nò lýt du ète, Titta, du æ så tjurr som an skjinnveng'e.
skjinnvengje (V)	1. flaggermus 2. mager kvinne Sjå også skjinnveng'e.	1. Skjinnvengju sér an sjella, an barre høyrer da. 2. Hæge æ a skjinnvengje.
skjippund	skippund (vekteining, bruka berre om høy, 1 skippund = 159,4 kg)	Ko mange skjippund hèv' du i dessa høyslassæ?
skjítt	ski	'An braut av det eine skjítti. Da sette néd skjíne sikkå. Eg reiste frå skjí mí på heiinn. 'An reiste frå skjíne sí heimi.
skjóri	rotenden på kornband og lauvkjerv	Fysst an kjøyre inn konni så la an bondí mæ oksó mótananné å skjóran útt'e.
skjortebul'e	bulen på skjorta	Skjortebulen røkk'e 'kji n'i buksun, koss æ detti laga?
skjorteglugg	blonder på bunadsskorte (kring halsen og fram på armane)	Skjortegluggjí kaupe mi helst'e færighekla ifrå fabrekkjæ.
skjótsleik'e	arbeid som går fort unna (utført av person eller arbeidshest)	Det æ an fæl'e skjótsleik'e å slå gras mæ maskjín i staden for mæ stuttorv. 'U gjère det vel, men 'u hèv' ingjen skjótsleik'e.
skjý	sky	Der æ mange slags skjý; makrillskjý, fjøyrskjý å haugskjý.
skjýblòti	overskya grått ver som gjer at det vert vanskeleg snøføre (brå temperaturstigning)	Det varte plent skjýblòti, så mi kóme alli fram.
skjýfart'e	skyer som fer fort over himmelen pga vind	Fysst d'æ fæl'e skjýfart'e plage det jamt vère godt veir.
skjýflókji	lette skyer på klår himmel	Det va' nåkå véne skjýflóka 'er va' i dag.
skjýfærd	skyer som fer fort over himmelen pga vind	I dag æ 'er a fæl skjýfærd, det kjæm'e vel ti' auke mæ vind'e.
skjyggji	noko som skygger (td hatt, stein, tre)	D'æ godt å have a skjyggji fysst sólí æ heit i slåttæ.
skjýjedd'e	skybank	Denna skjýjedden kan teikne ti' úveir!
skjýsskjerre (V)	tohjuls hestekjerre til finbruk Sjå også reisekjerre (H).	Skjýsskjerrun kunna hav' eitt 'ell tvau sæti.
skjýsslé'i	fint laga hesteslede med sete (bruka til persontransport) Sjå også sluffe.	Det va' helst'e embætsfókk som brúka skjýsslé'a i dei eldste tí'inn.
skjýsstròm	tròm for vare- og persontransport med hest	Skjýsstròm brúka da stundom på býreisu i gåmó tí'.
skjytje	halvtekkje	Sterke-Såvi héldt seg i a gåmó skjytje, mæ 'an ha' håvlé.
skjær	veltefjøl på ein plog	Det va' viktigt at skjæri velte plógfòrí godt.
skjæri	1. saks (Hylestadmål) 2. stor og kraftig saks (vallemål)	1. Eg finn'e alli att'e skjæren min! 2. Skjæran vurte brúka ti' å klyppe saui mæ.
skjø̀l	tunn skive (td mat, tre, flingre av stein eller jern) Sjå også nésskjø̀l og flingre.	Eg hèv' barre etti a tunn skjø̀l av ostæ.
skjǿre	spade av tre (bruka til å ta opp potetene med og til å mòke i fjøset) Sjå også verbet skjǿre.	Skjǿrâ æ av tré å mæ jinn som egg.
skjǿre	flekk, ljos stripe (i td stein eller på dyr eller menneske)	I Gråstein æ der a stór kvít skjǿre frå toppæ å heilt néd i jórdí. Danil ha' a skjǿre i blèsunn. Dǿlehesten min ha' a skjǿre i blèsunn.
skjǿve	1. gammaldags "høvel" til å slette stokkar med 2. noko tunn brødskive (uvyrde skore opp) 3. flengje	1. Skjǿvun våre úlíkt stóre ti' úlíkt brúk. 2. 'An ha' barre nåkå tunne skjǿvu ti' nyste. 3. Eg tók a skjǿve av hondinn då eg kåm inn i reimgongjí i treskjeverkjæ.
skjøyteleiing (H)	skøyteleidning	Eg trúr mi ljóte have tvæ lange skjøyteleiinga for å få ti' detta.
skjøyteleining (V)	skøyteleidning	Unde databóræ mí hèv' eg tvæ skjøyteleininga.
skjøytisløyse	slurv, tankeløyse	Det lýt då vère måti på skjøytisløyse; gange mæ nýe skjí på sandæ!
skjøyvingji	kløyvd potet (anten kløyvd til setjepotet, eller pga skade frå spade eller plog når ein tek opp potetene frå jorda om hausten)	Fysst der va' gróhòl på skjøyvingó, kunna an brúke da ti' setj'epli.
skjålykt	lykt kledd med skjå	Skjålyktin lýse filli.
skjår'e	1. tunn hinne 2. tunn hinne på eit slakta dyr	1. Skjåren varte brúka ti' "glasrúte". 2. Skjæne æ så seige, at dei kaste mi!
skjåskjinn	1. Olja bomullsty (td ruskeverk) som dei bruka til å få tett lokk på holkane med. Holkane vart bruka til flytande innhald, og når desse skulle fraktast over lengre avstander, anten på hesteryggen eller menneskeryggen, var det viktig at det var tett. I tillegg til skjåskjinnet måtte ein som regel også ha eit klede for å gjere loket trongt nok til at det vart tett. 2. tilreidd "vombeskjinn" Ordet kjem av ein skjår'e, som er magehinna av eit dyr. Sjå også bytne, og hókk'e. 3. skinn til å dekke over ljåren ved uver	1. Skjåsjinni brukar an ti' å bytne hókkan mæ. 2. Den ytri skjåren av a ti'reidt vombeskjinn, varte brúka som skjåskjinn ti' bytne mæ, å ti' skjålykti. 3. Skjåskjinni laut an take vekk itt an sille elle i årâ.
skjåveng'e	flaggermus	Skjåvengjin æ úti i skòmingjinn.
skodd	skodde	I gjårmorgó låg skoddí tétt n'i dalbotnæ.
skoddemørkr	dårleg sikt pga skodde	Det æ fórt gjårt kåme på vadri i skoddemørkræ.
skófòt	fottøy; bruka berre i fleirtal	An lýt have góe skófòt itt an vi gange dèr d'æ úkviddi. Fairen steller da så filli mæ skófòt.
skóganis	ryllik	Skóganis brúka da som kryddi.
skógehøy	høy frå heieslåtte	Skógehøytti æ 'kji så godt som heimehøytti.
skógeskjér (H)	nøtteskrike Sjå også skógsskjér (V).	Skógekjérí hèv' så véne liti.
skógeskrap	bær og planter som ein finn i skogen (og som er etande)	An kan finne mykji godt skógeskrap i útmarkjinn.
skógeslått'e	slåttonn på heia	Skógeslåtten va' fyri å etti slåtten heimi.
skógeslåtte (H)	slåtteteig som ligg i skoggrensa mellom li og hei	Repp æ a skógeslåtte evst'e i Straumslíó.
skóglilje	bittekonvall	Der æ gó'e gjæm'e av skógliljó.
skógsjynne (V)	skogstjerne Sjå også sjausjynne (H).	Skógsjynnun æ vårblóma i skógjæ.
skógskjér (V)	nøtteskrike Sjå også skógeskjér (H).	Skógskjérí hèv' så véne liti.
skójinn	skohorn	Sòme brúke skójinn fysst da vi' have på sikkå skóne.
skòkedrykk'e	ein smakedrykk i samband med at ølet er ferdig gjæra og kan fyllast over på t.d. flasker	Pål måtte allstǿtt have an skòkedrykk'e fysst da sille skake opp ǿli.
skòkedrykklag	karmann'e-samling for å skake opp og smake på nybryggja øl	Det va' helst'e ti' jóle da ha' skòkedrykklag.
skokleskjèn	turt ver i våronna	Mæ skokleskjèn fær an mindri úgras i åkræ.
skoklevèg'e	remse langs gjerde som vert slått med ljå før ein slår med slåmaskin	'An ville 'kji trǿ å kjøyre néd grasi innmæ býtí, så 'an laut slå an skoklevèg'e fysst'e.
skoklevende	remse på enden av åkeren som ein ikkje får pløgje ut	Hesten snúr i skoklevendunn.
skokli	1. skjæker som er fest "laust" til tverrtre, med lekkje og krok midt på til å feste i ulike reiskap som hesten skal drage Sjå også drætti, hòmel og dròg.	1. Hesten drèg'e plóg'e å horv ette' skokla.
skolt'e	øvre delen av hovudet (kraniet) på dyr og folk	"Skolt'e", t.d. "snauskolt'e", brúke mi helst'e i úvand'e tali fysst det gjell'e fókk.
skòm	skum (helst bruka om td barberskum)	Det vare mykji skòm itt an tvær seg i hovdæ å brúkar sjampó.
skòming (V)	skumring; bruka berre i eintal Sjå også skúme, skúming, skómne og avdagsbil.	Mi kóme inn'tt'ó' fjósæ i skòmingjinn. Papa kåm heim'tt' av heiinn i skómingjinn.
skomm	skam; bruka berre i eintal	'U tótte det va' a skomm å gange mæ sund'e klæi. Sòme kunne bíte hòvúi av skomminn.
skóningji	jernbeslag under slede / kjelkemei (eller rundt hjul)	An timmslé'i hèv' jamnast'e inkji skóninga, då var' 'an léttare å drage.
skòp'e	noko stort som er iltert (td menneske, hest)	Denné skòpen lýt du barre âvlíve førr'ell 'an skar nåken!
skòpe	noko stort som er iltert (td menneske, ku)	Blómerós æ a skòpe, 'u røyter frå si så d'æ plent vóndt å sjå.
skópstèv	usømeleg stev	Kan du skópstèvi 'ass Lars; "nò æ eg gla' å nò æ eg fègjen, nò mǿter glýmâ mi håvt på vègjen...."?
skòr	skar; truleg ei eldre form av ordet "skar", og noko trongare Sjå også det andre substantivet skòr	"Du tèk'e inn Troddedalen å så den tronge skòrí 'å vístri hondinn ti' du æ på hægste ristinn".
skòr	skar, merke (i t.d. i treverk) Sjå også det andre substantivet skòr.	'An ha' sett a skòr i an staur'e, som sýnte ko hågt vatni stód unde flaumæ i fjår.
skórasp	rasp til å skrape vekk skonubb'e inne i skoen etter soling	Det va' viktigt å raspe nubben mæ skóraspinn.
skorbiti	øvste stokken i gavlveggen som har laftehovud	Skorbiten lýt vère heil'e, a glas 'ell a dynn lýt vère i stokkjæ unde skorbitâ.
