Ordliste

Tal ord på ��: 2708 | Totalt: 2708 | søketips | nullstill

	Forklåring	Døme
"dauve-nóttóvi"	tunghøyrd person (slang-uttrykk)
"dú gódens mann!"	uttrykk når ein er noko forundra over eit eller anna	Dú gódens mann! - sossi hèv' eg alli vorte traktéla førr'e!
"du snittar 'kji Vårherri"	"Du lurar ikkje Vårherre"	"Du snittar 'kji Vårherri", sa Jórånd mæ æ Signe.
"du vi' seie"	til dømes, for eksempel	Hèv' du pæninge ti' kaupe di, du vi' seie, enn bíl'e, æ du inkji fatikk'e.
"fysst drengjin flytje"	tida då leigd slåttehjelp byrja i arbeidet heime og deretter på heia (frå 6. juli til 14. september)	Fysst drengjin flytje, då bigjynder arbeistí'í for slåttedrengjin å breislejentun.
"gjære rundt næpâ"	ein bestemt barneleik	Eg líka alli leikjen som varte kadda "å gjære rundt næpâ"
"grípe gjýgrí"	senebetennelse i handa pga å skjere korn med sigd	Itt an skjèr'e lange dagan mæ sigd'e, å æ útræna, kan an létt "grípe gjýgrí" itt an ska' samle konnstråí inn i hondí sò lengji.
"hýdd'e å hengd'e"	ha ein vond kvardag (psykisk plaga eller trakassert)	Eg varte "hýdd'e å hengd'e" då eg arbeidde for 'an Mikkjål a sommår.
"høyrer alli heimi"	"det er meiningslaust"	"Det høyrer alli heimi å gjère det på denna måten", sa Danil.
"kvæ det va'"	"kven som helst"	'An va' så gó'e kar'e at 'an trúdde si mót kvæ det va'.
"lisle pusle seist'e"	"den minste og veikaste" (greier ikkje å fylgje dei andre; negativt uttrykk for den det gjeld)
"så heitt eg røkk'e"	"så fort eg klarar" (ikkje idrott)	Eg legg'e inn dialektórd på vallemål.no så heitt eg røkk'e!
(gange) at stògó	reise på besøk til ein person utan å ha gjort avtale om dette på førehand Sjå også gange.
(tar alli) rykkje si	treng ikkje uroe seg	'An tar alli rykkje si.
(vère) smått fyri	ha dårleg økonomi
(å have) vónd tíd	ha dårleg tid eller hastverk
....snort 'an	uttrykk i samband med å verte sinna eller å verte fornærma	'Ånund snort 'an Haddvår då 'an høyre nåkå úlíleg om seg sjav'e. Targjær snort 'an Tarjei då 'an kåm med nåkå håvdregne órd om den lange nòsí 'enni.
...at	forsterkande tillegg på slutten av ei setning	Kåvan mýkte å rauta ti' eg varte så leid'e at! Eg varte så gla'e at! 'U æ så fæl at!
...dinsiss / ...dísiss	hans / hennes ("siss"-endinga vert bruka som ei presisering på at td. gjenstanden har ein stor affeksjonsverdi)	Du må passe væl på den sýâ, for den hèv' vòr' móidísiss.
a hegne ting	verd å hegne om	Datamaskjín æ a hegne ting for moderne fókk.
a hende gong	av og til, sjeldan Somme seier "a hendte gong".	Det æ barre a hende gong at an sér stórfugl'e no. Eg æ a hende gong ti' Bý'n.
a hende vingl	ei sjeldan gong	Det æ a hende vingl å høyre om detta.
a líti	nyfødt barn (før ein veit om det er jente eller gut)	Det hèv' kåme a líti i Níga' i nótt.
a melle grand	bitte lite grann (meir enn a melle sýn)	Der va' a melle grand dumbe på skjermæ.
a melle sýn	svært lite (mindre enn a melle grand)	Eg líkar barre a melle sýn mæ salt på eggjæ.
a òvig dròg	"vrang person" som mest alltid seier imot Sjå også òvig'e og dròg.	Gunnúv æ a òvig dròg som helst'e lýt vère eisemadd'e. 'U laut have som 'u villi, den òvige drògjí.
a siss ærind	stutt ærend	Eg lýt a siss ærind ti' Bykle.
a skakt órd	"eit skeivt ord"	Eg hèv' alli nòkåsinni høyrt a skakt órd av 'ó Sigúrd.
a slags	ein slag	Det va' a slags suppe 'an stella.
a spǿne kvendi	kvinne som er driftig og flink	Margjitt va' a spǿne kvendi, å ha' mange bélara.
a stórt hundre	120 stk (bruka om lauvkjervar)	Å lauve a hundre va' a vanleg dagsverk, a stórt hundre va' a karsverk.
a vikas tíd	ei vekes tid	Mi héle det a vikas tíd førr'ell mi våre færige.
adde dagjen	heile dagen	Mi arbeidde mæ å klæ húsí, adde dagjen.
adde samen	alle saman, alle i hop	No ljóte di kåme, adde samen!
age seg	1. hisse seg opp Sjå også age. 2. ta på seg ei mine for å skræme andre; briske seg	1.Gunnår aga seg opp for det 'an laut bitale så mykji. 2. 'An aga seg ti', å vill' vère så svær'e.
age seg ti'	hisse seg opp	Gunnår aga seg ti' å ville slåast.
aie seg	gje uttrykk for at noko er leitt eller vondt	Gònil aia seg då 'u høyre om den fæle úlykkâ.
aila då	naudsynt	D'æ 'kji aila då, at du øyer opp pæningan på å tippe.
aire dagjen	neste dag (utsetje eit gjeremål)	Mi kunne 'kji vente at da kåme aire dagjen fysst mi spørje da so seint.
a'klæ seg	kle av seg	Du tar' 'kji plent a'klæ deg om du kjæm'e inn våt'e!
alli a skapandi órd	ikkje eit einaste ord	'An sa alli a skapandi órd heile kveldi.
alli a stei's grand	absolutt ingenting	'An gjåre alli a stei's grand, heile dagjen!
alli a stei's órd	"ikkje eit einaste ord" Somme seier "alli a steins órd".	'U nimnde alli a stei's órd om det. 'An sa alli a steins órd.
alli bère ti'	kan ikkje samanliknast	Det bar alli ti' ko mykji skjótare det va' å gange beileií.
alli ense	1. ikkje bry seg 2. ikkje ta til seg (td mat eller drikke)	1. "D'æ best'e å alli ense ungó itt da æ for úmògeleg", sa Sigríd. 2. Kjýrí ensa alli matæ, så 'u måtte vère sjúk. Du ska' alli ense dessa bèrí innmæ vègjen. Du ska' alli ense detta rotne elgekadaveri.
alli ève a órd	ikkje seie eit ord (vil ikkje ymte noko) Sjå også ève.	'U èva alli ordi.
alli fosstòge	uttrykket vert bruka om folk som uttalar seg svært spontant og utan å tenkje seg om	Der va' alli fosstòge mæ 'enni Anlaug, 'u laut út mæ alt.
alli fudd'e	"får aldri nok" (av td pengar)	Den mannen var' alli fudd'e.
alli gjère gangandi godt	ikkje arbeide Sjå også gjère.	Eg hèv' vòr' sjúk'e, så eg hèv' alli gjårt gangandi godt heile vikâ. Der va' an karehóp'e som alli gjåre gangandi godt, barre fjasa å rǿa.
alli gjère handtak	dovne seg, ikkje gjere noko fysisk arbeid	Ånund va' mest'e allstǿtt inni, å gjåre alli handtak.
alli havandi	ikkje god nok til å ha og bruke	Hesten va' så skjýr'e at 'an va' alli havandi.
alli have såí	ikkje ha att mat i huset	Eg æ så masslaus'e, eg hèv alli etti såí.
alli henstand	"ikkje slingringsmon" (ofte bruka om person som er åfløyg'e og ikkje kan vente; andre kan tykkje dette er noko ugreitt)	Der va' alli henstand mæ 'enni Gývi, detta vill' 'u gjère i dag.
alli ko / alli kå	berre; berre nytta i nektande form	Det æ alli ko èg som hèv' lykjili ti' grendehúsæ. Eg æ alli kå úheldig'e! Eg hève alli treft æ kå ei gong. "Alli kå vóndt, alli kå vóndt, slíte út skó å sokka", sa Gamle-Jórånd då 'u tala om bonní sí som slite út skó å sokka så fórt.
alli kåm' né'å bugji bein	"aldri setje seg for å kvile under arbeid"	Eg hèv' arbeidt i heile dag, så eg hèv' alli kåm' né'å bugji bein.
alli leggje néd	aldri kunne gløyme (noko som er litt morosamt)	Eg legg'e alli néd den gongjí då du spila i dei sketsjæ på haustfestæ i 4H! Eg kan alli leggje néd ko gla' Titta varte då 'u fekk an kjeslingji som va' hennis!
alli líkjen	"ingen liknande" (utbrot som ein person kjem med når han er forundra over noko)	"Nei, alli líkjen, dèt va' gama å høyre!" Alli líkjen, kjæm'e du mæ moltu ti' mi!
alli livandi fré'e	1. svært uroleg til sinns, nervøs 2. mykje støy og uro; bruka i samband med born som leikar	1. Eg hèv alli livandi fré'e itt du æ på heiinn i skodd å úveir. 2. Det va' alli livandi fré'e i Heimiga mæ ungan våre små.
alli makjen	"ingen kjem opp i mot"	'Er æ alli makjen 'ass! 'Er æ alli makjen 'enni Yngjebjør ti' saume véne krulla.
alli mæ leiinn	ikkje med måte	Det va' alli mæ leiinn det 'u sýtte moi sí.
alli mæ måti	ikkje med måte	Det va' alli mæ måti det Knút laut slíte, det tóttest leggjast ti' nòkå allstǿtt.
alli mæ vitæ	overmåte, "grenselaust"	Det va' alli mæ vitæ, det 'an arbeiddi!
alli må âv	ha nedsett kjensle eller førleik i musklar (dovne pga nedsett blodsirkulasjon; ofte mellombels)	Eg mår 'kji âv hondó fysst eg hèv' sauma så lengji. 'An ha' fengje slag, å mådde alli âv dei eine armæ. Eg mådde alli âv mi. Eg mår 'kji âv hondó mí i dag, da verkje så fælt.
alli renn ell' stýri	bruka om person som er sta eller eigenrådig og som det ikkje nyttar å overtale	Der æ alli renn ell' stýri mæ 'ó, detta vi' 'an!
alli rétting	ikkje orden eller system Sjå også rétting.	Det æ alli rétting mæ 'ó Svein, det vare 'inkji nåkå av mæ 'ò mæ nòkå ting.
alli råd	aldri råd med	Det va' alli råd få i doktari den gongjí Anlaug varte så sjúk.
alli skapandi grandi	absolutt ingenting Sjå også alli skapte grandi.	Eg hèv' alli gjårt skapandi grandi i heile dag! Eg høyrer alli det skapandi grandi!
alli skapte grandi	absolutt ingenting Sjå også alli skapandi grandi.	Det va' alli skapte grandi etti i bingâ. Eg hèv' alli ète skapte grandi i dag.
alli snart / alli snér	mest aldri	'U æ alli snart úti lenge.
alli sǿle ti'	"ikkje strekke til", "ikkje henge saman", langtfrå	Det æ a stellâs i dei húsæ, så det alli sǿler ti'.
alli tonní âv	"mase utan opphald"	Der va' alli tonní âv, så mi laut barre lat' 'an Bóa reise, 'an va' så ǿr'e.
alli tròt 'å	"aldri ende på"	'U va' så rík at der va' mest'e alli tròt 'å médelæ 'enni.
alli vite rétting	vere forvirra, ikkje vite kva som er rett og gale	"Eg veit alli rétting", sa Gunnår, då da spúr' 'an om koss han meinte da sille.
alt fórt	fortløpande	På desse internettsíunn registrére mi nýe órd alt fórt.
alt mæ sèg	"mange ting å ta omsyn til"	"Ja, det æ alt mæ sèg", sa Haddvår, då Knút skreppte av alt Haddvår ha' gjårt for å få registrére dei gamle bilætí.
alt som tíast'e	noko overraskande (tek seg opp att med visse mellomrom)	Alt som tíast'e kåm Gunnår for seint ti' arbeiæ.
alt som æ	alt som finst	Eg hèv' lèse alt som æ i bóksamlingjinn.
ame seg ti'	streve i lang tid (så ein vert mest utsliten, trøytt og arm)	Mi have ama åkkå ti' i dag, men så have mi rukkje mykji au. An fær ame seg ti' fysst an høgg'e bjalka.
ampe seg	"eggje på seg" nokon, kyte så smått	'An ampa seg, men det va' ingjen som vill' ens' 'ó.
amstre seg ti'	1. arbeide hardt fysisk 2. trene, drive kroppsøving Sjå også amstre.	1. Torgrím amstra seg ti', bå' daga å kveld; 'an tóttest alli trøytne. 2. No amstre fókk sikkå ti' mæ træningsapperat.
ande våkt	ha vond pust (dårleg ande) Sjå også ande.	An lýt halde tennan reine så an inkji andar våkt.
anna åri	annakvart år	Mi slóge teigjin på heiinn anna åri, så slåttâ fekk kvíle.
annamanns	annanmanns	Eg spring'e inkji ette annamanns kvendi! 'Er æ mykji annamanns saui au i desse hópæ.
anné dagjen	annankvar dag	Denne vika hèv' det ringt helst'e anné dagjen.
anne på	1. skunde på, gjeve tilskuv, arbeide hardt og fort 2. oppmuntre til Sjå også anne.	1. Det annar så på fysst an skjǿrer av tòkunn. 2. Moirí anna på dótterí at 'u sille gange mei' på skúli. 'U anna på 'an ti' å lèse mei' på leksun.
anne seg ti'	kome i gong med noko, skunde seg Sjå også anne.	Nò lýt du sjå å anne deg ti', vist du ska' greie å halde avtalen klokka sjau. Nò mòge di anne dikkå ti'.
anti óver	Leik med å kaste ball over hustak. "Anti óver" er ikkje frå Setesdal eller Noreg, men leiken har likevel vore i bruk her. Uttrykket kjem frå Skottland og heiter eigentleg "Antony - over".	Mi leika jamt "anti óver", førr'e.
arme darri	"arme stakkar"; uttrykk om person som ikkje greier å få til det han ynskjer Darri: lang, lat kar (gamalnorsk)	Å din arme darri, detta greier du alli!
armóds ting	"stakkar", fattigmann som er ille stelt	'An va' a armóds ting som alli kunna greie seg sjav'e.
at snòreheiinn	på heia der rypene held til	Mi fýgdest at snòreheiinn, èg å Gunnúv, men mi ha' kverrsí snòrelåm.
ât vère	verte fornærma, noko ein ikkje likar Sjå også vare mæ.	Då mi tala om detta, tótte eg det ât vère.
at åræ	til neste år	Da fortålde da ville flytje heim'tt'e at åræ.
att i staden for	i staden for	Att i staden for lúsekupte kan an brúke grautekupte.
att om	om att	'An måtte lèse tekstí att om.
atti vikunn	neste veke	'An sa at 'an vill' kåme atti vikunn.
att'å bakji	1. helle bakover 2. "bak ryggen" (baktale)	1. Vaggestólen hadda så mykji att'å bakji, at eg va' ræd'e å sitje í ó. 2. Borgjill va' fæl ti' tale om fókk att'å bakji.
av annvare	av vanvare	Eg gjåre det av annvare.
av austri	frå aust (verretning)	Gjeng'e det av austri, æ det jamt regn, ell' det kan vère tråveir.
av eldi	av alder	Ljósarmatúran æ øy'lagde av eldi.
