Ordliste

bruka om person som er liten og har stutte bein og lang rygg (i tillegg til at han går seint og dragande)
Sjå også laddelèg'e.

Danil hèv' allstǿtt vòre labbelèg'e å líti tak í.

full av

bruka om person som er liten og har stutte bein og lang rygg (i tillegg til at han går seint og dragande)

Den laddelègji Taddeiven reiste ti' Amérika.

hengjande, lavande

'An ha' nåkå lafsandi arma.

1. likesæl, slapp, berusa
2. ikkje spenst eller kraft til å halde fasongen

1. Gunnår sat lafselèg'e i stólæ å va' kalleg fudd'e.
2. Denné hatten som æ so lafselèg'e kan du 'kji brúke.

1. mjuk, tunn (om tøy)
2. slapp, kraftlaus
Sjå også lafs'e.

1. Det va' då nåkå lafsi tøy du hèv' kaupt.
2. Det kjennest nòkå rart å handhelse på ein ell' ei mæ lafsne henda.

1. greitt laga, greitt / lettvint å bruke
2. person som er grei å ha med å gjere
Sjå også lagelèg'e (V), adverbet lageleg (H), adverbet úlageleg (H) og adjektivet úlageleg (H).

1. Da æ lageleg, desse fjernkontrollan.
2. Ånund æ enn lageleg granni, bé'e eg om hjelp så fær eg det.

1. greitt laga, greitt / lettvint å bruke
2. person som er grei å ha med å gjere
Sjå også adjektivet lageleg (H), adverbet lageleg (V), úlagelèg'e (V), adverbet úlageleg (V).

1. Da æ lagelège, desse fjærnkontrollan.
2. Ånund æ an lagelèg'e granni, bé'e eg om hjelp, så fær eg det.

skjemd (bruka om fisk som ligg i saltlake, og noko av fisken stikk opp av laken og dermed vert skjemd)

Denné lakebrendi fiskjen vi' mi inkji have ti' jóle!

lam

ordet vert bruka om person med lange og sterke steg (og som har ei fast haldning)

ordet vert bruka om person med lange og sterke steg (og som har ei fast haldning)

bruka om når vatnet i flaum slår opp under graset i ei elv eller vatn (maksimal normal vasstand)

Det kan var' liggjandi etti rèk, fysst vatni æ landfullt.

bøygd, ikkje bein,jamnt bøygd over heile lengda mest bruka om tømmerstokk, vert ikkje gradbøygt
Sjå også bugjen.

1. personar som talar lenge
2. langdrygt

1. Såvi va' så langdrjúg'e, 'an varte alli færig'e.
2. Det va' a langdrjúgt vaskeprogram i dei maskjínæ.

lang
Sjå også langt.

lang og slak bøyg på havi (om slede eller kjelke)

langhåra, vert ikkje gradbøygt
Sjå også lóen.

Torjús æ så langhærd'e at 'an sér út som a jente attati.

uttrykk bruka når ein ikkje hadde slege graset på heia i 4 år eller lenger

langt andlet
Sjå også breisleitt'e, raudleitt'e, rundleitt'e, smalleitt'e og tunnleitt'e.

Haddvår va' langleitt'e, Ånund va' rundleitt'e, men brǿa våre da.

bruka om menneske eller dyr som lever lenge

Katten åkkå æ helst'e langlíva, nò æ 'an ive tretten år.

dalasau, vert ikkje gradbøygt
Sjå også hallrasa, hallrasi og stuttróva.

Dei langróva sauin halde sikkå helste i smæri hópa, ell' barre ein å tvei.

langvarig (same veret i lang tid)

Nò hèv' det vòri langstóda i ive trjå viku.

"langveda" (lange og smale tre som veks fort)

like å tale lenge (så det kan verte for lenge)

'An va' så langversa at fókk vorte leide å høyre på 'an.

langsint

Gjermund æ sérs langvónd'e, d'æ lengji ti' 'an vare blí'e att'e.

slarkete, laus
Sjå også larpe.

slapp, kraftlaus (også om ein vil dovne seg litt)

Knút va' lassen heile dagjen, 'an ha' vel stræva for mykji dagjen fyri. Svein låg så lassen i sólinn, men det va' sundagjen.