skóre	1. kjelekrok av jern, til å hengje gryta i i åren 2. liten stein til å kile mellom større steinar i samband med muring med naturstein Sjå også verbet skóre.	1. I dei gamle røykstògó hékk skórâ i gjøyunn. 2. Prǿv om du kan finne a lítí skóre!
skór'e	1. sko 2. den nedste og stive delen av setesdalsstakken	1. Den eini skóren min lèk'e. Kòri hèv' eg gjårt av skó mí? 2. Skóren æ tung'e saume.
skormat'e	felleskar når ein feller tre med øks Sjå også skòr.	Ska' an stýve stóre tré, lýt 'an have gó'e skormat'e.
skórtevatn	vatn som står i ei bergskorte (bruka mot vorter i eldre tid)	Den som æ vórtutt'e ska' två seg i skórtevatn, for då dette vórtun âv.
skorv	steinutte høgdedrag	Ordi skarrjúpe kjæm'e trúleg av skorv.
skóspari	"spiker" som vart slegne inn i skosolane slik at det ikkje vart så stor slitasje på léret	Skósparan spare nóg på skósólan.
skóspån'e	1. skomakarreiskap til å utvide sko der dei er for tronge 2. skohorn	1. Detti æ skóspånen 'ass Asbjynn. 2. D'æ hǿgt mæ skóspån'e fysst an vi' have på seg tronge skó.
skòt	1. bratt bakke som vert nytta til transport (går frå flatt eller svakt hellande til svært bratt) 2. skot (med td børse, boge eller dynamitt)	1. Der va' a skòt i timreslæpunn som va' så bratt å leitt. 2. 'An høyre 'å skòtó at da våre 'kji så néri.
skòt	overgangen i ein bakke frå bratt til mest flatt	Der æ a skòt så bratt, så an lýt have an kjettingji rundt båe skjíttí på skóteræ, fysst d'æ ísutt'e.
skòtaks	aks som er i ferd med å syne seg i åkeren	Nò va' åkren tì'lèg'e, eg såg skòtoks.
skòte	reiskap til å ause opp mjøl (mest firkanta, med handtak)	Skòtâ varte helst'e brúka i kvinn'úsæ å i mjø̀lkjèr.
skotglugg'e	glugg til å skyte gjennom	Tarjei héldt seg i skotgluggjæ førr'ell det fór ti' ljósne, 'an tenkte 'an sill' få take rèven.
skotmål	skothald	Det barst ti' a snilt skotmål frå húsó.
skottari	person som ser inn gjennom vindauga til folk som ikkje er klår over det (om kvelden)	Det va' helst'e unga som våre skottara.
skottkåv'e	dødfødd kalvefoster	An kunna alli brúke kjø̀ti av an skottkåv'e.
skóve	grauteskorpe som er skrapa laus (av det som er svidd fast i botnen av gryta / kasserollen)	Èg èt'e skóvu, for eg líkar den brende smòkjí.
skraddari	skreddar	'Er æ 'kji etti mange skraddara nò.
skraddartími	skumringstime (tida frå då det vart for mørkt til å arbeide inne td med handarbeid, og fram til det var så mørkt at lampa måtte tennast)	I skraddartímâ va' det håvmørkt i stògunn, så då kunna nyttuge kvendehenda kvíle a bil.
skraml	1. skrot, skrammel (lite verdt, dårleg kvalitet) 2. bråk (kvass lyd, td frå bjøller)	1. Òlâv va' på aksjón'e, å kåm heim'tt'e mæ mykji skraml. 2. Det va' i eitt skraml då sauehópen kåm springandi.
skramlâs	skrot av td metal eller tre	Det æ lyksi ti' samle seg opp mykji skramlâs i úthúsó.
skrangl	skrangel (noko som skranglar)	Denna gamli sykkelen din æ barre nåkå skrangl!
skrangleverk	skrangel (noko som skranglar)	Det æ a frykteleg skrangleverk, denné tríhjúls-mopéden som Gunnår hèv' gjårt si.
skrap	1. natureng som vert hausta 2. skrap	1. Førr'e slóge da tykkengjí førr'ell da bigjynte på skrapi. 2. Denna bílen du hèv' kaupt æ barre nåkå skrap!
skrapehøy	høy frå udyrka mark	Skrapehøytti kunna vère godt for krætúri itt da våre útíuge.
skrapekake	1. yngste barnet i huslyden 2. kake laga av resten av deigen (slik at kaka vart lita)	1. Æ det skrapekakâ som kjæm' gangandi? 2. Skrapekakun æ helst'e små.
skrapeng	eng med dårleg avling (som regel på grunn av tunt jordlag)	Skrapengjí beite mi barre nò.
skrapeslåtte	udyrka slåtteteig (helst bruka om "utkantslåtte" som ein ikkje gjødsla, som ofte var full av stein, og som ein slo sist)	Skrapeslåttâ laut an slå mæ stuttorv.
skrapevodd'e	udyrka slåtteeng heime	Skrapeveddin laut an slå mæ stuttorv.
skrapkjistili	trekasse til å ha jernskrap i	An skrapkjistili va' úvandt laga.
skrasl	dårleg produkt, skrot, skrammel	Det varte nåkå skrasl alt 'an gjåri.
skrasleorm'e	klapperslange	Skrasleorman lýt an langt avgari for å sjå.
skré	skyljevatn (grovskyljing i kaldt vatn)	Eplí våre så moldutte at eg laut skjýle da i tvau skré.
skrei	flokk, hop	Der æ a stór skrei mæ unga út'å skúleplassæ. Nò kjæm'e heile skreií springandi!
skreie	1. lås til lok på td smø̀røskje og smø̀rambari 2. lukkemekanisme mellom båsen og èta	1. Det va' úlageleg fysst skreiâ i ambaræ va' sund'e. 2. Mæ skreiunn kunna an stengje kjýne úti frå ètunn fysst an sille gjève da.
skreiehúr	skyvedør	D'æ greitt mæ skreiehúr midjom kjykkenæ å stògunn.
skreielås'e	glidelås Sjå også skreie.	Eg fǿre sund'e skreielåsen i jakkunn mí i dag.
skréme	skade på hud	Eg raut 'å hovdi mót an stein'e, men eg fekk alli a skréme.
skrepping	ros	Mi høyre mykji skrepping ette dei véne konsertæ.
skrímsl / skræmsl	noko som ein såvidt ser, skugge, uklår skapnad	Eg såg barre a skrímsl. Det tóttest líkne a menneskjinn, men 'u såg barre skræmsli av det. Eg sér så filli nò, eg sér det barre som a skræmsl.
skríple	1. ripe i måling eller lakk, 2. rift i hud (med lite eller ikkje noko blod) Sjå også verbet skríple.	1. 'An tòler 'kji a skríple i bílæ sí. 2. Yngjebjør skrípla seg i an piggtråd'e.
skript	bibelen	Det stend'e i Skriptinn, så sò æ det.
skriv	skrev Sjå også skrive og skrivvrí'e seg.	Bjørgúv fekk fótballen beint i skrivi. Èlí skjæpte så an kunna sjå mest'e oppat skrivæ.
skrivmeis'e	person som går med føtene langt frå kvarandre	Sjå den skrivmeisen!
skrivnapp'e	knapp i gylfen på bukse	Dissom skrivnappan dutte út, va' stallsdynní òpí.
skrjóne	1. stygg ku som er gammal og storvomma 2. kvinne som er kraftig og har mindre ven utsjånad	1. Denna skrjónâ æ 'kji nåkå å sjå på, men 'u mókkar godt ennå. 2. "Gakk nå nórd ti' dei gamle skrjònunn i Ròtunn!", sa da mæ 'an Gunnår Olsson, då 'an varte eisemadd'e mæ mange unga.
skròpe	1. jarnbøyle til å skrape olla med 2. irettesetjing	1. Mamme fann inkji skròpâ då 'u ville reiske ollâ for skóvu. 2. Eg fekk a skròpe så eg alli gløymer det.
skrott'e	1. rest av bær når ein har laga saft (bærhus, frøhus) 2. kropp (bruka berre i bunden form) 3. dyreskrott 4. bruka som skjellsord Sjå ogsåfadd.	1. Fysst eg hèv' safta, kastar eg skrottan út ti' fugló. 2. Skrotten æ fillen, men hòvúdi æ godt. Å dú ilendige skrott'e. 3. Da luta skrotten så da finge kverrsitt stykkji. 4. Din skrott'e! Den mannen va' an ulke skrotte! Eg hèv' 'kji sétt sòden skrott'e!
skròv	1. magen på dyr 2. munnharpa (utan fjør og kile)	1. Kjýne have a stórt skròv. Unde skròvæ hav' sauin líti udd. 2. Eg hèv' gjårt skròv ti' trjå nýe munnhorpu.
skrovfydd	klein mat (som gjev lite næring) Sjå også skròv og fydde.	Å ète borkebraud vare mest'e barre skrovfydd. Útskjemt høy æ barre skrovfydd for búskapen.
skròvís'e	veikt islag med luftlommer (is der vatnet under har minka eller turka ut og det vert luftrom i mellom)	Skròvísen æ kvoss'e og úsætandi. Det glamar i skròvísæ fysst an gjeng'e på 'ó.
skrovl	noko som tek mykje plass (helst inne i eit rom eller hus)	Kòsi kan an have róm ti' desse fæle skrovlæ?
skrovlâg	"skrovform"; oftast bruka om hestar som er i god form og har fått mykje godt fór	Den hesten hèv' a greitt skrovlâg.
skrovlelass	lass som er "laust" og ser veldig stort ut (men ikkje har så stor tyngde)	Det vare a skrovlelass fysst det æ mykji i vavi.
skrovskòt	skot i mageregionen på eit dyr Sjå også skròv.	Eg hèv' ei gong sétt a reissdýr mæ skrovskòt, å dèt gløymer eg alli.
skròvudd	bukull på sau	Skròvuddí æ 'kji mykji vær'.
skrubb'e	1. ulv 2. skrubbehøvel 3. gryteskrubb	1. Skrubban våre kallège i gamle dage. 2. Skrubben min tèk'e godt mæ dei runda tonninn. 3. 'U hèv' gløymt skrubbó sí.
skrubbestræti	"veg" eller område der ulvar fer	Sòme sta'a va' slig skrubbestræti at da flutte støylan.
skrukke	1. bruka td om fine kledeplagg som får uynskte brettar pga dårleg lagring eller handsaming 2. rynke 3. bulk Sjå også skrukkutt'e.	1. 'Er æ så mæ skrukku i stakkeskjortunn at eg lýt strjúk' 'æ fysst'e. 2. Skrukkun kåme mæ alderæ. 3. Der æ a skrukke i koksinn.
skrusl'e	age, respekt Sjå også å skrusle mæ.	'An ha' fæl'e skrusl'e mæ si. Det fýer skrusl'e mæ bjynnæ.
skrusst'e	rædsle	Ti' skrusst'e å skrekk'e varte ferrâ sannspådd.