âv ette	hente, av garde etter	'An va' âv ette moltu, der sille vère så mykji i Stavedalæ. 'An va' âv ette a klyv mæ smø̀r å ost'e.
av gari	av stad	'U reiste av gari då det ljósna av dag.
av gó'om	"med det gode" (av godt hjarta)	'U gjåre detta av gó'om. Da kóme ti' semje av gó'om.
av gåmålt	frå gammalt av	Det hét sò av gåmålt, an sille alli skóe slåttâ i sóleglæi, å alli jentâ i kjyrkjeklæi.
av hond	"raskt"	Det gjeng'e av hond itt an æ mange ti' arbeie.
âv i ryggjæ	verkande rygg når ein har arbeidd ein lang dag	Eg hèv' arbeidt så lengji tvíkruppen at eg æ plent âv i ryggjæ.
av kvorjum	av kvart	Der va' nòkå av kvorjum på handelsdagjæ. Eg hèv' gjårt nòkå av kvorjum i dag.
av lagji / ó' lagji	ikkje i rett form lenger (uttrykket er ubunden dativ)	Ljåren min æ út av lagji, eg sló n'i enn seig'e túst'e. Desse gamle leirskóne mí æ så ó' lagji at eg lýt kaste da.
av leiinn	1. "langt ifrå", meiningslaust, utan måte 2. bort frå vegen ein ynskjer å fylgje	1. Det æ 'kji så av leiinn, detta reiknestykkji ditt. 2. Mi kóme så av leiinn at mi vadra.
av lengdom	på lang avstand	Eg såg detta av lengdom, så eg æ 'kji sikker.
av nórdi	frå nord (verretning)	D'æ jamnaste kaldt og frískt veir itt det gjeng'e av nórdi.
av nýom	frå starten av	Denne munnhorpa hèv' eg gjårt av nýom, eg hèv inkji barre sett í fjøyr.
av oppri	ovanfrå (når det blekkjer, luktar sot, når vinden bles ned i pipa og inn i rommet; uttrykk sagt for moro på ein morosam måte)
av rèkom	på rek, vidvanke, borte	No hèv' det kåme av rèkom, eg minnest alli kòr eg hèv' lagt det.
av sauinn	frå kokande tilstand	An kan 'kji ète maten beint av sauinn. Vi' dú take kaslen av sauinn så det inkji sý'e ivi?
av sjave mi	(gjere noko) uoppfordra	Eg gjåre det av sjave mi, det va' 'kji nåken som sa at eg sill' gjère det.
av støyli	frå støylen (uttrykket er ubunden dativ)	Den lisle Yngjebjø̀rí va' så tròta at det va' såvídt 'u stabba då da kóme av støyli.
av sǿri	frå sør (verretning)	Fysst det gjeng'e av sǿri, æ det jamnaste regn i luftinn.
av ti' jentó	bruka om når gutar vil oppsøkje jenter Sjå også fare úti.	No vi' mi av ti' jentó, sa Gunnår mæ 'an Eivind.
av vestri	frå vest (verretning)	Gjeng'e det av vestri, æ det jamnaste godt veir, og nórdvest æ endå bète, men svålare. Av vestri å nórdvest æ di léttaste sommårsveiri.
âv å heim	fram og tilbake; bruka om lengre turar på heia Sjå også av og heim.	Det va' a karsstykkji å âv å heim at Finndalæ same dagjen.
av åsýnd	av utsjånad	Æ det av åsýnd 'u æ så dýr denna klokkâ, ell' æ det gongverkji som æ så godt?
avgjernings stór'e	svært stor, unormalt stor	Det va' an avgjernings stór'e hest'e! Gjermund æ så avgjernings lang'e å stór'e.
avlagde dage	dagar som før reformasjonen var heilagdagar (og som etter reformasjonen vart vanlege kvardagar; td mikkelsmess og olsok)	Ólsok å mikkjålsmess æ dǿmi på avlagde dage.
bake fullt	bake 9 tjug til dagen	Å bake fullt va' hardt arbei', da bigjynte klokka seks å héle det ti' kvelds.
bake opp	reingjering av trekoppar på heia med hjelp av eineravkok (td trau, koller og holkar)	Fysst an kåm 'å støyli, å der va' øyesmòk i trékoppó, laut an bake da opp mæ einérbak.
bake seg	vere i sterk varme (både i sola og innmed omn o.l.) Sjå også bake seg med tåg.	Du må 'kji bake deg leng'e i sólinn, så var' du brend'e.
bake seg mæ tåg	smørje sauetalg under føtene og setje føtene tett inntil ein varm omn slik at talg trekkjer inn i huda Sjå også bake seg, tåg og tåge seg.	Fysst Papa kåm ó' høyskóg om vetren å fraus 'å fótó, baka 'an seg mæ tåg.
banda stakk'e	stakk med voven list på eine kvåren	Banda stakka æ sjella å sjå nò for tí'inn.
bangle ti'	få noko til (på eit vis) Sjå også bangle.	Vigleik fekk bangle det ti', om 'an va' tvoglen å únýten.
barke ti'	gyve på, setje i veg	Mi ljóte barre barke ti' sku' mi vare færige mæ desse arbeiæ i dag.
barme seg	1. forbarme seg, stelle med, ta hand om 2. ynke seg, klage, jamre	1. Det va' godt da barma sikkå iv' 'ó. 2. 'An barma seg for helsunn som ha' vorte fillnare ettekverrt.
baske ba'	1. fælt og langvarig regn 2. sterk påkjenning	1. Nò hèv' regni halde det i a baske ba'! 2. Det va' a baske ba' då mi måtte flytje inn i nýe hús.
bé'e si	tigge Sjå også bé'e.	Ingjen æ så fatikke at 'an tar bé'e si i dag.
bée ti' bórds	bede folk til eit måltid i heimen	Jórånd bé'e sjella ti' bórds, 'u æ så gåmó nò. Mi vorte bé'ne ti' bórds då mi kóme frå kjørkjunn.
bée ti' bóti / bée ti' bótis	bede om hjelp etter tap (av eit eller anna)	Da vurte nøydde ti' bée ti' bótis ette dei fæle brannæ.
befse a plagg	saume befsi på eit plagg	Det va' kji adde som kunna befse a plagg.
beisle seg	uttrykk bruka om når fisken hengjer seg i garnet etter tennene	Det æ stundom vanskeleg å få út fiskan itt da hav' beisla sikkå i nètæ.
beit å bar	furukvistar	Sauin naga å tubba på beit å bar.
bendast om	krangle om, diskutere veldig	Da bendtest fælt om býtí midjom slåttó.
benkje seg	setje seg på ein benk	Nò kunn' di benkje dikkå kring bórd'i så sku di få sjessemat'e!
bèrast fyri	ha tankar om / sjå for seg ting som vil hende i framtida Sjå også bèrast og fyrebó'.	Det berst fyre mi at sòn 'enni alli kjæm'e heim'tte. Det barst fyre mi at 'an kåm ti' å druknast.
bèrast ti'	bruka om noko som hender uventa eller tilfeldig	Det barst ti' a gong 'an va' ti Býn at 'an trefte 'an Tårål att'e.
bère at røysó	bere vekk daude dyr (bruka om svært skrøpelege dyr som som det snautt var verdt å fø på)	Det hendte da laut bère at røysó dýr som da ha' avlíva fordi da inkji våre lív lagji.
bère at si	bruke medisin eller styrkjemidlar	Dei unge tóre 'kji sýne at da båre at sikkå, då våre da helselause å finge 'kji gjipte sikkå.
bère avbakk	1. halle nedover 2. vere løynd pga terrenget	1. Det léttar fælt for hesten å drage lassi fysst det bèr'e avbakk. 2. Det bar avbakk så eg såg alli då da kóme.
bère bód	kome med ei melding (vere sendebod)	Gunnår bar bód om at Rannei ha' døydt.
bère fyri	1. bere høygjev inn til buskapen Sjå også bère, og æsle. 2. gå fyrst av kvinnene som serverer (når ein ber inn maten i brudlaup eller gravferd) 3. ha tankar om	1. Èg ska' æsle disom dú vi' bère fyri. 2. Svålaug bar fyri i líkfærinn 'ass Gófa. 3. Det bar fyre mi at nåkå gali ha' hendt.
bère í	sovne (eit lite bel)	'U vakna å sa: "Eg trúr eg hèv' bòre í."
bère í seg	ete / drikke mykje	Å ja, dèt han bère í seg! Eg tenkte 'an va' galen som 'an bar í seg.
bère imót	1. vere motbakke (i landskapet) 2. møte motbør	1. Det bèr'e imót nò, mi mòg' gange seinare! 2. Fysst lívi bèr'e imót, så hèv' an det tungt.
bère inn'tt'e	kome heim med nyhende (særleg om sladder)	Gunnår va' fæl'e ti' bère inn'tt'e slòsu 'an høyre på bygdinn.
bère ivi mæ	tilgjeve eller oversjå lei eller ugrei oppførsel	Du lýt bère ivi mæ 'ó, 'an æ så líten.
bère langt	høyrest lang veg (om lyd)	Det bar så langt fysst Tóne kadda på kjýne.
bère lýdt	høyre lyd klårt langt borte (td i skodde, verdrag eller over eit vatn)	Det bar så lýdt at mi høyre da tala 'å hí lénæ 'å vatnæ. Du tar' 'kji tale så hågt, for hèr bèr'e det så lýdt.
bère néd	snøe Sjå også bère og dríve.	Det va' harlegt dèt det bar néd i gjår, det kåm enn håv'e méter.
bère på hondó	vere så glad i barnet sitt at ein "gjer alt" for det og dermed "overbeskytter"	'U æ så ræd fyr' 'enni at 'u bèr' 'æ plent på hondó.
bère seg	1. oppføre seg dårleg 2. greie tosteget i eit tresteghopp	1. Du må inkji bère deg sossa! Kòss æ det du bèr'e deg? 'An bar seg så eg gorrskjemdest. 2. 'An greidde 'kji å bère seg det fysste stigji, så 'an hoppa 'kji langt.
bère si ti'	verte slik	Det bar si ti' at mi reiste heim'tt'e.
bère undâ	mjølke fleire kyr med same bytta	Kjýne halde på å låte âv, så nò bèr'e eg úndâ mæ eg mókkar.
bère útivi	spreie rykte, sladre	Kvendí vorte tídt skulda for å bère útivi dèt som helst'e inkji ha' sillt kåme út.
bère 'å	byrje, ta til (om regn)	Det bar 'å mæ så strítt regn at mi laut nøyte åkkå unde tòke.
bère 'å seg	ser større ut enn det er (om buskap)	Lauvrós bèr'e 'å seg, men 'u æ 'kji tyngri 'ell dei hí kjýne.
bère 'å si	"ha med seg"	Jórånd bar 'å si pípâ å tóbakkspungjen.
berre seg	vedkjenne seg, vere open om noko	Vrål berra seg at 'an va' gla'e i heimebryggja ǿl.
bíe etti	bruka om mat som gjer at det går lang tid før ein vert svolten att	Feit'e mat'e æ gó'e å bíe etti. An bíar lengji ette a gó' flotmylje.
bigange seg	overleve, kome seg etter sjukdom (om dyr)	Det sér út ti' at hesten bigjeng'e seg.
bigjève seg	la vere å gjere det ein hadde tenkt til	Såvi sa 'an bigav seg, å vill' vente ti' i morgó. Vi' du bigjève deg?
bigjynde mæ ungdómæ	verte med i ungdomshopen og deira aktivitetar	Det va' sòme som bibjynte mæ ungdómæ mæ same da våre konforméra.
bika heili	klisterhjerne, ha lett for å minnast	Da fortålde at gamle-Jón Ròtunn ha' bika heili; ha' 'an lèse nòkå ei gong, så sat det.
binde í	1. uttrykk bruka om det å feste ljåen til orvet 2. binde fast ting i klyvmeisan Sjå også binde.	1. Ti' å binde í brúkar eg a leirreim å a einérspite. 2. An lýt binde klyvmeisan så fast å stramt at det an hèv' i klyvinn inkji fær lée si.
binde lodda	nålebinding; spesiell teknikk for å lage lodda	Gýró va' ti England å lære engjilsmennan å binde lodda.
binde ó'	1. ta ut ljåen frå orvet 2. løyse klyvmeisan	1. Nò æ ljåren så skjemd'e at eg lýt binde ó'. 2. Vi' du hjelpe mi å binde ó' denne klyví?
bíte hòvúdi av skomminn	svært negativt uttrykk om person som ikkje bryr seg lenger om han gjer det han ikkje burde gjere	Hèv' an bíte hòvúdi av skomminn, så gjèr' an létt oppatt'e det an inkji ha' sillt gjårt ell' sagt.
bjóe âv	1. takke nei (td mat, drykk eller betaling) 2. å ikkje ha lyst på meir mat eller drykk Sjå også bjóe imót.	1. Eg bau' âv då Ånund kåm mæ ǿlboddâ. Gunnúv bau' av, 'an ville 'kji have nåkå bitaling. 2. Æ an mett'e så lýt an barre bjóe âv.
bjóe imót	1. ikkje ha lyst på mat 2. ikkje kjennast rett Sjå også bjóe av.	1. Det bau' imót å ète sói sauekjø̀t som va' steikt. 2. Det bý'e mi imót å take bitaling fysst eg hèv' gjårt sò líti.
bjóe ti'	1. by noken slagsmål eller tvekamp 2. "bjode seg til" (men ingen reaksjon)	1. 'An bau' 'ó ti', men Taddeiv tóre alli. 2. Bílen min bau' alli ti' vi' starte i dag.
bjóe vóndt	svare nokon med trugsmål	Gunnår bau' vóndt, å ville dengje 'an Åni.
bladde kara	utvalde karar	I a fótballag æ det barre bladde kara.
blande fænår'e	blande småfe frå ulike eigarar	Mi gådde alli ât førr'ell mi blanda fænår'e mæ víkan i dag.
blaskre kvé	lage "tyggis" (ha tunne bjørkenevrar over elden og etterpå i vatn; då vert det ein klump som ein kan tyggje)	'An héldt tunne nævreflak 'pive ellæ, å da krulla sikkå å smelta, di varte kadda å blaskre kvé.
blaut'e biti	bløytt flatbraud med smør rulla saman Sjå også biti.	Blaut'e biti mæ mykji kvítost'e æ nauendi godt.
blaut'e kjakji	klem (frå born)	Ungan gåvest blaut'e kjakji då da skjúldest.
blekkje leiven	lyfte og lufte leiven før ein steikjer lefser eller flatbraud	An lýt blekkje leiven fleire vendu førr'ell an legg'e 'an på takkâ.
blekkje ti'	slå til	'An blekkte ti' 'ó alt det 'an vann.
blengsetje seg	når kabrettâ har skilt seg (gjeld "kabrette" og surmjølk)	An laut rǿre i mjåkkjinn an ha' slègje ihóp om våri, så 'u inkji blengsette seg.
blídke seg	verte blid	Da blídka sikkå då da finge mat'e.
blindetjug	barneleik (liknar bomme å leite / løyne å leite; den som skal leite vert blinda og skal prøve å få tak i dei andre som er med i leiken)	Fysst mi leika "blindetjug" på heiinn, héle mi helst'e ti' i fjósæ.
bløyte brau	helle vatn over flatbraudleiv Sjå også brau.	Eg vi' stelle mi an gó'e ostebiti, å då lýt eg bløyte braui a bil fyri.
blåse bústein'e	innbille seg at ein er gravid	Det hèv' hendt at kvendi hav' blåse bústein'e
bòke seg fram	trengje seg fram, skuve andre til sides for å kome seg fram Sjå også bòke.	Gútan bòka sikkå fram i trengslunn.
borre seg fram	trengje seg fram med makt	Sòme tikjest ljóte borre sikkå fram for å få vère i fysste endâ.
bòte seg fram	trengje seg fram, skuve andre til sides for å kome seg fram Sjå også bòte.	Orm'e bòta seg allstǿtt fram, å varte filli líka.