1. laus og ledig (utan bør)
2. bruka om hest utan helle

1. D'æ létt å gange på heiinn itt an æ lausbeina.
2. Hestan gjinge lausbeina på støylæ.

når fisken bit så laust i agnet at han slepper når ein vil få han i land

Eg fekk mange napp, men det va' så lausbeitt at eg fekk i land barre ein fisk'e. Det æ úlíleg fysst det æ lausbeitt.

lett på handa (forsiktig handlag)

Gýró va' sò gó' ti' take rusk ó' augó, 'u va' så laushendt.

bruka om ku som er lett å mjølke (slepper mjølka lett og gjev tykk mjølkestråle)

Fermelí va' så létt å mókke, for 'u va' så lausmókka.

om mjølkekyr som er "lause i skinnet" kring juret

Det æ så godt a mjåkkmerkji itt kjýne æ lausskjinna.

lett i avtrekket (om børser og bogar)

lett for å vakne

Tóne va' så laussvævd, for 'u vakna for det minste grandi.

bruka om tre som er fullt av frukt

Åpålen stó' sò laven.

dårleg motorikk i hender og armar

Såvi va' så lavreleg, å úviss'e ti' hǿve spíkeran.

slepphendt, ha dårleg finmotorikk
Sjå også lavre og lavr'e.

'An va' så lavren at 'an sleppte koppæ n'i tili.

1. Om dyr: Når øyro heng unormalt mykje ned.
2. Om folk: når ein har gjort noko gale, og det syner på kroppsspråket at ein skjemmest.

1. Stóresau va' sérs snill'e, men så lavøyra, at vén'e va' 'an inkji.
2. Dreng ha' steihoggje laudagskveldi, å kåm heim'tt'e helst'e lavøyra.

1. fullstendig overlegen (td i tevling)
2. når ein person har vore ugrei og får "løn" som fortent

1. Eg sló 'an så lédis då mi kappsprunge.
2. No fekk 'an det så lédis at...

laus i samanføyinga (td møblar)

Da æ léelause mest'e adde stǿlin åkkå, mi ljóte ti' mæ lím å tvingu.

støygleg, noko kraftig; berre bruka om kvinner

Torbjørg va' a leggja kvendi, støyglèg, å a godt kåneimni.

Lei av, trøytt av. Må alltid ha med verbet vère eller vare
Sjå også forkjøyrd'e.

Eg hèv' vòr' sjúk'e a heil vike, så nò æ eg leid'e av å barre vèr' inni.

1. ugrei, vond
2. Bruka i uttrykka vère lei'e ti' og vère lei'e med.

'Er æ så lei'e an vind'e i dag, at det æ best'e eg held'e meg inni. Influensa æ an lei'e sjúkji.

morosam, skøyen (talar seint og er god til å ordleggje seg)

Taddak va' så lenten å lǿglèg'e at det va' allstǿtt gama å vère i hóp mæ 'an.

ujamn nede i kanten (gjeld td kjole og brem på hatt)

An lèpesíe hatt'e æ så mjúk' at 'an lafsar.

ujamn lengd på kjolar og skjørt

"lespande" person (problem med å uttale s-en)

lettvint og grei(tt)
Sjå også adverbet léssklegt (V) og adverbet léssklegt (H).

Knút æ an léssklèg'e kar'e som æ góe bé'e.

lett å be om noko (helst bruka om born)

1.person som ser positivt på arbeid som skal gjerast, lett å spørje, grei å ha med å gjere
2. lett, enkel
Sjå også léttvint.

1. Pål æ léttvint'e å arbei'e i hóp mæ.
2. Detti æ den léttvintasti vègjen å kjøyre.

ledelaus (td grind som slarkar)

sympatisk, grei å vere i hop med
Sjå også líelèg'e (V).

'U æ så líeleg å snill, Sigríd.

sympatisk, grei å vere i hop med
Sjå også líeleg (H).