skrutl'e	fælske, rædsle	Det fýer skrutl'e mæ bjynnæ.
skrúvegong	gjenger	Skrúvegongjí æ útslití. Adde skrúvegongjin æ øyelagde.
skruvejinn	skrujern	Skrúvejinni mitt æ plent útsliti, eg lýt kaupe mi a nýtt.
skrúvelykjili	skiftenykel Somme seier "skrúvelykli".	Det æ bèt'e brúke pípesett 'ell skrúvelykjili.
skrúvemoir	mutter	Gjengjun i skrúvemoirinn æ útslitne. Skrúvemoirí hèv' skrúva seg opp å dutte av.
skrúveskjeisse	skeise som var skrudd fast til biksaumsålen	Det kunna vèr' vóndt få skrúveskjeissun ti' hange godt itt skósólen va' mjúk'e.
skrúvesté	kraftig skrustikke i smia	An lýt have a skrúvesté i smidjunn.
skrúvi	1. skrue 2. original person	1. An lýt have mangeslags skrúva ska' an stelle mangeslags gogni. 2. Gunleik va' an fæl'e skrúvi.
skrybbe	1. tispe (ulv) 2. skjellsord om kvinne	1. Eg skaut tvæ skrybbu i fjår. 2. "Dí skrybbe du æ, nò hèv' du gløymt å kaupe kardús att'e!", húva Tór.
skrybbi	ubrukeleg ting	Detta skrybbi æ 'kji brúkandi ti' nòkå som helst.
skrydd'e	1. pukkel; på t.d. rygg eller skulder 2. liten sekk med innhald 3. hump på t.d. veg eller åker 4. utposing på klede øvst på ryggen Sjå også skrylt'e.	1. I Gåmålt ó' Sætisdal stend'e det at Tarkjell Aslakson fekk skrydd'e 'å dei eine okslinn ette å hav' spila for lengji i a bryddaup. 2. Da tóke mæ sikkå tvei skrydda mæ mjø̀l på heií. 3. Der va' mange skrydda på vègjæ ette påske, den tíd 'er va' grúsvèg'e. 4. An kan kadde det "skrydd'e" fysst gråkuptâ stend'e for mykji út atti.
skrýe	slim ein får opp or halsen ved å "skrýe" (hoste, harke) Sjå også verbet skrýe.	Der va' blód i skrýunn.
skryktelag	noko som er forma som eit kremmarhus	Snippepòsan ha' skryktelag.
skrylt'e	liten sekk på ryggen	I skryltæ mí æ der barre plass'e ti' nyste å nòkå ti'.
skrymsling	skumring Sjå også skòming.	D'æ òneleg å sitje i skrymslingjinn å høyre på musikk'e.
skrýti	1. separatorhus Somme seier "sepratórskrýti". 2. stor og uformeleg gjenstand Sjå også sepratór'e, kúlâ og skålinn.	1. Skrýti va' pakka n'i klyví fysst da reiste 'å støyli. 2. Treskjeverkji va' a stórt skrýti.
skrýti	bukhola	Innvòlan liggje i skrýtæ.
skræe	kukake (turka eller hardna lort)	Der låg mykji skræu på støylæ ette da ha' flutt heim'tt'e.
skrækt	hark, host Sjå også skrækte.	Sigbjynn kåm gangandi; det va' i eit skrækt mæ 'ó.
skrækt'e	hark, host	Det kan vare "i ein skrækt'e" fysst an æ krímsjúk'e.
skrøymsling	skumring	I skrøymslingjinn såg eg tvei rèvi né'å voddæ.
skrøytebassi	skrytepave	Skrøytebassan vare alli li'ne.
skrøyv'e	knaus i terrenget	Fysst an reiser inn ti' Øyó, på vesteheiinn, æ der an skrøyv'e som var' kadda Skrøyven.
skrøyvi	noko som tek svært stor plass, noko som er for stort i høve til plassen, noko som er i vegen Sjå også húseskrøyvi, skrovlen og angrǿmen / andrǿmen.	Pianói æ a fælt skrøyvi i stògunn.
skråme	rispe, sår	Tór raut 'å hovdi då 'an løypte på skarâ, men 'an fekk alli a skråme.
skubbe	innpåsliten person
skuffe (H)	skuff	Skjæren finn'e du i dei evste skuffun!
skufferóm	lite rom i ein stor skuff (skuff med inndeling)	D'æ greitt mæ mange skufferóm i kverr skuff'e, så an kan sórtere skrúva å muttera.
skuffestól'e	stol med ryggstø og skuff under setet	Ko æ det du hève i skuffestólæ?
skufs'e	1. kraftig støyt 2. kraftig tilskuv	1. Det la ti' an fæl'e skufs'e då eine vognhjúlí vippa n'i a djúp hòle. 2. Det sette skufsen í det då Kjètil kåm å va' mæ.
skugg	islagd bratt bakke	Heile heií va' i eitt skugg, det hjelpte 'kji stórt antel slóe ell' vreiste.
skuggerjó	området der sola akkurat har gått ned	Reissdýrí gange i a skuggerjó hít i heiinn. Det va' om hausti, å det va' mykji kaldare i skuggerjóæ.
skukk'e	røykrom som leier røyken opp (om etasjeomn; det er like mange "skukka" som det er etasjar)	Hav' spjølli inni skukkjen å sèt kaffékaslen 'pi rómi!
skul	skal (på frukt og grønsaker)	Skuli lýt du have n'i den brúni dunkjen.
skúlekreiss'e	skulekrins	Da ha' gjinni a kvendeforeining i kverr skúlekreiss'e.
skúlemeistari	lærar	Førr' i tí'inn lute da take siminari for å vare skúlemeistara.
skúming (H)	skumring, når det byrjar å mørkne om kvelden (bruka berre i eintal) Sjå også skúme, skómne, skòming og avdagsbil.	Eg sér helst'e filli i skúmingjinn, så eg trúr eg lýt få mi nýe brillu.
skunde	fakkel	Bjúg gjekk mæ skundunn, å Bjynn brúka lýstrejinni i bekkjæ.
skungr'e	skarp lyd	På steinutt'e vèg'e varte det an fæl'e skungr'e itt an kjøyre mæ karjól'e.
skúr	gulspurv	Eg hèv' jamt a skúr på fuglebrettæ mí.
skúr'e	1. merke i material etter sagblad 2. sår etter kvass reiskap 3. skurdonn 4. skurtømmer	1. 'An såg skúren ette oppgongssagjinn på plankunn. 2. Eg fekk så lei'e skúr'e i fóten då eg hoggje meg. 3. Skúren va' har'e mæ ryggjen. 4. Denné stokkjen æ så vén'e at mi vi' hav' 'an ti' skúr'e.
skúrebuksu	vondt i lårmusklane bak, etter langvarig arbeid med sigd i kornskurden Somme seier "skúrbuksu".	Eg hèv' fengje slig skúrebuksu at det æ vóndt å gange. Itt an skjèr'e konn mæ sigd'e, vare an stív'e i læró, å di kadde mi å få skúrbuksu.
skúrelé	sida ein skjer med kniv (om taknever)	Vi' du finne a nævr som hèv' a long skúrelé?
skúreskór'e	helst dårlege sko som ein gjekk med i skuronna (det var fort å hogge seg med sigden)	Desse skóne æ helst'e fillne, så eg brúkar da ti' skúreskó.
skúrgraut'e	smørgraut eller rjomegraut til å feire at skuronna er over Somme seier "skúregraut'e".	Ryggjin verkte fælt, så mi gléda åkkå ti' skúrgrautæ, for då våre mi færige mæ skúræ. Eg lýt vel sjóe tukkji ti' skúregraut'e i dag.
skúring	fortgang (setje fortgang på noko)
skúrkåne	kone som skjer korn med sigd	Det va' tungt arbei' å vèr' skúrkåne.
skurre	skrape	Bjúg fekk nåkå skurru på néttæ då 'an datt av sykkelæ.
skurri	ugrei person	D'æ godt at den skurren hèv' flutt 'er ifrå!
skusle	1. spolehuset for undertråden i symaskin 2. skyttel bruka når ein vev	1. Fysst skuslâ æ tóm så lýt an spóle på ný'e trå'e. 2. Skuslâ mæ trå'e fèr'e att å fram i vèvæ.
skusl'e	1. age, respekt 2. fart og aktivitet	1. Åni sette skusl'e i heile hópen, då 'an fortålde ko viktigt detta va'. 2. 'U sette skusl'e i arbeiæ då 'u kåm.
skusletein'e	teinen i skuslâ	Spólen lýt glíe létt i skusleteinæ.
skút'e	1. bergnibbe som stikk fram 2. halvtakhus (tilbygg til eit anna bygg) Sjå også útskút'e. 3. utståande augnebryn	1. Sauin liggje und' an skút'e å jórte. 2. Eg hèv' sett opp an skút'e, så eg fær gognin mí unde tòke. 3. Sòme fókk have stór'e skút'e 'pive augó.
skute	skiljebladet i bandveven	Det va' viktigt at skuta va' létt så 'u inkji vrengde si.
skútebjørk	bjørk som er nedbøygd av snø	I råsfoddó kan der vère mange skútebjørka.
skútelléd	grind med ein opnar og stengjer med skutlar (slåter)	Skútellédí våre vanlège førr 'i tí'inn.
skvakk	kjefting, seie leie ord til kvarandre (bruka berre i eintal) Sjå også skvakke.	Det skvakkji var' an tròta av.
skvakkebikkje	hund som gøyr for mykje	D'æ tunglegt høyre på skvakkebikkjun om néttan.
skvaldr'e	mann som helst vil snakke mykje sjølv (og er mindre interessert i å høyre på kva andre har å seie)	"Din skvaldr'e du æ; kan du alli høyre ko èg hèv' å seie om detti?", sa Stein mæ 'an Pål.
skvaldre	kvinne som helst vil snakke mykje sjølv (og er mindre interessert i å høyre på kva andre har å seie)	Skvaldrun var' alli leide å tyte, an kan var' gorrleid'e da!
skvampl	skvalp, plask Sjå også skvample.	Mi såge barre a skvampl då 'an datt út ó' eikjunn.
skvasl	1. bruka om å skvette og røre i vatn; bruka berre i eintal 2. tunn drikke Sjå også skvasle.	1. Det va' a fælt skvasl då ungan livdest i vatnæ. 2. Saftí va' nåkå skvasl.
skvén	sprut; bruka berre i eintal Sjå også skvéne.	Det kåm a skvén av blód då jaktaren stakk reissdýri ette 'an ha' skòte det.
skvén'e	sprut, stråle	Tårål héldt vasslangâ, å Torgrím å Tjógjei finge an skvén'e midt i andliti.
skvettbrett	sykkelskjerm	Skvettbretti på sykkelæ skranglar så det æ a plage.
skvitr	væske som ein fǿrer néd	Det va' fórt itt an gjekk mæ tvæ vassbyttu, at det varte nòkå skvitr.