branke ísen	veik is som sprekk når det kjem tyngde på han Sjå også verbet å branke.	Den eini brankar, den airi brýt'e, den tréi i vòkjinn flýt'e. (gåmålt ordtak)
bregde på	1. forandre på 2. endre på fargar eller mønster i bunadsaum	1. Tór bregda alli a grand på måli fysst 'an va' ti' Bý'n. 2. Yngjebjør bregda nåkå líti på saumen, mæ aire liti 'ell èg brúkar.
breggje å læ	le høgt og støyande	Karan breggja å lóge, da ha' det visst gama.
breie attivi	dekkje til	Svålaug breidde attive braurúvâ da ha' baka den dagjen.
brenne kvé	lage "tyggis" (ha tunne bjørkenevrar over elden og etterpå i vatn; då vert det ein klump som ein kan tyggje)	Sòme tótte gama sjå om da finge ti' å brenne kvé.
brenne seg	1. uttrykk om å gjere ein dårleg handel eller td vere for seint ute med eit eller anna 2. brenne seg	1. Eg hèv' brent meg på mang enn bílhandel. Eg hèv' brent meg førr'e mæ å inkji sjå ette rútetíó i rútetabellæ. 2. Brenni dikkå inkji, bonn, fysst di røyte snårta opp i luftí!
brenne ti'	setje i gong i full fart	Eg måtte barre brenne ti' for å vare færig'e i tí'i.
brenne út kjæsen	1. få vekk vond lukt og smak av kjæsen; ein slo gloheitt vatn i bytta og reingjorde denne 2. desinfisere separatoren med gloheitt vatn	1. Hèv' du brent út kjæsen? 2. Mi brende helst'e út kjæsen om sommåri.
brissel å fikrell	kjemisk stoff til å beise ullgarn med før ein tilset farge	Brissel å fikrell laut an have førr'ell an lita valmåli svårt.
brjóte av si	bryte arm eller bein Sjå også brjóte.	Andrés braut av si fóten mæ 'an hoppa på skjí.
brjóte bórdskjikkjen	oppføre seg udanna ved eit måltid (t.d. ete med lue på)	Jón va' allstǿtt fæl'e ti' brjóte bórdskjikkjen fysst 'an sjala si.
brjóte bræ	opne augo etter svemn	Det æ godt brjóte bræ itt an æ útsvævd'e.
brjóte í	setje i gong	Nò ljóte mi brjóte í sku' mi var' færige i tí'i.
brjóte i fótó	veksesmerter	Førr' i tíinn va' det sòme unga som brute i fótó, å det kunna vère kalleg vóndt.
brjóte i målæ	1. kome i røysteskifte 2. verte på gråten	1. Då eg braut i målæ, laut eg bigjève å syngje. 2. Lív braut i målæ då 'u tala i líkfærinn 'å fai sí.
brjóte måli	knote (leggje om til bymål)	Det æ mange som brjóte måli itt da kåme ti' Bý'n.
brjóte om	forandre seg (om veret)	Veiri brýt'e om, å vrí'e seg på austri, å då vare det vel regn?
brjóte opp	dyrke jord	Kjètil braut opp så mykji ný jórd at 'an fekk diplóm.
brjóte opp'tt'e	1. rive opp gammalt sår eller skade 2. bryte opp gamle frostskadar kvar vår (huda sprekk)	1. Svein braut opp'tt'e den gamli úmeien. 2. Såvi ha' ska'fròsi om vetren mæ 'an sette snòru, å så va' det så vóndt fysst det braut opp'tt'e om våri.
brjóte stakkjen	forme stakkskóren slik at spríkjin ligg greitt (bruka både om når ein saumar "spríkjin", og når ein legg stakken bort etter bruk)	Det æ viktig å brjóte stakkjen så 'an heng'e greitt ti' 'an ska' brúk' 'an att'e.
brúke seg	1. arbeide hardt 2. kjefte ut nokon	1. Mi brúka åkkå plent det mi kunna, men mi vorte inkji færige mæ arbeiæ den dagjen. 2. "Inkji brúk deg!", sa Mamme mæ den oppǿsti mannen.
brulle si (H)	brette seg, krumme seg	Tòkeplatun brulla sikkå fælt då lǿâ mest'e brann opp.
brýne nòsí	gnike seg på nasen (oftast bruka om born som er trøytte og kjedar seg)	Itt ungan brýne nòsí æ det på tí'i å leggje da.
brýste på	gå på med for mykje kraft	Sauin brýsta på så gjæri gav etti.
brýste seg	vise motvilje (ikkje fysisk, men td truge)	Ånund brýsta seg då da vill' hav' 'an ti' vèr' leiari i stýræ for heievègjen.
bræ seg	varme seg ved ein gloheit omn Sjå også bræ.	'An brædde seg innmæ omnen då 'an kåm så fròsen av heiinn.
bræ å brúni	augnevipper og augnebryn Sjå også bræ og brún.	'U va' mjørk i bræ å brúni.
bræse seg ti'	flekke til kleda Sjå også bræse.	Det va' då fælt som du ha' bræsa deg ti'.
brøytt mjåkk	mjølk som har surna og skilt seg (kunne også brukast til súrost'e)	Om sommåró, itt búskapen va' 'å heiinn, ha' 'kji dei som våre heimi onnó mjåkk ti' matæ 'ell brøytt mjåkk.
bråse seg ti'	stase seg for mykje	Det var' sjella líka itt fókk bråse sikkå ti'.
bú seg	førebu seg	Mi ljóte bú åkkå på filnare tí'i nò.
bufse út	rote til, grise til	Itt an hèv' bufsa út, då lýt an två ette seg.
bugde seg fram	krype i bugdu	Ormen bugda seg fram.
buke mæ	streve med, halde på med	Salmund buka mæ opptakjæ sí i vikevís.
bukke seg ti'	"uver kjem smått om senn" Somme seier "bòke seg ti'".	"Det bukkar seg ti' nò, så mi ljóte nøyte åkkå så mi få høytti unde tòke", sa Stein.
bukse seg	dra opp buksa når ho har glidd for langt ned	"Du lýt bukse deg førr'ell du kjæm'e inn, hellis var' du ti' skamdan!", sa Kristí mæ 'an Lisl'-Ånund.
bunge si út	bule ut ( td vegg, metall) Sjo også bung'e.	Húsi æ så ròti at veggjen bungar si út. Omnsplatâ ha' vorte så heit at 'u ha' bunga si.
burve seg (H)	grave seg i nasa	Sveikadden sat å burva seg.
burve seg fram	trengje seg fram i ei folkemengd	Å burve seg fram æ alli greitt.
buse út	"strø rundt seg"; oftast på golvet, med sagflis, smular, høyrusk e.l.	Inkji bus nå út, no som eg plent hèv' tvègje tili!
busse kara	gode vener	Busse kara tikje gama rǿe.
butt nei	tvert nei	Gýró fekk butt nei då 'u spúre om å få låne kjåkkjen.
butte imót	1. støyte i mot 2. motgang i livet	1. Fysst eg rælar i desse røyræ, buttar det imót, så då må 'an vèr' tétt'e. 2. Fysst an "mǿter veggjæ", då buttar det imót.
byggje bort pæninge	låne bort pengar (mot ei viss godtgjering av ein eller annan slag)	Mi æ helst'e sylle 'enni Gunne, så mi tótte mi ville byggje bort nåkå pæninge så 'u kunna greie seg.
byggje seg	byrje i arbeid (og dermed tene pengar) Sjå også take på seg.	Førr'e laut an jamt útó' bygdinn for å byggje seg.
byrre på	presse på, skunde på, anne til, vere ivrig for få noko i sving Sjå også byrre og byrr'e.	Kjètil byrra på så mi sille få arbeii unda. Det æ mange som byrre på for å byggje kultúrhús.
byse út	"strø rundt seg" (oftast på golvet, med sagflis, smular, høyrusk e.l.) Sjå også buse út	Du bysar út fysst du tægjer i stògunn. Det æ fælt ti' byse út rundt omnen.
bysje í seg	ete fort og mykje	Æ an hólsolten, kan an bysje í seg mest'e ko det æ av mat'e.
bysje undi	ete noko lite mellom måltida, helst noko nest føre eit måltid	No æ mi 'kji så soltne, for no have mi bust undi.
byste seg	kjemme håret	Om morgónen byste mi åkkå allstǿtt.
býte mæ ljåræ	bruka om to eigarar som slo gras ved ei byteline	Det æ sjella mi høyre om å "býte mæ ljåræ" nò ti' dags.
býte si sund'e	gjere for mange ting samstundes	An kan 'kji býte si sund'e.
býte si ti'	1. skifte arbeid 2. skifte ut ting og kjøpe noko anna 3. gjere lik innsats	1. Èg kan bake, å dú kan saume, så då kunn' mi být' åkkå ti'. 2. Eg trúr eg vi' býte mi ti' an anné traktór'e. 3. Sku' mi být' åkkå ti' detti arbeií?
bære dé!	stakkars deg! (trugsmål)	Bære dé, disom sauin dí kåme né'å den nýsåddi plænen min!
bæse biti	kvile etter maten Sjå også bæse og biti.
bǿrte seg	vise sinne	Svein æ ti' bǿrtar seg, å ingjen tòre sei' 'ó imót.
bǿte út	betale bot (pengar)
båi slagjen	båe slag	Mi hav' båi slagjen, bå' raue å grǿne sǿtepli.
da - dâ	"ha det"	"Da - dâ", sa Góme då mi reiste heim'tte.
da vi' vite	"det vert påstått"	Da vi' vite at tí'in vår' mykji bèt'e førr'e.
dags dagleg	kvar einaste dag	Gjeng' an i tungt arbeid dags dagleg, æ det godt mæ enn kvíledag'e om sundagjen.
dakke ti'	pakke inn, dekkje, sveipe omkring Sjå også dakke.	Nò hèv' eg dakka meg ti' mæ tykke klæi. Du lýt dakke ti' båni så det inkji frýs'e.
danselèg'e slått'e (V)	slått som er god å danse til	Filleværen æ an danselèg'e slått'e.
daske ti'	gjeve seg roleg i veg	Eg trúr eg líssågodt daskar ti' nò, så hèv' eg gó' tíd tí' bussen kjæm'e.
daue i fóstró	daude under fødselen (om dyr)	Lombí kunne jamt daue i fóstró fysst da liggje gali inni moirinn, å inkji få hjelp tídsnóg.
dei gamle	"dei døde" (i tradisjonen; forfedrane)	Dei gamle våre så virkne ti' å lèse for maten.
dei kvíte flǿne	sjukdom i livmora	Gamle-Góme ha' dei kvíte flǿne.
deige ljåren	varme ljåen slik at jernet vert mjukt (Når ljåen var for hard, sveivla ein ei fille med tjøre omkring han og sette eld i. Då vart ljåen mjukare og betre)	Nò ti' dags deige alli fókk ljæne lenge'.
den / dei æsels....	"den forbaska"	Den æsels hunden, nò ræda 'an sauin!
den gamli fǿrslevègjen	"vegen til munnen" (bruka når born eller eldre folk har vanskar med å treffe munnen med maten når ein et) Somme seier berre "fǿrslevègjen".	An lýt vite den gamli fǿrslevègjen itt an sit'e å èt'e!
Den Ljósbærlègji	Djevelen	Det va' visst i gamle dage da såge Den Ljósbærlègji.
Den Ljóti	Djevelen	Den Ljóti hève mange nomn.
Den Skjinnbærlègji	Djevelen	Det va' sòme som såge skjinnbærleg Den Skjinnbærlègji.
den tíd	1. sidan, ettersom 2. den gong	1. Det måtte gange sossa, den tíd da plent vill' brúke det útslitne stillasi. 2. Da våre så virkne mæ allting, den tíd.
dèr nóri	der nord	Dèr nóri, i dei bratte líó, la da ihóp mykji vé'e.
dèr å kòr	her og der Somme seier "dèr å kvòr".	Slåttâ va' så fillí, eg sló barre dèr å kòr.
det annar på	1. det hastar, ein lyt skunde seg 2. verte inspirert av felles innsats Sjå også anne.	1. Det annar på sku mi røkkje fram fyrr'ell det mørknar. 2. Det annar på itt an arbei'er mange i hóp.
det bèr'e alli ti'	det toler ikkje samanlikning	Det bèr'e alli ti' ko mykji bèt'e veiri va' i slåttæ i år 'ell i fjår.
dèt fysste	så snart som råd, så fort høvet byr seg	Dèt fysste eg sér nåkå, ska' eg seie ti'.
det ha' sillt sétt út	"det skulle ta seg ut"	Det ha' sillt sétt út om eg ha' kåm' i træningsdress'e ti' kjørkjunn.
det hepter 'kji	"det er ikkje vanskeleg"	Det hepter 'kji hó' å bère femtí kjiló reisskjø̀t heim'tt'e av heiinn.
det håge tili	koret i kyrkja	'An lýt når'å det håge tili fysst an vi' ti' altars.
det kjynne hende at det dvǿle at afti	"det kan hende det roar seg til kvelds" (td om regn og vind; "kjynne" er konjunktiv).	Det kjynne hende at det dvǿle at afti.
det kjynne hende, å det kjǿme mæ	det kan hende og det kjem vel med. "Kjynne" og "kjǿme" er konjunktiv.	"Det kjynne hende, å det kjǿme mæ", sa Gunne om regni som va' spådt.
det lýt våge si	"det lyt stå til" (vanskeleg å gjere noko med dette)	Det lýt barre våge si om du inkji fær kaupt denna garden plent no.
det si' gó' vère / du si' gó' vère	"det skulle berre mangle"	Du si' gó' vère; eg kunna 'kji reise frå di itt du va' sjúk". Det si' gó' vère om inkji dú sill' vèr mæ. Det si' gó' vère at du fekk sossa mykji for bílen du seldi. "Du si' gó' vère", sa Gunnår då dei hí skreppte så fælt av nòkå 'an kunna, men som 'an sjav'e tótte va' sjavsagt.
det sille væl vère	"det skulle berre mangle"	Det sille væl vère at eg hjelpte di mæ detta.
det ska' stóre møykju ti' mykji kjýt	"ein må leite si fælt dersom ein har kytt mykje"	"Det ska' stóre møykju ti' mykji kjýt", sa Asbjynn, å hermde ette gåmålt.
det skjil'e	1. det spørst, det kjem an på 2. det har ikkje du noko med 3. bety, ha noko å seie Sjå også skjilje.	1. Det skjil'e koss 'an æ i lag. Kjæm'e dú i morgó? Det skjil'e koss veiri æ. Det skjil'e ko du meini. 2. Det skjile 'kji dèg! 3. Det skjil'e 'kji nåkå, antel det var' sò ell' sò.
det spring'e lív	uttrykk bruka når nokon døyr i ei ulykke	Fysst an hèv' farlegt arbei' kan det fórt springe lív itt an æ úvýren.
det va' då hell'e	"det skal vere sikkert / visst"	"Det va' då hell'e", sa Sigúrd då 'an varte spúr'e om der ha' kåm' mykji snjór'e om nóttí. D'æ då hell'e at d'æ gama løype på skjí.