'U æ så líelèg å snill, Sigríd.

ha "ustabile kne" som vimsar

tunn (blanda)

Grauten æ nòkå linne, så eg må hav' oppí nòkå mei' mjø̀l.

person som bøyer kneleddet tydeleg når han går.

smisken

Haddvår æ helst'e liskren, så an veit alli plent ko 'an meini.

smisken

Gýró æ så liskrutt, an kan alli vite ko 'u verkeleg meini.

små
Sjå også líten og smår'e.

liten
Sjå også liten og smår'e.

vindstill (plass som vinden ikkje får særleg tak; der det blæs lite)
Sjå også líve

D'æ godt å finne an líven plass'e fysst an hèv' vòr' úti i kald'e vind'e å vi' kvíle.

drepe av lynet (helst om dyr)

lett synleg, ligg i ljoset

Kjørkjâ ligg'e ljósberrt ti' midt i bygdinn.

synberr, vert ikkje gradbøygt

ljoshåra; vert ikkje gradbøygt

Der æ mange ljóshærde i slektinn mí.

ljos i hud og hår

likar ikkje sterkt solljos og brukar difor ofte solbriller

"stygg" utsjånad (om personar og ting)
Sjå også gorrljòt'e.

'U ha' funne si an ljót'e mann'e. Den ljóte tjynní (stadnamn i Hylestad). Det æ alli greitt å seie at nòken æ ljót'e.

bråkvass, svært kvass ei stund

1. person / dyr som har langt hår
2. graser er lói

avbroten logg på td holk eller kodde

Hókkjen æ loggbròten å hèv' bigjynt å lèke nåkå líti. A kodde som æ loggbròtí lýt laggast opp'tt'e.

bruka om når nedre kant er avslegen og øydelagd ( td stavkopp'e, kodde, holk)

'U tótte så vóndt då den lagelègji trínóttongshókkjen datt av gjeddæ å varte loggslègjen.

morosam, til å le av
Sjå også adjektivet lǿglèg'e (H), adverbet lǿglegt (V) og kaksen.

Itt 'an fekk den lúnâ, kunna 'an vère kalleg lǿglèg'e.

morosam, til å le av
Sjå også lǿglèg'e (V), adverbet lǿglegt (H) og kaksen.

Itt 'an fekk den lúnâ, kunna 'an vère kallege lǿglèg'e.

person som ikkje ser godt etter kor han går

"sint" utsjånad (helst i augo)

roleg, tolmodig

Ånund va' allstǿtt så lònen, 'an tenkte vel at tí'í kåm mæ a løysing.

liten og tjukk og lite sprek person
Sjå også labbelèg'e

Birgjitt æ så lítí å ludrelèg.

ustelt og rufsete

grovbygd, velvaksen, vert ikkje gradbøygt

Gunnúv æ an lunsa kar'e.

lunete
Sjå også <#3947#lúne.

uttrykk bruka om stor og kraftig kar
Sjå også lurk'e.

svært uflidd og ustelt

Fanten såg så lurvelèg'e å stygg'e út at eg varte plent ræd'e.

full av lus

tom for pengar

No æ pungjen min så lúsutt'e at eg hèv' alli pænings mynt.

framoverbøygd
Sjå også framlút'e og kruppen.

Góme varte lút mæ åró.

ujamn grassetnad frå stad til stad (td om slåtteteig på heia)

På mýró kunna det vèr' lututt'e, sòmestad fillí slåtte, å airestad knabbe slåtte.

om person som folk lyder etter og tek råd frå

Gamle-Dreng va' ein av da klókaste å mest lýdde menna.

usannferdig, usætande

utrygt for, ha tendens til
bruka i uttrykket vere lyksen ti'

D'æ så lyksi ti' dette ó' fysst an hèv' hòl i lommó. Det æ lyksi ti' vare regn fysst himmelen æ så myrk'e. 'An æ lyksen ti' drikke.

skarpe og vonde augo (helst bruka om folk og hest)

fregnut i andlitet, vert ikkje gradbøygt
Somme seier "ljósflekkjutt'e".

utan feil eller mangel
Sjå også lýti.

lydig
Sjå også úlýug'e.

ser mildt ut (om veret)

Det æ så læleg i dag at det vare vel klabbefǿri itt mi sku út på skjí.

vere låst, perfektum partisipp av å læse; vert ikkje gradbøygt

1. låg
2. bruka i uttrykket låge skó.

fantete (person som gjer fantestykke)