skvæt-él	stutt, våt regnbye Somme seier "skvæte-él".	A skvæt-él væter inkji mykji út si' det æ så stutt.
skåk	1. kvar av dei to stengene mellom hesteselen og vogna, sleden, plogen e.l. 2. Bruka overført om lange føter	1. Denné hesten æ sérs greie ti' å gange inn i skjækan. 2. "Flyt nå dessa lange skjækan dí!"
skål	1. skål 2. del av separator Sjå også sepratór'e, skrýti og kúlâ.	1. Det va' góslegt itt dei gamle drukke kaffé ó' skålinn. 2. Det æ mykji arbei å två adde skålin i kúlunn.
skåleblóm'e	engsoleie	Úgrasi trauske i epleåkræ vare ti' skåleblóm'e ette kverrt.
skålesýe	sølje som er oppbygd av skåler (plasserte på botnplate av sylv)	'Er æ mange úlíke slaga av skålesýu.
skåli	forgang i uthus eller tilbygg (med skråtak) Sjå også fjósskåli og høyskåli.	I skålâ ha' da di beste høytti.
skånorm'e	liten makk som seinare vert til bille; av og til er billa å finne på gammalt kjøt	D'æ 'kji nåkå líkeleg mæ skånorma i matæ.
skåpp'e	uthola av tre til å ha brynet i, vasstett, fest i buksa eller livreima når ein slår med ljå	Skåppen heng'e å sleng'e i gjúrunn, på slåttekaræ.
skår'e	breidda med gras ein slår pr. omgang med maskin eller orv	An tèk'e mykji breiare skåra mæ a langorv 'ell mæ a stuttorv.
slabbedúk'e (V)	smekke for småborn Sjå også slubbedúk'e (H).	An lýt have mange slabbedúka for di lisle båni.
slaberg	veikt hallande berg; oftast slett og glatt	Ungan klive i slabergjæ, å våre helst'e for djarve.
sladre	gogn som vart bruka til vater	Sladrâ va' an jamnkanta bórdstubb'e mæ lodd í.
sladr'e	sladder	An lýt hevje seg ive sladr'e å sladrerǿu.
slag	slag	Boksaran få kjenne mange harde slòg.
slag'e	slag, type	Detti fjernsýni æ av dei nýe slagjæ. Der æ så mange slaga av adde ting nò. Detti æ inkji den rétti slagjen.
slagnív'e	faldekniv	Knút varte tèkjen i kontrollæ på Gardemóæ mæ slagnív'e i veskunn.
slagsive	bord som er hengsla på veggen	Slagsivâ æ helst'e nére omnæ, så ungan líke å sitje dèr innmæ veggjen.
slagveir	sterk vind og regn slik at regnet kjem vassrett	Det va' slagveir, så mi vorte gjænomvåte.
slagveir'e	ver som vert bruka i avlen sjå også rísbít'e, honnåri og veir'e.	Eg lýt have tvei slagveiri i år, ein rísbít'e å ein lambveir'e.
slagvòl'e	1. balltre (nytta i leiken "slå ball") 2. flygil (reiskap til å treskje korn med)	1. Slagvòlen stelle mi åkkå sjave; 'an lýt vère passeleg lang'e å tung'e, å handfangjen må 'kji vère for trèk'e. 2. Flygjilen æ ihópsett'e av tvei lyti, å den delen an slær laust konni mæ, æ slagvòlen.
slaktari	slaktar	Slaktaren skjýt'e grísen mæ slaktemaske.
slaktetròg	slaktetrau (til å ha innvolane i når ein slaktar)	Slaktetrògji æ stórt å avlangt.
slangesýe	sølje som er oppbygd av krusar (plassert på botnplate av sølv; utsaga symmetrisk mønster i botnplata)	Slangesýâ æ kostbar å nauendi vé'.
slark'e	tung trebrand som hesten dreg etter seg (fest til foten, td bruka på heia)	Slarkjen varte brúka så inkji hesten sill' reise for langt.
slarv'e	uærleg person, ikkje til å stole på Sjå også slarven og slarvi.	Fysst greie jentu hav' fare gali, for adde slarvan det æ an bati. (Stevline) Nò hève slarven reist ifrå 'enni.
slatte	jente som "ligg med kven som helst" (negativt uttrykk)	Der æ inkji jentu som líke å var' kadda a slatte.
slaur	flokk, "fantefylgje" (noko negativt ord)	Heile slaurí låg i telt né'mæ åne.
slé'ebrugde	ryggstø i stasslede	Slé'ebrugdun kunna vèr' antel útskorne ell' måla.
slé'emei'e	mei på høyskógsslé'i	Slé'emeiin våre gjåre av sjavvaksen bøyg'e på bjørk.
slé'enåvåri	navar (jamtjukk, til å bore hol for stabband i slede)	Slé'enavran våre heimesmía.
slé'i	slede	Mi såte på slé'ó mæ mi åte nystun åkkå.
sleik'e	tunt lag	Inkji skarve mæ smø̀ræ, barre legg på an sleik'e!
sleikjari	ku som likar å sleikje kleda til vedkomande som mjølkar	Blómerós va' an sleikjari, 'u líka å vare mókka.
sleikjomtòt	person som "talar folk etter munnen" og er smisken Sjå også tòt.	A sleikjomtòt æ inkji trúandi.
sleipe	stokk som underlag for ei tømmervelte, eller stokkar til å gli på når ein vil flytje tunge ting	Mi ljóte leggje sleipu unde stokkan.
sleng'e	1. særdrag i talemåte og song 2. liten sving 3. svak bøyg 4. snartur Sjå også slengje.	1. 'U ha' nåkå rare slengji mæ 'u tala. An kan au have nåkå egne slengji mæ an kvé'e. 2. Der æ mange slengji på skógsvègjæ. 3. Stokkjen hève an sleng'e, så den lýt eg kappe âv. 4. 'An va' an sleng'e heim'tt'om.
slengjestèv	stev med ironisk innhald, stev som driv gjøn eller vanvørder	Det va' gjinni slengjestèv da brúka itt da stevjast.
sleppe	sprekk i stein (sprekken er ikkje synleg)	D'æ vóndt å vite ko mykji an ska' la mæ dýnamitt, fysst der æ mykji sleppu i bergjæ.
sless'e	liten del, rest (td av graut)	Vi' du leive den lisli slessen, kan du alli èt' 'an opp?
slette	tunt lag med nysnø	An dag'e i mai kåm der a slette på grǿnt gras.
slett'e	rest (lag med td rjome som ligg i botnen av eit trekar)	Nò ljóte di två denné rjomebodden, for der æ an slett'e né'å botnæ.
slikkslag	likesæle til om eit eller anna vert noko av eller ikkje
slimse	langt, smalt tre (fure eller gran)	Den lange slimsâ kunne mi brúke ti' flakstong.
slindr	1. treslåte til å hengje klede på i stabburet, andre høgda 2. rekkverk kring trappa på "forstogtrevet", dvs. andre høgda	1. Stakkan hange på slindrinn. 2. Mi mòge have a slindr for ungó.
slingse	tunt, langt, mjukt tre på rot Sjå også slingsen.	Der æ mange slingsu néd i skógjæ.
slinte	1. linn husdyrgjødsel (mest rennande) 2. linn gjørme	1. Æ lórten barre slinte, lýt an kjøyre det út mæ landtròm. Slintâ skvampla ive karman i mykkjerrunn mæ eg kjøyre lórt'e út'å åkren. 2. I an linsapøyl'e æ myrâ púre slinte. Tjógjei kasta veitu i mýrinn, å den blaute mýrjór'í linka seg opp å varte púre slinte.
slintre	lang kjøttrevl	Slintrun kan an brúke i kurvæ, seie Òlav.
slípegrjót	sand-avfall frå slipesteinen og reiskapen ein slipar (som samlar seg i troa under slipesteinen) Sjå også grjót.	Ko kan an brúke slípegrjóti ti'? Itt an mól konni i a kvinn, kåm det nòkå slípegrjót inn i mjø̀li.
slíperó	råegg når ein slipar reiskap	D'æ úlíleg mæ dei gróve slíperóó, det tèk'e slig a tíd å brýne da.
slípestell	slipestein montert på krakk (med vasskraft eller elektrisitet)	Det æ greitt å have slípestelli innmæ an bekk'e ell' i a å, så slepp' an å sveive.
slípestikke	hjelpemiddel ved sliping av knivar (for å halde stødig og få rett vinkel på egga)	Eg hèv stelt mi a slípestikke som allstǿtt ligg'e innmæ slípekrakkjen.
slípetró	"vassbehaldaren" under slipesteinen; før i tida eit uthola trestykke	Der kan liggje mykji slípegrjót i slípetrónæ.
slirk'e	1. laust slag 2. snøgg rørsle (måte å gå på) Sjå også slirke.	1. Bjúg gav hestæ an slirk'e mæ taumó. 2. Såvi ha' slig slirk'e fysst 'an gjekk.
slirp	søle	Det ha' ringt så om nóttí at epl'åkren va' i eitt slirp, så mi kunna alli take opp eplí den dagjen.
slirpe	halvt rennande naturgjødsel	Slirpâ i landkummæ laut an kjøyre út mæ landtròm.
slirpedrite	halvt rennande avføring frå dyr	Kjýne finge slirpedritâ fysst da ha' ète for mykji kålblekkji.
slirpetøyr'e	mildver med snøsørpe	Itt det lí'e út i mars, kan det vare slirpetøyr'e, så det æ úhǿgt å arbeie i skógjæ.
slit	skade på kroppen etter hardt slit og tunge lyft	'An fekk a slit i ryggjæ då 'an lypte den stóri steinen.
slite	tunnslite tøy	Der æ a slite 'å vístri skjorteåbògâ mí.
sló	1. massen som er inne i eit bukkehorn eller stutehorn 2. sist i ei rekkje	1. Eg lýt få út slóne ó' honnæ. 2. Den dragmeisen æ allstǿtt seist'e i slónæ!
slodde	hestereiskap til å køyre ved, tømmer o.a. på, med og utan svingbom Sjå også framslodde og bakslodde.	Eg såg Òlav reiste mæ hest'e å slodde, så 'an ville nóg hente vé'e.
sloddekamb'e	jernkam på tømmerslodde	Stokkan hinge godt fysst sloddekamban våre kvosse.
slóe	farveg i snø eller søle	Eg såg slóâ ette dýró.
slói	1. tre med greiner som vert bruka til å bremse farten på høylasset når dei køyrde høyet heim frå heia og skulle ned bratte bakkar 2. tre med greiner til å sitje på når ein løyper på ski 3. treg og seinfør person Sjå også slóe.	1. An slói bremsar godt i blaut'e snjór'e. 2. Det æ gama å sitje på an gó'e slói néd dei brattaste bakkan på skjí. 3. Lidvår æ an slói bå' i vèremåti å arbei'.
slòk	hol trerenne til å leie rennande vatn i	Eg held'e byttunn unde' slòkjæ.