Det va' 'kji véni!	"Dette meiner du ikkje"	"Det va' 'kji véni!", sa Turí, då sòn 'enni som va' fíre år sa at 'an vill' liggje úti i snjóræ ti' nóttinn.
det va' sò ti'	"skjer tilfeldig" (lagnadsbestemt)	Det va' sò ti' at 'an sille misse kjýrí i gjår.
det æ alli visst / det æ 'kji visst	det er ikkje sikkert	Nò æ eg så gåmål'e at det æ alli visst om eg kjæm'e på heií mei'. Det æ 'kji visst om eg kjæm' heim'tt'e i kveld, det kan vare i morgó.
det æ híven	det beste, toppen Sjå også híven.	Å brúke spíkerpistól'e fysst an ska' spíkre mykji, dèt æ híven.
det æ 'kji barre	"det er ikkje enkelt"	D'æ kji barre å hav' stór'e húslý'e å barre ei inntekt.
det æ 'kji lengji tést'e	det er ikkje lenge til / fram til / til dess	Påskâ kjæm'e tí'legt i år; det æ 'kji lengji tést'e.
det æ 'kji nådigt	"Det er ikkje lett eller enkelt"	Det æ 'kji nådigt fysst an æ eisemadd'e å hjelpelaus'e å ingjen ti' spørje.
det æ 'kji vente	ein kan ikkje forvente, ein kan ikkje rekne med	Det æ 'kji vente at adde ungan kunne lèse mæ same da kåme i skúli. De æ 'kji vente an kan kaupe si bíl'e av egne pæninge fysst an æ barre tjúge år. Hèv' an hangsa, æ det 'kji vente at an kan ète ti' líks mæ aire ti' måls.
det æ minst'e fyri	lett å gjere	Ja, det va' minst'e fyri at eg hjelpte di mæ detta. Det æ minst'e fyri vèr' stór'e i ór'ó, men kossi var' det fysst an ska' gjère det?
det æ slòkji	elden har slokna og det er ikkje glør att	Nò æ det plent slòkji i omnæ. Itt d'æ slòkji, lýt an gjère 'å att'e.
det æ så springji	tungvint, mykje sjau / springing att og fram	Det æ så springji itt an ventar at kjýne sku kåme ti'.
det æ úvandt	det er enkelt (å gjere / greie) Sjå også uvandt.	Det æ úvandt å sjå at hú hèv' gjårt det førr'e. Det æ úvandt å reie av annas mjø̀l. Det va' úvandt å gjèv' 'ó Ånund det 'an sette på.
det åt meg	det ergra meg (kraftig) Somme seier "det åt meg ti'".	Det åt meg at eg sille vare for sei mæ å bjóe på den hyttâ.
dette av	falle av, losne Sjå også dette.	Ruvâ på såræ datt âv då eg dróg í æ.
dette néd	kunngjere om ekteskap (i kyrkja; i eldre tid; dei ugifte sat på galleriet, etter vigsla skulle dei sitje nede)	Der va' tvau pòr som dutte néd unde messunn i dag, så nò kunn' da 'kji lenge' sitje oppå trèvæ.
dette ó' klæó	verte tunn (kleda vert for store)	Kjètil datt fórt ó' klæó då 'an fekk kreft.
digt innmæ	tett innmed	'An stó digt innmæ då det smadd. Lislepad æ dikt innmæ åren. Då eg reiste meg frå túvunn, såg eg at hoggormen ha' lègje digt innmæ dèr eg ha' sèti.
dille si	"småhuske" seg	Mi stande å dille åkkå på nýísæ så der kjæm'e sprekkji å vatn. An kan dille si på an linsapøyl'e.
din ljóte lèm'e!	"din drittsekk" (svært nedsetjande uttrykk om ein annan person)	"Din ljóte lèm'e, kòfyri laut du stèle bílen min å øyeleggj' 'an ett'å!"
dokk i hòkunn	kløft i haka	'U ha' smílehòl å dokk i hòkunn.
dokk i lendinn	bruka om hest som er feit Sjå også dokk og lend.	Merrí hèv' havt det godt i sommår; 'u hèv' plent dokk i lendinn.
dolve beist	stort og kraftig dyr	Den stúten va' a dolve beist å flytje. Det va' a dolve beist ti' inkji vère gamlare.
dolve å tale	høgmælt og uhøvisk tale Sjå også dolve og dolven.	'U dolva å tala så fókk bísna.
dolvi tal	"upassande snakk"	Jórånd ha' a dolvi tal som mi tótte va' úsamelegt.
dovne âv	verte kjenslelaus (pga kulde eller ved å liggje for lenge med mykje kroppstyngde på den eine armen)	Hendan dovna plent âv då eg skjýlde klæí i dei kalde vatnæ i åne.
dragandi makt	det ein maktar	Eg lypte av dragandi makt. Eg sló mæ dragandi makt.
dragast mæ	vere oppteken av, ha interesse for	Det va' 'kji kå gåmålt Tjógjei drógst mæ.
drage attâv	bruke for mykje (meir enn ein har råd til)	Det dróg for mykji attâv, 'an gav opp bå' høy å mat'e på fòlan så 'an snautt ha' ti' så om våri.
drage att'å seg (V)	verte fuktigare etter ei tid med regnfullt ver; helst bruka om høy og ved som er under tak Sjå også drage 'å seg.	Det va' vóndt å få gjère 'å, for véen ha' drègje att'å seg.
drage âv si	gå over	Eg fekk så vóndt i hòvú'i, men det dróg âv si då eg la meg né'å a bil.
drage etti	kome i (etter-)tanke om	Det dróg ette mi at eg ha gløymt å varskó æ Yngjebjør.
drage hónfísen	dra luft inn i endetarmsopninga og "blåse" lufta ut att gong etter gong ("galne" ungdomar kunne gjere dette)	Det va' inkji mange som finge ti' å drage hónfísen.
drage i fodd	plissere vadmålet i svårtestakkjen i setesdalsbunaden	Dei feddan have flatna så mi ljóte drage da i fodd att'e.
drage i pòsi	samle mothug (til ein "sprekk" og vert sinna)	Bjørgúv dróg lengji i pòsi førr'ell 'an sýnte det.
drage i ra'	samarbeide, vere sameinte, ha godt samband	Mi have allstǿtt drègje godt i ra'. Dei kunna alli nòkåsinni drage i ra'.
drage inní	dra ein tråd under og over ein annan tråd slik at det vert som "prikkar" (oftast som "ramme" som del av eit mønster i løyesaum)	Tóre dróg inní mæ blått på den kvíti tråen.
drage inn'å seg	få tak i noko som fører til problem	Kví ville 'an nå drage inn'å seg denna gamli å rusta bílen? Du må inkji drage inn'å seg denna fyrgjâ!
drage médel	bruka om ting som ein meinte at drog til seg pengar eller rikdom	Enn laus'e hesskór'e som du finn'e, mæ adde sauma í, drèg'e médel fysst du legg' 'an né'å kjistebotnen.
drage nyvli	snorke	Gònil dróg nyvli i nótt, så eg fekk alli sòve.
drage på det	1. "ikkje lyst til å seie alt" 2. usikker, i tvil	1. 'An dróg nòkå på det då da spúre om 'an ha' kaupt si ný'e BMW'e ti' håvanné millión'e. 2. I gjår sa 'an at mi sille handle, men i dag dròg 'an på det.
drage seg	1. kome seg seint opp av senga om morgonen 2. positiv endring i oppfatning av utsjånad når ein kjenner vedkomande betre	1. Da dróge sikkå i kvílunn omtrent ti' dògúrs. 2. Gunvor dróg seg då eg kjend'e 'æ bèt'e.
drage strå	avgjere noko med å knipe av strå i ulike lengder; den som får det lengste strået har "vunne"	Sku mi drage strå om detta?
drage ti'	uttrykk bruka om noko som monar til eller utviklar seg	Det drèg'e ti' lívs mæ 'ó. No fær eg krím, eg kjenner det drèg'e ti'.
drage ti' bǿlis	samle mykje, hamstre	Hèr have mýsan drègje ti' bǿlis mangt ètandi.
drage ti' lív	byrje å friskne til etter hard sjukdom	Nò kjenner eg det drèg'e ti' lív mæ mi.
drage ti' vitæ	få fornuft når alderen kjem (bruka om born)	'An hève drègje ti' vitæ nò, den fantungjen. Ungan plage drage ti' vitæ itt da fare ti' vare vaksne.
drage út	ta lang tid	Det dróg út førr'ell da kóme heim'tt'e, for fǿri va' filli. Mǿti dróg út så lengji at det va' mange som reisti.
drage vengjen	prøve seg på å få tak i ei jente	"Å drage vengjen" varte inkji barre brúka om fugla, men au om gúta som ville prǿve å få tak i jentun.
drage vóní	la ein person tru at eit eller anna kan verte slik han ynskjer (gjeve uttrykk for at det kan verte slik)	Eg tóre 'kji drag' 'enni vóní, for eg visste 'kji om eg ha' tí'. Da dróge åkkå vóní, så mi ville kåme att'e sía.
drage 'å seg (H)	verte fuktigare etter ei tid med regnfullt ver; helst bruka om høy og ved som er under tak Sjå også drage att'å seg (V).	Tjurrhøy i lǿunn drèg'e 'å seg itt d'æ rått i veiræ.
draslandi mæ	dragande med	Ånund kåm draslandi mæ nåkå gåmålt skraml 'an vill' selje åkkå.
dreie si	svinge seg, vise seg fram (om jenter og kvinner)	Dei gamle gjinge seint å dreia sikkå itt da gjinge mæ stakka.
drèpe orma	gjere noko svært raskt; ofte bruka i samband med arbeid, når oppgåvene vert for mange og alt må gjerast raskt	Åni nøytte seg så i arbeiæ at an kunna trú 'an sill' drèpe orma.
drikke atti skålí	drikke av glas (td brennevin)	Da drukke atti skålí i bryddaupæ.
drikke snilt	drikke lite og forsiktig (alkohol)	"Du lýt drikke snilt, Bóa!", sa Tóne då Torgrím reiste út laudagskveldi.
dríte i pung	bruka om lam når lorten "klabbar" seg til under rova	Det æ syndlegt å sjå koss lambi hèv' drite i pung.
drívast av	interessere seg for, ha hug til, ha som drivkraft	'U dreivst av skjíre nauinn. Håvår dreivst av an trong'e ti' spile féle.
drive mæ / drive på mæ	halde på med Sjå også dríve.	Ko æ det dú hèv' drive mæ i det seiste?
drjúgt sagt	overdrive snakk (ein prøvar å gjere seg betre enn ein er)	Nils å Stein tótte det va' drjúgt sagt då Håvår fortålde at 'an va' gó'e for an millión'e.
druste seg	gjere seg til, skryte	"Kåmi grísunga, hèr æ moi dikkå", kjýtte Torjús itt 'an drusta seg.
drysje greileik'e	uttrykket vert bruka om ein person som er særs greileg i utsjånad og / eller veremåte Sjå også drysje, greileik'e, og greilèg'e.	Bjørgúv æ enn greilèg'e kar'e, det æ så det drys'e greileik'e av 'ó. (uttrykket er bruka om Bjørgulv Uppstad i Gamalt or Setesdal)
dú det same	i like måte	"Å dú det same", sa 'u, då eg ynskte 'enni lykke ti'.
dú fæle tí'!	"du store tid!"	"Dú fæle tí'! - kvæ kunna kåme i hug at èg sille feirast?
Dú ilendigheit, eg sei' 'kji for anna!	"elendigheit, eg seier ikkje anna" (bruka når noko leitt har hendt)	Dú ilendigheit, eg sei' kji for anna, nò hèv' eg gløymt spitæ mí; då lýt eg heim'tt'e mæ ei gong".
dú sande tí'!	"kraftuttrykk"; bruka når ein vert overraska over eit eller anna	Dú sande tí', mein' eg 'kji det æ Lidvår som kjæm'e!
dúe dåi	uttrykk for undring	Dúe dåi, hèv' du så kaupt di ný'e bíl'e nò att'e!
duge ti'	gidde, idast (oftast bruka i nektande form)	Eg dugjer 'kji ti' slå den filleslåttâ. Eg dugjer 'kji ti' två i dag.
durmi veir	trykkjande og grått ver	Itt det æ durmi veir, seie sòme at veiri æ på rå'stògunn.
duske å rigne	småregne	Det duskar å rigner så smått
duste seg ive tili	"vere kar" (syne seg fram)	Taddeiv dusta seg ive tili å sló seg på hælan.
dvå attivi	minke gradvis å regne	Det kjynne hende det dvår attivi.
dvå av	minke, gje seg, avtake Sjå også dvå.	Det rignde så fælt i nótt, men nò tikjest det dvå av. Eg verkte så i hovdæ frå mǿnæ, men nò dvår det heldigvís av. Hovdeverkjen dvår av fysst eg èt'e tablettu. Det sér út som regni dvår av nò. Eldre form, konjunktiv: Det kjynne hende det dvår av atte! Ja gjǿve det vǿre så væl!
dyrve si ti'	dekke seg til med vanlege klede eller fydde for å få vere åleine (i tida då det ofte budde mange i same rommet; ein måte å få vere i fred på)	Såvi kåm heim'tt'e å va' så mismódig'e, at 'an reiste beint at kvílunn å dyrvde si ti' unde fyddâ.
d'æ	det spørst	D'æ om eg hèv øy'lagt motóren nò, si' eg gløymde å fydde på olji? D'æ om eg lýt två bílen i dag?
d'æ bèt'e ète manneleg 'ell leive skammeleg	"det er skammeleg dersom matbiten du forlet frå tallerken er svært liten" (eldre skikk og bruk)	"D'æ bèt'e ète manneleg 'ell leive skammeleg", sa Targjær; karan la' í sikkå dugeleg.
d'æ dèt som æ	"det som er"; sanne med, og gjeve uttrykk for at ein er samd med den som talar	"Det dèt som æ", sa Sigríd då 'u varte spúr' om 'u va' einig. "D'æ dèt som æ", sa Gunnår då Svein tala om at handtverkaran æ så hóle ette pæninge.
d'æ 'kji godt..	"det er ikkje lett eller enkelt"	D'æ 'kji godt seie om handelen æ gó'e ell' fillen.
d'æ 'kji ko vóní	ein kan berre vone at...	D'æ 'kji ko vóní at den sauen kjæm'e heim'tt'e.
d'æ 'kji verdt	1. ikkje lønsamt i kroner og øre 2. nyttelaust 3. noko ein vil rå ifrå av omsyn til fare for liv og helse Sjå også vère.	1. "Det æ 'kji verdt å setje pæninge inn i bankjen lenge'", sa Òlâv. 2. D'æ 'kji verdt å prúte i handelsbúó nò ti' dags. 3. Det æ 'kji verdt å kjøyre ive Skafsåheií i dag fysst da hav' varsla om at det æ spélegt for snjóråsi.
d'æ mei' 'ell eg veit	"eg veit ikkje"	"D'æ mei' 'ell eg veit om Signe hèv' fengje si att'e arbei'.
d'æ plent dèt	1. "me bør vel det" 2. nettopp	1. "Ja, d'æ plent dèt", sa Gunnår, då Tór spúre om da inkji laut kåme i gong att'e, ette håvléæ. 2. "Ja, d'æ plent dèt", sa Ånund, då Angjær spúre om 'an kunna måle heile klasserómi illgrǿnt, men da våre au einige om at der sill' vèr an anné lærari i dei klasserómæ ti' néste år (vedkomande nye lærar burde kanskje difor heller spørjast om fargevalet).
dǿ å hèle	"død og helvete" (kraftuttrykk)	"Dǿ å hèle!", húva Òlâv då Knút datt út av pråmæ.
dǿ' å lange!	kraftuttrykk ("småbanning")	"Dǿ' å lange, dèr reiv eg sund'e stivlen mí!"
dǿ å píske!	kraftuttrykk ("småbanning")	"Dǿ å píske, nò sleit fiskjen seg, å den va' stór'e!"
dǿme om	avgjere	Dú lýt dǿme om ko mi sku gjère.
døy gó'slegt	døy fredeleg	Gunnår dǿe så gó'slegt, 'an barre sovna inn.
døy i bånseng	døy med same ein har fått barn (om mora)	Det hendte trått førr'e at kånun døe i bånseng.
døye klæi	drepe utøy (i eldre tid elde dei i badstoga og hengde inn fyddu for å drepe utøy)	Å døye klæi va' vanelegt førre i tíinn. Mi døydde klæi i basstògunn i gjår.