slòm'e	bruka om lang mann som dreg føtene når han går Sjå også slòme, slòmelèg'e og slòmen.	Mikkjål va' an slòm'e, lang'e å úlenkjelèg'e.
slonk	1. trevl i mjølk eller blod; når kua har jurbetennelse kjem det ofte noko seig mjølk 2. slintre; gjeld kjøt	1. An kan 'kji drikke mjåkkjí fysst der æ slenka í 'enni. 2. Slenkan kan an male opp ti' kjøtkaku. Fysst an slaktar, kan an brúke kjøtslenkan ti' pýssu.
slorv	uærleg kvinne, kvinne som ikkje er til å stole på	Slorvi æ der addestad.
slòse	usannsynleg soge, skrøne, sladder	'An kåm mæ dei eine slòsunn ette dei hí.
slòv	bratt og smal "renne" eller gjel	"Opp slòv å néd'tt'e hurrandi" (Gamalt or Sætesdal)
slubbe	kvinne som "grisar" med maten (og greier ikkje å halde maten på tallerken)	Eg vi' 'kji ète sjå 'enni Tóre, 'u æ slig a slubbe.
slubbedúk'e (H)	smekke for småborn Sjå også slabbedúk'e (V).	Slubbedúkjen æ hǿg'e fysst an æ líten.
slubbi	mann som "grisar" med maten (og greier ikkje å halde maten på tallerken)	Bjynn æ slig enn slubbi, 'an stappar fórt í seg maten, å fǿrer néd mykji.
sluffe	fint laga hesteslede med sete (bruka til persontransport) Sjå også skjýsslé'i.	Da såte fíre i sluffunn, tvei frammi å tvæ atti.
slugg'e	stor og kraftig kar (eller td fisk)	'An vóks ti', å varte an svær'e slugg'e. 'An fiska i Bossvatn, å fekk tvei fæle slugga.
slúkboksi	heimelaga fiskereiskap	Slúkboksen va' an flat'e seikakeboksi, mæ handtak av tré i midten, mæ taum'e å slúk'e vindla rundt.
sluntehúve	lang lue som er strikka (gjerne med mønster) Somme seier "slunte".	'An gjekk mæ sluntehúve så lengji 'an va' ti'.
slurve	slurvete kvinne	Slurvun vare alli líka.
slurv'e	slurvete mann	Ingjen líkar å have an slurv'e i arbei'.
slútebjørk	bjørk som er nedbøygd av snøen	Dèr det æ råsfadd, kan det vare mange slútebjørka i skógjæ.
slý	grønske, seig væske, slim; bruka berre i eintal	Troskan líke sikkå i slýæ.
slækje	1. sikl som kjem ut av munnen Sjå også verbet slækje. 2. smal stripe i terrenget 3. høy som ligg att på slåtteteigen i ei remse (pga dårleg raking)	1. 'An togg skrå så der va' slækju i munnvíkó. 2. Der æ a smòl slækje dèr det alli veks'e skóg'e. 3. Det vare jamt slækju ette "ballepressunn".
slækjedúk'e	smekke for born Sjå også slubbedúk'e og slabbedúk'e	Småbonní trengje 'kji slækjedúk'e barre for di da slækje, men au for di da fǿre n'ive sikkå.
slækjeeisli	spyttkjertel	Slækjeeislan gjèr' ti' at an fær mykji sykle i munnæ.
slækjesyr	surmjølk som vart så seig at ein kunne dra lange "taumar" av henne	Eg veit alli ko an kan brúke slækjesyri ti'. Slækjesyr sa dei gamle at va' varsel om feigt fókk.
slæme	kvinne som er saman med mange karar (nedsetjande ord; også bruka i samband med drikking og ulivnad)	Jentâ va' a fæl slæme, 'u dróg på mange å va' úvýrí mæ sjave si.
slæp	strev	Det kosta slæp å strí'e å byggje nýtt bíbl'otik i Valle.
slætre	lang og slak bakke (helst i terrenget)	Mi gjinge opp a slætre ti' mi kóme oppå Paden.
slævetaum'e	vove fiskesnøre	Å dèr kåm 'an traskandi sílevåt'e, mæ slævetaum'e å bambúsråte. Då eg la ti' spúre om fiskjen slapp, så va' svòri greitt, det va' barr' a napp (stev).
slǿder	kjeltring, drittsekk	Fanten Frans va' an fæl'e slǿder, fókk vorte úrólège fysst 'an kåm.
slǿe	sladder, bygdesnakk	Sossa gjekk der a slǿe om 'an Aslâg.
slǿkjeskvéne	røyr av slǿkji til å sprute vatn med	Ungan skvénte vatn på kvorairne mæ slǿkjeskvénó.
slǿkji	sløkje (art av slekta kvann; høg skjermplante)	Der veks'e jamt slǿkji fram'tt'emæ bekkjó.
sløkkjefút'e	ansvarleg for sløkking av skogbrann (i eldre tid)	Åsmund va' sløkkjefút'e i Òveinang på 1800-talæ.
slǿtr'e	etternølar	"Snillesau" va' an slǿtr'e, va' allstǿtt i slónæ itt mi sill' sipte beiti.
slǿtre	etternølar	Nórddokk va' a slǿtre, allstǿtt i slónæ itt mi rýmde kjý.
sløymeår	dårleg grasår (uttrykk bruka om ein sommar det er mykje regn, og det vert dårleg kvalitet på høyet) Sjå også skjènår og røytår. Somme seier "sløymår".	I a sløymeår varte det gjinni mykji hesjing, for det va' vanskeleg å bakketurke det.
slåre (V)	tjukk trestav til å spreie møk med; bruka helst på støylen om hausten Sjå også spatt (H). Somme seier "lórteslåre".	Eg lýt finne mi a slåre ti' å slå kjýmukkunn útivi.
slåte	lang, jamtunn trestomn, kvista til bruk Sjå også råte og slåtegjæri.	An må have mange slåtu itt an ska' stelle slåtegjæri.
slåtegjæri	gjerde laga av slåter, feste vassrett til gjerdestolpar Sjå også slåte.	Det æ arbei'ssamt å setje opp slåtegjæri.
slåtr	slakt	Vi' du vère mæ å bère slåtri inn i kjeddaren?
slåtresmòlogg	smòlogg som er bestemt til slakt	Mi ha' sauin inn i tadden å tóke út trjú slåtresmòlogg.
slåtte	slåtteteig på heia eller i skogen	Nò hav' slåttun i låglandæ gródt att'e mæ skóg'e å lyng. Slåttâ på heiinn va' mykji vær' førr'e.
slåttebú	bu til å bu i under heieslåtten (somme fylte bua med høy når slåtten var ferdig)	Slåttebúin våre góe å have fysst an sló på heiinn. An kunna få fíre hest'loss ell' mei inn i a slåttebú, ell' høybú, som mi sa.
slåttedreng'e	leigekar i slåttonna	Sòme ha' slåttedrengji alt ifrå Tilemark.
slåttelag	lagji som ein har med orvet når ein slår (godt eller kleint)	Det va' om å gjère å hav' a godt slåttelag.
slåttetó	berghylle med slåttemark	Førre slóge da i slåttetǿ, om tǿne kunna vèr' host'e små.
smalkant'e	påsydd kant som del av broderiet på setesdalsbunaden; både for kvinner og menn (på svårtestakkjæ er han raud, på undestakkjæ grøn og på buksa grøn)	An smalkant'e æ, som óri sei', a smòl pyntekanting på daleklæó.
smalrygg'e	krossryggen	D'æ smalryggjen det leitar mest'e på, så d'æ dèr fókk få vóndt.
smedd'e	1. smell 2. "hardt slag", motbør Sjå også dei to verba smedde og smedde.	1. Eg høyr' an smedd'e; eg trúr det va' a børseskòt. Hunden vare ræd'e smeddin. 2. 'An fekk an smedd'e då kånâ dǿi.
smeddeblóm'e	engsmelle	Ungan tikje gama å smedde mæ smeddeblóm'e.
smé'e	smed	'Er va' mange slags smé'i førr'e, sòme gjåre gó'e ljæ, å aire gjåre véne låsa.
smeik'e	lett slag, "ball i andletet"	"Den som æ mæ på leikjen, lýt tòle smeikjen!" (gammalt uttrykk)
smeikjedag'e	dag med fint ver og ein ikkje har så mykje onnearbeid	Det va' 'kji så mange smeikjedage om sommåri for dei som våre bǿnda i gamle dage.
smeiss	hardhendt avstraffing, juling	"Gjère du detta så fær du smeiss fysst du kjæm'e heim'tt'e!", sa Åni.
smidje	Smie; Frittståande hus nytta til å smie i. Var plassert noko ifrå andre bygningar av omsyn til brannfaren Sjå også smidjestabbi.	I smidjunn glama det fælt fysst smé'en natta.
smidjesindr	slagg Sjå også smijje og sindr.	Smidjesindr i jórinn fortèl'e at der ei gong i tí'inn hèv' stae a smidje.
smidjestabbi	stor trestabbe til ambolt og anna reiskap (i høveleg arbeidshøgde) Sjå også smidje og stikkestabbi.	Smidjestabben kjøyre da ó' Finndalæ.
smidjesté	stor ambolt i ei smie	Smidjestéi stend'e på smidjestabbâ.
smíebæg'e	smiebelg	No for tí'inn brúke sòme smé'i an stǿvsúgari ti' smíebæg'e.
smikkedalli	deigemne (ved baking av flatbraud)	"Rillen, rallen, undesmjúgaren å smikkedallen", æ a gåmó regle om å bake brau.
smildre	småbitar (td knust glas)	Det ligg'e fullt av smildru né'å tilæ.
smili	smylegras; bruka berre i eintal	Smilen æ godt beitegras for búskapen, å 'an held'e seg lengji grǿn'e útette' haustæ.
smòg	1. smalt mellomrom (td mellom bygningar) 2. trang passasje i terrenget 3. trang gong (som ein tunnel, der ein kan smyge eller krabbe på kne)	1. D'æ så lúnt å kóseleg i smògó midjom húsó. 2. Der æ jamt an vind'e som strýk'e i Smògjæ. 3. Ungan have grave sikkå a smòg i høystaâ, som da tikje så gama å smjúge í.
smòk	1. smak (bruka berre i eintal) 2. liten munnfull av mat eller drikke	1. Eg kan 'kji gløyme dei våk'e smòkjinn då eg prǿva å tyggje skråtóbakk. Mange tikje at sǿtt æ a gód smòk. 2. No hèv' eg steikt mi kjø̀t, vi' du hav' a smòk?
smokk'e	understakk som ein kasta over seg (ikkje trædde armane inn i selane)	Det búra i fjósæ, å då slengde eg på meg smokkjen å sprang néd.
smòlogg	sau / lam, samnamn på vaksne sauer, gimrar, verar og lam Sjå også fænåre, gjeldsmòlogg, vetrongsmòlogg.	Mi ting' åkkå fem smòlogg ti' haustæ. Mi hente smòloggjí ne'å búinn. Ko' mange smòlogg sendte di på heií i vår?
smolt	laga av svinefeitt + tjøre og av og til rjome (bruka på lér som skal haldast mjukt og vasstett; bruka berre i eintal)	Eg smúre skóne mæ smolt. Smolt æ godt ti' smørje biksauman mæ.
smoltekopp'e	lagga kjerald til å ha smolt i (nokså lite i storleik)	An smoltekopp'e va' der i kverr manns hús førr'e.
smoltetró	noko stor trekopp til å ha smolt i	I smoltetrónæ va' der smolt ti' møykje leir mæ.
smotte	romet under oppstytta i stakken (eit skar, ei opning i stakkslínon i "oppstytta", på framsida av setesdalsbunaden)	Den lisle sýâ laut vère nédi smottunn, smottesýâ. Gunbjørg ha' fýrstikkun sí 'pi smottunn.
smottesýe	sylje som ein fester i skjorta ved smotta på setesdalsstakken	Smottesýâ æ helst'e lítí å nòkå úvond å enkel, å vare brúka i smottunn.
smytti	smal plass, trongt mellomrom	Ungan sprunge i smyttó å løynte sikkå.
smæri	alsikekløver (veks naturleg på heiane i Valle kommune)	Det å bå' rau'- å kvítklǿver som vare kadda "smæri". Smæren varte au kadda "lykkeblad".
smø̀rambari	lagga ambar til å ha smør i	An smø̀rambari som tèk'e trí nóttong'e æ helst'e vanelèg'e.
smø̀rgraut'e	graut reidd på byggmjøl og smelta smør og truleg med noko mjølk i (ofte bruka når slåttonna eller skuronna var over)	Adde tótte smø̀rgrauten va' sérs gó'e.
smø̀rhòle	smørauga i graut	Eg líkar stóre smø̀rhòlu i grautæ!
smørje	salve, impregnering	"Vaselín" æ den beste smørjâ, meine Gònil.
smø̀rkling'e	hardt flatbraud med smør varma på omnen Sjå også kling'e og skjerpekling'e.	Smø̀rkling'e va' helst'e bånemat'e, for an kunna 'kji slǿse sò mæ smø̀ræ for dei vaksne.
smø̀rlag	lokalt mottak for smør frå bøndene Somme seier "smørrlag".	I Valle tók smø̀rlagji imót smø̀r ifrå adde bǿndó i bygdinn.
smø̀rnull'e	liten "klatt" med smør	Båi karan finge mæ sikkå kverrsin smø̀rnull'e ti' nystunn.
smørtròg	tròg til å vaske smør i	Smørtrògji æ ti' vaske nýkjinna smø̀r mæ, for å få út saupi.
smø̀rværd	verdi av smør	Smø̀rværd æ trúleg an fast'e verdí'e for a bistemt mengde smø̀r.
smø̀røskje	smørøskje med lok, laga ( sveipt) av tre Sjå også ambari.	Smø̀røskjun våre gjinni gjåre av einére.
smøygjeróse	skorne figurar der linene buktar seg inn under kvarandre (krulleskurd; helst bruka i fleirtal)	Targjær va' så fæl ti' gjère smøygjerósu.
smøygjerugge	voven rugge med ekstra mønster som måtte "smøygjast" inn for hand	Det va' a vé' smøygjerugge du ha' dèr!
smøygjespòni	spunne ullgarn som er ujamt og klumpete Sjå også hókkespòni og spòni.	Mamme la opp mæ meg at no måtte det inkji vare smøygjespòni dèt eg spann.
smøygjestól'e	hempe av td ler eller metall på belte / reim til å stikke enden på beltet inni Sjå også smøygje.	A gjúre lýt have smøygjestól'e ti' å stinge gjúreenden undi.
smøygl'e	slu og listig person som fer fram utan store fakter	An smøygl'e hèv'e vel sí plana?
småbil	korte stunder	Eg kan barre springe nåkå småbil av gongjinn.
småepli	utsorterte poteter til buskapsmat	Småeplí gåve da ti' stórkrætúræ, ihóp mæ epleflusæ.
småhykker	mann utan eller med litt jord (hadde sitt eige hus, mest same tyding som "husmann")	Småhykkeran ha' det jamt smått førr' i tí'inn.
småkrulli	"krull" som er noko enklare enn ein vanleg "krulli" (har berre to omgangar)	Småkrullan æ léttare å få ti' 'ell dei vanlège krullan, fysst an løyesaumar.
smålòk'e	ormegras	Smålòkjen held'e seg grǿn'e heile vetren.
smått'rí	barn (ofte bruka i samband med graviditet)	Vilborr ska' have smått'rí, det æ visst påskebil.
småvé'e	tunn ved, kan vere kløyvd smått eller hoggen opp av tunne greiner; bruka berre i eintal Sjå også vé'e.	Småvé'en æ gó'e ti' gjèr' 'å mæ.
snafs	lite måltid (helst bruka om fint bakverk; vaflar, bollar osv)	Eg åt barre a snafs førr'ell eg reiste út'å teigjen.
snag	1. kvesst treplugg som ein slår ned i jorda i kvar ende av ei høyhesje(V) 2. plugg til å binde kua i når ein skal mjølke på støylen(H) Sjå også pål'e.	1. An lýt have eitt snag i kvære endâ av a hesje, for å stande imót tyngdunn av rått gras. 2. Snagji måtte vèr' sò laga at inkji bandi skrei opp.
snas'e	lukt Sjå også snase og få snasen í.	"Dèt va' an gó'e snas'e", sa Åsmund då 'an kåm inn ti' bakstekjèringó. Eg kjenner an snas'e, men eg veit 'kji ko det æ.
snattljó	kvass lyd, stutt rop (ikkje atterljom)	Eg høyre plent a snattljó.
snauskolt'e	snauskalla person	Eg tikje 'er æ fleire snauskolta nò 'ell det va' førr'e.
sné	1. mønster på skrå i sokkane til setesdalsbunaden; både den kvinnelege og den mannlege 2. skar på skrå på langsida av øyra (bestemt type sauemark som syner kven som er eigaren; sjå bilete)	1. Mynstr mæ sné æ mykji brúka. 2. Eg skar sné så eg va' plent blódutt'e 'å hondó.
snébròt	spesielt mønster i toppen av sokkane til setesdalsbunaden (både den kvinnelege og den mannlege)	Snébròti på sokkó æ spita mæ a kròt som æ i snei.
sneffer	1. reiskap til å årelate med 2. liten spretten og skarp kar	1. Mi trú inkji at årelating hèv' nåkå fyre si, så snefferen æ nóg inkji ti' hjelp. 2. Stígand æ slig an sneffer, svint'e i snúingjinn.
snei	lite stykke	Eg va' úheldig'e mæ nívæ å tók a snei av tommâ mí. Eg skar a snei av stump'e å åt nåkå líti, eg kunna 'kji bíe ti' måls.
sneis	1. jarnnål med ein krull øvst til å binde eit dyr i på beite (hest eller ku) 2. strikkepinne	1. Slå sneisí n'i jórdí så 'u hell'e! 2. Dei små sneisan hav' gjårt mykji godt i verdinn.
sneisegang'e	5 strikkepinnar	Fem sneisa kadde mi for an sneisegang'e.
sneisehøy	Det høyet som vart lagt nærast stakksneisinn i ein høystakk. Ein måtte bruke det turraste høyet her. Bruka berre i eintal.	Breislejentâ va' på stakkjæ å tók imót sneisehøyttæ som eg kasta opp ti' 'enni.
snerk'e	1. tunn is på vatn 2. hinne på t.d. koka mjølk	1. Der hèv' kåme an líten snerk'e innmæ land på Skrémisvatn. 2. Sòme tikje at snerkjen æ mótbýdelèg'e.
snerpe	1. "strået" som går ut frå kvart korn på eit byggkornaks 2. nøyen og nærtakande kvinne 3. uroleg person	1. Det skrapar i halsæ fysst an fær snerpu inn i munnen. 2. Tóre va' a fæl snerpe, 'u tólde filli å vare mótsagd. 3. Hèv' du snerpu?
snerpebǿl	samling av snerper inst i munnen/svelget på buskapen	Eg trúr mi ljóte skjère út detti snerpebǿli på 'enni Blómelí.
snerre	1. lune til å gjere eit påfunn, innfall, ofte negativt 2. raserianfall	1. Jón ha' så lei a snerre i gjår. 'U fekk a snerre at 'u vill' alli tale. 'An fekk slig a snerre, 'an ville plent kaste út taddâ. 2. Nò æ det best'e di passe dikkå, for Gunnår fekk slig a snerre!
snéskreppe	veske av skinn / lér med skråstilt lok	Tarjei gjekk mæ snéskreppunn ive hærí.
snéstíg'e	veg på skrå i ein bakke	Vègjen gjekk i an snéstíg'e opp Vøyleheií.
snétó	berghylle på skrå i fjell	Mi gjinge opp a snétó så mi kóme skjótare opp på fjøddi.
snév	upåliteleg og laust rykte
snévèg'e	veg som går på skrå i ein bakke	Mi vi' gange snévègjen i dag, det æ 'an bei'vèg'e.
snévind'e	1. kraftig vind på skrå; bruka berre i bunden form eintal 2. bruka i uttrykket kåme mæ snévind'e	1. "Kjæm'e du plent mæ snévind'e", sa fókk fysst an kåm kufst å úventa.
snigjili	snigel	Der va' fullt av snigla i jórdbèråkræ.
sník'e	bøyg på ei grenseline mellom to eigedomar	Der æ an sník'e i dei austri býtelínunn.
sníkjerétt'e	ta seg til rette (og seinare hevde at ein har denne retten; td om beite eller veg)	Det hendte at sòme drive búskapen inn'å anna manns grunn'e, å detti varte kadda sníkjerétt'e.
snikkari	snikkar	Det æ hǿgt å have snikkari i húsi fysst an ska' stelle nòkå.
snípeskór'e	bunadssko for kvinner (kvasse og bøygde opp framme Somme seier "snýteskór'e")	Snípeskóne våre vel på móti a gong i tí'inn.
snippemark	bestemt type sauemark (snitt i øyra som syner kven som er eigaren; sjå bilete)	Airestad kadde da snippemark for "vinkelstýv".
snippeplagg	trekanta sommarsplagg	A snippeplagg æ a skaut, som mykji varte brúka ti' sommårsplagg.
snippepòsi	kremmarhusforma papirpose	Gútepaggjen va' på Búinn å kaupte si enn snippepòsi mæ drops.
snitterí	nasking, ta seg til rette	Snitterí æ nòkå snillare ell' tjóverí.
snitti	"knep" for å lage ein ting	'An ha' a snitti for å få det ti'.
snjóball'e	snøball	Ungan stell' a líti "hús" av snjóballa.
snjóborg	oppkasta snø mot hus- eller hyttemurar (til isolasjon)	Mi bygde a snjóborg mót búemúræ, så det inkji sille vare så kaldt på tilæ.