døyslandi varmt	svært varmt (td om varmen i badstoga når ein døydde klæi)	I dag æ 'er så døyslandi varmt at mi mòge kåm' åkkå inn i skuggjen.
døyste å tale	tale på ein måte som somme finn støytande	Taddâk døysta å tala så eg tótte det va' host'e úlíleg.
då å då	noko etter kvart	Fysst det lèk'e út nòkå då å då, vare det for líti motórolji ette a bil. Det hèv' vorte nòkå då å då mæ vé'ekløyvingjinn i vår.
eg ska' seie di eitt!	eg skal fortelje deg noko! (formane, seie noko ein tykkjer er viktig)	"Eg ska' seie di eitt; denna fòrmannen din æ plent údugelèg'e!"
eige si	skulde pengar	Jón eig'e mi tjúge krónu.
eikvor gongjí	ein og annan gong Somme seier "eikor gongjí".	Det va' barre eikvor hende gongjí Taddâk va' heim'ttom.
eikå hende órdi	eitkvart ordet	Det knast barre eikå hende órdi í 'ó. Eg skjø̀na barre eikå hende órdi av det 'an sa.
ein mæ	ein av (td beste eller dårlegaste)	Gunnår va' ein mæ dei beste i klassâ.
ein å anné	ein og annan Sjå også anné.	Det æ ein å anné som inkji vi' vère mæ på dugnaen. 'U æ heimi barre ein å anné dagjen.
einast om	verte samde om	I kommúnestýræ kunna da 'kji einast om kòr da sill' byggje ný'e skúli.
eit å hende	eit og anna, langt mellom kvar	Det va' barre eit å hende bèri dèr eg plukka. Eg såg barre eit å hende dýri.
eitt av tvau	anten eller (av to alternativ)	Antelis var' mi heimi, hellis reise mi 'å heií, det var' eitt av tvau.
ekse seg opp	hisse seg opp Sjå også ekse og i eksi.	Tór eksa seg så opp, at eg varte helst'e ræd'e.
ekta kar'e	kjernekar (påliteleg og grei kar på alle måtar)	Torgrím æ an ekta kar'e, 'an vare líka av adde.
ekta sakji	grei og lageleg ting eller reiskap	"Detti æ ekta sakji", sa Aslag Gunnårson, om mykstyngjen som va' gjår'e av reissdýrhonn.
elde út	ha eit utstyr så lenge at ein har slite det ut	Sòme seie at det lǿner si å elde út góe gogni. Hèv' du eldt út traktóren din?
elle út	halde husdyr så lenge dei er produktive (til dyra er gamle), slite ut ein bruksting	Knút vi' elle út den gamli traktóren sin.
endar gjænom	frå ende til ende (og innom alle krokar og krikar)	Nò hèv' eg leita húsi endar gjænom ette hóvtongjinn!
ende imót	rett imot	Eg gjekk ende imót a stór fure i mørkræ.
ende langt	frå ende til ende	Kjètil gjekk Finndalen ende langt.
endi 'å	slutt på (om td mat og liv)	Nò æ det snart endi 'å mjø̀læ. Nò héldt eg på å gjère endi 'å sjave mi.
engjils udd	ull med svært tunne ullhår (målt i my)	Sòme lomb kunne have engjils udd, av dei kan det vare mjúke å varme båneklæi.
erje seg	vere vond og la det gå utover andre; herje og banne	Gjermund erja seg å sló, banna å svór, å sló dressjakkâ mót spíssléâ 'ass Òlâv.
ètandi vónd'e	svært sinna	Eg varte ètandi vónd'e då doktaren tók av mi fǿrarkórti.
ète í seg	Når kyrne et ting av metal som ikkje kjem ut att. Då er oftast operasjon naudsynt.	Eg æ rædd'e Gullrós hèv' ète í seg, 'u fèr'e iallfall sò.
ète ó' skuffunn (H)	ete eit noko enkelt måltid frå skuffen i matbordet (uttrykk frå eldre tid; oftast td flatbraud)	Gunnår åt ó' skuffunn, å reiste útt'e å arbeidde enn rykk'e ti'.
ète ó' skuffæ (V)	ete eit enkelt måltid	Itt an hèv' forsòve seg, æ det greitt å barre ète ó' skuffæ.
ète seg inn'å	ta seg til rette innpå annan manns grunn	Det va' langt midjom deildó, å Håvår åt seg inn'å slåttâ 'ass Tjóstóv.
ète seg på	1. ergre seg mykje over noko (helst over lang tid) 2. vere sikker på	1. Mannen åt seg på grannen, som 'an sa at sló inn'å hass teig'e. 2. Eg èt'e meg på at ingjen kjæm'e meg i hug.
ète seg ti'	trege, verte irritert (noko som plagar ein ei viss tid)	Det åt meg ti' at eg inkji líssågodt handla då eg fekk det góe ti'bó'i. Det åt 'an ti' at 'an sille gløyme dèt viktige mǿti.
ett' ananné (V)	etter einannan	Mi gjinge ett' ananné i dei tykke skoddinn.
ette dí	etter at, fordi at	"Ette dí mi nò hav' èti, vi' mi nò syngje takkeværsi", sa Gunnår som stýre mæ líkfærinn.
ette gåmålt	frå gammalt av (lokal lærdom frå langt attende i tid)	"Ette gåmålt sille an alli gjère det sossi"!
ette hond	etter kvart	Hèr va' mykji å mangt å gjère, men mi ljóte take det ette hond.
ette kverrt	frå hand til munn	"Mi have alli kå ette kverrt", sa húsmannen.
ette munni	"frå munn til munn" (direkte læring)	Stèví lære da ette munni.
etti kå	att berre	Da våre etti kå tvau, dei hí ha' reist.
fadde i avellâ	falle i avmakt Sjå også âvelle.	Lars hèv' fadde i âvellunn.
fadde opp	"tyngre enn ein rekna med"	Det fedd'e så opp fysst an ska' vère bångjǿle å ungan sjaue.
fadde út	verte uvener etter krangel	Da fudde út om býti.
fagge seg ti'	1. kle seg godt i kaldt ver 2. gjere seg i stand til å reise; på ein sein og omstendeleg måte Sjå også fagge, faggji, faggjen og faggelèg'e.	1. Gunvor fagga seg ti' mæ skjerv'e å nédslagshúve å varme skó då 'u sille ti' heis mæ skóter. 2. Det tók long tí' førr'ell da fagga sikkå ti', Svålaug å Jórånd.
fai din	far din	Ko gåmål'e æ fai din? Fýg 'ó fai dí!
fai min	far min	Fai min æ snikkari. Den húvâ æ faidísiss!
fakte si greitt	oppføre seg greitt	'U fakta si greitt kòr 'u fór.
famns tré	tre som ein såvidt femner omkring	Det må vère gåmål'e skóg'e ska' det vèr' famns tré.
Fann farí!	eldre banneuttrykk	"Fann farí!", sa Gjermund, då hesten 'ass tók út.
fante seg	gå bort frå det ein har lova	Tommås hèv' visst fanta seg att'e, seie da.
far så væl	farvel	Fari så væl, mi sjåast nóg att'e ti' våræ!
fare at	behandle	'An fór så stygt at matæ.
fare âv	1. døy 2. kaste av (om td reim, sykkelkjede)	1. Danil fór âv mǿkdagskveldi. 2. Tråsâ fór âv mæ eg sykla.
fare etti	1. tru på, bry seg om 2. "jatte med"	1. Det æ 'kji nåkå å fare etti. Svein æ úsæten, så an kan inkji fare ett' 'ó allstǿtt. 2. Haddvår fór ette kånunn sí i alt.
fare fram	framferd, måten å vere på	Far nå greitt fram fysst du reiser ti' Bý'n, Bóa!
fare fǿrt	vere varsam med det ein låner	An lýt fare det fǿrt, dèt an låner. No lýt du fare 'ó fǿrt, denna sykkelen du lånti.
fare gali	1. gjere noko ufornuftig 2. jente som i eldre tid fekk barn utanfor ekteskap Sjå også fare og gali.	1. Eg fór gali då eg inkji kaupte dèt fíne húsi. 2. "For adde slarva det æ an bati itt greie jentu hav' fare gali". (stevstrofe)
fare gjærí	gå langs steingjerda om våren og sjå etter at det ikkje har falle ned stein (og evt leggje oppatt stein som har falle ned; vert òg bruka om å kontrollere vanlege nettinggjerde)	An lýt fare gjærí om våri førr'ell an slepper út sauó.
fare i harvli	vere ustø, vere ute av balanse, halde på å falle, snåve Sjå også fare og harvli.	Eg úvita 'kji plent, men eg fór i harvli.
fare i rås	verte teken av snøras	Ragnild fór i rås, men da funn' 'æ å finge skjǿr' 'æ laus.
fare i svimnæ	gå i svemne	Bóa æ så fæl'e ti' fare i svimnæ at eg fær mest'e inkji sòve.
fare iddi	ufriviljug abort	'U fór iddi tvæ vendu.
fare ivi	kontrollere, revidere	Eg fór ive reikneskapi, men fann inkji nåkå gali.
fare kring	vere på legd (i eldre tid)	Åni fór kring dei seiste årí 'an livdi.
fare ljótt at / fare ljótt mæ	fare stygt med (td mat)	Gýrí fór ljótt mæ matæ, å då fekk 'u høyre det av fai' sí!
fare mæ	drive med, gjere	Du må 'kji fare mæ fant!
fare om	1. oversjå (berre bruka i nektande form, uttalen har trykk på "om") 2. fare framom (vert ofte bruka når ein fortel om kvar ein har køyrt for å kome fram til der ein skal)	1. Nò mòge mi athuge væl så mi inkji fare om nåkå. 2. Mi fóre om Dalen.
fare si fǿrt	vere varsam med seg sjølv (kroppsleg), arbeide lite	An lýt fare si fǿrt itt an hèv' vòre lengji sjúk'e.
fare snilt	1. skikke seg greitt 2. bruke så lite som mogeleg	1. Dei bonní 'ass Òlâv fare allstǿtt så snilt. 2. Du lýt fare snilt mæ smø̀ræ, for mi have så líti etti.
fare som	late som	Svålaug fór som 'u alli visste nòkå ting.
fare sossa	oppføre seg dårleg (om noko som det er litt avstand til)	'An fór sossa allstǿtt, den fanten!
fare sossi	oppføre seg ugreitt (om noko som er nært)	Du kan inkji fare sossi, då vare du ti' skamdan!
fare ti'	i ferd med	Gúten fèr'e ti' mannast. Bílen min fèr'e ti' vare útsliten. Taddeiv fèr'e ti' snøyast i krúnunn. Eg fèr'e ti' dimke nò.
fare ti' vare	verte, bli, take til å verte (smått om senn) Sjå også fare.	Mi fare ti' vare gamle nò. 'U fór ti' vare vaksí. Kjéí fóre ti' vare úhǿge.
fare trau'e ti'	vere uviljug til	'An fór trau'e ti' å út mæ di 'an vissti.
fare úti	når gutane vil treffe jentene (fleire samlast heime hjå ei jente); bruka berre om gutane Sjå også av ti' jentó.	Nò æ det lengji si' eg hèv' fare úti.
fare verre	tape	Såvi fór verre då 'an hélst mæ 'an Aslak. Sív Jensen fór verre i avstemningjinn ette fjærnsýnsdebattæ om miljǿ.
fare væl	1. verte viktig 2. verte heldig	1. Det fèr'e væl at mi brúke tí'í godt så mi lære detta grundigt. 2. Mi fare væl om mi kaupe denné hesten.
fate í	byrje å brenne (når ein gjer opp eld)	Hèv' an barre stóre skjíu, fatar det 'kji í otta an hève nævra ell' sivra.
fate i hóp	bøte klede som er i dårleg stand	Eg lýt prǿve om eg kan fate i hóp desse buksun.
fate opp	bruke opp, øyde opp (berre bruka om klede, garn og liknande)	An fatar det opp så fórt fysst an løyesaumar. Fysst an stoppar fillne sokka, fatar an opp så mykji gån at an kunna líkegodt spite nýe.
fate ti'	bøte, reparere	No hèv' eg fata ti' desse leistan fyre deg. Eg hèv fata så ti' desse klæí mæ bǿting å kraking.
fedde rǿâ	avslutte ei soge eller ein samtale	Då Jón felte rǿâ, bigjynte Ånund om nåkå líknandi.
fedde sprangji	minke farten når ein spring	Borgjill felte alli sprangji førr'ell 'u va' heimi.
fedde tenna	felle tenner	Itt ungan fedde tenna, kleie da i tanngaræ.
fedde ti'	tilpasse	'An felte stokkjen så fínt ti' at 'an passa plent.
feie seg ti'	gjere eller seie noko ein absolutt ikkje burde ha sagt eller gjort	Håvår feia seg så ti' i bryddaupæ, 'an skjemde bå' den eini å den hin.
feie ti'	gjere skade på	Eirik feia ti' bílen sin då 'an kjøyre útivi.
feit'e som an klakji	svært feit (fast feitt)	"Feit'e som an klakji" vare gjinni sagt om bonn som æ runde å trivlège.
felle seg ti'	1. slite seg ut, arbeide svært hardt 2. arbeide så hardt at ein øydelegg kleda sine	1. Hoggaran fella sikkå ti' i skógjæ, så det va' såvídt da vunne gange heim'tt'e om kveldi. 2. D'æ lyksi ti' felle seg ti' itt an múrar å støyper.
felte buksu	plissert knebukse (td bruka til eldre bryllaupsdrakt for menn i tida før dalebuksun vart tekne i bruk)	På gamle målerí sjå mi koss dei felte buksun våre.
feskjen ost'e	nylaga kvitost av søt mjølk Sjå også feskjen.	Smø̀r på feskjen ost'e æ godt, sa Gamle-Tóne, 'u kjýtte av ko godt da vår' stelte.
feskjen sodd'e	matrett laga av knusa flatbraud og heilmjølk Sjå også feskjen og sodd'e.	Èg vi' hell'e hav' syrsodd'e 'ell feskjen sodd'e.
feskjí mjåkk	nysila uskumma mjølk	D'æ godt sydde si i feskjí mjåkk.
feste opp	setje korn på staur Sjå også skrýve konnbond.	Det va' jamt dei eldste karan på garæ som feste opp.
feste seg	gjere avtale om teneste	Eg feste meg ti' slå det sommåri.
filli kaffé	veik og smaklaus kaffe	Filli kaffé kadde mi au for fentepiss.
fillne stundi	lite tid, ikkje nok tid
fín'e stump'e	heimesteikt brød av sikta mjøl Sjå også stump'e.	Eg vi' have fín'e stump'e i dag.
finne si ti'	1. finne påskot til 2. finne på aktivitet sjølv 3. kritisere	1. 'An fann si ti' at 'an måtte på búí då presten kåm. Så fann 'an si ti' ko 'an kunna, så 'an sill' sleppe arbeii. 2. Ko sku mi finne åkkå ti' i dag, skúlefrí, å så detti fæle veiri? 3. 'An æ så fæl'e ti' finne si ti' om aire.
fisle inn i augó	tale folk etter munnen, smiske (på tomannshånd) Sjå også sleikjomtòt.	D'æ vel ingjen som líkar å vare fisla inn i augó. Anlaug æ så fæl ti' fisle fókk inn i augó.
fisle mæ kattæ	"kose" med katten sjå også fislen.	Magl sat å fisla mæ kattæ heile ettenóni.
fissdøye spònen	grave garnet ned i sauetalle for ei tid (om veving; for å hindre at garnet snorglar seg) Sjå også spòni og vassdøye spònen.	Fysst da fissdøyde spònen så gróve da gåni néd i den varmi tadden dèr sauin gjinge.
fívlandi kvítt	svært kvitt (som fivelblomen)	Mjø̀li va' fívlandi kvítt.