snjóbraut	"snøkant" opp frå vegen (der snøen som er brøytt vekk ligg) Sjå også braut.	Mi ungan løypte 'å fuinn néd av snjóbrautó. Snjóbrautin våre hægri førr'e 'ell da æ nò.
snjóbøygje	snøbye Sjå også snjóélgar'e.	Der va' úfýseleg på Grípemó i gjår, det kåm den eine snjóbøygjâ ette' den hí.
snjódriv	tykt snøfall (og ofte vind)	Snjódrivi va' så tykt at mi såge alli kvorairne lenge' 'ell nåkå få méter.
snjóélgar'e	tett snøbye, helst lokalt, gjerne med vind Sjå også snjóbøygje.	Mi vi' inn'tte nò å hav' enn kaffémunn'e, 'er kjæm' enn fæl'e snjóélgar'e.
snjófarg	snøtyngd	Nò æ det så fælt snjófarg på heiinn at mi ljóte âv å skjǿre av tòkó.
snjófjóm	snøfnugg Sjå også fjóm.	'Er æ barre nåkå snjófjóm i luftinn i dag. Snjófjómí kåme dalandi stilt å seint.
snjóflykse	snøfnugg	Sjå, 'er æ snjóflyksu i luftinn!
snjófonn	snøfonn, snø som har blåse i hop til ein skavl Sjå også snjóskavl'e, fonnesett og fonnesliti.	Mi mòge stundom ive snjófenna itt mi sku ti' støyls jónsokbil.
snjófugl'e	gulspurv	Såg du dei trí snjófuglan ottenat húsó i dag tí'leg?
snjóføykje	vind og snø i lufta; bruka berre i eintal Sjå også substantivet føykje, verbet føykje og føykjeimni.	Gýró varte plent ískold ette' å hav' vòre úti i dei fæle snjóføykjunn.
snjógòv	vindkast med snø (td når ein bil køyrer forbi på snøføre)	Snjógòvi gjåre ti' at eg eg mest'e alli såg vègjen, då Dreng kjøyre forbí meg.
snjógraut'e	snøsørpe	Der va' i ein snjógraut'e ette votnó i dag.
snjóhéle	tunn hinne av snø	Det kåm a lítí snjóhéle i nótt. Snjóhélâ tók âv i fyrenónæ.
snjóhest'e	hest som er god til å ta seg fram i snø	Rauen va' så gó'e an snjóhest'e, 'an tók seg fram bæri 'ell aire hesta fysst det va' tungfǿrt.
snjóing	snø som kjem dalande	Mi vi' 'kji stande úti i desse snjóingjinn!
snjókjyl'e	kulde før snøfall (kjennest kaldare ut enn temperaturen tilseier)	'Er æ slig snjókjyl'e i kveld, 'er kjæm'e nóg snjór'e ti' nóttinn.
snjókjyng'e	nysnø (mykje på ein gong)	Denné snjókjyngjen vare vel den seisti i vèt'e.
snjókòv	tett snødrev	Fær an snjókòvi midt i andliti, æ det mest'e vóndt å få tève.
snjókram	om kram snø som byggjer seg opp og vert eit problem	'Er æ slig snjókram i dag, at det fydder ti' skóvlan, så eg fær alli brúke snjófræsen min.
snjór'e	snø; bruka berre i eintal	Nò brånar snjóren i sólhoddó. Ungan grave sikkå hòlu å tunnella i snjóræ.
snjórèke	snøspade Sjå også reke	An lýt have mæ si snjórèke i bílæ om vetren. Kòri hèv' eg gjårt av snjórèkunn?
snjórås	snøras	Snjóråsin kunne vère kallège, mange hav' omkåmi.
snjóskavl'e	snøformasjon som vinden har blåse i hop Sjå også skavl'e, hengjeskavl'e og snjófonn.	Der va' an stór'e snjóskavl'e mæ Svæg.
snjóslétte	tunt snølag på berr mark	Seinhaustis kjæm'e det jamt a snjóslétte som reiser att'e nókså fórt.
snjósmiti	tunt snølag	Det kåm an líten snjósmiti i nótt, men 'an tók âv út'å dagjen.
snjóspikkji	spurv Somme meiner ordet tyder granmeis eller lauvmeis Sjå også spikkji.	Snjóspikkjen æ góslège å have på fuglebrettæ.
snjótòk	snøsmelting	I flaumbekkjó æ det 'kji kvinnebyrr'e kå i snjótòkó. Det va' kalleg snjótòk 'å heiinn i dag.
snjóvetr'e	snøvinter	Dei fæle snjóvetran æ úhǿge å leie for mange.
snòre	snare, (gjerne laga av hestetagl eller messingtråd, mest til å fange ryper med) Sjå også setje snòru.	An lýt have bròm mæ stòre knuppa itt an sèt'e snòru.
snòrefangst'e	fangst med snare (mest bruka om rypefangst, men òg om annan fangst av småvilt)	Om vetran va' snòrefangsten jamt beste inntektí for mange.
snórelekkji	kan vere malelekkji / trøyelekkji / "snóreband" (glatt, rund sylvtråd, forma i ovalform og lodda. Deretter forma til og tredd saman) Sjå også kjæ'i.	Eg hèv' ervt a gåmålt snórelekkji.
snòrelíne	skilåma der ein har rypesnarene på rekkje Sjå også klukt, bròm, gar'e, streng'e og rjúpesnòre.	Gunnúv hèv' snòrelínâ sí nórdi Løyningsheiinn.
snòrelåm	strekning med rypesnarer (på heia)	Der va' mange snòrelåmi på heió i gamle dage, å kvær ha' sí låm. Haddvår ha' sí snòrelåm i Finndalæ.
snòrenút'e	spesiell knute som ein bruka til å binde snara til kluktí	Snòrenúten varte brúka for å løyse snòrâ, å inkji øyleggj' 'æ.
snorglelykkje	mjuk tråd eller garn som tvinnar seg for mykje og lagar vanskar med å rette opp lykkja Somme seier "snorr'lykkje". usse; helst bruka i fleirtal	Detti gåni æ fullt av snorglelykkju, så det æ úhǿgt å spite.
snórgong	snorskive på rokk	Rokkesnórí gjeng'e i snórgongjinn.
snubbe	1. ljåbrot som det er sett treskaft på (Stutt knivblad av eit ljåbròt, om lag ein tomme langt. Bruka til å rispe kvarandre med i slagsmål, og til å skjere hoven når dei skodde hesten) Sjå også ljåbròtnív'e. 2. avbrote knivblad 3. nysgjerrig kvinne som "rotar med mangt"	1. A snubbe va' svint å gjère si. 2. Snubbun kunna vèr' hǿge å have ti' sumt. 3. Dèt va' a fæl snubbe.
snúe	del av broderiet på setesdalsbunaden (både den mannlege og den kvinnelege)	Der lýt vère trjå snúu i a grille. Snúun æ svinte å enkle å saume.
snúkvist'e	ved tømmerhogst: ein sparer att ein eller fleire kvistar når ein kvistar stokken, slik at ein greitt får snu stokken	An høgg'e âv snúkvisten fysst an hève snútt stokkjæ.
snúsemúrt'e	morter til å knuse tobakk (til snus)	Snúsemúrten 'ass Gófa æ gjår'e av blautgrjót.
snydde	rester (som ikkje skal kastast) av brød, kaker o.l.	Mi våre så soltne at der va 'kji etti kå snyddu i kjǿleskåpæ då mi ha' èti.
snyddemat'e	restemat	I kveld lýt du greie deg mæ snyddemat'e!
snýe	1. ugrei kvinne 2. ugreitt dyr	1. Dí snýe du æ, Ragnhild, som du narra meg nò! 2. Kjýrí mí, Fermelí, æ a snýe!
snykk'e	snørr (bruka berre i eintal) Sjå også búvi (V).	Krímsjúkjen æ lei'e fysst snykkjen renn'e å hósten rív' i halsæ.
snykkjebræse	snørrflekk på klede Sjå også snykke' og bræse.	Lisl-Òlâv ha' a snykkjebræse på dei eine erminn.
snykkjedobla	snørrdropar i nasen	Nei góe véne, gakk 'kji mæ snykkjedobla i nòsinn!
snykkjefille	lommetørkle til å snyte seg i Sjå også snykk'e.	Eg ulka út mange snykkjefillu mæ eg va' krímsjúk'e denne gongjí.
snykkjekopp'e	person som er full av snørr Sjå også snykk'e.	Herjús æ an snykkjekopp'e, 'an tikjest alli vi' snýte seg, helle'.
snykkjekrím	rennande nase (pga forkjøling eller allergi)	Snykkjekrími æ tídt smittsamt.
snykkjestiddi	person som er svært forkjøla slik at det renn snørr mest konstant (helst bruka om born) Sjå også snykk'e.	Ór'i "snykkjestiddi" vare helst'e brúka ti' skjemt, men kan au vare brúka ti' leitt for aire.
snýteskór'e	bunadsko (same som snípeskór'e)	Kvæ hèv' sauma dessa snýteskóne?
snýti	1. kvasst framspring, kvasst hjørne 2. lite stykke av mat (td kake, pizza) 3. liten pose, lita lomme 4. nase	1. 'An sló snýtí av dei kvosse steinó. 2. Vi' du hav' a snýti, Svein? 3. Eg hève desse nappan i a líti snýti. 4. Sòme hav' så stórt a snýti.
snæle	1. eike i hjul Sjå også fedd'e og kjerresnæle. 2. snelle, trådsnelle Sjå også snæletrå'e.	1. Snælun i bakhjúlinn i sykkelæ mí æ så slake at eg lýt stramme da mæ an snælestrammari. 2. Eg hèv' spunne fudd snælâ å lýt vinde gåni på gånvindâ.
snælekrakk'e	bruka til å spole garn på og til å tvinne trådane	Snælekrakkjen stend'e né'å tilæ fysst eg tvinnar gåni på rokkesnælâ.
snælekåv'e	1. svak i ledda (td om svak, nyfødd kalv) 2. skøyar, luring (slang-ord)	1. An líten å veik'e snælekåv'e laut få godt mæ råmýkkji å godt stell. 2. "Å den snælekåven som hèv' reist mæ ǿlæ mí", húva Gunnår.
snæletrå'e	sytråd (av vanleg bomullstråd) Sjå også snæle (3).	Da brúka snæletrå'e ti' å snǿre hardt kring vórtun så da dutte av.
snǿrebassi	person som har tendens til å stramme klede og band for hardt
snǿreskór'e	bunadsko for kvinner med raudt ler under mynstra overler	Mange unge kvendi gjinge mæ snǿreskó ti' rektig vént.
snǿri	snøre	Mi strotte eplesekkjin mæ snǿri.
snǿrt'e	snev av (td sjukdom)	Eg kjenner enn snǿrt'e av krím. Eplí hav' fengje an snǿrt'e av frost.
snårt'e	1. halvbrend ved, trerestar som ennå gløder Sjå også ellsnårt'e og snårte. 2. ugrei person (helst bruka skjemtande)	1. Det fauk an snårt'e hít 'å tili. Eg grèv'e snårtan ihóp. 2. Å din snårt'e, eg ska' nóg passe deg att'e!