fjelge seg	1. verte betre ver 2. stelle seg, pynte seg	1. No fjelgar det seg opp. 2. Nikelos stó' frammenat spègjilæ å fjelga seg.
fjórongs vèg'e	veg som er ei kvart mil lang ("fjórongs míl")	Det æ barre an fjórongs vèg'e midjom dei tvei støyló.
fjórta dage	fjorten dagar; eldre form	Nò æ det snart fjórta dage si' mi seist'e våre samla.
fjúke etti	forsterkande uttrykk om noko som går lett og greitt	Tarjei skjeisa nóttísen så det fauk etti.
fjúke 'å	1. gå til åtak på person 2. setje raskt i gong eit arbeid som skal gjerast	1. Da fuke 'å kvorairne å slógest så det va' alli mæ måti. 2. Mi ljóte fjúke 'å detti arbei'i tí'legt i morgó sku mi røkkje det på ein dag'e.
flakke bort	skutre vekk, øyde opp	Jø̀rund flakka bort alt 'an åtti.
flakke sund'e	dele opp slakt på ein dårleg måte	Haddvår flakka sund'e fænåfaddi så det varte 'kji greie lyti ti' røykje.
flèke âv	ta bort, fjerne	Bjørgúv flèka borkjen âv tréttæ.
flerre å slå	"slå berre her og der" (på dårlege slåttu)	"Det va' då kalleg som du ha' flerra å slègje útive desse fillemýran", sa Svein då 'an krauna på slåttekaren.
flette nævra	ta av bjørkenever til taktekking	Kring jónsok æ det greitt å flette nævra.
flette seg	arbeide så hardt ein toler	'An flette seg ti' då 'an veitte né'å voddæ. Såvi stræva så at 'an mest'e flette seg.
flinte seg ti'	ta i hardt (i arbeid eller anna)	An tar 'kji vèr' vónd'e for å flinte seg ti'.
fljúge 'å	1. gjere noko utan å ha tenkt seg godt om 2. gå på for fullt	1. Eg flaug 'å, å beisa plattingjen, men alt varte øy'lagt si' det kåm slig regn. 2. Mi fluge 'å arbei'i for å vare færige ti' hægjinn.
flòga fjøddi	flogbratt fjell	Nómelandsfjøddi æ flòga fjøddi.
flysje på	minke, verte mindre av (td pengar)	Det fluste på médelen 'ass Taddeiv då húsí brunne.
flytje snâri	halde seg på plass	Du flyt'e 'kji snâri førr'ell du æ færig'e mæ arbeiæ!
flytje stikke	utandørs leik (hoppe og lakke på ein fot, tøye seg så langt ein rekk og setje ei trestikke i jorda, utan å støtte seg til jorda)	Flutte di stikke i fríminuttó i dag?
flækte å gríne	gråte av liten grunn (for å få sympati eller merksemd; helst born)	Lisle-Bóa flækta å grein; det va' seint om kveldi, å eg skjø̀na 'an va' kalleg tròta å syvjug'e. Den gamle kånâ flækta å grein å spúre om 'u kunna få nåkå mjåkk.
flæse út	spreie ut (td ei høysåte)	An måtte flæse út høysåtun så an fekk út viskan.
flǿtre oppå	ta såvidt på toppen av noko (td væske, med ein reiskap)	Eg tóre inkji take så mykji rjómi, det va' såvídt eg flǿtra oppå mjåkkbyttunn.
fløyskre opp	dele seg i lange flak (om tremateriale)	Stokkjen mi saga fløyskra seg opp, så mi kunna alli brúk' 'an.
fløyte âv	ta vekk noko som flyt på ei væske (td med ei skei eller sleiv)	Førr'ell da finge sep'ratór'e, fløytte da rjómen âv mjåkkjinn, å kjinna 'an ti' smø̀r.
foddokskróne æ mørk	ordtak som viser at kårfolka ofte vart tilsidesette av dei andre som budde på garden (av dei som overtok garden) Sjå også foddok og foddokskróne.	"Foddokskróne æ mørk", kunna det vare sagt om dei gamle som ha' gjève ifrå sikkå garen ti' néste ættelé'en.
fóge í seg	stappe i seg (mat), ete fort og mykje	No ljóte di fóge í dikkå, det vare lengji ti' néste mål. 'An fóga í seg så mykji at det va' snart sjå at 'an ha' 'kji ète på lengji.
fókke si	folke seg (oppføre seg på ein skikkeleg måte)	Vi' du 'kji fókke di, så rópar eg på 'an fai din!
fòne seg ti'	somle, vere seinfør, ha lite tiltak Sjå også fònen og fònefót'e.	"Torgrím kan alli fòne seg ti', mi kunn' alli vente på 'an".
fonne seg	blåse i fennar (bruka om snø, når det er lite av dette i området)	Det hèv' vòr' mykji austaveir, så det hèv' fonna seg mykji i hoddó.
for	for å få	Sólstukkji høy æ spélegt for beineverk'e.
for fjúkandi	bruka om stader det er umogeleg å kome fram til (mest berre mogeleg for fuglar)	Der va' så úkviddi at der va' 'kji framkomandi kå for fjúkandi.
for gama	for moro, ikkje på alvor	Det va' barre for gama eg løynte húvunn dí!
for gjinni	svært gjerne	Danil ville for gjinni treffe att'e 'æ Svålaug.
for gluggâ	"i sikte" (om gut eller jente som ikkje er tilgjengeleg)	'An varte skòten for gluggâ, 'an fekk alli æ Sigríd.
for inkji	gratis	Denne mjåkkjí kan du få for inkji.
for nauinn	påkravt, naudsynt	Nò æ 'er så tjurrt at det æ plent for nauinn å få nåkå regn.
for óris skuld	bruka i samband med å gje noko som verkar positivt på gjevaren (men er lite verdt for mottakaren)	"Denna beinâ 'ass Tór æ barre for óris skuld", sa Tòróv.
for sjave mi	for meg sjølv	Eg búr for sjave mi nò.
for væl	heilt sikkert	Eg visste for væl koss Gýrí ha' fengje únå'en.
for ålvòrâ	for alvor	'An féla (spela fele) for ålvòrâ frå 'an va' tí år.
forbyggje seg	byggje større hus enn ein har råd til	'An forbygde seg på di nýe lopti, å laut frå garæ.
fordíså	difor (bruka når ein ikkje vil gje forklåring)	"Fordíså", sa Turí, då 'u inkji vill' seie mei' om detta.
forgjère si	1. ta livet sitt 2. skade seg med vilje	1. Å forgjère si varte sétt på som a stór synd, førr' i tí'inn. 2. Ingjer forgjåre si så stygt i skógjæ.
forhøyre seg	"høyre for mykje", "skamhøyre seg"	Gònil forhøyre seg, så dèt laut 'u teie si mæ, 'u måtte inkji seie det víare.
forkaupe seg	gjere eit dårleg kjøp	"Eg kan alli minnast å have forkaupt meg", sa Knút.
forlypte seg	lyfte meir enn kroppen toler	'An forlypte seg på an stein'e å øyelâ ryggjen.
forselje seg	selje for billig	Eg såg at eg ha' forselt meg, eg ha' kunna fengje mei' for veiren!
forskjil 'å	ikkje med måte, uvanleg	Du veit d'æ forskjil 'å, sòdan talari!
forsmjúge seg	smyge der det er så trangt at ein ikkje kjem ut att	Det kunna vare stórt oppstýr itt katten ha' forsmògje seg.
forspørje seg	uttrykk bruka i samband med å ikkje vere redd for å spørje	An kan alli forspørje seg (ordtak).
forsúle seg	gjere noko gale (t.d. fordi ein ikkje har tenkt seg godt om)	Eg forsúla meg då eg gjåre detti orvi, det ha' sillt vòre trèkare. Hèv' an forsúla seg, så lýt an live mæ det.
fórt vare...	"lett verte til at...."	Det kan fórt vare ti' at an kjøyrer for fórt, disom an hèv' spræk'e bíl'e.
fortake seg	ta i for hardt, slite skade på seg	Knút fortók seg mæ 'an sleit på skóteren då 'an kjøyre seg fast 'å heiinn.
fortale seg	forsnakke seg	'An fortala seg, så 'u fekk greie på ko 'an ha' gjårt.
forténe si	ut og få seg arbeid	Da laut tí'leg út å forténe sikkå fysst dei unge fóre ti' vare vaksne.
fót fǿtis (H)	gå saman, gå hakk i hæl (uttrykket er ubunden dativ) Sjå også fóts fǿti (V).	Da fýgdest fót fǿtis.
fóts fǿti (V)	gå saman, gå hakk i hæl (uttrykket er ubunden dativ) Somme seier "fóts fǿtis". Sjå også fót fǿtis (H).	Da fýgdest fóts fǿti.
fríkjýt så langt dalen æ hól'e	morosamt eldre uttrykk	"Fríkjýt så langt dalen æ hól'e", kjýtte Òlâv itt 'an ville slåast.
fríske seg / fríske på	"reparere" med alkohol om morgonen etter å ha drukke kvelden før	Flí mi a flaske mæ ǿl så eg fær fríske meg!
fríske tòk	uttrykk for at noko går fort og greitt	'An la' avgari, fríske tòk. Da la' ti' å slógest att'e, fríske tòk.
frísk'e å fær'e	heilt frisk og i god form	Nò æ eg frísk'e å fær'e ette kríkjunn eg hèv' havt.
frjóse úti	fryse i hel utandørs	Haddvår fraus úti nýårsbil for mange år sía.
fròke ti'	vekse frodig (bladrikt)	Næpegaren fròka ti' då regni kåm.
fròsen mat'e	mat som har frose utandørs eller innandørs (i vanvare)	Fròsen mat'e va' så fillen at det va' mest'e barre vombfydd.
Frú frú Fruttistrå	1. "surt barn" 2. barneleik (ein plasserer ein pinne eller ei stikke under underleppa og skal halde henne der og seie: "så bar eg dèt, så bar eg dèt"; heilt til stikka dett)	1. "Frú frú Fruttistrå" varte helst'e sagt mæ ungan fysst da våre súre å neikta å lýe. 2. Vi' du bère a "frú frú Fruttistrå"?
frúse ivi	bruse over	Ǿli frúsa ivi då eg dróg opp korkjen.
fræmindt fókk	framandfolk	Det va' úvandt sjå kvæ som va' fræmindt fókk, for dei klædde sikkå aila 'ell bygdefókk.
frøyse seg	utsetje seg for kulde	An må inkji frøyse seg itt an nýss hèv vòr' krímsjúk'e, då kan an rèke attí.
frå dí	"frå den tid"	Eg hèv' det frå dí eg va' vaksen.
frå mǿnæ	frå morgonen av	Mi vi' reise frå mǿnæ i morgó. Tóne æ så kvik frå mǿnæ, 'u røkk'e mykji førr'ell aire hav' rise opp.
frå ævórs tíd	frå uminnelege tider	Ifrå ævórs tíd hav' fókk sagt "i Brokke" å inkji "på Brokke".
fråananné	frå einannan	Nò vare mi fråananné a bil, si' Yngjebjør flyt'e ti' Bý'n.
fu i fang	når to ligg på sida tett inntil kvarandre; i same retning i senga; same tyding som kvæve tròg	Kvílâ va' så smòl, å mi våre tvei som sille liggje der, så då måtte mi liggje fu i fang.
fudd gonge	rask gonge (utan stopp)	Itt det æ úveir, så gange mi fudd gonge for å kåme åkkå fórt heim'tt'e.
fudd'e bakari	bakstrekone som er i stand til å (saman med ei anna bakstrekone) bake 9 tjug til dagen	Gýrí æ inkji fudd'e bakari ennå, men 'u æ barre seksta år.
fudde fúru / nåkå fúru	bisn (svært merkeleg og ofte alvorleg innfall eller hending) Sjå også øye fúru.	Det vare 'kji fudde fúru førr'ell 'an kjøyrer mæ traktóræ gjænom lǿeveggjen. D'æ allstǿtt nåkå fúru mæ 'ó Knút!
fudd'e kar'e	god og vaksen arbeidskar	Òlâv arbeidde som an fudd'e kar'e endå 'an va' barre tretten år.
fugge seg ti'	pakke seg inn i mykje klede	Da fugga sikkå ti' itt da sille i høyskóg å det va' kald'e nari.
fullt gó'e	god, godt brukande	Einår va' fullt gó'e, men inkji nåkå meistari.
furge seg ti'	1. kle seg svært tjukt 2. klemme seg hardt saman (td våt snø under ein slede)	1. Da laut furge sikkå ti' itt da våre úti å kjøyre mæ hest'e i sprengkjylæ. 2. Den våti snjóren furga seg ti' unde høyslé'â.
fydde seg opp	drikke seg full på alkohol	Da såte å fylte sikkå opp, å kjýtte ko góe kara da våre.
fýe fòrinn	gå etter "plogfòrí" og slette eller jamne jorda med ei rive (i kornåker)	Papa plǿgdi, å tvau-trjú menneskji fýgde fòrinn mæ ríve å finge opp úgrasi, som va' kvike, trauske å anna.
fýe fýunn	uttrykk bruka om fossekarar som fylgjer tømmeret under fløyting i elva Sjå også fýe.	Det va' unge, spræke å sterke kara som fýgde fýunn.
fýe si	ha velproposjonert kropp	Dei som æ lange å smale fýe sikkå inkji. Itt an æ måteleg håg'e ette fǿrleikjæ, då fýer an si.
fýe vègó	arbeide med vegvedlikehald på offentleg veg (i eldre tid)	Sigúrd hèv' fýgt vègó mest'e heile lívi sitt.
fynde fókk	vyrde folk	Tarjei å Magl æ fynde fókk.
fyre enden	til slutt	Fyre enden vi' det sýne si kvæ som ha' rétt.
fyre seg	gjere seg gjeldande	Tjóstóv æ så líti fyre seg at 'an líe trått úlut'e. Han æ så mykji fyre seg at han kjæm'e si nóg fram i verdinn.
fýse mål	svært godt måltid Somme seier "fýsnemål". Sjå også fýsen og mål.	Det va' a fýse mål, eg foråt meg mest'e.
fýsne etti	ha lyst på noko (helst bruka om mat)	Hèv' eg vòr' lengji 'å heiinn, fýsnar eg ette gó'e mat'e fysst eg kjæm' heim'tt'e.
fysst skjérí nýs'e	svært tidleg om morgonen	I morgó ljóte mi reise fysst skjérí nýs'e.
fælast âv	verte redd	Då 'an såg bjynnen, fæltest 'an âv.
fælast fyri	ha otte for	Æ detta nåkå å fælast fyri? Mi fælast fyr' ungó som æ på heiinn i desse úveiræ.
fæl'e ti'	1. flink til 2. gjere ofte Sjå også fæl'e.	1. Hú æ fæl ti' saume klæi. 2. Dei æ fæle ti' farte. Han æ fæl'e ti' finne på addeslags moddu.
fære seg at kvílunn	gjere seg klar til å gå til sengs	Nò lýt du fære deg at kvílunn, du kan 'kji vèr' oppi leng'e!
fære seg ti'	gjere seg ferdig til å reise	Nò have da færa sikkå ti', så da vi' reise i morgó.
fære seg út	skaffe seg mat og utstyr til ei ferd (førebu ei lang reise)	An lýt fære seg út itt an ska' nórd i heií på jakt.
fære út	gjere ferdig (td ein snikkar som gjer ferdig eit rom)	Mi ljóte fære út kjykkeni fysst'e, så mi snart kunne flytje inn i dei nýe húsí.
fǿre âv	dette av, falle av (om ein liten del som fell av)	D'æ tungt på skjítúr'e itt an fǿrer âv kringlâ på skjístavæ. Eg fǿre âv krúnâ på fingrungjæ mí.