snårterøyk'e	sigarett eller pipe som er tend med ei glo frå bål eller omn	Snårterøykjen hève' a gó' smòk, dei fysste drògjí.
snårtesmòk	smak av røyk og glør i td kaffi som ein kokar ute i friluft utan lok	Gònil likar godt snårtesmòk i kafféæ.
só'	vatnet eller krafta som noko er koka i Sjå også sjóe, só'en og eplesó'.	Hèv' an godt só', kan an brúke det ti' mang' slags matstell. Det kan vére só' som kjøtsó', kurvesó', eplesó', grǿnsaksó'.
sodd'e	1. soll, matrett av knusa flatbraud og mjølk 2. "slappfisk" Sjå også sydde, sodd'e å kjøssteik, syrsodd'e og feskjen sodd'e.	1. Mamme, èg vi' have sodd'e ti' kveldsmat'e! 2. Den sodden kunn' mi inkji have mæ på dugna'en.
sodd'e å kjø'ssteik	matrett av flatbraudsoll og glosteik; bruka berre i ubunden form eintal Sjå også sodd'e og kjø'ssteik.	Mi have sodd'e å kjø'ssteik ti' kvelds.
soddedeir'e	frost i kroppen etter å ha ete ein kald brausoll; helst bruka i bunden form eintal	Kåm an inn'tt'e fròsen å ha' ískoll mjåkk i soddæ, kunna an få soddedeiren ett'å.
soddekopp'e	1. kopp til flatbraudsoll 2. nedsetjande ord om person som har gjort noko dumt eller vert rekna som udugeleg	1. Soddekoppen min æ a tròg. 2. Din soddekopp'e, no hèv' du øyelagt bílen 'enni moi dí att'e!
soddetròg	uthola og ovalt trefat med vangar (til å ete flatbraudsoll)	Èg tikje d'æ gó'slègare å ète sodd'e i a soddetròg 'ell i an soddekopp'e.
sòg	vassfall mellom to vatn	Der kunna vare a kraftig sòg i íunn i Stórånæ.
sògbån	barn som syg mor si	Det va' 'kji kå såvídt 'u va' færig mæ dei fysste sògbånæ, så kåm der eitt ti'. Da have sògbonn båa tvæ.
sógraut'e	1. deigklump som ein la i ei sleiv oppi suppekjelen og koka grauten slik (deig som til kabrettegraut'e) 2. doven person	1. Sógraut'e ell' flotmylje kunna vèr' an bíebiti a sundagsfyrenón. 2. Den Taddeiven æ an fæl'e sógraut'e!
sokk'e	strømpe som rekk opptil kneet Sjå også leist'e og laddi.	Kom mæ dei sunde sokkó dí, så ska' eg krake da. Sokkan mí æ hól'å bå' att'å hælæ å fram'i tån'e.
sokkeband	sokkeband (bruka både i den kvinnelege og mannlege setesdalsbunaden)	Sokkebondí æ slengde, å have mange liti.
sokkebandsdusk'e	kløverblom	Sokkebandsduskjen sér út som an klǿverblóm'e.
sokkebandsstad'e	det smalaste området under kneet der ein fester sokkebandet	Sokkebandi strammar hardt i sokkebandsstadæ.
sokkefòt	sokkar	Nò ska' eg sýne dikkå ko mange sokkefòt eg hèvi!
sokkehaldari	elastisk band til å feste halvhøge sokkar med	Sokkehaldaran våre greie så an slapp å få sokkesig.
sokkekåvi	Utposing på baksida av ein kvinnesokk til bunadbruk, over tjukkleggen. Det vart rekna som vent å ha store "kåva" den tid då stakkane var i dagleg bruk.	Mi vite inkji av at da brúka innlegg i sokkekåvó.
sokkeleist'e	nedsetjande uttrykk (bruka om karar)	Den sokkeleisten kunn' mi inkji hav' mæ på dugnâ'en!
sokkesig	sokkar som sig nedover leggen	Det æ fort ti' få sokkesig itt an æ våt'e 'å fótó å hève víe sokka.
soks	saks	Soksin æ kalleg hǿge å have, så an lýt have mange ti' taks.
soksedíkji (H)	dike med oppkomevatn, som ikkje frys til om vinteren, bruka til å setje revesaks i Sjå også díkji, tíedíkji (V) og rèvedíkji (V).	Det æ inkji létt å finne a greitt soksedíkji.
soksekjingji	dei to delane på ei saks (skjæri); bruka helst i fleirtal	'An må 'kji negle dei tvei soksekjingan så fast at an inkji fær meite.
sóllé	solside	D'æ godt å sitje 'å sólléne om våri.
sólrèven	1. trøytsle av å liggje i sola 2. t.d. eit klokkeglas kastar solstråler attende på noko	1. Sólrèven tók 'an. 2. Sjå sólrèven koss 'an hoppar opp'ttemæ veggjæ!
sólrond	stripa der sola var når ho gjekk opp eller ned (ronda mellom ljos og skugge)	Eg flyt'e meg ette sólrondinn så eg fær vère leng'e i sólinn.
solte	1. botnfall i smørauga i graut 2. noko som ligg i salt 3. smak av salt	1. I botnæ 'å smø̀rauga låg soltâ. 2. Di nýslakta kjø̀ti ligg'e i solte nåkå dage. 3. Eg kjenner a solte i suppunn, å 'u æ plent nau'gó!
soltingji	ein som aldri får nok pengar eller andre verdiar	I dei húsó va' der den eini soltingjen verre 'ell den hin.
sólvèv'e	solstråler gjennom sprekker	Fysst sólí skjein gjænom súin i veggjæ å lýste opp gjyvi, då va sólvèven vén'e.
sommår	sommar	Sommåri fèr'e allstǿtt så fórt.
sommårmål	sommarmål (14. april)	Som veiri æ sommårmål, ska' det vare ti' píns. Kråka seie; "kjæm'e eg 'kji ti' marjemess som eg plage, så ska' eg kåme sommårmål, om det æ på an stav'e".
sommårsbil	om sommaren (meir avgrensa i tid enn sommårstí')	Sommårsbil kan det vèr' godt sitje úti om kveldó.
sommårsdreng'e	slåttekar som er leigd for sommarhavåret	Sommårsdrengjin våre leigde inn i slåttetí'í.
sommårsfǿe	maten ein trong gjennom ein sommar.	Dei gamle laut jamt kaupe sommårsfǿâ fysst grjóni traut om våri.
sommårshiti	sommarvarme	Sommårshiten kan i dag kåme tí'leg om våri.
sommårsjente	tenestejente som vart leigd inn for sommarhalvåret	Hæge ha' bygt seg som sommårsjente i Innistog.
sommårsljó	høgt ljod med spesiell utforming (huve til kvarandre på heia)	Sommårsljóí æ 'kji som aire ljó; da kunna seie: "Hèr æ èg, å æ det nòken som høyrer ljói mitt, så húv ti'bakers!"
sommårsmat'e	maten ein trong for sommaren	I hobballæ baka da sommårsmaten.
sommårsplagg	ljost bomullsskaut	Sommårsplaggji va' jamt rósutte,å va' a kvendagsplagg ti' undestakkó.
sommårsslé'i	slede bruka til høykøyring om sommaren (helst der det var brattlendt og ein ikkje kunne bruke vogn; lågare enn vetreslé'en)	Sommårsslé'en min hèv'e inkji skóninga.
sommårstí'	om sommaren	Sommårstí' æ der vént 'å heiinn.
sommårsvermdi	like varmt som på heitaste sommaren	Ja, detti æ púre sommårsvermdi, å så midt i mai!
somrungji	lam som er fødd om sommaren (juni / juli)	D'æ varte reikna som nåkå fill mæ somrunga.
sòn'e	son	Sø̀nin deiris våre útrita ti' vère musikalske.
song	song Sjå også syngje.	Mang' av songó 'ass have fillne teksti.
songhús	koret i kyrkja	Songhúsi æ på dei håge tilæ.
sòpi	ein liten skvett (om kaffe, øl og annan drykk)	La'kkå få an mjåkksòpi. Kòss æ det mæ desse sòpó, kan eg slå da út?
soppe	flote av tømmer (ved tømmerfløyting)	Da samla timri i a soppe út'å fjóræ.
sóterói	doven, likesæl	Svein va' an fæl'e sóterói, det varte alli nåkå av mæ 'ó.
sótfeddebuskji	busk av bjørk til å fjerne sot i omnen med (gjerne med ein knute i enden)	Finn di an sótfeddebuskji å sótfedd omnen, der æ 'kji trekk'e skapt í 'ó!
sótfeddekrók'e	1. krok til å skrape ut sot frå ein vedkomfyr 2. krok til å grave fram glør i omnen	1. Det vare bæri trekk'e fysst an brúkar sótfeddekrókjen å grèv'e út sót å oske. 2. Ska' an leggje 'ni omnen, æ det greitt å drage fram glǿ mæ sótfeddekrókjæ.
sóti	1. mørk sky 2. dorsk og doven	1. Der æ an sóti i sǿri i dag. 2. Tór va' an fæl'e sóti, 'an låg inni heile dagan.
sott'e	1. roten stokk, vasstrekt stokk som ikkje vil flyte 2. kraftlaus kar, doven gut	1. Sottan vare jamnaste liggjandi etti i skógjæ. 2. 'Er æ nokle av dei sottó som æ dovne å inkji vi' gjère nåkå.
sóttehús	hus der det er mykje sjukdom	Sòme hús vorte kadda sóttehús si' der va' mykji sjúkdóm'e.
spa	"jamningssuppe" til jolematen i Setesdal; stuttare seiemåte for nepespa.	Spai smakar sérs godt jólepdagjen.
spaedjúpn	jordlag som er så tykt som "bladet" på spaden	Det va' barre a spaedjúpn né'å bergji. Du lýt have a spaedjúpn moll for å setje epli.
spahòke	hake som stikk langt fram	Èlí ha' så long å kvoss hòke at da kadda æ barre for "Spahòkâ".
spann	1. spark 2. spann 3. lengdemål (mellom sprikjande fingrar frå tommel til veslefinger)	1. Hesten gav mi a spann så eg héldt på å úvite. 2. I gamle dage ha da drops i sponn på kråmbúinn. 3. A spann æ det same som a spríkjelǿvd.
spannkjelle	kjelde til å setje mjølkespann i	D'æ greitt have spannkjelle fysst an vi' kjǿle mjåkkjí.
spatt (H)	reiskap av tre til å spreie gjødsla på støylsvollen med (med handtak og flatt i enden) Sjå også slåre (V).	Fær eg låne spatti ditt?
spéd'e	gasspedal Sjå også spéde.	Spédan på sòme Toyótaa hav' vòr' lyksne ti' hengje sikkå opp den seiste tíí.
spègjili	spegel	"Dèt va' enn greilèg'e kar'e!", sa 'an då 'an såg seg i spègjilæ.
speglehúr