fǿre bort	misse, ikkje finne att Sjå også fǿre.	Eg fǿre bort mobíltilefónen min i gjår, så nò lýt eg kaupe mi ný'e.
fǿre grindí	flytje ei kvi til ein ny stad	Der va' så lórtutte at eg laut fǿre grindí.
fǿre í seg	ete, drikke (negativt uttrykk) Sjå også fǿre.	Det æ mæ soppó som mæ midisín; an må alli fǿre í seg anna 'ell di an veit at æ trygt. Du hèv' vel 'kji fǿrt í deg flugesopp'e? 'An fǿrer visst í seg raudspritt. An lýt vite ko an fǿrer í seg.
fǿre kvíne	flytte kvia (innhegning for husdyr)	Di ljóte fǿre kvíne, 'u æ så søylutte nò.
fǿre néd	misse, velte, sleppe (i vanvare) Sjå også fǿre.	'An fǿre kaffékoppen n'i tili. Det leitt å fǿre néd a fullt målespann.
fǿre n'ive seg	søle mat eller drikke på seg sjølv	D'æ úlíleg fǿre n'ive seg itt an hèv' på si nýe klæi.
fǿre sund'e	øydeleggje, knuse Sjå også fǿre.	'U fǿre sund'e skålí å koppen.
fǿr'e ti'	i stand til	'An æ fǿr'e ti' å bère den tungji sekkjen, Torgrím, om 'an æ ung'e.
fǿre útivi	sladre, spreie bygdesnakk	Du må 'kji fǿre útivi denna slòsâ!
førr' i tí'inn / fyrr' i tí'inn	før i tida Sjå også førre.	"Førr' i tí'inn va' alt så mykji bèt'e", krauna Knút.
få âv	greie å løyse Sjå også få.	Fær du âv detti lòkji, som hèv' rusta så fast?
få bèlen	få meir enn nok av Sjå også bèl'e og stikkjast.	Eg fekk bèlen då eg varte så narra av dei agentæ, at eg kauper alli mei' av sovórne omreisandi seljara.
få dage	få betalingsutsetjing	Eg æ nøyd'e ti' få dage mæ desse lånæ, eg kan alli bitale avdragji plent nò.
få drengji / hav' drengji	få nattefrieri (for kvinner) Sjå også dreng'e.	Svålaug æ 'kji plent vé', men drengji fær 'u líkevæl.
få drykkjen / få drykkji	få vatn ned i pusterøyret når ein td badar (treng ikkje vere farleg)	Itt an laugar seg kan an få drykkji.
få fat í	få tak i	Nò fekk eg endeleg fat i den gamle bókjí.
få flú	1. få som fortent, få juling, tape i tevling, tape i ordstrid 2. verte fort oppbruka	1. "No fekk 'an flú!", sa Margjitt, då tjóven varte jaga ó' túnæ. "No fekk snjóren flú!", sa gófa då det sette inn mæ vermdi om våri. 2. Mamme sa: "No finge kakun mí flú!", da våre så góe.
få frost í seg	slite med å få varmen att i kroppen (når ein td har vore for dårleg kledd, eller har drukke noko kaldt)	An fær létt frost í seg av kold mjåkk.
få fyre si	få tvangstankar om	Eg fekk fyre mi at Gjermund ville mi nåkå vóndt.
få fýsní av si	få nok av, noko ein ikkje greier etter å ha prøva Sjå også fýsn.	Nò hèv' eg fengje fýsní av mi, eg vi' 'kji fleire gongu at bankjæ å spørje om lån. Eg fekk fýsní av mi, så dèt gjèr' eg alli mei'. Men góe, ète så ti' di få fýsní av dikkå.
få hogg	få ris / juling / straff Sjå også hogg og dengje.	'An fekk hogg av fai sí.
få í	få tak i	Eg æ inkji å få í i dag. Fær an í kassett lenge'?
få í seg kvosst	ete kvasse ting (td spiker, jerntråd; om husdyr)	Blómerós hèv' fengje í seg kvosst, eg trúr mi ljóte hente dýrlækjen.
få kjøyre seg	få sitje på med bil eller hest	Tenk så godt å få kjøyre seg! Det va' helst'e dei som inkji ha fǿrarkórt å bíl'e som tala om "å få kjøyre seg".
få líti nóg	"hadde venta noko meir"	Eg fekk líti nóg for bakingjí!
få nodrun	å få "dyreskjelven"	Det va' 'kji frítt 'an fekk nodrun då 'an såg den stóri dýrehópen kåm i mót 'ó.
få órd for	verte omtala som	Hæge fekk órd for å vère flogrí. D'æ leitt å få órd for å vère a drykkjeskrýti.
få órd fyri	få rykte på seg	Guttorm hève fengje órd fyri å inkji vère sætandi.
få skòt på	høve til å skyte	Elgjin sprunge hít'ttigjænom mýran, så mi finge alli skòt på da.
få smòk âv	få smak frå (oftast negativt)	An fær jamt smòk âv trékoppa som inkji æ rei'gjåre godt nóg.
få smòk 'å	få smaken på	"D'æ barre inkji fuglan få smòk 'å da", sa Tårål om kjyssebèrí. Det æ barre at inkji ungdóman få smòk 'å drykkjevòrun.
få små	føde barn	Ingjer fekk små mæ hægjí, nòkå fyre tí'í.
få snasen í	få snusen i Sjå også snas'e og snase.	Mi finge snasen í at Haddvår ha' fare úti i nótt.
få straum'e	få elektrisk straum gjennom kroppen	Eg fekk straum'e då eg fikla mæ dei gamle stikkontaktinn. Jón fekk straum'e í seg då 'an pissa inn i stikkkontaktí i dei gamle smø̀rlagjæ.
få tak mæ	få tak i ei jente å vere i lag med	Tòróv va' så bǿst'e for å få tak mæ 'æ Svålaug.
få ti'	1. ku som kalvar - det er eigaren / bonden som "fær ti'" 2. greie Sjå også få.	1. Mi finge ti' i nótt, mi finge tvillinga. 2. Eg fekk inkji ti' å stelle att'e bílen.
få trègji	angre sterkt over noko ein har gjort	'U fekk slig trègji på sí gamle dage.
få úviti	svime av	Eg fekk úviti då eg sló meg så i hòvú'i.
få veiri av	kjenne lukten av Somme seier "take veiri av".	Dýrí finge veiri av åkkå å rýmdi. Reissdýrí tóke veiri av åkkå, så mi såge alli mei' ti' da.
fådd'e vé'e	ved som er tærd av ver og væte (halvroten)	Denné fåddi vé'en veit eg inkji om eg vi' sage opp!
galne seg	1. ha upassande framferd (om folk) 2. springe og kjæte seg (om dyr)	1. Inkji galne deg sossa, Eivind! 2. Kåvan galna sikkå fælt itt da sluppe út om våri.
game si	ha det moro	Dèr gama da sikkå, på danseflòtunn.
gangandi vèg'e	veg som ikkje er lenger og vanskelegare enn at ein kan gå han	Det æ 'kji gangandi vèg'e ti' Botnæ.
gangast undi mæ	verte samde om	Da gjingest undi mæ at da vill' hav' det sossa.
gange att'e	gå att som gjenferd	Sòme sae at Vrål gjekk att'e.
gange av	1. verte avbroten 2. verte pensjonist 3. gå til ein bestemt støyl (ein støyl som dei som talar om denne, kjenner godt til) 4. verte ferdig gjæra (om øl) 5. verte ferdig (td om uver) Sjå også gange.	1. Tråen gjekk av i an sultelé'e mæ eg spita. 2. Tarjei gjekk av i vår, då 'an varte sjauåsekstí. 3. Mi gjinge av på trí tíma, men heim'tt'e trunge mi barre tvei å an håv'e. 4. Fysst ǿli hèv' gjengje âv, då lýt an drikke det! 5. Nò kunn' mi hav' âv åkkå ryggskjinni, éli hèv' gjengje âv.
gange av gløymi	gå ut av minnet	Det må inkji gange av gløymi det gamle talemåli åkkå.
gange av munni	verte fortalt Somme seier "ette munni". Sjå også gange.	Det gjeng'e av munni at denna karen hèv' sète i fengsel.
gange av si	gå godt trass i stor fare Sjå også gange.	Det va' a under at det gjekk av si, då 'an vadra i heiinn, midt 'å vetræ.
gange av sjave si	gå lettvint, gå av seg sjølv (automatisk)	Det gjekk plent av sjave si då mi dróge vé'estranga néd nausen.
gange fjúkandi	bruka om arbeid eller anna som går fort og greitt	Skjítúren gjekk fjúkandi.
gange for prestæ	vere i konfirmasjonsførebuing Sjå også gange lèse, konformant'e, konformére, masjónsbonn, teikne seg, vare framtèkjen og gange.	Eg gjekk for prestæ vetren 1953.
gange fòrí	gå støtt og beint i plogfaret (om hest ved pløying og hypping)	Hestan måtte lære å gange fòrí.
gange fram'tt'emæ garæ	gå langs utmarksgjerdet for å sjå om det har kome heim sauer (eller for å kontrollere at gjerdet er i orden)	Då eg gjekk fram'tt'emæ garæ va' eg så heldig'e at eg fann den sauen eg féla.
gange frå	"gå forbi" (om tilbod som ein skulle benytta seg av)	Eg fór gali då eg lét di góe ti'bói gange frå mi.
gange heim'tt'e	spøkje, gå att som gjenferd Sjå også gange.	Da sa at dei som alli få fréd'e i gravinn, gange heim'tt'e.
gange i ísi	gå gjennom isen (uttrykket er ubunden dativ) Sjå også gange.	Haddvår gjekk i ísi.
gange ive riti	"gå over streken"	Gudmund gjekk helst'e ive riti då 'an sa at Svein tídt hell'e det mæ å ljúge. Det gjekk ive riti mæ skrønó Taddeiv fortåldi.
gange laus'e	gå til- eller på heia utan hest	Karan hav' gjinni nåkå bei'vègji itt da gange lause å sku' at Finndalæ.
gange lèse	delta i konfirmantførebuing Sjå også gange for prestæ, konformant'e, konformére, masjónsbonn, teikne seg, vare framtèkjen og gange.	Mi våre 15 år då mi gjinge låse.
gange mæ	vere med barn (gravid)	Då eg gjekk mæ 'enni Yngjebjør, va' eg tídt sjúk.
gange ó'	sleppe dagar med gjeting sidan ein har mindre buskap enn andre (td på same søylen)	Mi gange ó' onnó gongjí, si' mi hav' mindri búskap'e.
gange ó' minni	verte gløymt (uttrykket er ubunden dativ)	Fælt mange av gamlestèvó hav' gjengje ó' minni.
gange opp i fótó	ha skavank i føtene (om hest)	Fysst an hest'e gjeng'e opp i fótó, då æ det trúleg a lí'ing som gjèr' at 'an inkji kan brúkast ti' arbei' mei'.
gange som a brúr	fote seg godt og roleg (om folk og dyr; td hest som går stødig og greitt)	Hesten 'ass gjekk som a brúr.
gange strengjen	gå opp grensebyte mellom sokn og grender (ikkje gardar) Sjå også gange.	Mi gjinge strengjen midjom Neiretjynn å Bǿli.
gange ti'	hende, skje	Koss va' det det gjekk ti' då du braut âv di fóten? Kossi kunna detta gange ti'?
gange ti' gjegnis	samle og styre på rett veg (særleg om småfe) Sjå også gange.	D'æ hǿgt have unga ti' gange ti' gjegnis, antel det æ saui 'ell krætúr.
gange ti' hondi	vere hjelpesmann	D'æ hǿgt å have nåken ti' å gange ti' hondi fysst an arbeier.
gange ti' mǿtis	gå til møtes	Mi gjinge ti' mǿtis for å hjelpe da mæ kassæ. Salmund gjekk ti' mǿtis, for 'an va' inkji trygg'e på om Pål hitta vègjen.
gange út	gå konkurs	Det gjekk út for 'ó Òlâv, så 'an måtte frå garæ.
gasta kar'e	stor og sterk kar	Tór æ an gasta kar'e, men 'an vi' inkji prǿvast.
gjegne det ti'	ordne noko som er vanskeleg	Mi finge gjegne det ti' så dei tvei vóndingan róa sikkå. Eg kjøyre sund'e slé'en, så eg måtte gjegne 'an ti' så eg kåm heim'tt'e.
gjeie út	vri seg ut, sprikje ut til kantane (bruka td om klede som vidkar ut nede)	Sjå koss bórí gjeie út 'å sǿlénæ 'å lǿunn!
gjeng'e av enn låg'e kant'e	kjem frå sør eller aust eller sørvest (om veret)	"Det gjeng'e av enn låg'e kant'e", sa Tòróv om veiri.
gjengjen í	vand med	'An ha' vorte så gjengjen í det at 'an skjemdest alli å tale om det.
gjengjí tí'	tid som har gått	"Gjengjí tí' fær an alli att'e", sa Knút.
gjèrast 'å	1. ha moro av å gjere ei prette, ein spøk 2. gjere noko med vilje, noko negativt som ein helst ikkje skulle ha gjort Sjå også verbet gjèrast.	1. No vi' mi gjèrast 'å fyr' da å løyne húvó. Mi gjårest 'å så jamt fyr' 'ó. 2. Du tar 'kji gjèrast 'å, å øyeleggje bílen.
gjère a stèv / gjère a dikt (H)	dikte eit stev eller dikt	Hèv' du gjårt nýe stèv i di seiste?
gjère âv	1. verte ferdig 2. forleggje	1. Mi hav' gjårt det âv no. 2. Kòr' hèv eg gjårt av håmåræ?
gjère âv mæ si	1. gjere sjølvmord 2. uttrykk for hardt arbeid Sjå også gjère.	1. Hèv' du høyrt at 'u gjår' âv mæ si i nótt, 'u hengde seg i a trè. 2. Eg sleit ti' eg tenkte eg gjåre âv mæ mi.
gjère âv si	1. gøyme seg 2. opphalde seg Sjå også gjere.	1. Kòri ska' eg gjère âv mi fysst 'er inkji æ nåkå løyni? Rannei skjemdest så 'u alli visste kòr 'u sille gjère âv si. 2. Kòr' hèv' du gjårt âv di?
gjère ette si / seg	1. gjere stor skade 2. gjere kvinne gravid (utan å ville det) 3. gjere ein stor prestasjon	1. Nò hèv' du verkeleg gjårt ette di! Nò hève du gjårt ette deg, Òlâv, du lýt sópe opp'tt'e di du hève fǿrt néd! 2. 'An hèv' visst gjårt ette si fleire stad', seie da. 3. "Nò hèv' du verkeleg gjårt ette di; denne bókjí du hèv' skríva, kåme fókk ti' lèse i mange ginerasjóna!" 'U gjåre så ette si mæ 'u skar, at det kjæm'e nóg alli ti' var gjårt sò godt mei'.
gjère godt av matæ	syne at maten nærer	Såvi gjère godt av matæ, 'an legg'e på seg om 'an alli èt'e så mykji.
gjère líti av si	vere anonym, vere tilbakehalden, halde seg i bakgrunnen	Eg minnest at Gýró gjåre líti av si i skúlâ.
gjère mykji av si	halde seg i framgrunnen, "vere frampå", "ta mykje plass"	Ånund va' ein av dei som allstǿtt gjåre mykji av si, bådi heimi å úti.
gjere om inkji	1. øydeleggje 2. annullere ein handel (rèke opp'tte) Sjå også gjère.	1. Heile den stóre samlingjí 'enni varte gjår' om inkji. 2. Handelen varte gjåre om inkji.
gjère opp	arbeide fram	Haustuddí gjåre da opp ti' gongvårsklæ'i.
gjère opp låven	skilje det tunge kornet frå det lette (ved å kaste det attover skuldra med ein kasteskovl)	Fysst visten va' stór'e nóg, gjåre da opp låven.
gjère opp ti'	utgjere	Haugianaran i Sætisdal gjåre 'kji opp ti' nåkå tal som dróg.
gjère 'pomm	reie opp senga Sjå også gjère.	Det lýt kvær gjère 'pomm sí ègjó kvíle.
gjère seg berr'e	røpe noko om seg sjølv eller andre	Torbjør gjåre seg berr, 'u sa nòkå mei' 'ell 'u ha' sillt.
gjère seg ti'	smiske (for å oppnå noko)	Sòme gjère sikkå ti' fyre lǿnsforhandlingó.
gjère si fyri	gjere sitt beste Sjå også gjère.	'An gjåre si fyri mæ dei kubbestólæ.
gjère si gama av	godte seg over	Da gjåre si gama av at 'an fǿre bort hatten.
gjère si úvandt	oppføre seg kvardagsleg, ikkje så nøye, gjere som ein er heime Sjå også gjère, si og úvandt.	An kan gjère si úvandt sjå dei an kjenner godt. Passi dikkå at di inkji gjère dikkå for úvandt fysst di æ ottabygds.
gjère sylv	utføre sølvsmedarbeid	Sylvsmé'en gjère sylv.
gjère ti' viljis	oppfylle eit ynskje	Eg tikje mi ljót' gjère da ti' viljis fysst da vi' det så gjinni.
gjère út	kviste og evt. barke eit tre som er felt, gjere det klart til å fraktast bort	"Eg hèv' stývt å gjårt út håvonnó tylt i dag", skrøytte Såvi.
gjère vóndt	gjere ugagn	Mi gjåre visst mykji vóndt mæ mi vår' små.
gjère 'å	tenne opp eld Sjå også gjère.	Det æ létt å gjère 'å mæ nævra 'ell tyri.
gjètórds godt	sers bra, sers godt ("gjètórds" vert også bruka i samband med andre eigenskapar, td "vé" og "spræk")	'An bygde så gjètórds godt a hús.
gjève att'e	svare med vondord	Inkji gjèvi att'e, der kjæm' inkji nåkå godt út av dèt!
gjève av si	gjeve frå seg mykje varme	Nò æ det harlegt dèt 'an gjèv'e av si, Jǿtúlen!
gjève hogg	gje juling	Tårål gav sònæ sí hogg si' 'an ha' skjemt út nívæ.
gjève ifrå si	skøyte ein eigedom over på andre (mest bruka i samband med at neste generasjon overtek) Sjå også sitje med.	Haddvår skjúlde si foddokskontrakt då 'an gav ifrå si garen.
gjève inn'tt'e	gjeve litt mat til buskapen midt på dagen	Juríd gav inn'tt'e, for 'u tótte kjýne mókka bèt'e itt 'u gjåre dèt.
gjève kjept'e	kjefte	Såvi va' fæl'e ti' gjève kjept'e, men va' inkji så ǿr'e ett' å arbeie sjav'e.
gjève lé	vike til sides, gjeve plass	Gjèvi lé, så presten fær kåme fram!
gjève seg etti	seinke farten (slik at ein vert etter dei andre i fylgjet)	Pål ha' létt for å gjève seg etti, så da vill' helst'e inkji hav' 'an mæ på túra.
gjève seg ti'	verte verande på ein stad lenger enn vanleg	'An gav seg ti' så lengji at mi finge alli leggje åkkå. 'An gav seg ti' i fosstògunn.
gjève seg ti' foddok	gje frå seg eigedom og få føderådskontrakt	Jón å Yngjebjør gåve sikkå ti' foddok ti' sònæ sikkå, Taddâk.
gjève si gó' tíd	vere lenge, drygje tida	'U gav si gó' tíd, å da tala om mangt å mykji.
gjève si ska'i	få ein skade (sidan ein har vore uvyrden)	Bjynn gav si ska'i i fótæ mæ 'an hoggje bjalka.
gjève si tíd ti'	"ta seg tid til"	Da gåve sikkå 'kji tíd ti' två tili førr'ell da reisti.
gjève strott'e	gjere motstand, tale imot (hisse seg opp) Sjå også halde strottæ og strott'e.	"Gjèv'e du strott'e, så ljóte mi få rétten ti' å løyse sakjí", sa Tór mæ 'an Såvi.
gjève súge	amme	Moirí gav súge så at båni róa seg.
gjève ti'	tilgjeve	Du lýt gjèv' 'ó ti', 'an æ 'kji kå a bån. Du lýt gjève mi ti', eg gløymde mi plent bort.
gjève tøyg'e	vere elastisk (td eit ler-reip)	Æ reipi gjænomvått, gjèv'e det tøyg'e, æ det tjurrt, gjèv'e det inkji tøyg'e.
gjève útí	når ein vaskar og dreg ut litt mjølk or spenane så mjølka byrjar å kome rikeleg Sjå også mýkkje.	An lýt mýkkje å klemme så kjýrí gjève útí.
gjève 'å	skvette vatn på dei varme steinane i basstògâ	Òlâv, du må gjève mei' 'å, så mi få mei' damp'e i basstògunn!
gjúve ti'	gjere noko brått og uventa	'U gauv ti' å tala så det va' plent úsǿmelegt.
gjúve 'å	setje i gong fort og energisk med eit arbeid	Nò ljóte mi gjúve 'å sku' mi røkkje å vare færige mæ detta arbei'i ti' kvelds!
gjyrje lass	stort og tungt lass	Det va' a gjyrje lass du ha' dèr, koss greidde du å få det opp Hævassbakkjen?
gjyve âv	turke støv	D'æ gó'slegt gjyve âv ti' hægjinn.
gjæte mjelti	tida når buskapen kviler midt på dagen Sjå også mjelte.	Ungan gjætte mjelti mæ støylsferrun stuka mæ' anna.
gjæte på	vakte på, passe på	Di ljót' gjæte på fysst det sý'e i grýtunn!
gjæte sugge	barneleik (utandørs)	An måtte gjæte suggunn godt så inkji aire tók' æ.
gjǿ néttí	spe ut med meir væske (suppe eller graut) Sjå også gjǿ.	Eg hèv' gjǿtt néttí, så no hèv' spâ'i vorte glæare.
gjøyme attâv / gjøyme âv	ta mat eller anna på bordet og setje det på plass att	Vi' dú gjøyme attâv så ska' èg två koppan. Eg gjøymde attâv bǿtestellingan. Ska eg gjøyme âv maten?
glensa lag	godt humør (gjerne når ein har drukke noko alkohol)	Jón va' i glensa lag i gjerkveld; eg trúr 'an ha' smaka nòkå.
glíe av si	uttrykk bruka om situasjon eller hending som endar greiare enn ein har grunn til å tru	Det va' godt det glei' av si, mi ha' kunna skamfǿrt åkkå.
glíne âv	ferdig, slutt; helst bruka om uver	Nò hèv' det gline âv, så nò kunn' mi ríve út såtun.
glíne av bergó	uttrykk bruka om når solljoset vert reflektert på berg og fjellsider Sjå også glíne.	Det kan nóg kåme fleire býu itt det glíne av bergó.
glíne av si	"det hender ikkje", "gli unna"	Det glein av si, úveiri da spåddi.
glíne ivi	gå over, ikkje verte noko av	Krímsjúkjen glín'e ivi ette nåkå dage. Da spådde det sille vare tóreveir, men det glein ivi.
glitrandi svårt	djupt svart, glinsande svart farge	Stei'kòl kan vère glitrandi svårt.
gljóandi augo	"sinte" augo	'An såg så vóndsklèg'e út, mæ gljóandi augo.
gljóandi heitt	frykteleg heitt	Der va' gljóandi heitt i sólveggjæ i dag!
gljóandi spræk'e	veldig sprek	Karsten æ gljóandi spræk'e, det nyttar alli at aire prǿve sikkå!
gló âv	1. lyser mykje, blenkjer mykje (td oppstasa med sylv, gull og blanke fargar) 2. lysande glohaug	1. Sylvi æ så blankt at det glór âv det. 2. Det glódde av glóhaugjæ då båli ha brunne opp.
glúpe 'å	angripe (helst bruka om ville dyr)	Ulven glaup beint 'å sauen.
glúse fortæniste	godt overskot, god inntekt	Tór å Ånund finge a glúse fortæniste av å pante flasku.
gløyme si bort	"vere tankelaus", distre	Eg tenkte å gratulér' 'an mæ dagjen, men eg gløymde mi bort.
gløype ti'	"glefse til" med ord	Eg tenkte mi sill' have enn grei'e diskusjón'e, men 'an gløypte ti' mæ same eg kåm.
glåpandi auga	ope auga	Eg fekk an svigji i glåpandi auga så tårin runne.
glåpandi hug'e	godhug for eit menneske ein såvidt kjenner (ei slags avstandsforelsking)	Då fekk 'an sòdan glåpandi hug'e ti' 'enni.
glåpe âv	ta blikket vekk frå noko ein ser på	Du kan alli glåpe âv ungó, då kunn' da springe av gar'i. Der æ så stygt å gange at du må alli glåpe âv vègjæ.
glåpe etti	leggje merke til, føretrekkje, leite etter	Dèt glåpte da etti, dei gamle, at torvtòkâ va' godt lagd.
glåpe opp	opne augo (etter svevn eller medvitsløyse)	Då eg glåpte opp, såg eg at eg ha' forsòve meg!
glåpe si ti'	førestille seg	An kan glåpe si ti' at Tólefadd líknar evri léne 'å neiri bulæ 'å a kvendi som ligg'e mæ anlitæ opp.
glåpe ti' léss	sjå seg til sides	Di ljóte glåpe ti' léss itt di sku' gange ive vègjen, bonn!
gnúste måltíd	kraftig måltid Sjå også gnúste.	Det va' a gnúste måltíd, nò fekk eg magjen i lé'en! (herme)
go' dagjen	god dag	Go' dagjen, no va' det lengji si' eg ha' sétt dèg!
go' kvelda	god kveld Nokre seier "go' kvelds!"	"Go' kvelda!", sa 'an då 'an kåm inn i stògâ.
go' måren	god morgon	Go' måren, æ så dú au sossi tí'legt oppi!
gó' nòs	god luktesans	Hèv' an gó' nòs, kjenner an matgjæmen fyre aire.
góde mann!	utbrot (når ein er forstøkt)	"Góde mann, 'er hèv' kåme enn méter mæ snjór'e i nótt!", sa Jórånd.
godt av manni	har god økonomi eller mykje eigedom (uttrykket er ubunden dativ)	I Nordstog hav' da allstǿtt vòr' godt av manni.
godt fókka	godt med arbeidsfolk	Det æ godt vèr' godt fókka i onnó.
godt havandi	god nok til å ha og bruke	Den kuptâ va' godt havandi.
godt i lag	1. i godt humør 2. lett rusa på alkohol	1. Såvi tikjest allstǿtt vèr' godt i lag. 2. Håvår va' inkji drukkjen, men godt i lag.
godt í mi	god kjensle	Eg hève inkji godt í mi fysst eg hèv' gløymt å seie frå at eg alli kan kåme.
godt inni / godt úti / godt	behageleg temperatur (innandørs eller utandørs)	Sku mi kji út'å verandaen, 'er æ helst'e godt úti! Nò æ 'er godt, du tar alli elle mei'!
godt móti / gó' móti	helsing når dei gamle møttest	"Godt móti!" helsa Lidvår då 'an mǿtt' 'ó Knút.
godt nýår	godt nyttår	Klokka toll nýårsepdagjen rópe mange "godt nýår!"
godt på si	varsel om noko godt	Det hève inkji godt på si fysst rèven gjøyr innmæ húsi.
godt ti' konns	få god og årviss kornavling	I Valle va' det godt ti' konns, men i Bykle va' det mei vålunt koss det gjekk.
gó'e att'e	1. uttrykk bruka i samband med å minnast og å gløyme 2. frisk att	1. 'An vare alli gó'e att'e (gløymer aldri). 'An vare fórt gó'e att'e (gløymer lett, fort) 2. Æ du gó'e att'e nò?
gó'e av annas	meir raus med felles pengar og eigedom enn med sitt eige	Det æ snartí vèr' gó'e av annas.
gó'e av si	vere snill og tolmodig (helst om born)	Bóa æ så gó'e av si, eg fær sòve heile néttan.
góe bussa	gode kameratar	Tjógjei å Stein våre góe bussa.
gó'e dag'e	nok tid til å gjere noko	Mi have gó'e dag'e ti' gjère detti færigt ti' kvelds.
góe dú!	du verden!	"Å góe dú", hèv' du slègje plænan mí i dag", sa Góme.
gó'e í si	græt lite, søv godt om nettene, frisk, har god helse (bruka om spedborn) Sjå også gó'e.	Bóa va' så gó'e í si då 'an va' líten.
gó'e kar'e	ein kar som er sterk og sprek	Torjús å Jóhans våre góe kara, da finge byggje sikkå kòr da villi.
gó'e mæ si	nøyen med eiga helse (overlag forsiktig)	Ånund tenkte 'an sille vare níttí år, barre 'an va' gó'e mæ si.
gó'e på trjúgó	god til å gå med truger (om hest)	Borkjen min æ gó'e på trjúgó itt eg kjøyrer høytti heim'tt'e av heiinn.
góe stundi	god tid, nok tid	Nò hèv' Tårål góe stundi, 'an hèv' gjengje âv mæ alderstrygd.
gó'e ti' rǿe	ha lett for å samtale og prate Sjå også rǿe og gó'e ti' rǿe.	Gjermund va' gó'e ti' rǿe, fókk tótte gama høyre mæ 'an fortåldi.
góe véne	gode du, ver så snill	"Góe véne, vi' du hente kaffékoppen min, hít'å padæ?", spúre Signe.
gong ette onnó	rett som det er	Gong ette onnó gjekk det gali mæ dei gamle traktóræ 'ass Bjørgúv.
gorrlaus'e bas'e	felestille med svært lågstemt basstreng (FDAE)	Dei trí gorrlause rammeslåttan vare spila på gorrlaus'e bas'e.
grave út slåttâ	slå alt gras som er råd å få tak i (om slåtteteig på heia)	Mi hav' lagt 'å mei' búskap'e 'ell vani, så mi ljóte grave út slåttâ så mykji mi kunne.
grebbeleg laga	nytta om folk av båe kjønn som er grovbygde og lite vakre Sjå også grebbe.	Tóre va' grebbeleg laga.
greie skuld	løyse ut gjeld
greie út	1. løyse ut (td gjeld) 2. rette opp (td fiskegarn, nettinggjerde, floke)	1. Eg hoggje så mykji timr i vèt'e at nò kan eg greie út skuldí. 2. Hèv' du greidt út nètí ti' mi sku' leggje da út i kveld?
greitt vaksen	velproporsjonert kropp Sjå også vénvaksen.	Bjørgegúten æ greitt vaksen.
gríne i kjíkji / gråte i kjíkji	gråte så intenst at ein misser pusten, gråte i avmaktstilstand	Lisle-Gýró grét i kjíkji ti' 'u sovna.
gríne út	svulme ut (td eit stort kjøtsår)	Di djúpe såri som Stein ha' fengji mæ 'an hoggje i skógjæ, grein út, så 'an laut ti' doktaræ for å få saume det.
gríne å læ	le på ein spottande måte	Vetli grein å ló, å va' så úfordragelèg'e heile kveldi.
grusti veir	uver, regn, snø, vind o.l. Sjå også grusten.	Æ det grusti veir, kunne mi inkji på heií.
grúve skjí	ski med mykje spenn i	Det va' inkjí létt å få ti' heimegjåre grúve skjí, men da vorte reikna for å vère bæri å gange på.
gråte lóen fót'e / gríne lóen fót'e / sýte lóen fót'e	gråte over daude dyr (bruka i samband med at ein ikkje skal gråte når det berre er dyr, og ikkje menneske som er sjuke og døyr)	An ska' 'kji gríne lóen fót'e.